ناظیم حکمت ؛ قارداشلیق شاعیری
بهروز صدیقی
دونیا شؤهرتلی بؤیوک تورک شاعیری “ناظیم حکمت” حاقیندا یئترینجه یازیلمیش و اینانیریق دونیا دوردوقجا یئنه ده یازیلاجاقدیر. چونکی زامان اؤتدوکجه ناظیم داهادا درک اولوناسی اولاجاقدیر. ناظیم ۱۹۰۲ ده گلمیش و ۱۹۶۳ ده گئتمیش‌دیر. گلیب و داها گئتمه‌میش دئسک لاپ دوغرو اولاردی: نییه کی دونیامیزی بزه‌ین ناغیل یاراشیقلی اینسانلار گئتمه بیلمیرلر . ناظیم ده ائله‌لریندن دیر. اونونچون اؤلوم تاریخی گولونج بیر سؤزلوک دور آرتیق.
ساده‌جه اولاراق اینسانلارین بیر اورمان کبمی قارداشجاسینا یاشاماغینا حسرتلی قالاراق اوره‌یینی ماسکووا قیریستانلیغیندا تورپاقدا گؤیرمه‌یه قویموشلار و آیریلیق یوواسی نیسگیل سیمبولو اولان او دیدرگین اوره‌ک ایندی دونیامیز اوچون خوللو بوداقلی یاشیل بیر آغاج ساییلیر. ناظیمین شعرلرینده حیاتین بوتون چالارلاری استئتیک بیر قووه و گوجه ییه‌لندییندن اونودولماز و یاددا قالان‌دیر. ناظیم سئوکی، باریش، دوستلوق و ان اؤنملیسی قارداشلیق شاعیری‌دیر. دونیاداسا ان بؤیوک آزادلیق روح و وجدان آزادلیغی‌دیر. ناظیمه ایسه بو وجدان راحاتلیغی اینسانلاری باریشا و دوستلوغا چاغیریشیندان ایره‌لی گلیر:
دون
من
شه‌هرین مئیدانینا گئدیب
اونلار ایچین
قارداشلاریمیزی اؤلدورمیه‌لیم
اؤلمییه‌لیم
دئدیم.
بو اینسانی چاغیریشدان سونرا ” اللرینی باشی‌نین آلتینا قویور، دنیزی دویور و اویور. ناظیم ظولمون، قارانلیغین و اینسانین اینسانا قارشی قوللوغو اؤنونده قان چاناغی‌دبر.
یوخ ائدین اینسانین اینسانا قوللوغونو
بو دعوت بیزیم.
شاعیر گونشه آخین وار دئیه بو یولدا اؤلنلری گونشده گومولنلر حئساب ائدیر و آزادلیغی الده ائتمک اوچون او قده‌ر تله‌سیرکی: ” واختیمیز یوخ اونلارین ماتمینی توتماغا ” سویله¬ییر:
نردووانلاریمیزین چنگلینی اولدوزلارا آساراق
اؤلولریمیزین باشلارینا باساراق
یوکسه‌لیریک
گونشه دوغرو.
اؤلن‌لر
دویوشه‌رک اؤلدولر
گونشه گومولدولر ……..
اینانیر کی گونشی ضبط ائده‌جکلر. گونشین ضبطی یاخین و ائله بو اینامین مقدس بیله‌رک اؤز عصیانینا حاق قازاندیریر :
من شرقدن گلیرم
شرقین عصیانینی
هایقیراراقدان گلیرم
شرقلی‌یم
عصیاندا حاقلییام
ناظیمین شعرینده ایکی قوه همیشه اوز – اوزه دیر: قارانلیق و ایشیق. قورشون اریتمه‌یه قوشون چاغیریر و آیدینلیغی ایشیقلیغی منیمسه‌مه یولونو تکجه منیم ، سنین و بیزیم یانماغیمیزدا گورور:
من یانماسام
سن یانماسان
بیز یانماساق
نئجه چیخار
قارانلیقلار
آیدبنلیغا……
اور‌ه‌کلرین قولاقلاری ساغیر (کار) دئیه باغیریر و بو باغیرتی حریت آداخلی اوره‌ییمیزده قانلی بیر بایراق کیمی چارپیر:
چار….پا….جاق.
قان قادانی – قارانلیغی سئونلر اوچون اوزونو توتوب و اونلارا افندی آدیلا مراجعتینده بولوتلارین آدام اؤلدورمه‌مه‌سینی ایسته‌ییر. اونلارین یادینا بیر آنادان اولدوقلارینی، بیر زامان اوشاق اولوب و اوچورتمالاری آغاجدان کئچمه‌لرینی گلین‌لرین آینادا ساچلارینی داراییب بیرینی آرادیقلارینی یادلارینا سالیر:
گلین‌لر آینادا ساچینی دارار
آینانین ایچینده بیرینی آرار
البت بویله سیزی ده آرادیلار
گلین لره قیمایین افندی‌لر
بولوتلار آدام اؤلدورمه‌سین
بو نوستالژیک حیسین بو قدر گوجلو تصویر اولونماسی یالنیز و یالنیز شاعیرین حددن آرتیق اینسان سئورلیینی بیللندیرمیش اولور.
“دونیانی جوجوقلارا وئره‌ییم بیر گونلوک‌ده اولسا اؤیرنسین دونیا آرخاداشلیغی “دئین شاعیرین بو فیکیر و ایدیاسینی بولاقلار صافلیغینا بنزتمک اولار. نییه کی تکی سئوگی، دوستلوق، محبت و قارداشلیق‌لا اینسانلار یاشام آدلی بؤیوک نعمته ییه‌لنه‌جک‌لر و بونو ایسه آغاج لاردان و اورمانلاردان اؤیرنمه‌لییک:
یاشاماق بیر آغاج کیمی تک و حر
و بیر اورمان کیمی قارداشجاسینا
بو حسرت بیزیم…
