قوجا کاسکوش حریص‌لیکله هنده‌ورینی دینله‌ییردی. اونون سؤنوک گؤزلری چوخدان بری یاخشیجا سئچمیرسه ده، قولاقلاری آمما هله ده ایتی ایدی. ان خفیف، ان اینجه بیر سس ده اونون آلنینین آردیندا یئرله‌شیب ایشاران، آمما داها چئوره‌سینه اینجه‌لیب، دیققت یئتیره بیلمه‌ین بئینینه هوپوردو. آاها. . . ، بو «سیت-کوم-تو-ها »دی؛ باغیرتیلا ایتلری قارغییاراق، اونلاری دؤیه – دؤیه بویوندوروغلاییب سوروتمه‌یه قوشماغا چالیشیردی. «سیت-کوم-تو-ها » اونون قیز نوه‌سی اولورسا دا او قدر باشی ایشه قاریشمیشدیر کی، قار اوزرینده اومسوق، کؤمک‌سیز یالقیزجا اوتورموش اوزگون باباسینین قایغی‌سینی چکه بیلمیردی. دوشرگه ییغشدیریب کؤچمه‌لی‌دی. اونلاری اوزون – اوزادی یول‌لار گؤزله‌ییردی. گونلرین گؤده‌لیگی لنگیمه‌یه رخصت وئرمیردی. اونلاری حیات سسله‌ییردی. اؤلوم دئییل، یاشاماق حؤکمو چاغیریردی طایفانی. آمما کاسکوش، آرتیق، اؤلومه یاناشماقدایدی.
قوجا کیشی اؤز دوشونجه‌لریندن بیردن- بیره اوشندی. اؤلگون ال‌لری قاباغا اوزانیب یانینا ییغیلمیش اوفاجیق اودون توپاسینین اوزرینده اسه-اسه گزیشدی. اودونلارین اورادا اولماسیندان بیر داها آرخایینلاشاندان سونرا الینی شاققیلداقلی کورکونون قولتوغلاریندا گیزله‌دیب، یئنی‌دن دینله‌مه‌یه دوشدو. یاری دونموش گؤنون سرت خیشیلیتیسی اونا آندیردی کی ائل به‌یئ‌نین مارال گؤنوندن تیکیلمیش کوماسی ییغیشدیریلیب سوروتمه‌لره چاتیلمادادیر. ائل‌به‌یی اونون اؤز اوغولویدو. بویلو- بوخونلو، ار- ایگید، طایفانین ان قوچاق اووچوسویدو او. قادینلار دوشرگه‌نین یئر- ییغیشیغی‌لا چالیشدیغی حالدا ائل به یی‌نین سسی اوجالدی. او قادین‌لاری آغیر ترپنمه‌لرینه گؤره قیناییردی. قوجا کاسکوش قولاق‌لارینی شکله‌دی. بو دؤنه بلکه ده اونا بو سسین سون ائشیده‌جه‌یی اولاجاقمیش. «گئی هو»نین آوادانلیغی ییغیشیلیب، «توسکین »نین کی ده، یئدینجی‌نین، سگگیزینجی‌نین، دوققوزونجونون کی دا، دالی قالان تکجه شامان اولا بیلردی. اودور، اونلاردا ایشین اوستونده‌دیلر. او شامانین،دیر-دیرریگینی سوروتمه‌یه یوکلئیه – یوکلئیه، دئیینمه‌سینی ائشیدیردی. بیر اوشاق آغلادی، بیر قادین ایسه اونو اوووندورماغا حزین بیر نغمه‌یه باشلادی. «آخ ائی، طفیل کو- تی»، قوجا دوشوندو، «زئی – زئی دی، چلیمسیز بیر اوشاق‌دیر. گئجی – تئزی اؤله‌جک او؛ توندرانین دونموش توررپاغینین اوستونده اود یاندیراجاقلار؛ اونو قویلاماق اوچون بیر چولا قازاجاقلار؛ قوردلاردان قورونسون دئیه، اونون بام – بالاجا گؤده‌سینی داشلارلا اؤرتوب باسدیراجاغلار. یاخشی، نه اولسون یانی؟ بیر نئچه ایل یاخشی یا پیس، آج، یوخسا توخ قارینلا یاشاماق، سوندا اؤلوب قورتارماق! اؤلومون گؤزلری همیشه یولدادیر. اونون قارینی دایمن آج‌دیر، هامی دان داها دویمازدیر او. »
نه خبردی ؟!. . . ، آاه. . . ، کیشی‌لر سوروتمه‌یه چاتیلان یوک‌لری کندیرله‌ییب، قاییش‌لاری برکیدیردیلر. کاسکوش باشقا سس‌لری، داها بوندان بئله ائشیده بیلمه‌یه‌جه‌یئ سس‌لری دینله‌ییردی. گؤندن ائشیلمیش قیرمانج‌لارین ویییلتیسی، سوروتمه‌لری چکمه‌یه چاغیریلان ایت‌لرین میریلتیسی ،. . .
«ایت‌لرین زینگیلتی‌سینه باخ !» قوجا دوشوندو: «گؤر نئجه زور ایشه، یول‌لارا قارشی‌نیفرت دویدورورلار. . . »، ائل آداملاری یولا دوشوب گئتدیلر. سوروتمه‌لر بیر- بیرینین آردینجا، آستا – آستا اوزاقلاشیب سسیزلیگه باتدیلار. اونلار اونون حیاتیندا دیشاری چیخیردیلار. آرتیق او عؤمورونون سون ساعاتلارینین آجی‌سینی یالقیزجاسینا دادمالی‌دی. یوخ!. . . ، قار کیمین‌سه‌نین آیاقلارینین آلتیندا خیرچ – خیرچ خیرچیلدادی. بیریسی گلیردی , گلدی یانیندا دایاندی. الینی ائهمالجا اونون باشینا قؤیدو. نه یاخشی اولاردی اوغلو بو ایشی گؤره‌یدی. باشقا قوجالاری خاطیرلادی؛ اوغلانلاری ویداعلاشمادان اونلاری بوراخیب گئتمیشدیلر. اونون ذئهنی کئچمیش‌لره کؤچمه‌ده ایدی، آمما، اوغلونون سسی اونو گئریه قایتاردی:
ـ «یاخشیسان می؟» – اوغلان سوروشدو.
ـ «یاخشی‌یام. » – قوجا جاواب وئردی
– «باخ، بونلار اودون‌دی ییغیلیب یانیوا» اوغلان سؤزونه داوام ائتدی : «اود دا یاخشیجا آلیشیب یانیر؛ بو گون سحردن هاوا بوزاریب؛ سویوق‌دی؛ گؤرونور یاغاجاق، دئیه سن ده قارلاییر. آه، ایندی، لاپ ایندیجه بئله باشلار. »
ـ «هه، باشلاییر ائله بیل. »
– «ائل آداملاری مقصده تلسیرلر، اونلارین یوک‌لری آغیر، یئمک‌لری آزدیر. آجیندان قارینلاری دال‌لارینا یاپیشیب. یول اوزون، مقصد ایسه اوزاق‌دیر؛ تلسمک لازیم‌دیر. من اؤزوم ده گئتمه‌لییم. هر شئی یاخشی‌دیرمی ؟»
– «یاخشی‌دیر. من ایندی ایلین سون گون‌لرینده آغاجلاردان آسیلیب قالان یارپاق کیمی‌یم. ایلک کولک اسدیکده من یئره دوشه‌جه‌یم. ایندی منیم سسیم قاری قادینلارین سسینه بنزه‌ییر. منیم گؤزلریم آرتیق گئده‌جک یولومو منه گؤسترمیر. آیاغلاریم آغیرلاشیب؛ آنجاق، من یورغونام . . . هه، یاخشی‌دیر. هر شئی یاخشی‌دی. »
او تسلیم‌نیشانه‌سی اولاراق باشین کؤکسونه ساللاییب، آیاق آلتیندا تاپدانان قارین اینیلتی‌سی کسیله‌نه قدر گؤزله‌دی. او اوغلونون آرتیق اون یئتر ساحه‌دن دیشارا چیخماسینی دویدوغدا، هؤوولجه‌سینه الی اودونلارا اوزاندی. آخی آغیزینی آچیب اونو گودن اؤلومله اونون آراسیندا یالنیز بو اودون توپاجیغی دایانمیشدی؛ اونون حیاتینین سرحددینی، آنجاق، بو بیر نئچه تیکه اودون معیینلشدیریردی. اود، اودونلاری بیرجه – بیرجه یئیه‌جک، اونونلا یاناشی اؤلوم ده آددیم – آددیم اونا یاخینلاشاجاق؛ اودونون سون پارچاسینین یانیب توکنمه‌سیله برابر شاختا یورویه‌جک؛ ایلک اوول آیاقلار دیز چؤکه‌جک، سونرا ال‌لر تسلیم اولاجاق. کئیلشمه آستا-آستا گؤده‌نین ائشیگیندن ایچریسینه ایشلئیه‌جک، اونون باشی قاباغا ساللانیب دیزینه دوشه‌جک. نهایت توختایاجاق او، دینجه‌له‌جک؛ ساپ – ساده، قولایجاسینا. . . ، هامی اؤلمه‌لی‌دیر آنجاق؛ اؤلوم حق‌دیر !
او گیلئیلنمیردی اصلن. حیاتین یولو بئله ایدی. دوزو او ایدی. او تورپاقلا دوغولموشدو. تورپاقلا بیرگه یاشامیشدی؛ حیات قانونلارینا تانیش ایدی. گؤده‌یه، موجودا حاکم اولان قانون بئله‌یدی. طبیعت گؤده‌یه قارشی سایغیلی دئییل؛ او «فرد» آدلانان موشخص بیر شخص یاخود مشخص بیر شئیئ وئجینه آلماییر، طبیعت یالنیز نووع‌لرله، سوی‌لارلا ماراقلانیر. بو اینام قوجا کاسکوشون قابا ذهنینین دوشونه بیلدیگی ان درین، ان مجرد معناایدی؛ یقینه چئوریلمیش، بئینینه اوتورموش بیر معنا. او بو معنانین تمثیلینی عؤمورو بویو گؤروب‌سینامیشدی. ایلک باهاردا آغاجلار شیره‌لنیر، سؤیودون تومورجوقلاری چیرتلاییب پؤهره‌لنیر؛ سونرا، سون باهاردا طراوتلی، کؤورک، یام – یاشیل یارپاق‌لار قورویوب قاخا دؤنور, تؤکولور. بو قیساجیق حیکایه ده حیاتین بوتون تاریخی سؤیله‌نیر. طبیعت بیر وظیفه «فرد»ین عهده‌سینه قویور، «فرد» بو تکلیفی یئرینه یئتیرسه ده اؤله‌جک، یئتیرمه‌سه‌ده، فرق ائله میر. طبیعت اونو وئجینه آلماییر. چوخلاری بو وظیفه‌یه بویون اه‌ییب، آمما بورادا «مطیع»دن دئییل، تکجه «اطاعت»دن سؤز گئدیر، کی یاشاییب، یاشایاجاق دا. کاسکوشون طایفاسی چوخ قدیم‌دیر. او گنجیلیگینده قوجامان ارلر گؤرموشدور؛ اونلارین آغیزیندان اونلاردان قاباقکی ارلردن ده ائشیدیب اؤرینمیشدی. بو بیر حقیقت ایدی کی طایفا یاشاییب؛ بو دا دوزدور کی طایفا عضولرینین «اطاعت»ی اوزریندن طایفا داواملاشیب قالیب؛ یول آلیب گئدیب یادیرقانمیش گئچمیش‌لرینه؛ خاطیرلانماز، سانا گلمز دوشرگه‌لرینه. بونونلا بئله، اونلارین هئچ بیریسی سانا سالینمیر. اونلارین هاممسی تیکه – پارا، اؤترگی حادثه‌لرایدیلر، یای گونونده گلیب کئچن بولودلار کیمی. اونون اؤزو ده بیر پارچا‌دیر، اوتوب کئچمه‌لی‌دیر. طبیعت اونا اؤنم وئرمز. طبیعت یاشایشا بیر تکلیف معین ائدیب؛ بیر قایدا دا قویوب اونا. حیاتین تکلیفی ابدیلیک، زاوالسیزلیق‌دیر؛ اوندا حؤکم سورن قایدا ایسه اؤلوم‌دیر. باکیره بیر قیزا باخیلاندا، گؤزل گؤیچک بیر یارانمیش‌دیر؛ دولو دؤش‌لریله، ساغلام، دولغون گؤده‌سیله. یئریشینده سکیب سوزمه، باخیشیندا یانار چیراق اولورسا دا، تکلیفی اوندان اوول بلله‌نیب‌دیر. گون کئچدیکجه اونون گؤزلرینده کی چیراق داها دا ایشیقلاشیر، اونون سکیب سوزمه‌لری گونه بیر اوتگونلشیر. اوتانقاج گنج کیشی‌لری اوز جسارتیله دجل‌لیگه دوغرو اوغرادیر. او داها گؤزللشنده، داها گؤز اوخشایان چاغیندا بیر دلیقانلی اووچو تاپیلیر، آرتیق دؤزه بیلمه‌دن یاپیشیر اونون قولوندان آپاریر کوماسینا، بیشمیش بیشیره اونا، ائو- ائشینه یئتیشه اونون، آنا اولا اونون اوشاقلارینا. ائو- ائشیه صاحاب چیخیر؛ اوشاق دا دوغور، آمما اوشاقلارین دوغولوشویلا برابر گؤزللیک ده اونون اوزوندن چکیلیر؛ گون کئچدیکجه قول- قانادی ساللانیر؛ قیچلاری دالینجا سورونور؛ گؤزلری اؤلگون‌لشیر، آلاجالانیر. یالنیز کئچیک اوشاقلار یانار اوجاغین ایشیغیندا قاری قادینلارین اپریمیش یاناقلاریندا شنلیک ایزینی سئچه بیلرلر! آرتیق اونون تکلیفی یئرینه یئتیریلیب. یالنیز قیساجیق یبر زامان، یونگولجه بیر قیتلیق، یوخسا، ایلکین اوزاق بیرکؤچمه کفایتدیر کی او دا قاردا – شاختا دا، یالنیزجاسینا باشینا بوراخیلا، بیر بالاجا اودون توپاسیلا برابر؛ اونون اؤزونون بوراخیلدیغی کیمی. قایدا – قرار بئله‌دیر.
کاسکوش دیققتله بیر تیکه اودون اوجاغا قویدو. یئنی‌دن درین دوشونجه‌لره دالدی. هر یئره هر بیر شئیه باخیرسا اولدوغو کیمی اؤز یئریندهدیر. شاختانین باشلانماسیلا میغ میغا‌لار محو اولور. سینجاب‌لار ایسه اؤلومه ساری سوروشور. دووشان قارییب قوجالاندا کوته‌لیر، آغیرلاشیر. ایتی‌لیکدن دوشدوکده داها اؤز حریف‌لرینین قاباغیندا دیزه چؤکور. او زورابالیغدا قاشقا میمون۱قارتلاشاندا یاوالاشیر، کورلاشیر؛ قارا قاباق،سیمسیریقلی اولور، سوندا دا بیر سورو هوروشکن هاسکی‌نین گودازینا گئدیر. او نه تهر اوز آتاسینی بیر قیش گونونده «کلوندایک»ین یوخاری‌لاریندا بوشلاییب گئتدیگینی خاطیرلادی. میسیونرین، مکالمه کیتابی و داوا-درمان جعبه‌سیله گلدیییندن قاباق کی قیشدایدی او. میسیونرین جعبه‌سینین آنارکن کاسکوشون آغزینین سویو دؤنه-دؤنه آخمیشدی، آمما ایندی اونون آغیزی حتا ایسلانمیردی دای. میسیونرین دینجلدیجی درمانلاری یاخشی اولموشدوسا، اونون اؤزو گئتدیکجه بیر انگله چئوریلمیشدیر. چونکو او دوشرگه‌یه ذره‌جه ات گتیرمه‌دیگی حالدا، یئمک واختی آج گؤزلوجهسینه خوره‌یه داراشیرمیش. بو ایسه اووچولارین اینجییب دونقولدانماسینا سبب اولورموش. آخیردا میسیونر «مایو»نین یاخینلاریندا آغ جئیه‌رین سویوغا وئرمیش، ستلجم‌دن اؤلموشدو. سونرا کؤپکلر اونون قبیرین ائشیب، داشلارین داغیتمیشدیلار، اونون سوموکلرینین اوستونده بیر-بیرلریله بوغوشموشدولار.
کاسکوش باشقا بیر اودون اوجاغا قویوب، کئچمیشین لاپ درینلیگینه جومدو. بؤیوک قیتلیق دورانینی خاطیرلادی؛ او زامان کی قوجا کیشی‌لر آج قارینلاریلا اوجاغین دیبینده دوموشوب، قدیم – قدیم عنعنه‌لردن, توتغون، یایغین اووسانالاردان سؤیله‌ییرمیشدیلر. او زامان کی «یؤکون» چایینین اوچ قیش دالبادال کؤکریب داشان سویو دونموشدو. اوچ یای گلیب سوووشموشدو، یاییلان سویون دونو آچیلمامیشدی. همان قیتلیقدا او آناسینی ایتیرمیشدی. یایدا قیزیل بالیغین گلمه‌سیندن خبر اولمامیشدی. ائل گؤزون تیکمیشدی قیشدا «کاریبو»نون گلمه‌سینه؛ قیش گلمیشدی، آمما کاریبودان دا خبر چیخمامیشدی. بئله بیر حال هئچ بیر زامان گؤرونمه‌میشدی، حتی قوجالارین حیاتی بویونجا دا. یئددینجی ایل گلیب چاتمیشدی یئنه ده کاریبو گلمه‌میشدی. آرادان گئدن دوشانلارین یئری دولمامیشدی. ایت‌لر بیر دری بیر سوموک اولموشدولار. اوزون سورن او قارا دوره ده کؤرپه‌لر، اوشاقلار اینیلدئیه – اینیلدئیه اؤلوموشدولر؛ اونلارا برابر قادینلار دا، قوجالار دا قیریلمیشدیلار. طایفانین اوندا بیر آدامی دیری قالیب،یازدا یئنی‌دن قاییدیب گلن گونشی بیر داها گؤره بیلمه میشدی. . . ، هه، قیتلیق بئله اولموشدو.
کاسکوش بوللوق، نعمتلی گونلر، آرخایینلیق چاغلاردا گؤرموشدو. جیلیخا اتی الدن سالیب،ائیلنمه‌یه، قوردلاماغا بوشلادیقلارینی؛ ایت‌لرین چوخ یئمکدن موتاللاشدیغینی، کاهیللاشدیغینی؛ اووو گؤروب اؤلدورمه‌دن باشینا بوراخدیقلارینی دا گؤرموشدو او. قادینلارین دوغومجول، تؤره‌دیجی اولدوقلاری ایللر ده، کوما‌لارین داخمالارین اوغلان – قیز اوشاغیندان قایناشدیغی واختلار دا اولموشدو اونون حیاتیندا. طایفا ارلرینین قارینلارینی یوغونلادیب هارینلاشمالاری، اسکی عیناد – عداوت‌لری یئنی‌دن آییلدیب بسله‌مه‌لری، گؤنئی سرحددین آشیب «پئللی»لره باسقین ائتمه‌لری؛ باتی خطتین اوتوب «تانانا»لارین بلکه ده سؤنموش اوجاق‌لارینین باشینا چاتمالاری و. . . ، بئله – بئله گونلری ده گؤروب‌سینامیشدی کاسکوش.
اوشاغلیق چاغلاریندا، بوللوق ایل‌لرینین بیر گونونده، قوردلارین بیر مارالی بوداییب پارچالادیغی حادیثه اونون ذهنینده جانلاندی. کاسکوش بو صحنه‌نی یولداشی «زینگ-ها» ایله برابر، قاردا اوزاندیقلاری حالدا تاماشا ائله‌میشدی. زینگ‌ها سونرالار طایفا اووچولارینین ان جلدی، ان آلیجیسی اولموشدو. سوندا دا او «یوکون» چاییندا بورولقانا دوشوب بوغولموشدور؛ بیر آیدان سونرا اونون دونموش جنازه‌سینی، زویوشوب چایین قیراغینا یاخینلاشدیغیندا، تاپمیشدیلار. آمما مارالین ماجراسینا گلدیکده، او گون کاسکوش زینگ‌هایلا بیرلیکده، گزیب ایلنمه مقصدیله،آتالارینا قوشولوب اوولاغا گئتمیشدیلر. چای باسارین اوزرینده بیر مارالین یئنیجه قویولموش آیاق ایزلرینه، اونونلا برابر بیر نئچه قوردون لپیرلرینه توش گلمیشدیلر. لپیرچیلیکده چوخ چئویک اولان زینگ‌ها دئمیشدی: «بو بیر قوجا مارال ایمیش؛ سوروایله آیاغلاشا بیلمه‌دن گئری‌یه قالیبدیر . قوردلار دا اونو سورودن آییریب تکله‌ییبلر. گؤرونور کی داها اونو بوشلایان دئییل‌لر.» ائله بیل کی دوغرودان دا او دئین کیمی ایمیش. قوردلار گئجه گؤندوز بیر آن دینجلمه‌دن دیشلرینی قیجیرا – قیجیرا،میریلداشاراق مارالی پوسوب ایزله‌میشدیلر. سون لحظه‌یه قدر اونو بوراخمامیشدیلار. کاسکوش ایلا زینگ ها دا بو ییرتیجیلیغی گؤرمه‌یه نئجه ده تلسیرمیشدیلر؛ چوخ گؤرمه‌لی منظره اولاجاغمیش ائله بیل او سون لحظه!
اونلار ائحتیراصلا حادیثه‌نی ایزله‌میشدیلر. حتا او، کاسکوش، کوت گؤروشونه، ایزچیلیکده آز تجروبه‌سینه رغمن آمانسیزجاسینا لپیرلرین آردین توتوب قاباغا یؤرویورموش. اونلار قیزغین ایزله‌ییش بویو، هر آددیم آتدیقدا تازاجا یازیلمیش دهشتلی فاجعه‌نین سطیرلرین اوخویوردیلار. ایندی ایسه گلیب مارالین دایانیب دوردوغو یئره چاتمیشدیلار. هر دؤرد یاندان اوچ سایتال کیشی‌نین بویوندا اولان بیر ساحه ده قار آیاقلانیب یاپیخدیریلمیشدیر. ساحه‌نین اورتاسیندا، بیر اووون هاچالانمیش دیرناغلارینین درین ناخیشلاری گؤرونوردو. اونون اطرافینداکی بوتون یئرلری قوردلارین لپیری گؤتورموشدو. گؤرونودو کی قوردلاردان بیر نئچه‌سی، او بیری‌لرینین هردن بیر یورویوب اووو دیدیشدیردیگی حالدا، قار اوسته یایخانیب دینجه‌لیرمیشلر. اونلارین گؤده‌سینین ایزی قارین اوستونده ائله آچیق-آیدین ناخیشلانیب قالمیشدیر کی سانکی لاپ ایندیجه قویولموشدو. قوردلاردان بیری قودوزلانمیش مارالین دلیجه‌سینه یوروشونا معروض قالمیش، اونون شیللاغینین گودازینا گئتمیشدی. بیر نئچه سومویون دیققتله یوخلانماسی حادیثه‌نین نئجه‌لیینی آیدینلاشدیریردی.
ایکینجی مقامدا اونلار چکمه‌لرینین قارا باتیب چیخماسینی بیر داها دایاندیرمیشدیلار. سانارسان بورادا سایتال مارال اومسونجاسینا اؤلوم –دیریم دؤیوشونه گیریشمیشدیر. بورادا اونون آرخاسی ایکی دؤنه یئره گلمیشدی؛ آمما یئنی‌دن قاخمیشدی. او اؤز تکلیفین یئرینه یئتیردیگی حالدا،سانکی حیات اونا نسبت قایغیلی اولمامیشدی. زینگ ها دئمیشدی «مارالین بیر یول ییخیلیب، سونرا قالخیب قاچا بیلمه‌سی گؤرونمه‌میشدی. آمما گؤرونور کی اولوبدو بو ایش. بونو شامانا دئسن، اوولجه بوتون ایزلری یوخلایاجاق، سونرا حتمن بئله ایشین اولماسیندان مات قالاجاقدی.» داها سونرا اونلار مارالین بیر یارغانا‌دیرماندیریلماسی، اورادا بیر آغاجا ایلیشیب آسلاندیغی یئره گئدیب چاتمیشدیلار. حریفلر او حالدا مارالین آردیندا دایانیب اونون قاوریلیب آرخاسی اوسته اونلارین قاباغینا دوشوب،قاردا ایکی درین چولا چیخارماسینی گؤزله‌میشدیلر. آرتیق اووون الده اولماسی بللی‌دی، قوردلار اونا توخونمادان باشینا بوراخمیشدیلار اونو. بوندان سونرا دا ایکی قیساجیق دیرهنیب دایانما، بیر بیرینه یاخین یئرلرده اولوب سووشموشدو. ایندی ایسه جیغیرا قیزیلی ایزلر قویولموشودور. گئت – گئده سایتال اووون لپیرلری پوزغونلاشیر، بیر بیرینه یاخینلاشیردی. سوندا اونلار چکیشمه‌نین سسینی ائشیتدیلر. بو سس قوپاراقلاما باغیریشماسینا بنزه‌میردی، بو سس تله‌سیک، قیساجیق، کسیک-کسیک هارین میریلتی‌لار ایدی، آغیزلا – اتین یاخینلیغی، دئشیلن – بودون حیکایه‌سی ایدی. صحنه‌یه یاخینلاشماغا زینگ‌ها قارین اوستونده ایمکلئیه‌رک کوله‌یی کسیب ایرلی‌لییردی. اونلا یاناشی کاسکوش، طایفانین گلجک ائل به‌یئ‌سی، دیزی- دیزی سورونوردو. اونلارین گؤزلری بیر بالاجا صنوبرین آلت بوداقلارینین آرالاریندان صحنه‌یه دیکیلمیشدی؛ گؤردوکلری ایسه ایشین قورتاراجاغیدی آرتیق.
بو تصویر گنجیلیگین باشقا تاثراتی کیمی هنوز دا کاسکوشون ذهنینده اؤتگون ایدی؛ سون صحنه هله ده، اوزون ایللرین آردیندان، اونون دومانلانمیش گؤزلریینن اونونده اوول اولدوغو کیمی آپ-آیدین گؤرونوردو. سونراکی ایللرین بویوندا دا، کاسکوش طایفانین ائل به‌یئ‌سی، آغ ساققال‌لار ییغیناغینین باشچسی اولاندا؛ بویوک ایشلر گؤردویو اوچون آدی ـ سانی پئللی‌لرین آغیزیندا دولاناندا؛ هئچ وعده آغیزینا گتیرمه‌دییی، او غریبه آغ سوی‌لو کیشی ایله دؤش – دؤشه دؤیوشوب پیچاغلاشدیغی، و اونو اؤلدورویو گونده ده، بو سارسیدیجی تصویر اونلا بیرگه یاشامیشدی.
کاسکوش اوزون زامان، اوجاغین سؤنمه‌سینه و شاختانین سوموک‌لرینه ایشله‌ییب سانجماسینا قدر گنجیلیک گونلرینی دوشونوردو. ایکی تیکه اودون اوجاغا قویوب اودو یئنی‌دن آلیشدیریب،اودونلارین قالمیشی‌نین حسابیلا نه قدر حیاتا آسیلیب قالا بیله‌جه‌یی زامانی تخمین ائتدی. آخ، تکی «سیت-کوم-تو- ها» باباسینی یادینا سالیب، بیر بؤیوک قوجاق اودون ییغسایدی، او بیر نئچه ساعات آرتیقراق یاشایا بیلردی! بو آسان بیر ایشی ایمیش، آنجاق او همیشه سایماماز بیر اوشاق اولموشدو، زینگ‌ها‌نین اوغلونون اوغلو،«بیور»ون گؤزو اونو توتدوغو گوندن او دده-باباسینین حؤرمتین ساخلامامیشدی. اولسون دا، نه اولموشدو کی؟ اونون اؤزو جاوانلیغیندا عینی ایشی گؤرمه‌میشدی‌می؟ او بیر آن سکوتو دینله‌دی. بلکه ده اوغلونون اوره‌گی ریققتلندی، ایتلری یانینا سالیب قاییدیب گلدی، قوجا آتاسینی دا قوهوم- طایفا ایلا برابر اتلی- جانلی، یاغلی کاریبولارین بول اولدوغو یئرلره گؤتوردو.
قولاق یاتیرتماقدان بئزیکدی، دینجلمز بئینی یبر آن سوسوب دایاندی. نه سس- سمیر، نه بیر هنیرتی‌دن خبر یوخویدو. آغیر سکوت ایچره ائشیدیلن تکجه سس اونون نفس آلیب وئرمه‌سی‌دی؛ یالقیزلیقدا، کیمسه‌سیزلیکده. آخ، قولاق آس !. . . نه سسی ایدی او ؟! جانینا اوشوتمه دوشدو. اوزون سورن اولاما سکوتو سیندیردی. تانینمیش بو سس لاپ یاخیندان گلیردی. اونون آلاجالانمیش گؤزلرینین اؤنونده مارالین بودانما صحنه‌سی بیر داها قورولدو. قوجامان ائرکک مارال پارچالانمیش بؤیرویله،قانا بولانمیش ساغریسیلا، دئشیک- دئشیک اولموش بویون- بوغازیلا، شاخه‌لنمیش ایری بوینوزلاریلا بو لحظه ده چابالاییب قورتارماقدایدی. او جاناوارلارین پاریلدایان بوزومتول گؤرکمینی، ایشاران گؤزلرینی، آغاران دیشلرینی ده گؤردو. داغیلماز حالقانین دارالیب،سیخلاشدیغینی، قاری آیاغلانمیش ساحه‌نین اورتاسیندا توتغون بیر توپا یا چئوریلدیگینی ده گؤردو او
جاناوارین سویوق بورنو کاسکوشون چنه‌سینه توخوندوقدا اونون فیکرینی کئچمیشدن داشیندیریب اولدوغو حالا قایتاردی. در حال الی اوجاغا ساری اوزانیب یانان بیر اودون پارچاسی چکیب چیخارتدی. حئیوانین انساندان ذاتی چکینمه حیسی اوزره، جاناوار هله‌لیک گئری چکیلیب، سورکلی اولادیقدا باشقالارینین ائحتیراصلی جاوابلاریلا قارشیلاشاراق، نئچه قودورغان، آغیزینین سویو آخان جاناوارین اورتاسیندا حالقالاندیلار. قوجا حالقانین دارالماسینی حیس ائله‌دی. الینده کی اودلو کسووو دلیجه‌سینه ترپتدی، اونون پیسیکمه‌سی چیمخیرماغا چئوریلدیینه رغمن، آج گؤزلو و آزغین جاناوارلار یئرلریندن ترپشمه‌دیلر. ایندی ایسه قوردلاردان بیریسی کوکسون قاباغا وئریب سوروشه‌رک، ساغریسین آردینجا چکدی. ایکینجی‌سی، اوچونجوسو ده بو ایشی گؤردو، هئچ بیریسی دالا قاییدان دئییلدی. «او نه‌دن اوترو بئله‌جه آسیلیبدیر حیاتا ؟» قوجا سون سوروغوسونو سوروب، الینده کی یانان کسووو توللادی. کسوو قارا دوشدوکده جیزیلداییب سؤندو. گرگین‌لیگین،چارپیشمانین شیددتلی اولدوغونا رغمن، قورولان حالقا قیریلمادی. بیر داها قوجامان ائرکک مارالین سون لحظه‌لرینده کی گؤرکمی کاسکوشون گؤزونون اونونده جانلاندی. بئزیکمیش بیرحالدا باشینی کؤکسونه بوراخدی. بوندان بئله‌نین نه اولدوغونون داها نه اهمییتی وار؟ حیاتین قانونودور. بئله دئییل‌می؟
«سون»
نریمان ناظیم
جک لندن
چئویرن: نریمان ناظیم
ترجمه: نریمان ناظیم
سسلندیرن: نریمان ناظیم
- حئکایه
- اوخوماق زامانی: 9 دقیقه
- https://ishiq.net/?p=18823
جک لندن
چاپ
