قولاغیمی هاردا گیزله‌دیم؟
رقیه کبیری
«قیزیم گؤزله بیردن ونگوک زاد یادیوا دوشمه‌سین هاااا».
منسه قهوه‌ای پاستل رنگینی میزین اوستونه قویوب، سارینی گؤتورورم. بو اون‌ایکینجی گونه‌باخاندی بویون رسم ائلیرم.
«یانی قولاغیمی کسیم؟»
«استغفرالـله!»
اؤز- اؤزومه دئییرم: «ونگوک هارا، استغفرالـله هارا؟! سن نه بیلیسن گونه‌باخان یانی نمنه! سن نه بیلیسن قولاق ندی؟! سن آنجاق قولاغین آناتومیسیندن بیر چکیشی تانیییرسان، بیر سیندانی، بیر ده لابیرئنتیندن آسیلمیش پرده‌نی. سن نه بیلیسن گونه باخان اسهالی یانی نمنه؟!»
دؤنوب اونون اورکدن استغفرالـله دئین آغزینا باخاندا، بیردن- بیره ذهنیم قیرخ ایل بوندان اوّله آتیلیر. آذر آیی‌نین توفه- توفو، شاختا- سازاقلی بیر گون، پژوهش مدرسه‌سی، علوم درسی، بیر ده منیم قولاغیم.
الیمده رسم ائله‌دی‌ییم گونه‌باخان رسمینی میزین اوستوندن گؤتورب، پنجره‌نین اؤنونه کئچیب، پرده‌نی قیراغا چکیرم. پنجره‌نین ائشییینده شاختا- سازاق اولسا دا گونش بیردن- بیره اوتاغا تؤکولور. گونه‌باخان رسمینی شوشه‌نین اؤنونه توتوب، دئییرم: «نه جوردی؟»
دوداغینی قاچیردیب، دئییر: «قیزیم، من بولمورم بو گونه‌باخان چحماخ هاردان چیخدی بااا !؟»
اونون سؤزونو ائشیتمه‌میش ساییب، پنجره‌نین هئره‌سیندن دیفن‌باخیا گولدانلارینی گؤتوروب، یئره قویورام. سحردن رسم ائله‌دی‌ییم گونه‌باخانلاری میز اوستوندن گؤتوروب، پنجره‌نین هئره‌سینه دوزورم.
«باخین گؤرون گونه‌باخانلاریمی بَیه‌نیسیز؟»
«قیزیم، سنین بو گونه‌باخان رسم‌لرین بیزیم هامیمیزی نییاران قویوب آخی..!»
اؤز یانیمدا دئییردیم بس اَریمین خالاسی‌نین گؤیلونه دوشموشم کی نئچه ایلدن سونرا یول آزیب، منی گؤرمه‌یه گلیب. دئمک، نفیسی‌نین علوم درسی دئمکدن علاوه آیری قابیلیّت‌لری ده وار ایمیش، بئله کی گؤرونور بویون ده اجتماعی مددکار رولونا گیرمیش.
«نییه دانیشگاهدا اجتماعی مددکارلیق درسی اوخومادیز؟»
سوآلیما هویوخور. نه دئدییمی باشا دوشمور. همیشه نظریمه گلردی اونون نابیغه‌لر کیمی هوش- باشی وار، سن دئمه، عادی آداملاردان دا بیر آز آشاغیدی. بلکه ده قوجالیب یاشی چوخالدیقجا هوش- باشی آزالیب. نه دئدی‌ییمی باشا دوشمور. آمما خبریم وار کی قوهوم- قونشو ایچینده ذکالی، دوشونجه‌لی، دویون‌آچان بیر شخص کیمی تانینیر. هر کسین آچیلمایان دویونو اولسا نفیسی اوردا حی- حاضیردی. بئله کی گؤرونور، من ده آچیلمایان بیر دویونه دؤنموشم. اونون مهربان صفتینه باخدیقجا عصبی اولوب، اونو سانجماغیم گلیر. نه گونه قالمیشام کی نفیسی‌نین الینده آچیلان بیر دویونه دؤنم!
آغزیمی دولدورورام دئییم: «یادیزدا یئددینی اوخویاندا علوم درسینده، اؤزو ده دقیقا آذر آییندا، آز قالدی قولاغیمی قوپاردیب، اووجوما قویاسیز؟»
ایکی هاوالی قالمیشام. بیلمیرم دئییم یا یوخ. پنجره‌نین اؤنونده دایانیب، گؤزآلتی اونا باخیرام. اؤزومدن تعجّوبله‌نیرم. «بس نئیه ایندی یادیما دوشور؟ بیر بئله ایل آذر آیلاری اؤتوب کئچنده، بو خاطیره ذهنیمین هانسی قاتیندا گیزلنمیشدی بس؟ قیرخ ایل …»
اونون قوللاری قولتوغوندا دورموش فیقوْروندان، چوخ ساکین و اؤزونه اینانجلا دانیشیغیندان آجیغیم توتور. ایچیمده عیناد کیمی بیر حیس اویانیر. اوره‌ییم ایسته‌ییر قیرخ ایل بوندان اوّل دئدی‌ییم سؤزو بیر داها یئنی‌دن اوزونه چیرپیم. آمما آغزینا باخانمیرام. آیری بیر رسم کاغیذی گؤتوروب، اون‌اوچونجو گونه‌باخانی رسم ائله‌مه‌یه باشلاییرام.
«قیزیم ایندی کی دوشوبسن رسّاملیق خطّینه آیری بیر شئی ده چَح دا، بس نییَه فقط گونه‌باخان؟»
الیمده ساری پاستل، دیک- دیک گؤزلرینه زیلله‌نیرم:
«توتاخ کی ونگوک کیمی قولاغیمی کسدیم، کیمین اووجونا قویاجام؟ اصلا کیمیم وار کی قولاغیمی اونا تؤحفه گؤنده‌ریم؟»
نفیسی اینانماز- اینانماز اوزومه باخیر. اونون باخیشینا کیریخیرام. باخیشینی اؤزومه معنا ائلیرم: «دئیه‌سن بو دا دوْغوردان دلی‌دن زاددان اولوب هااا»
گؤزومو گؤزوندن قاچیردیب، گونه‌باخانی رنگله‌ییرم.
نفیسی یومشاق، مهربان لحنی ایله آرتیریر:
«قیزیم، دونیانین لاپ شیرین ایشلریندن بیری دایانماخدی. انسان دوغولاندا، دؤزوم ده انساننان برابردوغولور.»
آغزیمی دولدورورام دئییم: «خانیم نفیسی! خبرین یوخدی سن قولاغیمی بوروب کیلاسدان ائشییه سالاندا، عیناد دا دؤزوم‌نن برابر منده دوغولدو.»
بیر داها الیمده‌کی ساری پاستل رنگینی اونا ساری توتورام: «قدیمین یاغلی گژلرینه بنزیر، مَه‌یه یوخ؟»
لاپ ائله او گون کیلاسدا کیری‌یَن کیمی، کیری‌ییر.
خانیم نفیسی قارا تاختانین اوزرینده رنگلی، یاغلی کچ ایله دَری هوجئیره‌لری‌نین شکیلینی چکیردی. مکعب شکلینده دری هوجئیره‌سی‌نین یوخاریسینی دیش- دیش چکیب، مکعبین اورتاسیندا ایکی دیشی آیری دیشلردن قیسسا چکدی. آذر منی دومسوکله‌ییب، پیچیلدادی: «بولوسن او قیسسا دندانه‌لر نَه‌یَه بنزیر؟»
باشیمی دفتریمدن قالدیریب، دیققتله قارا تاختاداکی شکیله باخدیم.
«خانیم نفیسی‌نین قاباخداکی سینیق دیشلرینه»، دئدیم.
ایکیمز ده پیققیلدادیق. خانیم نفیسی دؤنوب بیزه باخدی. آذری یوخ، منی یئریمدن قالدیردی: «خانیم قیز! اَیر گولمه‌لی سؤز وار، دئه بیزده گولَخ دا… »
آذر پیچلدادی: «دئنه خانیم باغیشلا!»
باغیشلا دئمه‌دیم. دئدیم: «خانیم دوزون دئییم دا، سیزین قاباخ دیشلریز لاپ ائله تاختادا چَحد‌ی‌ییز دری سللولونا بنزیری…»
قیزلارین هامیسی بیردن- بیره اوجادان گولوشدولر. خانیم نفیسی بیر آن کیریدی. سورا دریسی بینه کیمی قیزاردی…
منه ائله گلیر نفیسی یاغلی گچ سؤزونه اؤزگوونلییینی ایتیریب، اضطرابلی بیر حالدا، الیمده میخ کیمی توتدوغوم ساری پاستل رنگینه باخیر، قالیب نه دئسین!
اونا گؤره ایچیمده ایکی جور حیس ال‌به‌یاخادادیر. بیرینجی حیسیم دئییر، اؤزل حیاتیما باش اوزالتدیغینی خئیرخواهلیق نیّتیندن سانیب، آجیغیمین قاباغینی آلیم. ایکینجی حیسیم دئییر، اؤزل حیاتیما باش اوزالتدیغی اوچون اونو دیلیمله سانجیم.
دینمز- دانیشماز نفیسی‌یه باخیرام. هئچ عاغلیما گلمزدی او ونگوکون کیم اولدوغونو بیلسین. دئیردیم بس هوجئیره‌دن، سینیردان، جییردن، اورک- بؤیرک آناتومیسیندن سونرا آیری بیر شئیدن باشی چیخماز. منیم دیک- دیک باخماغیما ال- آیاغینی ایتیریر. قوللارینی قولتوغوتدان چکیب، آیاقلارینی ییغیب، موْبل اوستونده باغداش قورور. اوزونون دریسی ایسه هله ده قیپ‌قیرمیزیدیر.
آذر دئدی: «سَفئحلی‌ییبسن؟! دئییرم دئنه باغیشلا…»
«خانیم قیز! کتاب- دفتریوی قوی کیفیوه، دور گل بورا…»
منسه کتاب، دفتر، خودکاریمی کیفیمه قویورام. آذر قوْلومو دومسوکله‌ییب، گئنه پیچیلدادی:
«دئنه خانیم باغیشلا. دئنه قلط ائله‌دیم، بولمه‌دیم… دئسن ائشییه سالماز»
اوووجومو سیخیب، آذرین الی‌نین اوستونه بیر یومورقوق ووروب، گئدیب خانم نفیسی‌نین میزی‌نین کناریندا دایانیرام. خانیم نفیسی گچلی الی‌له قولاغیمی بورور. منسه دیشلریمی بیر- بیرینه سیخیب، دیک- دیک اونون پؤرتوشموش اوزونه باخیرام. آغلاماغیمی گؤزله‌ییر. آغلاماغیم گلسه ده، ایسته‌میرم اونون یانیندا آغلاییم. سونرا گئدیب تووالتده دویونجا آغلایا بیللم. چالیشیرام اؤزومو ائله آپاریم کی اونون گؤزونون قاباغیندا، گؤزومدن بیر گیله یاش بئله چیخماسین. اویسا قولاغیمی بوراخان گونو یوخدو. قولاغیم الینده دانیشیر:
«دووا ائله باجین بو مدرسه‌نین معلیم‌لرینن‌دی. اؤزو ده منیم صمیمی یولداشیمدی. یوخسا بو دَیقه بیر شیکایت یازیب، شورای دبیرانا امضالادیب، سنی مدرسه‌دن ائشییه سالدیتدیراردیم.»
دییه‌سن ایچیمده قالمیش قیرخ ایلین آجیغی ایندی اویانیب. گؤزومو نفیسی‌دن آییرمازدان الیمی قولاغیما چکیرم. قولاغیم ایستی‌دیر. لاپ ائله قیریخ ایل قاباقکی کیمی. گئت- گئده عیناد یوکونه دولورام.
«بولوسوز ونگوک قولاغینی دسامبر آیی، همان بیزیم آذر آیی کسیب؟»
نفیسی بتردن پؤرتوشور. بونونلا بئله چالیشیر اؤزونو سویوق‌قانلی گؤسترسین.
«اوره‌ییوه آلما، ونگوکو شوخلوقجا دئدیم. سنین بیر بئله گونه‌باخان رسم ائتمه‌یین ونگوکو منیم یادیما سالدی. دئییرم یانی سن کی رساملیق ائله‌مزدین! نه اولوب بیردن- بیره رساملیغا دوشگون اولوبسان!؟ اؤزو ده گونه‌باخان رسمی!»
«آذرین ده رسم‌لرینی من چکردیم. آمما آذر همیشه ۱۹ آلاردی، منسه ۱۶»
گؤیلوم ایستیر اوتانمادان اونون دیشلرینه زیلله‌نیم. خوشوم گلیر اونا بیر جور هؤشنه وئریم. اؤزوم ده بیلمیرم کیمین آجیغینی بئچارا نفیسی‌دن آچیرام؟ قیرخ ایل قاباغین، یوخسا ایندیکی احوالاتیمین؟ نفیسی منیم احوالاتیمی هاردان بیلسین؟! اونون نه گوناهی وار؟ اؤزوم بیلمه‌ین یئرده، او نئجه بیلسین بیر بئله گونه‌باخان هاردان منیم ذهنیمه دولوب، کاغیذلارا بوشالیر!»
منیم سؤزومه گولوب، دئییر: «حتما معلیمیز چوخ هوشلویدو. سنه ۱۶ وئرمه‌یینن ایستیردی سنه توبا‌لاتما وئرسین، تا بیر ده یولداشیوین رسمینی چحمیه‌سن. تغللوب، تغللوبدی. فرق ائله‌مز ۱۰ سوآلین جوابینی تغللوب وئره‌سن یا دا یولداشیوین رسمینی چکه‌سن!»
خانیم نفیسی قولاغیمی بوراخیب، دئییر: «زنگ وورولاناجان گئت دور حیطده. دوز ائله کیلاسین پنجره‌سی‌نین قاباغیندا. بوردان باخیرام.»
کیلاسدان چیخاندا آذرین سسینی ائشیدیرم: «خانیم قویون کوْتونو گئیسین، ائشیح شاختادی!»
منسه دایانمیرام. قاپینی آچیب ائشییه چیخیرام. آذر آرخامجا قاچیب، کوْتومو الیمه وئریر: «هئچ اولماسا بونو گئی، سَتَلجم اولارسان آخی!»
کوْتومو آذرین الیندن آلیب، کوْریدورون اورتاسینا تولازلاییرام. حیطه چیخیرام. هاوانین شاختاسینا اوزومون دریسی بیز- بیز اولور. کیلاسین پنجره‌سی‌نین اؤنونده قالاقلی قارین اوستونده دورورام. بوردان من ده کیلاسی گؤره بیلیرم. خانیم نفیسی‌دن علاوه، قیزلار دا بویلانیب منه باخیرلار. اویسا دری هوجئیره‌سی‌نین کناریندا بیر آیری هوجئیره رسم ائله‌ییر. نه دئدی‌یینی ائشیتمیرم. آمما هوجئیره‌نین باشیندان اولدوزا بنزر بیر قویروق اوزانیب. خانیم نفیسی درسی دئمه‌میشدن اؤزوم اوخوموشام، بیلیرم سینیر هوجئیره‌سی‌نین شکیلیدیر. آیاق بارماقلاریم سوْیوقدان کئهی‌ییب. پوْتونلاریمین ایچینده بارماقلاریمی ترپه‌دیرم بلکه قیزیشسین. گئت- گئده ال بارماقلاریم دا اوشویور. سونرا کئهی‌ییر. کیفیمی قیچلاریمین آراسینا قویوب، اللریمی قولتوقلاریمین آلتینا سوخوب، قیزدیریرام. بارماقلاریم ایستی- سویوق اولوب، آجیشیر. آغلاماغیم گلیر. کاش خانیم نفیسی «گئت تووالتده دور»، دئیردی. هئچ اولماسا اوردا دویونجا آغلاردیم. خانیم نفیسی پنجره‌دن منه اشاره ائله‌ییب «گل ایچری»، دئییر. منسه اؤزومو سایمامازلیغا وورورام. ائومیزه گئتمه‌ییم گلیر. ائوده کورسو یوْرقانی‌نین آلتینا تَپیلیب، راحات- فاراغات آغلاردیم. آرخامی خانم نفیسی‌یه چئویریب، بارماقلاریمی هوْولاییرام.
نفیسی اؤز یئرینده قایناشیر. بو دؤنه ایلشمه‌سینین مودئلینی دَییشیب، موْبلون دسته‌سینه دیرسکله‌نیب، منیم اوزمه تبسّوم ائلیر.
«قیزیم سن کی اؤزون هنرمندسن. قاباخکی کیمی ناغیل یاز. رومان یاز. قوْی رسّاملار دا رسم‌لرینی چَحسیننر دا… بیر ده اَیه تفنّون اوچون رسم چکیسن، هر شئیدن چَح. گول چَح. ساختمان چَح. نه بولوم، بو قدیمی مودئللره باخ گؤر نه چکییب‌لر. اولماز کی آدام ایکی آی دالبادال گونده ۱۰- ۱۵ دنه گونه‌باخان چَحسین کی..!»
ائله دانیشیر، دییه‌سن قیرخ ایلدن سونرا گئنه ده منه مدرسه تکلیفی وئریر. جینیم کله‌مه ویریر. ایستیرم دئیَم: «بیلیسن ندی؟ گئت هامی‌یا دئه کی منیم ذهنیم گونه‌باخان اسهالی توتوب». آمما ایندی‌یه‌جن نفیسی‌نین یانیندا بیر کلمه بئله ادب‌سیز دانیشمامیشام. حتی قیرخ ایل بوندان اوّل، مدرسه‌ده اونون امریله جزالاندیغیمی بئله، اونوتموشدوم.
دئییرم: «چوخ ایستیرسیز بیله‌سیز نئیه بیر بئله گونه‌باخان چکیرم؟»
«دوزون آختارسان تَک من یوخ، هامی ایستیر بو گونه باخان‌نارین سیرّینی بیلیسن. سنین بو گونه‌باخان‌نارین هامیمیزی هویوخ قویوب.»
«خانیم نفیسی، ذهنیم اسهال اولوب، گونه‌باخان ائشییه گئدیر.»
«یانی نمنه؟ بو دا تَزه سؤزدی؟»
«یانی ذهنیم اجازه وئرمیر گونه‌‌باخان‌نان سورا آیری بیر شکیل چکیم»
نفیسی آوارا- گوْر منه باخیر. یئریندن قالخیب کی گئتسین. منیم سؤزلریمدن یورولموش کیمیدی. اونا اوره‌ییم یانسا دا، حیاتیما باش اوزالتماسی، سینیرلاریما توخونوب. تیکانی لاپ دیبه‌جن باتیرماق هوسی بیر آن بوراخمیر منی.
«بیر دیقه اَیله‌شین. ایندی یادیما دوشدو، آیری بیر شکیل ده چکه بیللم»، دئییرم.
اویسا سیرّلی- شوبهه‌لی منه باخیر. آنجاق اَیله‌شیر. منسه بیر واراق آغ کاغید گؤتوروب، قهوه‌ای پاستل‌له بیرمکعب چکیرم. ایچینده میتوکوْندری (Mitochondrion)، توک غده‌لری و اونون کیمی باشقا نارین آیین- اویون چکیب، مکعبین باش طرفینی دیش- دیش رسم ائلیرم. اورتاداکی ایکی دیشی ده او بیری‌لری بویدا چکیب، اونو بیر تابلو کیمی نفیسی‌یه ساری توتورام. نفیسی جین گؤرموش کیمی یئریندن قالخیب، تله‌سیک پالتونو گئییب، شالینی باشینا سالیب، «خداحافظ» دئمه‌دن بئله، قاپینی چیرپیب، گئدیر.
قاپی چیرپیلاندا اللریمی قولاقلاریما قویورام. قولاقلاریم قیزیشیب. بلکه ده پؤرتوب. قالمیشام پؤرتوشموش قولاقلاریملا نه ائدیم. دئیرم بس نفیسی قاپینی چیرپاندا، منیم ده قولاقلاریم یئریندن لاخلا‌ییب. اؤزومدن قورخورام. قولاقلاریمدان قورخورام. پنجره‌نین هئره‌سینه دوزدویوم گونه‌باخانلار بئله، منی قورخودور. ایندی‌یه‌جن اؤزومو بئلنچی خیاللاریمین اختیارینا بوراخمامیشدیم. ایندی‌یه‌جن کیمسه‌یه نفیسی کیمی تیکان باتیرمامیشدیم. منه نه گلیب، بیلیمرم!
یئریمدن قالخیب، میز اوستوندن نفیسی‌نین یاریمچیلیق قالمیش چای ایسته‌کانین گؤتوروب، آشپازخانایا آپاریرام. گؤزوم پیچاغا ساتاشیر. قولاخلاریم بتردن قیزیشیر. قورخورام. تلم- تله‌سیک پیچاغی گؤتوروب، کابینئتین آلتینا آتیرام. اللریم قولاقلاریمدا، پنجره‌دن خیاوانا باخیرام. نفیسی خیاوانین او تایینا آتلاییر. پیچاق و قولاق سؤزلرینی ذهنیمدن پوزمالییام. بیر یول تاپیب، اؤزومو مشغول ائله‌مه‌لییم.
کامپیوتری یاندیریب، گوگلین آختاریش کادریندا «ونگوک و گونه‌باخان» سؤزونو یازیب، اینتئر دویمه‌سینی باسیرام. یازیلارین بیرینی آچیب اوخویورام. ونگوک ساری بؤرکونون آلتیندان بیر جوت دوْمبا گؤزلریله منه یاناکی باخیر. نه یاخچی کی منیمله گؤز- گؤزه گلمیر.
۱۱۹ ایلدن سونرا «ونگوک»لا«پل گوگن» آدلی فرانسسیز بیر نقاشین بیر- بیرلرینه یازدیغی مکتوبلارا گؤره بللی اولوب کی، «ونگوک»ون قولاغینی اؤزو دئییل، بیر داعوادا گوگن کسمیشدی. تعجّوبله یازینی اوخویورام. یعنی ۱۱۹ ایل ونگوکا گؤره یالنیش دوشونجه‌لر، یالنیش فیکیرلر…
یازینی اوخودوقجا قولاقلاریمین ایستیسی آزالیر. آیاغا قالخیب، پنجره‌دن ائشییه باخیرام. نفیسی هله ده خیاوانین او تاییندا دایانیب، تاکسی گؤزله‌ییر. بیلیرم، آذر آیی‌نین شاختا سازاغینی دؤزه بیلمه‌دی‌یی قدر یاشلی‌دیر. تیکانی دیبینه‌جن باتیرسام دا، اونون شاختادا دورماغینا راضی دئییلم. پنجره‌نی آچیب اوجادان قیشقیریرام:
«خانیم نفیسی، یادیمدان چیخمیشدی دئیَم کی، بیزیم خیاوان چوخداندی بیرطرفه اولوب، دؤزون آژانسا زنگ وورم.»
نفیسی تاکسی‌ده اَیله‌شنده دؤنوب منه باخمیر. بیلیرم سویوقدان جانی کئهی‌ییبدیر. ستلجَم اولماغینی هئچ ایسته‌میرم.
پنجره‌نین هئره‌سیندن گونه‌باخان شکیللریمی ییغیب، پوشه‌نین ایچینده‌کی آیری شکیللرین اوستونه قویورام. یاریمچیلیق قالمیش اون‌اوچونجو گونه‌باخانی ساری پاستل‌له رنگله‌ییرم.
۱- دیفن‌باخیا (Dieffenbachia) شیپوری گول‌لرین سلاله‌سیندن اولان بیر بیتکی‌دیر. بو گول برزیل اؤلکه‌سی‌نین یئرلی بیتکی‌لریندن، بَزکلی اولاراق عین حالدا زهرلی یارپاقلاری واردیر
۲- اجتماعی مددکار: اینسانلارین سورونلارینی آرادان قالدیرماغا یاردیم ائدن سوسیال ایشچی.
۳- بینه: [خوی دئییمی]. پیشمیش چوغوندور، لَب‌لَبی
۴- میتوکوْندری: میتوکوْندری هوجئیره‌ده بیر اوْرقانجیک‌دی کی اونون وظیفه‌سی هوجئیره‌نین نفس آلماسی و بیر نؤوع انرژی داشیییجیسی اولماسیدیر.
آذر- ۱۳۹۵
