چهارِ غربی
رقیه کبیری
بویون سحردن ایندییه‌جن چهارِ غربی لاپ نال‌چه‌یرلرین عاشورا آخشامینا اوخشاییر. گؤزوم چیخدی قاپی گؤزوندن بوْیلانیب باخماقدان. آمما بو دئشیک ده اولماسایدی اؤزومو لاپ کور کیمی حیس ائدردیم. گئنه بو گؤز، باشیمی قاتیر. نئجه ده اولسا تک‌لیییمین یولداشی‌دیر بئله. هردن اؤز- اؤزومه دئییرم آخی سنه نه چهار غربی‌ده نه کئچیر؟ سونرا دئییرم: «نئجه‌کی منه نه؟ قونشو قونشونون کیملی‌ییندن، نه‌چی اولدوغوندان خبری اولماز بَه؟ مال- دؤولتینه، وار- یوخونا باش اوزالتمیرام کی، ایستیرم بیلم کیمدی؟ هاردان گلیب، اصل- نسبلیدی یوخسا گؤبه‌لک کیمی ائله آپارتوماندا گؤیه‌ریب؟
آنام دا- آللاه سیزین ده اؤلنلریزه رحمت ائله‌سین- ائله منیم کیمی قونشوباز ایدی. یای- یاز، قیش- پاییز وئجینه دئییلدی. ایکیندی چاغی ساماواری شاق- شاق شاققیلداردی. قونشولار قیریخ قوشون کیمی بیربه‌بیر گلیب أذان آللاه- أکبر دئییله‌نه‌جان واختلارینی بیزده سوْواردیلار. بیر گون قاپی- قونشودان خبر اولماسایدی، آنام دئیردی: «گئنه بویون نال‌چه‌یرلرین عاشورا آخشامیدی!» سونرا ساماوار باشیندا قالیب قارالمیش چایی آرمودی ایستیکانلارا سوزوب، مژمئیی‌نی ایته‌لردی اوتاغین اورتاسینا، قونشولارین جؤورونو بیز چکردیک. گؤیلوموز اولماسایدی بئله، «ایچمیرم» دئیه بیلمزدیک. جورأتیمیز هاردایدی سوروشاق آبا، «نال‌چه‌یرلر» یانی نمنه؟ انقلاب گونلری او کوچه‌نی اوْدلاییب، قادینلارینی اوردان قوْواندان سونرا باشا دوشدوم کی تبریزین نجیب‌خاناسی ایمیش. هر دؤنه آنامین سؤزو یادیما دوشنده اؤز- اؤزومه دئییرم: «رحمت‌لیغین قیزی، سؤزوم یوخ کی یئر- یورد، مال- دؤولت عوضینه اوشاخلاریوا بیر خزینه سؤز میراث قویوب گئتدین، آمما یئر قورتولموشدو ائویمیزین سس‌سیز- ساکیت ایکیندی چاغلارینی نجیب‌خانانین عاشورا گونونون آخشامینا اوخشاداسان؟…»
اؤز آرامیزدی، بو قدیم آداملار دا چوخ أنایین ایمیش‌لر ها… یاشاییشین هر اوزونو یارپاق دولماسی کیمی مثل‌لر، متل‌لر، کینایه‌لر ایچینه بوکوب أطراف آداملار تیکه توتارمیشلار. آمما دوغرودان دا بویون چهارِ غربی لاپ ائله نال‌چه‌یرلرین عاشورا آخشامینا تایدی.
سحر یوخودان دوراندان ایندییه‌جن اوْن ده‌فه‌دن چوخدو کی گئدیب قاپینین گؤزوندن باخمیشام. نه ایزی وار، نه توْزو. سس- صداسی خیپ یاتیب. بوراجان نه سو سسی قولاغیما ده‌ییب، نه موسیقی سسی، نه ده تووالتینین هاواکئش تیریلتیسی. کئچن گئجه هئچ تووالته ده گئتمه‌ییب. عادتی‌دیر گئجه یاریلاری بیردؤنه توووالته گئدیب، منیم قوش یوخومو باشیمدان اوچوردار. قانیمدا دئییل هر ایشه باش اوزالدیم، یوخسا ایسته‌سم قولاغیمی دیوارا دایاییب، سحرلر اوزونه نئچه اوْووج سو چیرپماسینی، دیش فیرچاسینین سسینی بئله ائشیده بیللم.
گئجه یاریلاری تووالته گئدنده هاواکئشی ایشلتمیر کی تیریلتیسی آپارتومانا دولماسین، آمما خبری یوخدو کی قارین- باغیرساغینین تیریلتیسی یاتاق اوتاغیمین دیوارینی تیتره‌دیر. هانی او قدیم حیط‌لر… تووالت حیطین لاپ دیبینده اولاردی. تووالتده آدامی قارقا – قَجیر کیمی داغیتسایدیلار دا، ائو ایچینده‌کیلرین خبری اولمازدی. ایندی بیول بو دار- دوده‌نک آپارتومانلاردا نه گل وار، نه گئت. نه سلام وار، نه علیک. آمما قونشو قونشونون جوجه باسدیرماسینین سسینی بئله ائشیدیر.
دئییرم ائوین تیکیلمه‌سین، نه خبریندی ایکی گوندن بیر، ایکی کوْل ساریمساقلا بیر قوجاق ایسپاناخ آلیرسان! نه بیلیم، بلکه ده أت- تویوغو تحریم ائله‌ین وئجی‌ین، مئجی‌ینلردندی . اولار هاااا. آپارتومان‌نیشینلیک آدامین باشینا هر اویون گتیرر. هله آپارتومان‌نیشینلیک بیر یانا، کهلیک باشینی قارا سوخان کیمی، آدام باشینی رنگ به رنگ کیتابلارین ایچینه سوخوب، دؤوره‌دن خبری اولماسا، ائله بئله اولار. دئییرم آخی یازیق بئچارا، گؤزوو آچ دونیایا باخ، نئینیرسن بو قدر کیتابی؟ یقین او کیتابلاردی کی بئینینی خارابلاییب، أت- تویوق عوضینه ایسپاناخ- لوبیا ایله قارنینی دوْیورو.
خالقین ائوینه قوجاق- قوجاق ائو أشیاسی، دؤشه‌نک، قوطو- قوطو قاب- قاجاق داشییاندا، چهارِ غربی‌یه ده مئیوه قوطولاریندا کیتاب داشیدیلار. اوْن قوطوسونو اؤزوم قاپینین گؤزوندن سایدیم. هله ائوینه داشیدیقلاری بس دئییل دؤرد قوطوسونو دا دام یولونا قویوب. من خالقین ایشینه بورنومو سوخان دئییلم ها، آمما ایکی گون قاباق چهارِ غربی ائودن ائشییه چیخجاق، دام یوْلونا ایشیم دوشدو. گؤز اوجو قوطولارین ایچینده‌کی کیتابلارا باخدیم. یالاندان فایدا یوخ، حتی بیر ایکیسینی ده واراقلادیم. آمما منیم کاریما گلن بیر کیتاب یوخ ایدی.
بیر آیدی ماهانا آختاریرام اونو دانیشیغا توتوب، جیکک- بؤرکوندن باش آچیم. آمما قویروق أله وئرمیر کی وئرمیر. دئییرم آخی اونون قونشولوق ده‌بیندن باشی چیخمیر، منیم أدبیمه نه گلیب؟! گون اولوب بیر ایکی ساعات پنجره‌دن کوچه‌نی گودموشم بلکه ائشیه‌دن گلنده اونونلا بیر ایکی کلمه دانیشیب، قونشولوق دئینیمی یئرینه گتیریم. بونونلا بئله ایسته‌مه‌میشم اؤزومو سیندیریم. اونا گؤره ماهانا ایله قاپینی آچیب، باشماق یئرینی قوردالامیشام، بلکه تانیش اولماغیمیزا بیر امکان یاراندی. او ایسه همیشه ألینده موبایل پیلله‌لردن یوخاری قالخیب، باشیله سلام وئریب، موبایل ایله دانیشا- دانیشا ائوینه کئچمیشدی. هردن بیریسیله دوغرودان دانیشماغینا دا شک ائلیرم. دئییرم بس من باشماق یئرینده قوردالانان کیمی او دا منیمله دانیشماماق اوچون موبایل ایله دانیشماغی ماهانا ائلیر.
نامردین قیزی آدام دئییل کی، ساعاتدی ائله بیل. هر ایشی واختی واختیندادی. سحر یئددی ده یوخودان خورتداییر. سککیزده موسیقی سسی قالخیر. آدیم کیمی أمینم چای- چؤره‌یینی موسیقیله یئییب، ایچیر. بیلمیرم او سئگاه سیزیلتیسیله نئجه ایشتاهاسی کور اولمور. منجه موسیقی کی چالدیرمادی، آدامی اختیارسیز یئریندن قالدیریب گؤبک آتدیرمادی، موسیقی دئییل کی، زیریلتیدی، سیزیلتیدی. قادام بئله موسیقی‌یه!
ساعات دوققوزدا سس بیردن- بیره خیپ یاتیر. دوققوزدان اویانا منی هؤوشنه باسیر. قانیمدا فضوللوق یوخدو ها، آنجاق بیر قونشو حؤکمونده او ائوده نه‌لر کئچدییینی، اونلارین یاخچی- یامانینی بیلمه‌لی‌یم یا یوخ؟ گون‌اوْرتایاجان قاپی‌یا آیاق دؤیوب، قولاقلاریمی شوشلورم بلکه چهارِ غربی‌دن بیر سس گلسین. او قدر قاپینین گؤزندن باخیرام کی گؤزوم سولانیر. منه دئین یوخدو سن کی اونون ساعاتلارینی یادداشیوا تاپشیریبسان داها نییه یومورتان ترسه دوشور؟ نئیله‌ییم، اونسوز نه ایشیم اوْلا بیلر؟… بیر گون بازارلیق ائلیرم، هفته‌باشیناجان کئچینیرم. بیر گون پیشیریرم، اوچ گون یئییرم. و ایللا منیم نه وئجیمه‌دی خالقین یاشاییشینا باش اوزالدیم.
گون‌اوْرتادان بیر ساعات کئچمیش چهارِ غربی‌دن قاب- قاجاق سسی، یئمک اییسی قالخیر. من ایسه بورنوم ایی چکه- چکه اؤز یانیمدا اونون نه پیشیردییینی تخمین وورورام. گون‌اوْرتادان اوچ ساعات او یانا گئنه تووالتین هاواکئشینین سسی قالخیر…
دوغرودان نییه بویون چهار غربی‌نین سسی چیخمیر؟ گؤره‌سن باشینا بیر اویون گلیب؟ بلکه ییخیلیب باشی بیر یئره ده‌ییب هوشو باشیندان چیخیب؟ آمما ییخیلسا تاپپیلتیسینین سسینی ائشیده‌رم دااا. بلکه یاتدیق یئرده اؤلوب؟ اؤلوب ائله‌سه کیمه خبر وئرمه‌لی‌یم؟ کیمی وار کی؟ داشیناندان بویانا میلچک ده قاپیسیندا اوچماییب. هئچ آدینی دا بیلمیرم هاندا قالسین قوْهوم- طایفاسیندان خبریم اولسون!… دئییرم دوروم گئدیم قاپیسینی دؤیوم. یاخچی، قاپینی اوزومه آچسا نه دئییم؟ دئییم آدینی بیلمه‌دیییم قونشو، سس- صدان یوخدو، گلدیم گؤرم اؤلوبسن یا قالیسان؟ دئمز منیم اؤلوب قالدیغیمدان سنه نه فضول خانیم؟
بلکه من کار اولموشام چهار غربی‌نین سسینی ائشیتمیرم!؟ قیناما، اولار هاااا
۱۷/۲/۹۶
