تاختالی کؤیدن مکتوب‌لار (بیرینجی مکتوب)
یازار : عزیزنسین
چئویرن: اسماعیل شیخلی
کؤچورن : علی آغ‌گونئیلی
سئویملی ائششک آریسی
مکتوبومو آلینجا بیلیرم تعجبلنه‌جکسن. «بیز اونو نال‌لاری دا چوروموش بیلیردیک، گؤره‌سن هانسی آخیردان چیخدی»-دئیه، حئیرتلنه‌جکسن. حئیرتلنمه! تاختالی کؤیده‌یم. سنه بو مکتوبومو دا اورادان یازیرام. بیر زامان یئر اوزونده یاشایان بوتون بؤیوک‌لر ایندی بورادادیرلار. من ده اونلارین آراسیندایام. سن ایندی منیم دالیمجا «ساغلیغیندا قدرینی بیلمه‌میشیک » ـ دئیه، دیزلرینه دؤیسن حاقلی‌سان.
«کور اؤلندن سونرا بادام گؤزلو اولور» سؤزلری‌نین معناسینی او کور قالمیش دونیا قده‌ری بیلینمه‌ین‌لرین سون منزیلی تاختالی کؤیه گلینجنه، چوخ باشا دوشدوم. آنلادیم کی منیم اؤلومومدن سونرا بورنومون اوجوندان اوزاغی گؤرمه‌ین گؤزلریمه «سورمه‌لی گؤزلر»، «باخیشی‌لا جان آلان گؤزلر» ـ دئیه، تعریف‌لر سؤیله‌میش‌لر.
دونیادا اذیت چکدییینه گؤره اؤزونو اوزومه! اؤلندن سونرا قزئتلرده سنین حاقیندادا «بیزه عوضسیز بیر ایتگی اوز وئرمیشدی» ـ دئیه، یازاجاق‌لار. ساغلیغیمیزدا بیز یوخسوللارین قدرینی بیلمیرلر؛ هئچ یئرده یئر وئرمیرلر؛ اؤلندن سونرا سن ده ساغلارین قلبینده یاشایاجاقسان، او دونیاداکی یئرین ایسه ائششک جنتی اولاجاق. من بورادا یاشایارکن ساغلیغیندا یئری ـ یوردو اولمایان، اما اؤلندن سونرا یئری بوش قالان «عوض ائدیلمز» ائششک قارداشلاریندان بیری باشینا گلن‌لری دانیشدی: ایستی بیر گونوموش. ائششه‌یی یامان یوکله‌ییب‌لرمیش. یوکون آلتیندا لهلییه ـ لهلییه گئده‌ن ائششه‌یین یولو بیر دنیز کنارینا دوشور. ساحیلده‌کی یایلاقدا هوندور ائوین قاباغیندان کئچرکن اوستو چئییرلی ائیواندا دایانان بیر ائششک گؤرور. ائششک دیش گؤینه‌دن بوز پاپروزونو توستوله‌دیرمیش. یوک التیندا لهلیین، قان- تره باتمیش ائششک ائیواندا خفیف کوله‌یین آلتیندا اوتوروب، ایچگی ایچن ائششه‌یه حسرتله باخاراق: ـ «اؤزونو نه یامان دارتیرسان؟! نه اولوب؟ یئر اوزونده سن ده یاشاییرسان، من ده» ـ دئییب، ائیوانداکی ائششک یوک آلتیندا لهلیین ائششه‌یه بئله جواب وئردی:
– دوزدور، سن ده یاشاییرسان من ده؛ اما سن ائله یاشاییرسان و من بئله.
تاختالی کؤی‌ده مامور باسدیریلمادیغیندان بورادا ایش‌لر چوخ تئز و قایداسیندا گئدیر. انسانلاری حوصله‌دن چیخاردان پوچتا خدمتی بورادا یوخدور. تاختالی کؤی‌ده یاشایانلاردان بیری، دونیادا یاشایانلاردان بیرینه مکتوب گؤندرمک ایسته‌دیکده، مکتوبدا یازماق ایسته‌دییی فیکیرلرین هامیسی مکتوبو آلاجاق آداما عیان اولور. باخ بو ساعات منیم سنه یازماق ایسته‌دیک‌لریمین هامیسی سنه عیان اولدوغو کیمی …
سئویملی ائششک آریسی!
سنه بو مکتوبومدا نئجه اؤلدویومو باشا سالاجاغام؛ بلکه بونلار دار گونونده سنه لازیم اولدو. دینله!:
«دوغرودان اؤلموشم. منیم اؤلوموم ایستی بیر یاز گونو بوز کیمی کومپوت قاشیقلادیغی یئرده بیردن «اوه اولدوم» ـ دئیه، جان وئرنلرین اؤلومونه بنزه‌ییر. منیم اؤلوموم تامام باشقا جور اولدو. بیلیرم «اؤلومله ظارافات اولماز» ـ دئیه‌جکسن. دوزدور، بیزیم کیمی‌لرین کی ظارافاتدان کئچیب؛ اؤلوموموز ده ظولوم اولور.
بیلیرم منیم اؤلومومدن سونرا ایکی آدام آرخامجا آغلایاجاق. اونون بیری واصیل، او بیری ده وئدات‌دیر. بیرینه بئش یوز، بیرینه ایسه اوچ یوز لیره بورجوم وار. اونلاری هر دفه گؤرنده اؤلوب یئره کئچیردیم. ائله بیل هر دفه اؤلوب ـ دیریلیردیم. بئله یاشاماقدان اؤلمه‌یی اوستون توتدوم و اؤلدوم.
اولجه ائوده اؤلمک ایسته‌دیم و سونرا دوشوندوم کی گلن ـ گئده‌ن اولاجاق و منیم یوخسوللوغومو، مفلیس‌لیییمی گؤروب اله سالاجاق‌لار؛ ریشخند ائلیه‌جک‌لر. اونا گؤره ده ائوده اؤلمه‌مه‌یی قرارا آلدیم؛ یازی یایلاقدا، قیشی قیشلاقدا یاشایا بیلمه‌دیم. هئج اولماسا بو ایستی هاوادا ایندییه قده‌ر گؤرمه‌دیییم بیر یایلاقدا اؤلوم- دئیه، اؤلوسونو گؤسترمک ایسته‌مه‌ین نجابتلی پیشک‌لر کیمی باش آلیب اوزاق ـ صفالی، هم ده گؤزه‌ل منظره‌لی بیر یئره گئتدیم. اؤلمزدن اول اؤزوم ـ اؤزومدن سوروشدم:
– سؤیله گؤره‌ک سون آرزون ندیر؟
قلبیمدن بیر سس گلدی:
– یاشاماق!
– «بونون اوستوندن کئچ!» دئدیم. سنه وئردیییم سئوال اعدام اولونانلارا وئریلن سئوال کیمی‌دیر: «حیاتا کئچه بیله‌جک آرزون وارسا اونو دئ!.» قلبیمده‌کی سس بوغوق ـ بوغوق: «یاشاماق!»- دئیه، قیشقیردی:
– سوس! سنین بو آرزون «بیر صینیفین دیگر صینیف‌لر اوزه‌رینده آغالیغینی قوروماق دئمکدیر.
قلبیمده کی سس سئوال کیمی اونو اوسته‌لدی:
– بو نئچه ایلده آت قویروغوندا میلچک کیمی یاشادین. بو دونیاندان نه قاندین کی، اوندان ال چکمک ایسته‌میرسن آی آلدانمیش؟!
گؤزلریمی یومدوم و ابدی استراحته چکیلدیم. یول کنارینداکی خنده‌یه اوزاندیم. یولدان کئچن بیر آدام دایاندی، بؤیرومه بیر ایکی تپیک ووروب منده بیر حرکت گؤرمه‌دیکده اوست باشیمی تؤکوشدوردو. جیبیمی ائشه‌له‌ینده قیدیغیم گلدی، آما اؤلو اولدوغوما گؤره سسیمی چیخارتمادیم. او جیبلریمده پول تاپمادی. ساعات، اوزوک، آلیشقان، خودنویس کیمی شئی‌لر ده گؤرمه‌دیکده اوزومه توپوردو. یولدان کئچه‌نین بیرینی ساخلادی.
– «بوردا بیری اؤلوب، آما اونو آدام سایماق اولماز»ـ دئدی. پلیسه خبر وئردیلر. پلیس گلدی جیبلریمی توکوشتورن آدام، در حال دیللندی:
– اوستونده هئچ نه‌یی یوخدور. کیملییینی تعیین ائتمک ممکن دئییل.
– «من بو ساعات، بو ساعات اونون کیم اولدوغونو تعیبن ائده‌رم» ـ دئیه، پلیس آرخایینلیق‌لا دیللندی.
– بلکه تعیین ائده بیلمه‌دیز؟
– «بیز بونلاری بوش یئره گزدیردیک»ـ دئیه، پلیس یاخاسینداکی نومره‌نی و بئلینده‌کی تاپانچانی گؤستردی:
– بیز یئلدن نم، سئلدن یئم چکیریک.
– آخی بونو نئجه ائدجک‌سینیز؟
– دانیشدیراجاغام.
– اؤلو ده دانیشارمی؟
– بو بیزیم صنعتیمیزدیر. دیرینی هامی دانیشدیرار، اوغولسان اؤلونو دانیشدیر. ایندی من بو اؤلونو دانیشدیریم سن ده گؤر بیز اؤلولری یوخ ، قبیر داشلارینی دا دانیشدیریریق. هم ده ائله دانیشدیریریق کی، ائله بیل کئف مجلسینده غزل اوخویور.
آرادیلار، آختاردیلار. جیبلریمده فاتئحلی بیرقیزا و بورسالی معلیمه یازدیغیم شعرلری تاپدیلار. پلیس شعرلری گؤرونجه:
– «حریف شاعیر ایمیش»ـ دئدی. ـ «بو شاعیرلر دانیشماغا باشلادیلارمی یئدی دولتین پلیس‌لری تؤکولوب گلسه ده، سوسدورا بیلمزلر.»
پلیس شعرلری گؤتوردو. منی خندکده قویوب گئتمک ایسته‌ینده، خئیرخواه بیر آدام نه اوچون شعرلری گؤتوروب مئیتی خندکده قویماسی‌نین سببین سوروشدو. پلیس جاواب وئردی:
– شعر دئدییین شئی چوخ قارما- قاریشیق‌دیر. اوندان باش آچماق چتیندیر. یئنی شعرلر تاپماجا کیمی اولدوغوندان نه یازان باشا دوشور، نه ده اوخویان. اونا گؤره بیزده ان چوخ شعر اوخویانلار سیاسی پلیس‌لردیر. بلکه بو شعرده ده زیانلی بیر فیکیر وار. بونو آیدینلاشدیرماق اوچون سیاسی شعبه‌یه آپارمالی‌یام.
اونلار چیخیب گئتدیلر. من یئنه ده خندکده قالدیم.
باخ، سئویملی ائششک آریسی! من بئله اؤلدوم، آما بونونلا ایش بیتمه‌دی. اؤلمک سنه آسان گلمه‌سین. یوخ، گونلرین بیر گونو انشالله اؤلنده باشا دوشه‌جکسن کی آنادان اولدوغونا بیر پئشمانسان‌سا، اؤلمه‌یینه مین پئشمان اولاجاقسان. دونیانین ائله بیر یئرینه، ائله بیر دؤورونه گلمیشیک کی، نه آدام کیمی یاشایا بیلیرسن، نه ده اؤله بیلیرسن.
سونراکی مکتوبلاری دا مئیتیمین باشینا نه‌لر گلدی؟ یازاجاغام. منی آختاریب سوروشانلارا سلامیمی یئتیر. «منی سوروشان اولسا » دئدیم یادیما دوشدو: (آمانین بیرگونودور گؤزونو یئییم بورجلو اولدوغوم آداملارا یئریمی دئمه! سن تانیییرسان. اونلاردان بیری وار بورجونو آلماق اوچون اؤلوب، بیر باش یانیما گلر. منی بورادا یعنی «ابدی استراحتگاهیمدا دا» راحات قویماز. سن آللاه ائله‌لرینه منیم عنوانیمی وئرمه!
دوستون، اؤلموش اثششک.
ایضاح: بو یازی ۱۳۸۲نجی ایلین پاییزیندا آذری مجله‌سی‌نین بیرینجی نومره‌سینده ده یاییلیبدیر.
