یازار: عزیزنسین
چئویرن: اسماعیل شیخلی
کؤچورن : علی آغ‌گونئیلی
سئویملی آرخاداشیم ائششک آری‌سی!
سنه گؤندردیییم مکتوبلاردا اؤلمه‌یین ذلت‌لرینی یازماقلا اومیدینی بوس‌بوتون قیرماق فیکرینده دئییلم. من سنه ، باشیما گلن‌لری، چکدییم اذیت‌لری عئینی ایله یازدیم. ایندی سن نئجه ایستیرسن‌سه ائله ده ائت. ایسته‌ییرسن قال یاشا، ایسته‌ییرسن اؤل جانینی قوتار. کئچن مکتوبومدا یاریمچیق قالان یئردن باشلایـیرام.
شوفئر ماشینی ائهمالجا آغاجا توخوندوردو. اوّلجه کمک‌چی یئره دوشدو.
– من سالاماتام – دئدی.
– من ده.
– ایندی نه ائدک اوستاد؟
– آللاه کؤمه‌ییمیز اولسون. ایچری‌ده بیر اؤلو و بیر یارالی وار. یارالی اولماسایدی، اؤلونو ماشیندا قویوب گئد‌ردیک, آما بو قدر قان ایتیرمیش یارالینی ماشیندا تک قویماق اولماز.
– بیر ماشین ساخلایاق.
ماشین‌لار ساغیمیزدان، سولوموزدان ویزیلتی ایله کئچیب گئدیردی.
شوفئر:
– هئچ کس بیزدن اؤترو ماشین ساخلاماز – دئدی.
– نییه؟ پولا گؤره‌می؟ پولونو خسته‌خانادان آلارلار.
– هانسی آخماق یارالینی ماشینا قویار؟ ماشین قانا باتار. ایندیکی زاماندا شوفئرلر، هئچ خوشونا گلمه‌ین ساغلام آدامی دا ماشینا میندیرمیرلر. تعجیلی یاردیم ماشینـیندان اوّل ایشله‌ییردیم. من اصیل فانارباخچالی‌یام. ماشینین ایچینی، یانلارینی، تکرلرینی، قاپی‌لارینی ایکی رنگله رنگ‌لردیم. ساری و توند ماوی. سونرا فانارباخچا بایراقلارینی دوزدوم ماشینـین قاباغینا، بؤیرونه. بیر سؤزله گلین ماشینی کیمی آوتوبوسو بزه‌دیم. دایاناجاقدا گؤزله‌دیم. بیر آدام گلیب ماشینا مینمک ایسته‌ین کیمی گؤز آلتی اونون سیر- صیفتینه، ایین- باشینا باخدیم. خوشوما گلمه‌ینده: «قارداش، اینجیمه، موشتریم وار»- دئیه باشیمدان ائله‌ییردیم. باشقاسی یاخینلاشاندا خوشوم گلمه‌سه، اونو دا آلدادیب یولا سالیردیم. ائله کی، موشتری‌نین ایین- باشی یئرینده اولوردو، درحال: «هارا گئدیرسن؟»- دئیه سوروشوردوم، اوره‌ییمدن اولان و خوشوما گلن یئره گئدیرسه، ماشینا میندیریردیم. لاکین گئتدییی یئر خوشوما گلمه‌سه یا دا یول پیس اولسا یاخین قویموردوم. بیر دفه اؤزومدن زورلوسونا راست گلدیم و حریفی ماشینا گؤتورمه‌یه مجبور اولدوم.
بئله‌سینی ماشینا میندیرنده هانسی پارتییادان، یا دا هانسی دسته‌دن اولدوغونو سوروشورام. بیزیم پارتییادان اولماسا دا عئیبی یوخدور، آنتی‌دئموکراتیک پارتییادان اولماسین. دؤزوب سسیمی چیخارتمیرام، آمما ائله کی، موشتری فانارباخچانین رقیبی اولان پارتییانین عوضوو اولور، اوندا ماشینی آستا- آستا سورور‌م کی، منزیله واختـیندا چاتا بیلمه‌سین. سونرا دا خلوتی بیر یئرده ماشینی ساخلاییرام. «بی افندی، موتور خاراب اولدو»- دئیه اونو سالیرام آشاغی. هم ده ماشینی ائله یئرده ساخلایـیرام کی، هئچ کس نؤمره‌سینی اوخویا بیلمیر. هم ده باشقا ماشین دا تاپماق اولمور. موشتری پای پییادا یولا دوشور. شوفئرلیک صنعتی آسان دئییل. اوغول، ماشینی هامی سوره بیلر، آمما گرک بوتون بو اینجه‌لیک‌لردن باشین چیخا.
– ایندی نه ائده‌جه‌ییک؟- دئیه کؤمکچی بیر ده سوروشدو.
– ماشین‌لاردان بیرینی ساخلایا بیلسک، یاخشی اولار- دئیه شوفئر سؤزه باشلادی- سن تاکسی‌لارین بایراقلارینا، یعنی نیشانلارینا، باخ، هانسی کوماندادان‌دیرسا اؤزونو او دسته‌نی سئون کیمی گؤستر. بیلیرم، شوفئرلرین هامیسی فوتبال دلیسی‌دیر. اونلاری گؤرن کیمی دئیه‌رسن: «کئچن اویوندا بیزیمکی‌لر چوخ گؤزهل اوینادیلار، آمما بخت‌لری گتیرمه‌دی». ائله کی، بونو دئدین اونا قوهوم‌دان دا یاخین اولاجاق‌سان. حریف هئچ سندن پول دا آلمایاجاق. اساس مسئله بو ماشین‌لاردان بیرینی ساخلاماق‌دیر. ایندی دورما، چیخ یولا گؤره‌ک، ماشین‌لاردان بیرینی ساخلایا بیله‌جه‌ییک‌می.
یولون اورتاسیندا دایاندی. ویزیلتی ایله گئدن ماشین‌لاردان بیرینه ال قالدیردی. شخصی ماشین ایدی. ایچری‌ده‌کی آدام دا الینی پنجره‌دن چیخاریب یئلله‌دی. ائله بئله‌جه الینی یئلله‌یه- یئلله‌یه ده ماشینی سوروب گئتدی.
– حریف بیزه سالام وئردی.
– سن ده سالامی آل، اوغول – دئیه شوفئر ایضاح ائله‌دی، سالام آللاه کالامی‌دیر آلمالی‌سان. لاپ دوشمنین ده سنه سالام وئرسه، گرک «علیکم‌السلام» – دئییب اونا جاواب وئره‌سن.
کؤمکچی باشقا بیر ماشینا ال قالدیریب ساخلاماق ایسته‌دی. بو ماشینـین پنجره‌سیندن بیر آرواد آیاغی ساللانـیردی، کؤمکچی الینی قالدیردیقدا آرواد دا آیاق‌لارینی قالدیریب اویناتدی. کؤمکچی هیددتلندی.
– بئی، حیاسیز آداما آیاغی ایله سالام وئریر.
شوفئر:
– سن بونو اؤزونه گؤتورمه – دئدی، قیلچاسی گؤیده اولان آرواد سنه یوخ، ماشینـین ایچینده‌کینه سالام وئردی.
کؤمکچی یئنی‌دن الینی قالدیریب ماشینی ساخلاماق ایسته‌دی. شوفئر اونو دایاندیردی.
– اؤزونو یورما، بو ماشینی هئچ ساخلامازلار.
– نییه کی؟
– گؤرمورسن‌می، ماشین سوره‌نین بیر الی رولدادیر، بیر الی ده یانینداکی آروادین بئلینده. اؤزو ده شخصی ماشین‌دیر. بو ساعات او ماشینین قاباغیندا سنگر ده قورسان، دایانماز. یاریش آتلاری کیمی سنگرین اوستوندن هوپبانیب کئچر.
شوفئرین دئدییی دوز چیخدی. ماشین ائله سورعتله گلیب کئچدی کی، یئلیندن کؤمکچی یئره سریلدی.
– بونلاری پادشاه فرمانی دا ساخلایا بیلمز، بیز نه ائده بیلریک؟
یارالی‌نین قانی آخیب قوتاریر. هئچ نه‌یه باخمایاجام. اؤزومو قاباغیما چیخان ماشینـین اوستونه آتاجاغام. قارشی‌دان بیر ماشین فیرتـینا کیمی چیخدی، کؤمکچی دئدییی کیمی ده ائله‌مک ایسته‌دی. اؤزونو ایره‌لی آتماق ایسته‌ییردی.
– د‌لی اولوبسان اوغلوم؟ ائله بیلیرسن موتوردان بیر آز باشین چیخدی ماشین سورمه‌یی باجاردین – بونونلا ایش بیتدی؟
– البتّه قایدالاری دا بیلمک لازیم‌دیر.
– یاخشی شوفئر اولماق اوچون بونلار آزدیر. گرک قایدالاردان کنار ایشلری ده بیله‌سن. هئچ بئله بیر ماشینـین قاباغینا دورارلارمی؟ بو ماشین عزرایـیلین ماشینی‌دیر. «هاردا الیمه بیر اینسان اؤولادی کئچسه تکرلریمین آلتـینا سالیب چیغنایاجام»- دئیه- دئیه شهرین رنگینه و یازی‌سینا باخمالی‌سان.
– یازی هانی، نه یازیلیب؟
– میللی فلاکت…
– رنگی؟
– قاپ – قارا.
کؤمکچی یئنی‌دن یول‌لا گلن بیر ماشینا ال قالدیرماق ایستیردی کی، شوفئر اونون قولوندان چکیب ساخلادی.
– آغلینی ایتیرمیسن؟- دئیه باغیردی.
ماشین ایلان کیمی باشینی قالدیریب فیت وئره- وئره دوز بیزیم تعجیلی یاردیمین اوستونه گلیردی. شوفئرین کؤمک‌چی‌سی یولدان کنارا سیچرایـیب جانلارینی گوجله قوتاردیلار.
– حئیوانلارین قودوردوغونو بیلیردیم، آمما ماشینـین قودوردوغونو بیرینجی دفه گؤرور‌م.
شوفئر اونا جاواب وئردی:
– ماشین یوخ، اونون ایچینده‌کیلر قودوروبلار. بو قودورقانلار کیملردیر بئله؟
– بونلارمی؟ بونلار آتا- بابا حئسابینا یاشایان هاوایی وار – دولت تاپان آرواد- اوشاق‌لارینی دا موفته یئدیردیب – ایچیر‌ن، الینی آغ‌دان قارایا وورمایان، آغیزلاری ایستی یئرده اولانلاردیر. اونلار چوخ هاوالی یاشایـیرلار، نییه هاوالانـیرلار؟ چونکی بیزیم مملکت‌ده یوز آدام‌دان آنجاق بیری کیشی کیمی دولانـیر. قالانلاری ایسه یاشامیر، آیاق‌لار آلتـیندا سورونور. بیر آدام قالانلاری‌نین دا عوضینه کئف چکدییی اوچون اؤزونو آللاه سایـیر. گؤزو آیاغی‌نـین آلتـینی سئچمیر. اونا گؤره ده قودورقانلیق ائله‌ییر. اگر بیزیم بو قیریق ماشینـیمیزا بو ساعات مین آت گوجوندن بیر موتور قویسان نئجه نریلدیرسه، اونلار دا ائله نریلدیرلر.
یولون او بیری یانـیندان بیر ماشین گلیردی. اصلینه باخسان گلمیردی. لنگر وورا- وورا سککیز یازا- یازا سورونوردو.
بو ماشین دایانسا دا، اونا مینمک اولماز. بو ماشینـین گله‌جه‌یی چوخ قارانلیق‌دیر. اونون باکی‌نا بئنزین یئرینه آراق تؤکوبلر. یقین کی، صاباح قزئت‌لرده بیر ماشینـین دنیزه دوشدویو حاققیندا معلومات اوخویاریق.
یانیمداکی یارالی اوزونو منه توتدو.
– عذر ایسته‌ییر‌م بیز نییه دایانمیشیق؟
– منی معذور توت. من اؤلموشم، دانیشا بیلمیر‌م.
یارالی منیم سسیمی ائشیتمه‌دی.
کمک‌چی یارالینی خیلاص ائتمک اوچون الیندن گله‌نی اسیرگه‌میردی. اؤزونو اورا – بورا چیرپیردی.
– هئچ اولماسا گئدیب بیر یئردن بیزیم خسته‌خانایا زنگ ووراق، باشقا بیر ماشین گؤندرسین‌لر، یارالینی آپاراق.
بو سؤز شوفئره چوخ گولونج گلدیییندن عصبی- عصبی قهقهه چکدی. او قدر گولدو کی، اؤزونو ساخلایا بیلمه‌ییب، یئره ییخیلدی. قارنینی توتوب او اوز، بو اوزه چئوریلدی. کمک‌چی حئیرته گلدی.
– نه اولدو، نه وار اوستا؟ نییه گولورسن؟
شوفئر گولمه‌یینه آرا وئره بیلمه‌دیییندن «تئ… تئ… تئلفون… تئلفون ها…»- دئیه ککله‌ییردی. نهایت او گولوب یورولدو و بوندان سونرا سؤزونو دئیه بیلدی.
– تئلفون ائله‌یه‌جکسن؟ هاردان؟
– تئلفون یوخدو کی؟
– اولماغینا وار. تئلفون تاپارسان، هر یئرده وار. آما زنگ چال، گؤره‌ک نئجه چالیرسان؟ اؤزو ده خسته‌خانایا؟ آی – آهای ! سن اورا زنگ ائله‌یینجه یارالی‌نین قانی تامام آخیب قوتارار.
– دوز دئییرسن. من لاپ آغلیمی ایتیرمیشم. ائله بیلیرم تئلفون ائله‌مک اولار.
– وای سنین بیز بایاقدان بری بونلاری نییه گؤرمه‌میشیک؟ آغاجلارین کؤلگه‌سینده دوران ماشین‌لاری دئییرم. گئت یانلارینا، بلکه ایچلریندن بیر ویجدانلیسی اولار، بیزه کؤمک ائله‌یر.
کؤمکچی گئتدی، آما چوخ اومیدسیز گؤرکم‌له قایـیتدی.
او ماشین‌لاردا بؤیوک بیر دسته وار، اؤزو ده بؤیوک‌لردیر.
– ندن بیلدین؟
– پنجره‌دن عمللی‌جه باخدیم. هئچ بیری‌نین ده آغلی اوستونده دئییل. باشا دوشدوم کی، بؤیوک‌لردندیرلر. یعنی یوکسک طبقه آدام‌لاری‌دیلار. نئجه دئیه‌رلر، جمعیتین قایماقلاری‌دیلار.
– قایماق‌لاری یوخ، اوغول قایماق یئین‌لری‌دیلر.
– بلی، اونلاردان‌دیلار.
یولدان کئچن ماشین‌لاری ساخلاماق اوچون اللـشدیلر. آخیردا بیر تاکسی بیزیم‌کیلری موشتری بیلیب دایاندی. آما قضایا دوشموش اولدوقلارینی باشا دوشن کیمی:
– ایشیم وار، موشتری دالینجا گئدیر‌م – دئدی. شوفئر:
– بیز همکاریق – دئدی، گل بیزه کلک گلمه. نؤمره‌نی ده یازدیم، ایندی اؤزون بیلرسن.
ایشی بئله گؤرن شوفئر یوموشالدی.
– سیزی بورادا قویوب گئتمه‌یه وجدانـیم یول وئرمیر. ایییرمی لیره وئره‌سینیز، سیزی ان یاخین خسته‌خانایا آپارارام.
یارالینی ماشینا قویاندا:
– اولماز – دئیه باغیردی – فیکریمدن داشیندیم. ماشینـین ایچی قان اولاجاق. ایسته‌میر‌م، آپارمیرام.
تعجیلی یاردیم ماشینـی‌نین شوفئری سوروشدو:
– سن هانسی پارکدان‌سان قارداش؟
– بئشیک‌داش‌دانام.
– چوخ گؤزه ل قارداش بو یارالی دا بئشیک‌داشلی‌دیر. اؤزون بئشیک‌داشلی اولاسان، ائلینی یولون اورتاسیندا قویوب گئده‌سن. هئچ بئله ایش گؤره‌رسن‌می؟ بونون کیم‌لییینی هئچ سوروشما. بو بیزیم بئشیک‌داشین ان حؤرمتلی آدامی‌دیر.
شوفئر بو سؤزلری دئیه‌ن زامان یارالی‌نین قاباغینا کئچمیشدی کی، صیفتی گؤرونمه‌سین.
تاکسی شوفئری تئز سوکانی‌نین آرخاسینا کئچدی.
– وای سنین، هئچ بیلمه‌میشم.
تاکسی شوفئری یول اوزونو سورعتله ماشینی سورور، هم ده صحبت ائدیردی.
– آی قارداش! اوّل‌دن دئسه‌یدینیز کی، یئرلی‌ییک، هئچ بونا سؤز دئمزدیم. سیزه ماشینـیم فدا اولسون. ائل‌اوغلو دئییلیک‌می؟
سئویملی ائششک آری‌سی!
گؤروسن‌می، اؤلمه‌یینه اؤلموشم، آما رسمن اؤلموش اولدوغوم تصدیق‌لنمیر کی، بیر دفعه‌لیک جانـیم قوتارسین.
ان خوش آرزولارلا اؤلموش ائششک.
