آنیلار توپلوسوندان “کلِّ انسان“
رقیه کبیری
گاهدان تاریخین اؤزل چاغینداکی اؤلوملر انسانلاری اسطوره مقامینا قالدیرا بیلیر، دئیه اینانیرام. اوستهلیک گئت- گئده، توپلوم بئله بیر اؤزل یئره چاتمیش شخصیّتین انسان اولدوغونو اونودوب، یالنیز آدی- سانی دیل ازبری اولور. منه ائله گلیر کی تاریخی شخصیتلریمیز ده – یازیچی، شاعیر، سیاستچی و…- نئچه وجهلی بیر انسانایمیشلار. بو شخصیتلرین کاراکترلرینه توخونمادان، اونلاری انسان کیمی گؤرمهلیییک.
بو گئجه اوزون ایللر اؤنجه اوخودوغوم « افسانهی محبّت» آدلی فولکولوریک بیر حکایهنی یئنیدن اوخودوم. یئنی یئتمه چاغلاریمدا اوخوموشدوم بو حکایهنی. بلکه راهنمایی اوخویان ایللرین ایکینجی ایلی، بلکه ده بیرینجی ایلی، آنجاق بو حکایه و اونون کیمی حکایهلرین حال- هاواسیایلا اولدوز دولو بیر تاغین آلتیندا یاتیب، جیر- جیرلارین سسیایله سحرین گؤزو آچیلینجا شیرین- شیرین رویالاردا اوزهین قالاردی یوخولاریم. گؤیرچین قیلیغینا گیرمیش شاهزادالار یوخولاریمدا اوچوب، منی قانادلارینا آلیب، جواهیر دولو خزینهلره، قیزیل یاتاقلی قصرلره آپاراردیلار. چوبانلار شاه قیزلارینا عاشیق اولاردیلار، هر قیلیغا گیریب، خستهلنمیش شاه قیزینی درمان ائدیب، سونرا اونونلا ائولیلیک قوراردیلار. ایندیسه ۵۱ یاشیمدا، ۱۶ صفحهلیک بو حکایهنی اوخودوغومدا باشقا بیر حسلر منده دوغولدو. نفرت، تکبور، اوزونتو، سئوگی، حسرت، اومود… دویغولاری عاغلیمدا بیر- بیرینه قاریشدی. اینسانین هر وجهینی، هر اوزونو بو فولکولوریک حکایهده گؤردوم. بوتؤو بیر اینسان، نسیمیدئدییی کل انسان عاغلیما گلدی. چوخ سئودییم، دیلیمین ازبری اولان غزل گئنهده دیلیمده جانلاندی:
“زاهید منم، عابید منم، عاصی منم، فاسیق منم، مؤمون منم، کافیر منم، من کل انسان اولموشام”
بو حکایهنی باشلاییب اوخویاندا، هر هانسی بیر ندن له، هر بیر سؤزون اوستونه ذرهبین توتوب، ایستهدیغیم آنلامی وئریب، باشقا بیر قونولارین آختاریشیندا اولسایدیم دا، بو حکایه ده «کل انسانی» تاپدیم. اوستهلیک بو حکایهنین یازاری اسطوره کیمی آدلانسا دا، من اونون انسان وارلیغینی اسطوره وارلیغیندان داها چوخ سئویرم. نسیمینین شعری قفیلدن عاغلیما گلدیینده دوشوندوم کی منیم ذرهبینیم بو حکایهده باشقا وارلیق دئییل، یالنیز انسان آختاریشیندایدی….
بو گئجه دئیهسن یئنیدن نسیمی نین غزللرینه دؤنمهلییم.
۹۲.۱۱.۸
یک پاسخ
چوووووووووووووخ چ.خ گوزه ه ه ل♥ ♥ ♥