یازار: عزیزنسین
چئویرن: اسماعیل شیخلی
کؤچورن: علی آغ‌گونئیلی
سئویملی دوستوم ائششک اریسی!
بیلمیرم مکتوبلاریم سنی بئزدیریرمی؟ بلکه ده «اؤلسیدی جانیم قورتاراردی» ـ دئیه گیلئیلنیرسن.دوغرودان دا اؤلوب قورتارسایدیم منیم ده جانیم دینجه‌لردی، سنین ده.آمما اوول کی مکتوبلاریمدا یازدیغیم کیمی نه اؤلمک آساندیر، نه ده یاشاما.بلکه ده اؤلمک داها آساندیر، آمما بونون رسمیتی چوخ اوزون چکیر.اؤلو اوچون رسمی ایشلرین نه دئمک اولدوغونو خسته‌خانا زئرزمی‌سینده کی اؤلولردن اؤیرندیم.اؤلولرین بیرینی ایکی خادیمه زئرزمی‌دن چیخارارکن یانیمدا یاتان اؤلو قادین:
– نه یامان باختلی آدامیمیش ـ دئدی ـ دؤرد گون اول اؤلوسونو بورایا گتیرمیشدیلر، ایندی آپاردیلار.بیزیم ده بختیمیز آچیلسایدی بیزی ده گؤتورردیلر.دئیه‌سن بو آدامین ضمانتی وار.
– نه دانیشیرسینیز خالا، بیزیم هامیمیز اؤلویوک.اؤلونون ده بختی ضمانتی اولارمی!؟ بونلارین تأثیری وارمی؟
– البته وار.سن یئنی گلدیییندن بونلاری بیلمیرسن.ائله منی‌میثال گؤتوره بیلرسن، تامام ـ کامال اؤلدویوم گون منی عسگرلییه چاغیردیلار.
من گولمیه باشلایاندا یاشلی قادین:
– سوس! ـ دئدی ـ اؤزوندن چیخما.اؤلولره ده دیری‌لر کیمی، اؤزوندن چیخماق یاراماز.
– راضی‌یام آما سیزین ان آزی آلتمیش یاشینیز اولار.
– آلتمیش یئددی یاشیمدایام. منیم اوشاقلاریم آلتمیش یئددی یاشیندا اولدغوما شاهیدلیک ائده بیلرلر. سونرا دا محکمه قراری ایله قادین اولدوغوم ثبوت ائدیله‌جک، داها سونرا اؤلدویوم اورتایا چیخاجاق. بونلاری ثبوت ائده بیلمه‌سم منی عسکر آپاراجاقلار.
– بس اوشاقلارینیز نییه بو ایشی حل ائتمیرلر؟
– چوخ اللشدیلر. یاشیمین آتمیش یئددی اولدوغونو و قادینلیغیمی ثبوت ائتدیلر، اما اؤلو اولدوغومو اثباتا چاتدیرا بیلمیرلر.
– نییه کی؟
– کؤمور کاغیذی منیم آدیمادیر. تزه‌دن کؤمور کاغیذی آلماغین نقدر چتین ایش اولدوغونو بیلمیرسینیزمی؟ منیم اؤلموش اولدوغومو بیلسه‌لر کؤمورکاغیذی باتاجاق. ائوده کی‌لر ده کیم بیلیر نقدر سویوقدا تیتره‌شجک‌لر. ایندی اوشاقلاریم کؤمور آلا بیلمک اوچون منیم اؤلدویومو گیزلی ساخلاییرلار. بئله اولسا، اوندا منی عسگر آپاراجاقلار. منیم اؤلدویومو ثبوت ائتمسه‌لر‌میراثیمی آلا بیلمییه‌جک‌لر. باخ منی قورخویا سالان بودور. اوشاقلاریم دا چاش ـ باش قالیب‌لار. بیلمیرلر‌میراثدان‌می کئچسین‌لر، کؤمور کاغیذیندان‌می، یوخسا منی عسگرلییه‌می گؤندرسین‌لر!؟ هئچ جور قرارا گله بیلمیرلر. باخ بونا گؤره بورادا گؤزله‌ییب قالمیشام. بورادا گؤردوکلرینین هره‌سی‌نین بیر دردی وار. باخ بو دلی قانلی اوغلانی گؤرورسن‌می؟ اؤلوموندن ایکی گون اول توتولماسی حاققیندا قرار چیخارتمیشدیلار. اگر ایندی حقیقتاً اؤلموش اولدوغونو ثبوت ائده بیلسه‌لر توتمایاجاق‌لار. اونا گؤره بورادا اوزانیب گؤزله‌ییر. توتولماقدان یاخاسینی قورتارماق اوچون یالاندان ییخیلیب «اؤلموشم» دئمه‌دییینی نه دن بیله‌سن؟
– دوکتورلار تصدیق ائده بیلمزلر؟
– اوغلوم، دوکتورلرین دیریلردن باشی چیخمیر، اؤلونون اؤلو اولدوغونو هاردان بیله بیلرلر؟ باخ بو دووارین دییبینده یاتان قادین دوز دوققوز دفه اؤلوب دیریلیب «بو دونیادا یاشاماغین دادی دوزو قالماییب» ـ دئیه تیرتاپ اوزانیرمیش، قبیره ساللاییب اوستونو تورپاقلاماق ایسته‌ین‌ده، سیچراییب قالخیرمیش آیاغا.
– دوکتورلارین یئرینه من اولسایدیم باسدیرتدیراردیم.
– آی اوغول دوکتورلارین باشینی قاشیماغا واختلاری هاردادیر، هر سحر خسته‌خانایا گلیب ساعات اوندان اون بیره قده‌ر خسته‌لری معاینه ائدیرلر. بوآروادی بورادا ساخلاییرلار کی، دوغرودان اؤلوب ـ اؤلمه‌دیینی دقیقلشدیرسینلر. سندلری تامام حاضیر اولان کیمی باسدیراجاقلار.
بو واخت یوغون بیر سس ائشیتدیم :
– بو ایشلر اوزون چکه‌جک.
باخدیم سول یانیمدا اوزانمیش توتوش ـ موتوش بیر اؤلو دانیشیردی.
– سیز ده اؤلوسونوز؟ دئیه سوروشدوم
ساکیت وسرت بیر طرزده :
– خئییر من اؤلمه‌میشم، وفات ائتمیشم ـ دئدی. سیز قزئت ـ زاد اوخومورسونوز؟
– اوخویورام.
– منیم وفات ائتدییمی قزئتلرده اوخومامیسینیز؟ بوتون قزئت‌لر منیم وفاتیمین حاققیندا یازمیشدیلار.
– یازمیشدیلار؟
– یوخ، وفات ائله‌مه‌ییمین حاقیقیندا اعلان چیخمیشدی. عائله‌م بیر اعلان، یولداشلاریم بیر اعلان، ایشلهدییم شرکت ده بیر اعلان وئرمیشدی. بونلاری کور دا گؤرردی.
– گؤزومدن قاچیب
– وفاتیم حاققیندا ائله گؤزه‌ل اعلان وئرمیشدیلر کی، اینانین وفات ائتدییمه سئویندیم. اعلانین سؤزلرینین هامیسی یادیمدادیر. دینله‌یین ازبردن دئییم: «چوخ آغیر بیر ایتگی» ـ بیرینین باشلیغی بئله ایدی، اوبیرینین باشلیغی دا بو جوردو. «علمی بیر ضییا. .» «بابامیز دوستوموز قایینیمیزین قارداشی اوغلوموز کوره‌کنیمیز مملکتیمیزین تانینمیش خادیم‌لریندن بیری «آل گتیر» شیرکتی‌نین تشکیلاتچیسی، «گل آل» شیرکتی‌نین شریک‌لریندن بیری، باش وزیر سولو سلیمان پاشانین نوه‌لریندن بیری، ماحمود پاشانین توره‌مه‌سی، قاسیم پاشانین نتیجه‌سی، بایرام پاشانین کوره‌کنی‌نین قارداشی اوشاقلاریندا بیری. .»
او یئنه صادالاماق ایسته‌ییردی، سؤزونو کسدیم:
– ذات‌ی عالینیزی تانیدیم بی افندی. بسدیر اؤزونوزه زحمت وئرمه‌یین بیلدیم، اونلاردانسینیز. بس نه عجب سیز ده بورادا گؤزله‌ییرسینیز
– باسدیرماغا یئر تاپمیرلار. البته قوهوم ـ اقربالاریمیزین باسدیریلدیقی قبرستانلیقدا یئر وار. ایندی اوردا یوخسول‌لاری باسدیریرلار. منی تزه قبرستانلیقدا باسدیراجاقلار. اورادا کی، قبیرلر لوکس قبیرلردیر. آدلی ـ سانلی آداملاری اورادا باسدیریرلار. همین قبرستانلیقدا یئر تاپیلمیر. هامیسینی توتوبلار. منه بیر نئچه فبریستانلیقدا یئر وئریبلر، آما عائله‌میز بینمه‌ییب. اونلار منه گؤزه‌ل منظره‌لی یئرده قبیر آختاریلار.
– البته بونلار اؤلو اوچون دئییل، زیارته گلن‌لر اوچوندور. قوهوم ـ اقربام الینده چیچک مزاریمین اوستونه گلنده منظره‌لی بیر یئرده اوتورماق ایسته‌ییرلر. «بو گؤ زه‌ل دونیانی نییه قویوب گئتدین؟ » دئیه مندن چوخ اؤز حاللارینا آغلایاندا ایسته ییر‌لر کی اوتوردوقلاری یئر گؤزه ل اولسون اگر منیم مزاریم پیس یئرده اولسا بو دونیانین گؤزه‌لیی نی دویا بیلرلرمی؟ سبب تکجه بو دئییل. عائله‌میزین ده شرفی وار. عائله‌م ایسته‌ییر کی، شرفیمیزه اویغون آدیمیزا ـ سانیمیزا لاییق بیر قبیر دوزه لتسین. مادام کی عائله‌میز اؤز شرفینه لاییق بیر ایش گؤرمک فیکرینه دوشوب، دئمک مطلق قارا بورسا مزارلیغیندان یئر آلاجاقلار. باشقا مسئله ده وار. اوچ آی بوندان اول بیزیم رقیب شیرکتیمیزین یارادیجیلاریندان بیری اؤلموشدو. اونا قارا بورسادا چوخ باهالی بیر قبیر یئری آلدیلار. اگر من اوندان اوجوز بیر یئرده دفن ائدیلسم، هم عائله‌مین شرفی ایکی قپه‌لیک اولار، هم ده شرکتیمیزین تجارت ایشی حؤرمتدن دوشر. باشا دوشدون. باخ بونا گؤره شریک‌لریم مندن اؤتور چوخ باهالی بیر قبیریئری آختاریرلار.
– تاپا بیلمه‌دیلر؟
– نئجه یعنی تاپا بیلمه‌دیلر. آی ـ های! بورساداکی قبیر یئرلرینی بیزیم شرکت ساتین آلیب. داها دوغروسو من اؤزوم آلمیشام. قارا بورسا قبریستان‌لیغی بیزیمدیر، آنجاق منی اورادا تئز باسدیرسالار قارا بورسانین قیمتی دوشر. اؤزلری ایشی لنگی‌دیر‌لر کی، رئکلام اولسون. قبیرلرین قیمتی آرتسین. دوشوندون؟
سئویملی قارداشیم ائششک آریسی!
بوردا یازیلاجاق شئی چوخدور. اؤلولر دونیاسی دیری‌لر دونیاسیندان هئچ ده گئری قالمیر. هردن بیر نه ائده‌جه‌ییم حاققیندا دوشونورم. اؤلمکدن امتناع‌می ائدیم دئییرسن؟ اؤلمه‌یین بو قده‌ر ظولم اولدوغونو بیلسه‌یدیم هئچ اولدن بو ایشه گیریشمزدیم؟ ایشلریم ساهمانا دوشسه، اؤلمه‌ییم رسمن تصدیقلنسه، بیرآز یورغونلوغومو درردیم.
قارداشیم ائششک آریسی!
اگر اؤله‌جکسن‌سه، آمان گوندور، واختیندا اؤل. یوخسا بو گئدیشله گئتسه بوتون قبریستان‌لیق‌لار باهالاناجاق، لاپ قارا بورسا قبریستان‌لیغیندا کی کیمی، قبرین قیمتی قیامته قالخاجاق، اوندا نه ائلیه‌جک‌سن؟ یاتماغا قبیر ده تاپا بیلمیجک سن ائشیتدین‌می، واختیندا اؤل، سونرا اؤله‌ده بیلمییه‌جک‌سن قارداش!
گؤزلریندن برک ـ برک اؤپورم
سالام واحترام: اؤلموش ائششک آریسی
• بو حئکایه بوندان اؤنجه آذری فصلنامه‌سینین ۱۳نجی نومره‌سینده (پاییز ۱۳۸۵) یاییلیبدیر
