لیلی کرامتی‌نین ایکی حئکایه توپلوسونو اوخوموشام: باغلی جفته (۱۳۹۶، ناشیر: ماهواره)، – یاناقدان اؤپمک زامانی سووشدو (۱۳۹۸، ناشیر ساوالان ایگیدلری).
ایلک حئکایه توپلوسوندا گلن حئکایه‌لر (اوچ حئکایه‌نی استثنا ائتمکله) ایکینجی حئکایه توپلوسوندا دا گلیبدیر. اصلینه باخدیقدا ایکینجی کیتابدا گتیریلمه‌ین او اوچ حئکایه، داها چوخ بدیعی سیتواسییادیر. یعنی بیر موقعیت و دورومون ایضاحی‌‌دیر. بونا گؤره اونلاری حئکایه کیمی قبول ائتمک ده چتین‌دیر. عینی حالدا ایکینجی حئکایه توپلوسونا دا نئچه حئکایه آرتیریلیبدیر.
بو ایکی اثرده دیققتیمی چکن مسئله، قادین‌لارا عاید اولان داورانیش، دانیشیق و ایفاده‌لرین گئرچک‌لیکدن دوغان طبیعی‌لیک‌لری ایدی. بو ایکی کیتابدا بیر حئکایه‌نی استثنا ائتمکله، دئمک اولارکی قالان حئکایهلرین موتیولرینی قادین و قادین ناتوراسی تشکیل ائدیر. بو حئکایه‌لرده قادین دونیاسیندا یارانیلان اوزدن ایراق (به اصطلاح) «بوز دونیا» (دنیای خاکستری) ایله تانیش اولوروق. جوتلوک حیاتین یاریسی حساب اولان قادین، حیاتین گئرچک‌لیک‌لری‌نین هم اوست، هم ده آلت قاتیندا قارانلیغا چالان بیر حیات سورور. یازیچی ایسه، یازی‌نین آلت قاتلاریندا اوزده یوموشاق، ایچده ایسه درین و چیلغین اعتراض کیمی گؤرونن گئرچک‌لیک‌لری بیزه گؤستریر. اؤزونو ایشیقلی حیاتا چیخارماق اوچون اعتراض ائدیر. اونون حئکایه‌لرینده قادینین بو بوز دونیادا سولماسی‌نین قارشیسی‌نین آلینماسینا جهد ائدیلسه ده وضعیت سانکی دَییشیلمه‌دن قالیر.
«یاناقدان اؤپمک زامانی سووشدو» (۱۳۹۸: ص۴۲) حئکایه‌سینده، تحکیه‌چی قیز «شیرین»ین غرور و حیسیاتی‌نین تاپدالانماسینی بو مستویده یوزماق اولار. اونون طالعی توپلومون عنعنه‌وی باخیش بوجاقلاری ایله دویونله‌نیر. یاشجا اوندان آزاجیق کیچیک اولان قونشو اوغلانین اونا ائلچی گله‌جه‌یینی تصوور ائدن و بو تصوورله ده سئوینجینی ایچینده یاشایان قیز، داها چوخ بیر شئیدن قورخور: «قالیق قیز» قاخینجیندان. او، ائوده قالارسا بو قاخینجا معروض قالاجاقدیر. باشقا سؤزله اورتادا سئوگی یوخدور. سن دئمه قونشو اوغلو بهنام اونا یوخ، اوندان یاشجا خیردا اولان باجیسی نسرینه ائلچی‌لییه گلیبمیش. بونو بیلن شیرین، تیکدیک‌لری بوتون رؤیالاری دا پوچا چیخیر. یازیچی بونون آلت‌قاتیندا اوغلانین دا عایله‌سی‌نین عنعنه‌وی دوشونجه و اینانج‌لارینی نظره آلیر: آرادا سئوگی مسئله‌سی اولسا دا اوغلان، اؤزوندن بؤیوک قیزی آلماز! بو، توپلومون یاراتدیغی قایدالاردیر. دئمک هر ایکی عایله، اؤنملی اولان یالنیز بیر شئییه بیگانه‌دیرلر: سئوگی!
سئوگی‌سیز جوت‌لشن جوتلوک‌لر بئجه‌رن عایله‌لرین عنعنه‌وی دوشونجه‌لری گئت-گئده توپلومون قایدا-قانون‌لارینا چئوریلیر. بئله توپلومدا سئوگی و یاخود سئوگی‌سیزلییی دیله گتیرمک ده بئله چتین‌دیر. ائلچی‌لیینه گلمه‌سینی سانان قیز، اؤز سئوگیسینی یالنیز اؤز اوره‌یینده داشییر. بونو حتتا قارشی طرفی اولان قونشو اوغلونا دا بللندیره بیلمیر. ائلچی‌لیینه گلن کیچیک باجی ایسه، اوغلانا اولمایان سئوگیسینی ده اؤز عایله‌سینه دئمه‌یه چتین‌لیک چکیر. چونکی اونون فیکرینی اؤیرنمه‌دن قرار وئرمیش‌لر عایله‌لر. او آزاجیق اؤزونو سربست آپاریر. بونو عایله‌ده گؤرن آتا ایله بؤیوک قیز ایسه باشقا جورا یوزورلار: «ایکی-اوچ دنه دَمشَک قیزا قوشولوب شینییه-شینییه بوردان ووروب اوردان چیخیلار!» (ص۴۴).
عنعنه‌وی توپلومدا قایغی و دردی سربستجه بؤلوشمک اولمور. بونو چوخلاری عایله‌نین اخلاقی جهت‌لری ایله یوزورلار. آنجاق بو اصلینده عایله بیگانه‌لییی دئمکدیر. بو بیگانه‌لیک، انسانین خوشبخت‌لییی ایله نتیجه‌لنمه‌یه‌جکدیر. توپلومون خوشبخت‌لییی، انسانلارین فردی و عایله‌وی خوشبخت‌لییندن آسیلی‌دیر.
اوچونجو شخص دیلی ایله دئییلن «باغلی جفته» (۱۳۹۸: ص۱۶) حئکایه‌سینده بیر معلمین، بیر کندلی قیزجیغازا زوراکیلیقلا تجاووزوندن یازارکن یازیچی ایشیندن، یاشیندان آسیلی اولمایاراق بیر توپلومون شهوت دولو احتراصیندان، بو شهوتین ایچینده ایتیب باتماسیندان سؤز آچیر.
قادین‌لارین اوچون یارادیلان بوز دونیا آنلاییشی اوچون بو اثرده داها باشقا نمونه‌لر ده وئرمک اولار. آنجاق بونلارا کیفایت‌لنه‌رک بو باغلامدا بیر مسئله‌یه ده دیققت چکمک ایستردیم.
اثرده اولان حئکایهلرین دیققت چکن باشقا بیر اؤزللییی تحکیه اوسلوبو ایله اویغون گلن بدیعی ایفاده‌لر و ساغلام دیل قورولوشودور. استفاده اولان دیلین طبیعی‌لییی، اوخوجو ایله ده صمیمیت باغلاری قورا بیلیر. قادین طبیعتینه عاید اولان ایفاده‌لرله یاناشی بو ایفاده‌لرین اینتوناسییاسی (لحن) هر شئیدن چوخ، دیل آخارلیغی‌نین طبیعی و صمیمی‌لیینه یاردیم ائدیر:
ایکینجی کیتابدا «آرا کسمه» (ص۷)، بیرینجی کیتابدا ایسه همان حئکایه «اوزرلیگین یانیق توستوسو» (ص۲۱) آدی ایله چاپ اولان حئکایه‌سی ده قادین طبیعتینی عکس ائتمه‌سی باخیمدان اؤنملی‌دیر. بیرینجی شخص دیلی ایله دئییلن بو گؤزل حئکایه‌ده، ائوین اوچونجو اوشاغی اولان قیز، هم ده حئکایه‌نین تحکیه‌چیسی حساب اولور. قیزلارا، قادین‌لارا عاید اولان خصوصی دئییم و ایفاده‌لر او جومله‌دن: «اوغلان اؤلوسو»، «قیزقارین»، «قیز بونو وئر، قیز اونو وئر»، «سانجی چکن» و… چوخ گؤزل و طبیعی آخاری ایله جومله‌لرده یئرلشیب‌لر. حئکایه اوغلان‌سئور بیر توپلومو اؤزونده عکس ائدیر. بونا سبب ایسه، ائله او توپلومون ائتدییی داورانیش‌لاری، ایناندیغی اینانج‌لاری‌‌دیر. اوشاغین اوغلان اولاجاغینی اومان «بی‌بی» سوندا قیز اولدوغونو بیلیر. اونون قیز اولدوغونو بیلن «بی‌بی»، اوغلان اوچون بؤیوک سئوینجله حاضیرلادیغی اوزرلییی، سایمازیانا دووار اوستونده قویوب گئدیر. دئمک آیری‌سئچکی‌لیک دوشونجه‌سی، عنعنه‌وی توپلوملارین دوشونجه قالیقلاریندا قالاقلانیر.
بو اثرین بیر سیرا حئکایه‌لرینی سیتواسییا (دوروم، وضعیت حئکایه‌لری) آدلاندیرماق اولار. یازیچی رئال یا غیررئال‌لیقلارا اساسلاناراق ائپیزودلار یارادیر؛ کیچیک بیر رئال یاخود غیررئال دورومو شرح ائدیر:
«باغلی جفته« اثرینده: «شوره‌بیلین اوره‌یی اوزولور» (ص۳۱) (قیش گونونده بوز باغلامیش شورابیله گئدن ایکی قیز، بوزلارین اوزرینده دوروب عکس سالارکن بوزلار سینیر و سودا باتیرلار. بو اولای، رئال بیر دورومون شرحی‌دیر)، «گامیش گؤلو» (ص۴۱)، «حئرانین چن دومانی» (ص۴۵)، یاناقدان اؤپمک…» اثرینده ایسه: «قره دَیه‌نک‌ده هیتلر باش یاریر» (ص۲۶)، «قندیل سایاغی سینان ائرکک» (ص۳۲)، «قوجا قاری‌نین قارغیشی» (ص۳۴)، «مانقالین اودو سؤنور» (ص۴۰)، بو نوع حئکایه‌لره (دوروم حئکایه لرینه) داخیل‌دیر.
21/۱۱/۱۴۰۱
