سون
رقیه کبیری
«سن ده سول‌أققه‌سن؟»۱
یاتاغیمدا اوزانیب، خیاللاریملا اوغراشیردیم. گاهدان کئچمیشی، گاهدانسا دا هله گلیب چاتمامیش گونلری دوشونوردوم. خوشلامیردیم گؤزومو آچیم. آمما داداشین سسی خیاللاریمی داغیتدی. دیرسکله‌نیب، قاپینی آستاجا آچدیم. ماما موبایلیندا اونا نسه گؤستریردی. داداش، اؤزو خبری اولمادان مامان ایسه فخر ائله‌دییی بیر مسئله‌یه، اونون دا سولاخایلیق اؤزللیینه، بارماق قویموشدو:
«بولوسن دونیا جمعیتی‌نین یوزه اونو سول‌أققه‌دی؟»، ماما دئدی.- لحنیندن غرور یاغیردی.
«نه اولسون، چؤره‌یی ساغ ألیوینن یئمه، سول ألیوینن یئه. فرق ائلر؟! یاشی دا، قوروسو دا، ایکیسی بیر قاپییه چیخار. آنجاق أل گرح آدامین عملینی آشیرسین.»، داداش دئدی.
ماما اونون سؤزونو ائشیتمه‌میش کیمی آرتیردی: «دونیانین هوشلو- باشلی‌لارینین چوخو سول‌أققه‌دی. بولوسن اوباما دا سول‌أققه‌دی؟»
«کیم؟»
دئیه‌سن داداش مامانین سؤزونو یاخچی باشا دوشمه‌دی. ماما موبایلینی قوردالاییر. من تانیدیغیم ماما اوبامانی داداشا تانیتدیرمایاناجان اونو راحات بوراخماز.
«باخ، بونو دئییرم با…»
«هه، أمیرکانین رَس جومهورو»
ماما دئدی: «آرخایینسان کی سن ده سول‌أققه‌سن؟»
داداش باشینین اشاره‌سی ایله هه دئدی. ماما معلیم سایاغی موبایلینی داداشین گؤزلرینه یاخینلاشدیریب، دئدی: «باخ گؤر بوردا أمیرکا یازیلیب یا آمریکا؟ بَه سیز کیشی‌لر نییه سؤزلری دوز تلفظ ائلییه بولموسوز؟»
یئنه مامانین عالیم و فاضیل یؤنو اؤزونو گؤسترمه‌یه باشلاییب. ماراقلییام گؤروم داداش اونون فضل‌نین اؤنونده نه جواب وئره‌جک. او ایسه سول ألی ایله موبایلی آستاجا مامایا ساری ایته‌له‌ییب دئدی:
«أمیریکا دا ائله همان آمریکادی دا.»
ماما بو ده‌فه موبایلی ائله داداشین گؤزلرینه ساری اوزالتدی کی، دئدیم ایندیجه سوخار کیشی‌نین گؤزونه.
«جهل ائله‌مه کی، اوخو گؤر کلمه‌نین دوز تلفوظو نه‌دی با!… دونن سن گلندن دانیشیخلاریوا فیکیر وئرمیشم، هله ۲۴ ساعات باشا چاتمامیش، اون ده‌فه‌دن آرتیق تبریزه تربیز دئییبسن. حئیف دئییل سؤزلری خارابلییاق؟»
مامانین دیل‌چی یؤنونو گؤرمه‌میشدیم. آمما یاخچی بیلیرم اونا گؤره کلمه‌لری دوز تلفوظ ائله‌مک تشخوص و گؤرکملیک نیشانه‌سی‌دیر. اونلارین دانیشیقلاری منی هیجانلاندیریب. قالخیب یاتاقدا أیلشدیم. دئیه‌سن تنه‌بی سیناما پرده‌سی، اونلار ایسه آدینی بیلمه‌دیییم بو فیلمین آکتورلاری‌دیلار.
داداش دئدی: «اوخویا بولمورم!»
اؤز- اؤزومه دئدیم: «یانی نئجه اوخویا بولمورم؟ یانی أریم ایندییه‌جن آتاسینین ساوداسیزلیغینی مندن گیزلتمیشدی؟ ماما بیلسه‌یدی قیزی ساوادسیز بیر کیشی‌نین گلینی اولاجاق، عؤمور بویو قویمازدی بیزیم ائولی‌لییمیز باش توتسون.
ماما تعجوبله دئدی:
«اوخویا بولموسن؟!»
«یوخ!» دئدی داداش.
ماما اوندان اوزاقلاشیب، منیم اوتاغیما ساری گلنده، تل- تله‌سیک یاتاقدا اوزانیب اؤزومو یوخویا ویردیم. هئچ خوشلامیرام بو آدسیز فیلمین اورتاسیندا گلیب منی دانلاسین. بونونلا بئله، نه قدر گؤزله‌دیمسه اوندان هئچ بیر خبر اولمادی. یئنه آستاجا یئریمده دیرسکله‌نیب، تنه‌بینی گودورم. ماما تنه‌بی ده وار- گل ائدیر. دیل- دوداغی آلتدا اؤزویله نسه دانیشیر. عادتینی بیلیرم. بیر مسئله ذهنینی مشغول ائله‌سه، فیکرینی دیل- دوداق آلتدا میزیلدانار. یئنه مامانین سسی اوجالدی.
«دئدین اوخویا بولموسن؟!»
داداش یئنه آغیر- آغیر دئدی: «هه!…»
اؤز یانیمدا دئدیم: «آلـلاه خئیر ائله‌سین.»
داداش سئویملی، سس‌سیز، آزار- اذیت‌سیز یئتمیش‌بئش یاشلی بیر قوجادیر. دیندیرسن دانیشار، دیندیرمه‌سن سس‌سیز- سمیرسیز اوتوروب باخار. هئچ خوشلانمیرام ماما اونو ساوادسیزلیغینا گؤره قیناسین.
ماما موبایلینی قوردالاییب، یئنه داداشا ساری توتوب دئدی: «باخ گؤر بئله ایری خط‌نن یازاندا دا اوخویا بولموسن؟ دییسن گئدیم عینه‌ییمی گتیریم.»
داداش مظلوم‌یانا دئدی: «کورا گئجه- گوندوز بیردی.»
«یانی نمنه؟»
«یانی اوخویا بیلمه‌ین آدام کور کیمیدی.»
داداشین مظلوم‌یانا جاواب وئرمه‌یینه اوره‌ییم کؤورلدی. ماما اونون ساوادسیزلیغینی ته‌زه باشا دوشموشدو. ألینده موبایل فیکره دالمیش کیمی اوتاقدا وار- گل ائتمه‌یه دوام ائتدی. اؤز یانیمدا دئدیم: «دئیه‌سن أل چکدی.»
اوتاقدا سس- صدا کسیلمکده من ده یئنی‌دن اوزانیب، اؤزومو بوراخدیم ذهنیمدن کئچن خیاللاریما. آمما ائله بیل مامانین أل چکن گونو یوخ ایدی. اونون سسی بیر داها خیالیمی پوزدو. آلـلاه گؤسترمه‌سین او گونو کی، بیر شئی مامانین ذهنینه تاخیلسین!
«دئدین هئچ هئش زاد اوخویا بولموسن؟!»
«هئچ هئش زاد.»
«هئش بولموردوم! قیز دا منه دئمه‌ییب. نییه اوخومامیسان؟»
«کیشی‌نین قیزی، من اوخوسایدیم، اوندا کیم باغ- باغات، أکین- بیچین ایشینده آتامین ألیندن توتاجاق ایدی؟ آنام اوغلان دوغموشدو کی آتامین ساغ ألی اولسون…»
«توتالیم سن اوشاغ ایدین و درس اوخوماق بیلیمردین، بیری یوخ ایدی سنین آتاوا دئسین کی بیلیک عاغلین آیناسیدی؟»، ماما دئدی.
«نه بولوم! بلکه ائله یان- یؤره‌ده‌‌کیلریمین ده عاغیل‌لارینی پاس باسمیشدی!»
«بس بو یاشا گلیب چاتینجا عملیوی نه جور آشیریبسان؟»
«ده‌وه خندکدن آتیلان کیمی!»، دئدی داداش.
ده‌وه‌نین اوزون بوینو، لنگر سالمیش قارنی و اؤنونده بیر خندک، گلیب تیکیلدی ذهنیمین گؤزونه. یقین کی ده‌وه بئله واختلار چاره‌سیزلیکدن کؤششه‌یینده توپلادیغی یاغ- سویو أریده‌نه‌جن دایانیب، دومبا گؤزلرینی خنده‌یه تیکیر. یئنه آت اولسایدی!… بیر آن منه ائله گلدی کی، داداش او أییلمیش طاقچا کوره‌یی ایله، اوزون ال- قولویلا قوجا بیر ده‌وه‌دیر، ماما ایسه قوجالمیش آت؛ اؤزو ده کیشنه‌یه- کیشنه‌یه خندک اوستوندن آتیلا بیلن قوجا بیر آت.
آز قالیر یئریمدن قالخیب، گئدیم قئین‌آتامی مامانین ألیندن قورتاریم. آمما یئریمدن ترپنمیرم. هر نه اولسا داداش دونیا گؤرموش بیر کیشی‌دیر. یقین کی بو قوجالمیش آتین عهده‌سیندن گله بیلر.
ماما طعنه‌لی بیر لحن ایله دئدی: «باری سایماق باشاریسان یا یوخ؟ عددلری نئجه؟ اوخویا بیلیسن؟»
بو ده‌فه ماما دیلچی‌لیک قیلیعیندان چیخیب، موفتّیش‌لیک قیلیغینا گیریر. قصدی وار دانلاماق عوضینه داداشی سورغو- سوالا چکسین. من ایسه صبریمین کاساسی لب‌پَر ویریر. بیر- ایکی دقیقه داداشدان جاواب چیخمادی. قاپینین آچیق قالمیش بؤیروندن باخیرام. ماما سویوق‌قانلی بیر موفتّیش کیمی پئشخانا دیرسه‌کله‌نیب، اونون جاوابینی گؤزله‌ییر. داداش آستا- آستا دئدی: «سن بولوسن بیر خاروار بوغدا نئچه چاناغ اولار؟»
ماما بیر آز توموب، دئدی: «من سوروشدوم سایماق باشاریسان یا یوخ، سن منه چاناخدان دانیشیسان؟»
داداش سویوق‌قانلی‌لیقلا دئدی: «دییرم یانی عئیب ائله‌مه عیبه‌جرین عیبینه!»
ماما نه ایندی، نه دیندی، هویوخوب، قالدی باخا- باخا. اوره‌ییمده دئدیم: بویور! بونا دییرلر ساوادسیز سولاخایین ده‌وه‌دیزی ویرماغی!
یئریمدن قالخیرام. گؤردویوم فیلمین باشا چاتدیغیندا سون سؤزو گؤرمه‌یی گؤزله‌ییرم.
1- سوْل‌أققه: خوی دئییمینده سوْلاخای، [فارسجا: چپ‌دست]
رقیه کبیری
27/۶/۹۶
3 پاسخ
رقیه خانم، بو حکایه یا خاطره نی نه گوزه ل یازمیسیز ! من قالمیشام کی سیز هاردا آذربایجان ادبیاتیلا تانیش اولموسوز؟ ایران کیمی بیر یرده کی آذربایجان ترکجه سینه اورگنیب و اورگتمه امکانی ورمین شرایط ده سیزین کیمی استعدادلی یازار لار گورنده بو دیلین قدرتینه و خالقیمیزین بو دیله اولدوغو عشقه داها چوخ اینانیرام. منجه آذربایجان دا وتمام ایرانین ترکلری آراسیندا آذربایجان ترکجه سین صحیح یازیب اوخوماق و گئچمیش و هابئله معاصیر یازیچیلارین اثرلرین یایماق چوخ واجب بیر ایشدیر.
سیز یازدیغیز کیمی قیسا یازی لار نئچه نقطه نظردن اونملی دیرلر. بئله یازی لارا بیر میوه آغاجی کیمی باخماق اولار کی ایللر ثمره لی اولورلار. بونلاردان آیری آیری فایدالار باشقا هنرلرده یارالا بیلر. میثال اوچون تئاتر و فیلم یارانا بیلر.
عین حالدا سیزین حکایه لریزه بیر عکس کیمی بیر تصویر کیمی باخماق اولار، کی بیزیم معاصیر آذربایجانین دئیشن جامعه سینین لحظه لرین ثبت ایلیر. تشکریمی بیلدیریم و سیزین بو گوزه ل یارادیجیقلیقی تبریک دئیرم.
هرکس اؤز باشاردیغی قدر چالیشمالی دیر، آت دوه‌نین ایشین گؤره بیلمز دوه ده آتین!؟ بیرایلده اوتوز الین ایشین گؤرمک هامیمی‌نین ایشی دئییل! خانیم کبیری جناب‌لاری تورک ادبیاتینین بارماق ساییندا یازیچی‌لاریندان‌دیر کی، h,k ایلده اللی ایلین ایشین گؤره بیلبدیر.آلله ساخلاسین.
چوخ چوخ گوزل بیر حیکایه ایدی. اوخودوخجا هیجانا گتیردی منی. اللریزه ساغلیک