۶۹ ایل بوندان قاباق یعنی ۱۳۳۲نجی ایلین اسفند آییندا نوروز بایرامی قاباغی آذربایجان اؤز شاعریندن اونودولماز بیر بایراملیق آلدی. بو گؤزل پای «استاد محمدحسین شهریار»ین قالارقی «حیدر بابا» منظومه‌سی ایدی. حجمجه کیچیک، اما مضمون باخیمیندان دولغون و چکیملی اولان بو اثر آذربایجانین دیل، فرهنگ و ادبیاتینین اینجه‌لیکلرینی، آذربایجان ائللرینین یاشاییش طرزینی، دویغولارینی، دوشونجه‌لرینی، دیلک‌لرینی، ایستک‌لرینی و دب‌لرینی بوتون گؤزللیک‌لری ایله اؤزونه ییغمیشدی و اوزون ایللردن سونرا آذربایجانی اؤز دیلی ایله سلاملاییردی:
حیدربابا ایلدیریملار شاخاندا
سئللر سولار شاققیلداییب آخاندا
قیزلاراونا صف باغلاییب باخاندا
سلام اولسون شوکتیزه، ائلیزه
منیم ده بیر آدیم گلسین دیلیزه
استاد شهریار حیدر بابا منظومه‌سینین نئجه باشا گلدییی باره ده دئییر: «دوغما یوردوم تبریز و خشگنابدان اوزاق اولدوغوم ایللرده نه زامان کی آنامی و آیری قوهوملاری گؤرمک اوچون وطنه ساری یولا دوشوردوم اوره‌ییمین تکیندن اصلی کرم شعرلرینین اهنگینده قوشمالار جوشوردو و من اونلاری سیگار قوطولارینین دالیندا و یا جیریق جوروق کاغیذلارا یازاراق بیر بوجاغا آتیردیم. نه واختسا بو قوشمالارین بیر نئچه‌سینی یاخین یولداشلارا اوخودوم، چوخ خوشلاری گلدی و منی تشویق ائله‌دیلر کی اونلاری توپلاییب، سهمانلاییب منتشر ائله‌ییم و بئله ایدی کی حیدر بابا منظومه‌سی باشا گلدی.»
بونو نظره آلساق کی عمر خیامین رباعی‌لری و حافظین غزل‌لری ده بنزر بیر شرایطده یارانیب و حتی نئچه ایل اونلارین اؤلوموندن سونرا توپلاناراق ایشیق اوزو گؤروب، نتیجه آلاریق کی شهریار حیدر بابا منظومه سینی یاراتدیقدا «طبیعی» بیر شاعر و اونون یاراتدیغی اثر آری و دورو بیر الهامین نتیجه‌سی اولوب. شهریارین حیدربابا منظومه‌سیندن حیدر بابا داغی‌نین اتک‌لرینده بیتن گول چیچک‌لرین عطری دویولور. شیمشگین شاخماسی، یاغیشین یاغماسی، سئل‌لرین سولارین آخماسینین سسی گلیر، خاطره دووشانلاری کوللارین دیبیندن قالخاراق قاچیر، قیزلار دولاییا پنجره آچیر و بیر سؤزله دونیانین لاپ گؤزل گورونوشلر و منظره‌لری بو قالارقی منظومه‌نین پنجره‌لریندن گؤرونور:
حیدر بابا بولاقلارین یارپیزی
بوستانلارین گولبسری قارپیزی
چرچی‌لرین اغ ناباتی ساققیزی
ایندی ده وار داماغیمدا داد وئرر
ایتگین گئدن گونلریمدن آد وئرر.
حیدر بابا منظومه‌سی یاییلاندان سونرا بیر چوخ یازیچی‌لار، محقق‌لر و ادبیاتشناس‌لار اونون باره‌سینده مقاله‌لر یازیب و اونو تایسیز بیر شاهکار کیمی ده‌یرلندیردیلر. او جمله‌دن: دکتر مهدی روشن ضمیر یازدی: «اگر قرار اولا «لامارتین»ی «دریاچه» شاعری، «سولی پردوم»و «سینیق گولدان» شاعری، «نیما یوشیج»ی «افسانه» شاعری آدلاندیراق، منیم نظریمه گره‌ک «شهریاری»، «حیدربابا» شاعری آدلاندیراق.
دکتر روشن ضمیر هابئله آرتیریر: «بونا گؤره کی قضاوتیمده دقتلی اولام بیر داها کیتابلار آراسیندا سیر و سیاحته باشلادیم…. و نهایت ایندی تام جرئتله دئیه بیلرم کی نه «توماس هود» نه «شاتو بریان» نه «ویکتورهوگو» و نه حتی «لامارتین»ین اثرلری حیدربابا نین آیاغینا چاتماز و ایرانین قدرتلی شاعری بو میداندا هامی‌دان ایره‌لی ده دورور.»
حیدربابا منظومه‌سی یاییلدیغی ایلدن آز مدت سونرا دونیانین بوتون دیری دیللرینه، اوست اوسته ۸۶ دیله ترجمه و بعضی بؤیوک دانیشگاهلاردا آذربایجان ادبیاتینین پارلاق نمونه‌سی کیمی تدریس اولدو.
استاد شهریار بو منظومه‌نین اعتباریله دونیالیق بیر شاعر مقامینا ال تاپدی و اؤلکه‌میزین دونیالیق شاعرلری فردوسی، نظامی، خیام، مولوی، سعدی و حافظ کیمی شاعرلرین سییراسیندا دایاندی. آیری طرفدن استاد شهریار حیدربابا منظومه سینی یاراتدیقدا سانکی بیر معجزه آرایا گتیردی. بو اثر پهلوی رژیمینین آذربایجان فرهنگ و ادبیاتینی، دولایی‌سیله دیلینی آرادان آپارماق اوچون قوردوغو گئنیشلی توطئه‌لری بیر یوللوقجا اوچوروب یوخا چیخارتدی. بو اوزدن اگر دئسک کی فارس دیلی و ادبیاتینین قالارقیلیغیندا شاهنامه‌نین نقشی آذربایجان دیلی و ادبیاتی ساحه سینده حیدر بابا منظومه‌سینین عهده‌سینه دوشوب، منجه یانیلمامیشیق.
شهریار حیدربابا منظومه‌سینی یازماقلا بیر ائلین اؤز آنا دیل و آنا فرهنگ و آنا ادبیاتینا اولان تاریخی حسرت‌لرینه بیر اوغول کیمی لاییقجسینه جواب وئردی:
حیدربابا ننه قیزین گؤزلری
رخشنده‌نین شیرین شیرین سؤزلری
تورکو دئدیم اوخوسونلار اؤزلری
بیلسینلر کی آدام گئده‌ر آد قالار
یاخشی پیسدن آغیزدا بیر داد قالار
باخمییاراق کی حیدربابا منظومه‌سی اینجه‌لیک، گؤزللیک و رومانتیسم روحلو بیر اثردی. بونونلا بئله اوندا کسگین اجتماعی سیاسی انتقادلار و اعتراضلار دا آز دئییل:
گؤز یاشینا باخان اولسا قان آخماز
انسان اولان خنجر بئلینه تاخماز
آما حئیف کور توتدوغون بوراخماز
بهشتیمیز جهنم اولماقدادیر
ذی‌حجه‌میز محرم اولماقدادیر
حیدربابا اورکدن جوشان کیمی اورکلره هوپدو. هر بیر آذربایجانلی اونون مصراعلارینی زمزمه ائله‌دی، هر بیر ائوین کتاب رفینده حیدربابا منظومه‌سی اگلشدی، عاشیقلارین سازلاریندا حیدر بابا سؤزلری گزدی و حتی آنالارین لایلاسینا حیدربابا گوللرینین عطری چؤکدو. آذربایجان ائللری بؤیوک شهریارین اوره‌یینده جوشان مصراعلارلا آزادلیغی و عدالتی سسله‌دیلر:
من سنین تک داغا سالدیم نفسی
سن ده قایتار گؤیلره سال بو سسی
بایقوشون دا دار اولماسین قفسی
بوردا بیر شئر داردا قالیب باغیریر
مروتسیز انسانلاری چاغیریر.
قایناقلار:
دکترحمید محمدزاده، شهریارین آنا دیلینده شعرلری مقاله‌سی.
دکتر مهدی روشن ضمیر، حیدر بابای شهریار مقاله‌سی
کریم مشروطه‌چی، کلیات اشعار ترکی شهریار
