نزار قبانی
چئویرن: نیگار خیاوی
ترجمه: نیگار خیاوی
نیگار خیاوی

ایشیق قیرمیزی یانیر…

دوشونمک یاساق! دانیشماق یاساق!

ایشیق قیرمیزی یانیر…

دین چئوره­سینده دارتیشماق

شعیر و نثر، صرف و نحو یاساق

دوشونجه قارغینمیش، ایرینلی، کیرلی

چیخما اؤته­یه پئچاتلانمیش یوواندان

ایشیق قیرمیزی یانیر

عاشیق اولما هانسیسا قادین یاخود سیچانا

قیرمیزی یانیر عاشیقلییین ایشیغی

گیزملی اول،  دولاشیق- بوروشوق

دانیشما میلچکله بئله قرارینی

غافیل قال و ساوادسیز!

قاتیلما اوروسپوچولوق یاخود یازارچیلیق سوچونا!

چونکو بیزیم دؤوراندا

اوروسپوجولوق سوچو، یازارچیلیقدان یونگول!

وطن سئرچه­لری حاققیندا دوشونمک یاساق!

آغاجلار، چایلار و اونلارا عایید خبرلر بئله

وطن گونشینه باسقی یاپانلاری دوشونمک

یاساق!

هر سحر قزئتلرین باش تیتره­سینده

شعیرلرین وزنینده

و قهوه­نین قالیغیندا…

اوستونه گلیر باسقی قیلینجی

دینجلمه ائشینین قوینوندا

کی، صاباح سوراغینا گلنلر

بو دقیقه “کاناپه”نین آلتیندادیرلار!

فلسفه و تنقید کیتابلارینی اوخوماق یاساق!

صاباح سوراغینا گلنلر،

گووه کیمی کیتابخانانین رفلرینده یووالانمیشلار!

آسیلی قال آیاقلاریندان، قیامت گونونه قدر!

آسیلی قال سسیندن قیامت گونونه قدر!

آسیلی قال دوشونجه­ندن!

بو باسقیلارا اوغرامیش اومّتین اوزونو گؤرمه­یه­سن دئیه،

باشینی بوشکانین ایچیندن ساقین قالدیرما…

بیرگون اوغراییب دا پادیشاهی گؤرمک ایسترسن­سه

یا اونون ائشینی

یا کوره­که­نینی

یاخود اونون ایتینی – اؤلکه­نین امنییت سوروملوسو اولان ایتینی- بئله گؤرمک ایسترسن­سه

 –کی بالیق، آلما و جوجوقلار اونون یئمیدیر،

ائله­جه ده قوللارین اتی-

یئنه ایشیغین قیرمیزی یاندیغینی گؤره­جکسن!

هاراداسا بیرگون

هاوانین دورومونو… و اؤلنلرین آدینی

و حوادیث خبرلرینی اوخوماق ایسترسن

ایشیغینین قیرمیزی یاندیغینی یئنه گؤره­جکسن!

یاخود بیرگون

تنگه­نفسلیک درمانینین قیمتینی سورماق ایسترسن

جوجوق باشماغی

و یا بامادورون قیمتینی سورورسان اگر

یئنه ایشیغینین قیرمیزی یاندیغینی گؤره­جکسن!

بیرگون اگر طالعینین نئجه اولدوغونو

نفتین کشفیندن اؤنجه و سونرا اؤیرنمک اوچون

طالعه باخانین یازیسیندا اوخوماق ایسترسن­سه،

و دؤرد ال-آیاقلیلار سیراسیندا  یئرینین هارادا اولدوغونو اؤیرنمک

یئنه ایشیغینین قیرمیزی یاندیغینی گؤره­جکسن!

بیر گون اگر

قاردوندان بیر ائو بولورسانسا سیغیناجاغینا

و یا ساواش قالیقلارینین آراسیندا،

سنی اوووندوراجاق هانسیسا بیر قادین بولورسان

یا کؤهنه بیر سویودوجو

یئنه… ایشیغینین قیرمیزی یاندیغینی گؤره­جکسن!

درس باشیندا معلیمدن سورماق ایسته­سن:

بوگونون عربلری ندن یئنیلیش خبرلریندن تسللی آلیر؟

عربلر ندن شوشه سانی قیریلیر؟

یئنه ایشیغین قیرمیزی یانیر، گؤره­جکسن…

هادیر اول!

سفره چیخمایاسان، عرب پاسپورتویلا!

آوروپایا سفر ائتمه

چونکو _بیلدییین کیمی_ آوروپا ابلاهلارین یئری دئییل…

ای آتیلمیش!

ای کیملیک­سیز!

ای بوتون خریطه­لردن قووولموش!

 ای غرورو یارالانمیش خوروز!

ای ساواش اولمادان اؤلدورولموش!

ای قانی تؤکولمه­دن کلله­سی آلینمیش…

آرتیق، تانرینین اؤلکه­سینه سفره چیخما

تانری قورخاقلاری قبول ائتمز…

عرب پاسپورتونلا سفره چیخما…

و هاوالیمانلاریندا سیچاوول کیمی گؤزویولدا قالما!

چونکو ایشیغین قیرمیزی یانیر

“هارودز”ون ساریشین ساتیجیلارینا

شاخ- شاخ مروانام

عدنانام

سبحانام دئیه، سؤیلنمه

سنین آدین اونونچون آنلامسیزدیر

بیر یالانچی تاریخدیر، سنین تاریخین

منیم سروریم!

“لیدو”دا  فخر ائتمه ارنلیکلرینله

چونکو سوزان، ژانئت، کولئت

و مینلرجه باشقا فرانسالی قادین

هئچ زامان “زئر” و “عنتر”

ناغیللارینی اوخومامیشلار

منیم دوستوم!

تلسرک دؤن هوتئلینه

آخی سن پاریس گئجه­لرینده

گولونج گؤرونورسن

ایشیغین قیرمیزیدیر!

هادیر اول، سفره چیخما!

عرب بؤلگه­لرینده عرب پاسپورتویلا

اونلار سنی بیر ریال­دان اؤترو اؤلدورورلر

و آجدیقلاریندا گئجه گؤزونه سنی یئیه­رلر!

حاتم تای­یینین ائوینه قوناق اولما

او یالانچی، فیریلداقچیدیر

هادیر اول!

آلداتماسین سنی

یوزلرجه کنیز و قیزیل صاندیقچالار

منیم دوستوم!

باشینا دولانما گئجه­لری

عربلرین دیشلری آراسیندا…

سن اؤز ائوینده اوتورماغا بئله ساقینجالیسان

اؤز ائلینین ایچینده بئله اؤزگه­سن

منیم دوستوم!

تانری عربلری باغیشلاسین!

ایضاح:

نیزار قاببانی (Nizar Qabbani) عرب شاعیری ۱۹۲۲-نجی ایلده دمشق شهرینده دوغدو. ایلک کیتابینی «او اسمر سؤیله­دی منه …» اییرمی­بیر  یاشلاریندا یاییملادی. بو کیتابین یاییملانماسی سوریه­ده قووقا قوپاردی، اونون اؤزو و شعری چوخلارینین طرفیندن تکفیر اولوندو. اونا قادین شاعیری دئیه، مخمر صینفین شاعیری صفتیله لقبلندیردیلر.

نیزار قاببانی ایسه اوسانماییب، یئنی کیتابلار او جمله­دن سامبا، منیم سئودام، کلمه­لرله رسساملیق، سنینله ایلقاریم وار ای آزادلیق، اوتوبوسدا جمهوریت، یوز سئودا مکتوبو، شعیر یاشیل ایشیقدیر، داش­آتان جوجوقلارین دوققوز تریلوژیسی، بلقیس و بیر نئچه باشقا کیتاب یاییملاماقلا دایانیشدی.

شعرلرینین مؤوضوسو سئوگی و عرب قادینینین تاپدالانمیش حاقلاریدیر. او تک جانینا عرب توپلومونون دوگماتیک دوشونجه­سی قارشیسیندا دیره­نرک دایاندی. ادبی دیل ایله خالق دانیشیق دیلینی بیرلشدیررک عرب شعرینده یئنی وورغو یارادا بیلدی و شعرینین دَییشمز موتیولری اولان قادین و وطن مؤوضولارییلا عرب شعرینه ائشسیز  سئودا- حماسی شعیرلری سوندو.

نشر ائتدیردییی «یئتیشکین بیر قادینین گونلوکلری» آدلی کتابی اصلینده عرب قادینینین ساوونما یازیسی ایدی. اؤزو بو باره­ده بئله سؤیله­ییر:

من هر زامان  شمشیر تییه­سی اوستونده یئریمیشم! منیم اوچون سؤزقونوسو اولان سئوگی قادین بدنینین جوغرافیاسی ایله سینیرلانماییر! من اؤزومو بو مرمر قاراچوخورا حبس ائتمه­م. منیم اوچون سؤزقونوسو اولان سئوگی وارلیغین بوتونو ایله ایلگیده­دیر. دیر. بو سئوگی سودان توتموش تا تورپاقدا، انقلابچی کیشیلرین یاراسیندا، داشآتان جوجوقلارین گؤزونده، دیره­نن اؤیرنجیلرین اؤفکه­سینده بئله بولونماقدادیر. قادین منیم اوچون پانبیق آراسیندا ساخلانیلان هانسیسا سیکه ویا حرمسارایدا یولومو گؤزله­ین قاراباش بیری دئییل، قادینی قبیله­لرین جاهیل کیشیلری الیندن قورتارماق اوچون یازیرام، من.

نیزار قاببانی عیراقلی حیات یولداشی «بلقیس الراوی»نی ۱۹۸۱-نجی ایلینده بیروتدا عیراق سفیرلیگینین پارتلاییش اولاییندا ایتیردی. بو آجی اولای اونون شعیرلرینده اؤزونو گؤرستدی و عرب شعرینین بیر چوخ گؤزل مرثیه­لری نیزارین شعیرینده یاراندی، او جمله­دن، اون ایکی قیزیلگول بلقیسین ساچلاریندا، بیروت یانغین ایچینده و سنی سئویرم.

قاببانی عرب شاعیرلری ایچینده قادین شاعیری آدلاناراق تانینماقدادیر. اونون شعیرلرینده جیلوه­لنن قادین اؤزل گؤرونوشلو تام توخونسل بیر قادیندی. قادین نیزارین شعرینده ساده­جه قادین اولاراق بعضن اوتوپیک بیر  معشوقه کیمی، بعضن سئوگی و سئویلمه­یه لاییق اولان گؤزل بیر وارلیق کیمی جانلانماقدادیر.

نیزار قاببانی ۱۹۸۸-نجی ایلده بیر لندن خسته­خاناسیندا دونیاسینی دَییشدی. (نیگار خیاوی)

 

نزار قبانی
چاپ

2 پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

قیرمیزی ایشیق آرخاسیندا قالماز، سئوگی!

نیگار خیاوی
www.ishiq.net

آذربایجان ادبیات و اینجه‌صنعت سایتی

قیرمیزی ایشیق آرخاسیندا قالماز، سئوگی!

نیگار خیاوی
www.ishiq.net

آذربایجان ادبیات و اینجه‌صنعت سایتی

قیرمیزی ایشیق آرخاسیندا قالماز، سئوگی!

نیگار خیاوی
www.ishiq.net

آذربایجان ادبیات و اینجه‌صنعت سایتی