ایشیق قیرمیزی یانیر…
دوشونمک یاساق! دانیشماق یاساق!
ایشیق قیرمیزی یانیر…
دین چئورهسینده دارتیشماق
شعیر و نثر، صرف و نحو یاساق
دوشونجه قارغینمیش، ایرینلی، کیرلی
چیخما اؤتهیه پئچاتلانمیش یوواندان
ایشیق قیرمیزی یانیر
عاشیق اولما هانسیسا قادین یاخود سیچانا
قیرمیزی یانیر عاشیقلییین ایشیغی
گیزملی اول، دولاشیق- بوروشوق
دانیشما میلچکله بئله قرارینی
غافیل قال و ساوادسیز!
قاتیلما اوروسپوچولوق یاخود یازارچیلیق سوچونا!
چونکو بیزیم دؤوراندا
اوروسپوجولوق سوچو، یازارچیلیقدان یونگول!
وطن سئرچهلری حاققیندا دوشونمک یاساق!
آغاجلار، چایلار و اونلارا عایید خبرلر بئله
وطن گونشینه باسقی یاپانلاری دوشونمک
یاساق!
هر سحر قزئتلرین باش تیترهسینده
شعیرلرین وزنینده
و قهوهنین قالیغیندا…
اوستونه گلیر باسقی قیلینجی
دینجلمه ائشینین قوینوندا
کی، صاباح سوراغینا گلنلر
بو دقیقه “کاناپه”نین آلتیندادیرلار!
فلسفه و تنقید کیتابلارینی اوخوماق یاساق!
صاباح سوراغینا گلنلر،
گووه کیمی کیتابخانانین رفلرینده یووالانمیشلار!
آسیلی قال آیاقلاریندان، قیامت گونونه قدر!
آسیلی قال سسیندن قیامت گونونه قدر!
آسیلی قال دوشونجهندن!
بو باسقیلارا اوغرامیش اومّتین اوزونو گؤرمهیهسن دئیه،
باشینی بوشکانین ایچیندن ساقین قالدیرما…
بیرگون اوغراییب دا پادیشاهی گؤرمک ایسترسنسه
یا اونون ائشینی
یا کورهکهنینی
یاخود اونون ایتینی – اؤلکهنین امنییت سوروملوسو اولان ایتینی- بئله گؤرمک ایسترسنسه
–کی بالیق، آلما و جوجوقلار اونون یئمیدیر،
ائلهجه ده قوللارین اتی-
یئنه ایشیغین قیرمیزی یاندیغینی گؤرهجکسن!
هاراداسا بیرگون
هاوانین دورومونو… و اؤلنلرین آدینی
و حوادیث خبرلرینی اوخوماق ایسترسن
ایشیغینین قیرمیزی یاندیغینی یئنه گؤرهجکسن!
یاخود بیرگون
تنگهنفسلیک درمانینین قیمتینی سورماق ایسترسن
جوجوق باشماغی
و یا بامادورون قیمتینی سورورسان اگر
یئنه ایشیغینین قیرمیزی یاندیغینی گؤرهجکسن!
بیرگون اگر طالعینین نئجه اولدوغونو
نفتین کشفیندن اؤنجه و سونرا اؤیرنمک اوچون
طالعه باخانین یازیسیندا اوخوماق ایسترسنسه،
و دؤرد ال-آیاقلیلار سیراسیندا یئرینین هارادا اولدوغونو اؤیرنمک
یئنه ایشیغینین قیرمیزی یاندیغینی گؤرهجکسن!
بیر گون اگر
قاردوندان بیر ائو بولورسانسا سیغیناجاغینا
و یا ساواش قالیقلارینین آراسیندا،
سنی اوووندوراجاق هانسیسا بیر قادین بولورسان
یا کؤهنه بیر سویودوجو
یئنه… ایشیغینین قیرمیزی یاندیغینی گؤرهجکسن!
درس باشیندا معلیمدن سورماق ایستهسن:
بوگونون عربلری ندن یئنیلیش خبرلریندن تسللی آلیر؟
عربلر ندن شوشه سانی قیریلیر؟
یئنه ایشیغین قیرمیزی یانیر، گؤرهجکسن…
هادیر اول!
سفره چیخمایاسان، عرب پاسپورتویلا!
آوروپایا سفر ائتمه
چونکو _بیلدییین کیمی_ آوروپا ابلاهلارین یئری دئییل…
ای آتیلمیش!
ای کیملیکسیز!
ای بوتون خریطهلردن قووولموش!
ای غرورو یارالانمیش خوروز!
ای ساواش اولمادان اؤلدورولموش!
ای قانی تؤکولمهدن کللهسی آلینمیش…
آرتیق، تانرینین اؤلکهسینه سفره چیخما
تانری قورخاقلاری قبول ائتمز…
عرب پاسپورتونلا سفره چیخما…
و هاوالیمانلاریندا سیچاوول کیمی گؤزویولدا قالما!
چونکو ایشیغین قیرمیزی یانیر
“هارودز”ون ساریشین ساتیجیلارینا
شاخ- شاخ مروانام
عدنانام
سبحانام دئیه، سؤیلنمه
سنین آدین اونونچون آنلامسیزدیر
بیر یالانچی تاریخدیر، سنین تاریخین
منیم سروریم!
“لیدو”دا فخر ائتمه ارنلیکلرینله
چونکو سوزان، ژانئت، کولئت
و مینلرجه باشقا فرانسالی قادین
هئچ زامان “زئر” و “عنتر”
ناغیللارینی اوخومامیشلار
منیم دوستوم!
تلسرک دؤن هوتئلینه
آخی سن پاریس گئجهلرینده
گولونج گؤرونورسن
ایشیغین قیرمیزیدیر!
هادیر اول، سفره چیخما!
عرب بؤلگهلرینده عرب پاسپورتویلا
اونلار سنی بیر ریالدان اؤترو اؤلدورورلر
و آجدیقلاریندا گئجه گؤزونه سنی یئیهرلر!
حاتم تاییینین ائوینه قوناق اولما
او یالانچی، فیریلداقچیدیر
هادیر اول!
آلداتماسین سنی
یوزلرجه کنیز و قیزیل صاندیقچالار
منیم دوستوم!
باشینا دولانما گئجهلری
عربلرین دیشلری آراسیندا…
سن اؤز ائوینده اوتورماغا بئله ساقینجالیسان
اؤز ائلینین ایچینده بئله اؤزگهسن
منیم دوستوم!
تانری عربلری باغیشلاسین!
ایضاح:
نیزار قاببانی (Nizar Qabbani) عرب شاعیری ۱۹۲۲-نجی ایلده دمشق شهرینده دوغدو. ایلک کیتابینی «او اسمر سؤیلهدی منه …» اییرمیبیر یاشلاریندا یاییملادی. بو کیتابین یاییملانماسی سوریهده قووقا قوپاردی، اونون اؤزو و شعری چوخلارینین طرفیندن تکفیر اولوندو. اونا قادین شاعیری دئیه، مخمر صینفین شاعیری صفتیله لقبلندیردیلر.
نیزار قاببانی ایسه اوسانماییب، یئنی کیتابلار او جملهدن سامبا، منیم سئودام، کلمهلرله رسساملیق، سنینله ایلقاریم وار ای آزادلیق، اوتوبوسدا جمهوریت، یوز سئودا مکتوبو، شعیر یاشیل ایشیقدیر، داشآتان جوجوقلارین دوققوز تریلوژیسی، بلقیس و بیر نئچه باشقا کیتاب یاییملاماقلا دایانیشدی.
شعرلرینین مؤوضوسو سئوگی و عرب قادینینین تاپدالانمیش حاقلاریدیر. او تک جانینا عرب توپلومونون دوگماتیک دوشونجهسی قارشیسیندا دیرهنرک دایاندی. ادبی دیل ایله خالق دانیشیق دیلینی بیرلشدیررک عرب شعرینده یئنی وورغو یارادا بیلدی و شعرینین دَییشمز موتیولری اولان قادین و وطن مؤوضولارییلا عرب شعرینه ائشسیز سئودا- حماسی شعیرلری سوندو.
نشر ائتدیردییی «یئتیشکین بیر قادینین گونلوکلری» آدلی کتابی اصلینده عرب قادینینین ساوونما یازیسی ایدی. اؤزو بو بارهده بئله سؤیلهییر:
من هر زامان شمشیر تییهسی اوستونده یئریمیشم! منیم اوچون سؤزقونوسو اولان سئوگی قادین بدنینین جوغرافیاسی ایله سینیرلانماییر! من اؤزومو بو مرمر قاراچوخورا حبس ائتمهم. منیم اوچون سؤزقونوسو اولان سئوگی وارلیغین بوتونو ایله ایلگیدهدیر. دیر. بو سئوگی سودان توتموش تا تورپاقدا، انقلابچی کیشیلرین یاراسیندا، داشآتان جوجوقلارین گؤزونده، دیرهنن اؤیرنجیلرین اؤفکهسینده بئله بولونماقدادیر. قادین منیم اوچون پانبیق آراسیندا ساخلانیلان هانسیسا سیکه ویا حرمسارایدا یولومو گؤزلهین قاراباش بیری دئییل، قادینی قبیلهلرین جاهیل کیشیلری الیندن قورتارماق اوچون یازیرام، من.
نیزار قاببانی عیراقلی حیات یولداشی «بلقیس الراوی»نی ۱۹۸۱-نجی ایلینده بیروتدا عیراق سفیرلیگینین پارتلاییش اولاییندا ایتیردی. بو آجی اولای اونون شعیرلرینده اؤزونو گؤرستدی و عرب شعرینین بیر چوخ گؤزل مرثیهلری نیزارین شعیرینده یاراندی، او جملهدن، اون ایکی قیزیلگول بلقیسین ساچلاریندا، بیروت یانغین ایچینده و سنی سئویرم.
قاببانی عرب شاعیرلری ایچینده قادین شاعیری آدلاناراق تانینماقدادیر. اونون شعیرلرینده جیلوهلنن قادین اؤزل گؤرونوشلو تام توخونسل بیر قادیندی. قادین نیزارین شعرینده سادهجه قادین اولاراق بعضن اوتوپیک بیر معشوقه کیمی، بعضن سئوگی و سئویلمهیه لاییق اولان گؤزل بیر وارلیق کیمی جانلانماقدادیر.
نیزار قاببانی ۱۹۸۸-نجی ایلده بیر لندن خستهخاناسیندا دونیاسینی دَییشدی. (نیگار خیاوی)
2 پاسخ
Salam. Zəhmət olmasa Nigar Xiyavinin Qulam hüseyn saiddiən etdiyi tərcümələri mənə göndərin. Sayğilə
Semed Niknam
تشکرلر.