(«عین‌الله دوستومون آتاسی، اسدالله نعلبندی‌نین عزیز خاطره‌سینه»)
سامبوران گدیگی‌نین یوخوشوندا، کَهَر آت قدم‌له‌ییب، جیب ماشینینی آرخادا قویوب، کئچیب ـ گئتدیکده، ماشیندا کی مسافرلرین گؤزلری بره‌لی حالدا ـ ماشاءالله، ماشاءالله ـ سؤزو، حئیرت ایچینده دیللریندن قوپموشدو.
هوراند جاداسیندا، مجیدآباد قفه‌خاناسی‌نین قاباغیندا، سوروجونون گؤزو کهر آتا ساتاشدیقدا تئز ماشینی کنارا چکیب ساخلامیشدی. مسافرلر در حال ماشیندان تؤکولوشوب، آتین قاباغیندا صف باغلاییب، حئیران ـ حئیران کهرین تاماشاسینا دوزولموشدولر…
سوروجو ایچری کئچیب، قفه‌چی‌دن آتین یییه‌سینی سوروشدوقدا؛ قفه‌چی یوخاری باشداکی، قلیان الینده بیر لبه‌دارلی کیشی‌یه اشاره ائدیب: کهر آت بو گؤزل کیشی اَسی دایی‌نین‌دیر ـ دئمیشدی…
اَسی دایی بند یوخوشونون سیلدیریمینا چاتدیقدا، (بو دؤنه آتدان ائنمه‌ییب)، آیاقلارینی آتین بؤیرونه دیره‌ییب، کهرین جلوونو اهمال ترپتدیکده، کهر بو اشاره‌نی آلان کیمی، نال‌لاریندان اود پارلایا ـ پارلایا، بندین داشلارینی سیچراییب، قالخمیشدی. بئله اولاندا، اَسی دایی ـ اَیه نه یاخشی کی آتین ناللارینی دونن تازالامیشدیم ـ دئمیشدی.
***
اَسی دایی مؤهورلنمیش پول پاکاتینی هوراندین مالیه اداره‌سیندن تحویل آلیب، اونو یهرین آلتیندا مؤحکم ـ مؤحکم گیزله‌دیب، اوچونجو گون آرخایینجاسینا اهره ساری گئری دؤندو.
هله بندین دارینا کئچمه‌میش، باشی‌نین اوستونده‌کی سال قایادان ـ اَیه دایان! ـ سؤزونو ائشیتدیکده، یوخاری باخارکن، سالین باشیندان بیر توفنگین اونا ساری ساللاندیغینی گؤرجک، آتدان ائندی. بو آن ایکی پیادا بیر داشین بوسقوسوندان چیخیب، آتین جلوونو اونون الیندن آلیب، ـ آرخامجا ـ دئیه، دره ائنیشی شوتودولر. هوراند جاداسیندان اوزاخلاشدیقدا، اونلار سولاری شیر ـ شیر آخان، آغاجلی بیر دره‌ده بیر تونقال باشینا چاتدیلار. بو آن، اوجا بوی بئش آچیلانلی یول کسن، اوز گؤزونو شال‌لا بوروموش، بیر آغاج دالیندان چیخیب، دایی‌یا یاخینلاشدی.
دایی گوزلرینی قیرپمادان، توخداق ـ توخداق سلام وئریب، دایاندی. قاچاق علیک‌السلام ـ دئیب اونو سورغو ـ سؤالا توتدی: هارالیسان؟ بورالاردا نه گزیرسن؟! دایی دیک اونون گؤزلرینه باخاراق، ـ اهرده‌نم، اوردا ماغازام وار؛ هورانددا قوهوم اقربامین یانینا گئتمیشدیم ـ جواب وئردی (آنجاق اَسی دایی دئمه‌دیکی گاهدان‌دا مالیه اداره‌سی‌له همکارلیق ائدیر و ایندی‌ده بو ایش ایچون هوراندا گلیب).
قاچاق یاواش ـ یاواش ایره‌لی‌له‌ییب، دایی‌نین لبه‌دارینی توفنگین اوجویلا یوخاری قالخیزیب، اونون اوز ـ گؤزونو ماریت ـ ماریت سوزمگه باشلادی. بیردن ـ اَیه اوشاقلار بوکی اَسی دایی‌دیر ـ باغیرارکن، شالینی اوز گؤزوندن آچیب، دایینی باغرینا باسمیشدی.
دایی‌ایسه، هاننان ـ هانا، قاچاق بالاجانی تانیدیقدا، اونون اوز گؤزوندن اؤپوب:
ـ اَشی سن بورالاردا نه گزیرسن؟! سنین سوراغینی کوردوستان داغلاریندان آلمیشدیم ـ دئمیشدی. مشه بالاجا باشینی ییرقالایاراق ـ آی پیر اولموش اوچ گوندور بیزی بوردا کئشیگه قویموسان! بیزه هوراندا گئده‌ن بیر پوللو تاجرین سوراغینی وئرمیش‌لر ـ دئیه، اوزونو یولداشلارینا توتوب:
ـ اَیه سیز نه‌یه داشا دؤنوب دایانمیسیز! تئز اولون قالخین کیشی‌یه یئمک حاضیرلایین؛ یامان روزولو قوناقیمیش‌سان آی دایی! دونن اوشاقلار بیر آرقالی اوولاییب‌لار ـ آرتیرمیشدی. اَسی دایی یئییب ـ ایچیب اؤزونه گلدیلده:
ـ بگ سنین گئری دؤندویونو بیلمیردیم ـ دئینده، مشه بالاجا:
ـ تبریز زندانیندان قاچدیقدا، بیر نئچه ایل کوردوستان داغلاریندا دالدالاندیم، آنجاق آتالار دئمیشکن
عزیزیم وطن یاخشی
کؤینه‌یی کتان یاخشی
گزمه‌یه غریب اؤلکه
اؤلمه‌یه، وطن یاخشی
غربت یامان‌ایمیش آی دایی، دؤزه بیلمه‌دیم، وطن دئیه قاییتدیم. نه ویلادی هوراند داغلاری‌نین ماغارالاریندا گون گئچیریرم. گاهدان‌دا لالا قاری کنددن بیزه چؤرکدن، آغارتی‌دان گتیریر. یئری گلنده‌ده گیریمیزه کئچن بوینو یوغون‌لارین قولاغینی کسیب بیر طهر کئچینیریق، تکجه تمبه‌کی‌سیزلیق بیزی یامان اینجیدیر آی دایی! ـ دئینده، دایی دیک آیاغا قالخیب، کهرین اوستوندن خورجونو آچیب گتیریب، هورانددان آلدیغی تنبه‌کی‌نین بیر گؤزونو دسترخانا بوشالدارکن، مشه بالاجا سئوینجیندن دیک آیاغا قالخیب، دایی‌نین اوز ـ گؤزوندن اؤپوب: اَیه نه یاخشی کی هوراندا گئده‌ن آتلی بیر تاجر یوخ بیزیم اَسی دایی‌ایمیش، چوخ ساغ اول کیشی گؤزلریم ایشیقلاندی، دئمیشدی.
آیریلیق چاغی گلیب چاتدیقدا مشه بالاجا تفنگینی جوانلارین بیرینه وئریب: اَیه بو کیشینی آپاریب ساغ ـ سالامات اهره چاتدیریب قاییدارسان! بری باخ اِی! بونون باشیندان بیر توک اسگیک اولورسا، توکونو داغیدارام دئمیشدی. اَسی دایی قاچاق‌لا ساغولللاشیب، آتینی یئده‌گینده چکه ـ چکه یولا دوشدو. اونلار دره‌دن چیخیب هوراند جاداسینا چاتدیقدا، دایی نه کی یالواردی پیادا آتین ترکینه مینمه‌ییب، ـ دایی نایران اولما یورولمارام دئدی.
دایی اونون آدینی سوروشدوقدا؛ او، آدینی دئمه‌ییب، گولومسه‌یه‌ره‌ک ـ بوردا منی بالا کیشی چاغیریرلار ـ دئینده، دایی‌نین اونون هوشیارلیغیندان خوشو گلیب، اونو دانیشدیرماغا باشلادی:
ـ بالا کیشی مشه بالاجا سنین نه‌یین‌دیر؟ سوروشاندا ـ مشه بالاجا منیم داییم‌دیر ـ دئدی، البته دایی باجی اوغلو سؤزونو بو گون دؤنه ـ دونه مشه بالاجانین آغزیندان ائشیتمیشدی، آنجاق دایی اونو دانیشدیریب، یولا نردووان قویماق خیالیندایدی. دایی بالا کیشی‌نین یاخین آدام اولدوغونو بیلدیکده، آرخایینجا صوحبته باشلادی:
ـ بالا کیشی داییندان برک موغایات اول، او چوخ کارا کیشی‌دیر! او، لاپ کیشی‌لر تک کیشی‌دیر. قاچاق سؤزو دئییلنده بیر پارا بونو یالنیش باشا دوشه‌بیلر، بالاجا بگ، مردم‌آزار دله ـ دوزلار کیمی اونا ـ بونا دولاشیب ائله بئله چوللره دوشوب، قاچاق اولماییب‌دیر. اونون تعریفینی آمباستالی‌لاردان چوخ ائشیتمیشم. او ایگیت انسان‌دیر. اونون نئجه بؤیوک‌خانین ناخیریندان، مال ـ قارالاری گیزلیجه گتیریب، کندین یوخسول‌لارینا پایلادیغی شهرده دیل‌لر ازبری‌دیر. ائله اونون زندانا دوشمه‌سی‌ده، بئله ـ بئله ایشلردن اولوب. بو کیشی‌نین تبریز زندانیندان قاچما ماجراسی‌دا، ائل ایچینده داستانا دؤنوب. تأسّف کی بیزیمکی‌لری یازان اولمور! بو کیشی ایندی او تایدا اولسایدی، بونون‌دا، نبی کیمی، کوراوغلو کیمی شأنینه کتابلار یازاردیلار. هامی بیلیر بو کیشی بیر قاچاق یوخ، بلکه ظالم خانلارا، پاشالارا دشمن کسیلن بیر قوچاق‌دیر. بئله ـ بئله کیشی‌لرین قدرینی بیلمه‌لی‌ییک، اوندان مغایات اولون! اَسی دایی‌نین سؤز ـ صؤحبتی بالا کیشی‌نین یامان خوشونا گلیردی. اونلار یول اوزونو هئچ بیلمه‌دیلر هاچان گلیب قالاجیق کندینه چاتدیلار. بیردن اَسی دایی اؤزونه گلیب، گون باتان سمته باخدیقدا، سولغون گونشی کئچی قیران داغلاری‌نین باشیندا گؤرجک ـ ای دل غافل گونو آخشام‌لامیشیق ـ دئییب، آتین جلوونو دارتیب، آتدان ائندی. هاوا یامان سازاقلی‌ایدی ـ هاوا سویوق‌دور، ناسازلارسان ـ دئیه، دیراب پالتوسونو چیخاریب، یالوار ـ یاخارلا، بالا کیشی‌یه باغیشلادی. نهایت بالا کیشی‌له، چوخ منتدارلیق‌لا ساغوللاشیب، اونو گئری قایتاریب، اؤزو ایسه اهره ساری یولا دوشدو. هاوا یاواش ـ یاواش قارالماغا باشلامیشدی.
اَسی دایی پاپیروزونو قورتارانادک، اهرین چیراقلاری اولدوز ـ اولدوز گؤز اوخشاییردی…
1350 ـ یئنیدن ائدیت۱۴۰۰
* اَسی دایی سربازچیلیغین، اهرین مالیه اداره‌سینده کئچیریب و بو اداره‌ده استخدام اولموشدو، آنجاق سونرالار اهرده بیر توکان آچیب، آزاد ایش‌له مشغول اولسادا، هله‌ده گاهدان مالیه اداره‌سی‌له همکارلیق ائده‌ردی.
2 پاسخ
دیلیمیزین ان چیلخا و سالیم نثریندن بیر اورنک.
گوزل آخار چکیملی و هامی دان باشلیجا ترکیه یا باکی دیلیجه یوخ بلکه اوز دیلیمزجه یازیلمیش یبر حکایه دیر حرمتلی فرشباف جنابلارینا باشار لار دیله ییر تزه اثرلرینی گوزله ییریک.