گونئی آذربایجان ادبیاتیندان خاطره لر” – عؤمور یولوندان صحیفه لر”(۳)
میانالی علیرضا
یادداشیمی شوملایان اولایلار تام آردیجیلیقلا سیرایا دوزولمه‌سه‌لر ده، بیری دیگریندن زامان باخیمیندان اؤنه کئچسه‌ده، یاخود آرخایا قالسادا عینی دؤنه‌می احاطه ائدن خاطره‌لردیر. بعضی‌لری ضعیف ایشارتیلار، بعضی‌لری عؤمرومه ایشیقلی ایز سالیب کئچن پارلاق، مونس دوغما حادثه‌لردیر. بعضی‌لری خاطرلانا- خاطرلانا، دوشونوله- دوشونوله اونودقانلیقدان چیخاریلان اؤنملی و دیرلی اولایلاردیر. بعضی‌لری کؤنولدن سانکی بیر پارچا قوپاریب اؤزویله چوخ اوزاقلارا آپاریلان مقاملاردیر. بعضی‌لری ایسه اونوتماغا، بعضی‌لری اونوتدورولماغا محکوم اولان و اولونان خاطره‌لردیر.
انسان یادداشی ایکی آلت و اوست قاتدان عبارت اولورموش دئمیشلر. اوست قاتدا گونده‌لیک حیاتین چؤزومو، تصویری، رئاللیغی یئرلشدییی کیمی، آلت قاتدا هاچانسا یاشانان، نه واختسا آجیلی- شیرینلی یاشانمیش دؤنم‌لردیر. بو دؤنم‌لر بعضا زامان که‌سیینده اوست قاتا داشینان گونده‌مه چیخان یاشانمیش رئاللیقلاردیر. دی گل کی اونلاردان بعضی‌لری خاطیرلانماسادا سانکی گیزلی کودلارلا سنی یاشادان، حیاتینا معنا وئرن، سنی سنه چاغیران مقاملاردیر. نه یاخشی کی گونئی ادبیاتیندان خاطره‌لریم تام بو کونودان کئچمیش مقاملاردیر؛ عؤمور یولومدان صحیفه‌لردیر او. صحیفه‌لردن یئنه بیر قاتینی آچماق ایستردیم:
×××
دئتاللاری دقیق یادیمدا قالماسادا، “آیپروزان” کندینه گئتمیشدیک. مقصدیمیز قوجامان شاعر “عباس بارز”له گؤروش‌ایدی. هله بو گؤروشدن نه قده‌ر اؤنجه ائشیتدیییم، کؤنول دولوسو سئودیییم اونون یازدیغی بیر شعردن بیر دؤردلوک ایندی ده وار یادداشیمدا ایز سالیب، قالیب. بلکه هئچ بو یازیم‌دا اونسوز اولماسین. بلکه هر کس بو سطیرلری اوخویاجاقسا اونو دا اوخوسون و اوره‌ک تئللری‌نین هانسی‌سا بیر قاتیندا، بیر دینج گوشه‌سینده عباس بارز اوچون‌ده اولماسا، اؤزو اوچون عزیزله‌ییب، ساخلاسین. آخی گؤزللیک هر اوره‌یه یول آچان بیر نعمت‌دیر. او نعمتی داشییان و یاشییانلاردان بیری‌ده ائله عباس بارز دیر.
“بارز” بیر سؤز دئدین آغلاتدین ائلی
باشینا اسمه‌سین آیریلیق یئلی
اورکدن داشلانان محبت سئلی
ساراسیز گلمیشدی سارالی گئتدی
جمعیسی بو دؤرد مصراعداکی طالعیمیزین ان آجی، قارانلیق، لکه‌لی بیر دؤنه‌مینی آچیقلایان “عباس بارز”له گؤروشدوک؛ ائوینده قوناق اولدوق؛ یئنی شعرلرینی دینله‌دیک؛ مفتون اولدوق. قرارا گلدیک کی “بارز” شعرلرینی بیر آرایا توپلایاق و بیر توپلودا چاپ ائتدیرمه‌یه چالیشاق. اونونلا راضیلاشدیق و بئله‌جه ایشه باشلادیق…
هر کونج‌دن بیر کاغاذ پارچاسی – اوزه‌رینده کؤنول اوخشایان بیر شعر. سیگارئت قوتوسو اوزونده یازیلمیش اوره‌ک تئللریندن سوزوب گلن، بارز قلمینده مصراعلانان اوره‌ک یانغیسیندان بیر غزل، بیر قوشما، بیر گرایلی. هانسی‌سا کیتابین اوز قابیغی‌نین آرخا طرفینده یازیلمیش آغریلاریمیزدان بحث آچان، شیکایتله دولو سئوگی مکتوبو بیچیمینده بیر چارپارا. تزه‌جه مصراعیا چئوریلن هله هاراسا آتیلمایان جیبیندن چیخان مودروکلوک‌له دولو، آمما گنجلیک حرارتیله یازیلمیش بیر اثر …
بارز بارادیجبلیغی‌نبن گؤستریجیسی اولان بو شعرلر طالعیمیزدن کئچدی. عؤمروموز، گونوموز کیمی، ادبیاتیمیز کیمی پارچا- پارچا.
نه واریدیسا هامیسینی ایکی باغلی‌دا اؤزوموزله گؤتوردوک. تاسف کی لازیمی سویه‌ده اونلاردان فایدالانا بیلمه‌دیک. بعضی‌لرینین یاریسی یوخ، بعضی‌لرینین کاغاذ پارچاسی چوروموش، هاچانسا یازدیغیندان اوزه‌ریندن یازیلار سیلینمیش‌دیر؛ بعضی‌لری‌ایسه سیگارئت کاغاذیندا یازیلدیغیندان آردی ایکینجی یاخود اوچونجو کاغاذا کؤچورولدویوندن آردینی تاپا بیلمه‌دیک؛ یا کی اونلاری اوجلاشدیرانمادیق. یئنه “بارز”ی گؤرمه‌یه سفربر اولدوق. اونو اؤزوموزله تبریزه گتیردیک.
اونوتمامیشامسا شاعر سلیمان ثالثین و غلامحسن صدیقین ائولرینده هامیسینی اؤز سسی‌ایله لئنته یازماغا باشلادیق. همیشه اولدوغو کیمی سلیمان ثالثین خانیمی ثریا خانیم و غلامحسن صدیقین خانیمی زهراخانیم نزاکتله، صمیمیت‌له قوناقپرورلیک ائدیب، بو ایشده بیزه اولدوقجا کمک ائتدیلر.
لئنته یازماغی باشلادیق. هر ایکی باغلینی بارزین قارشیسینا قویدوق. بعضی‌لرینین آردی اولمادیغینا باخمایاراق ازبردن اوخوندو. بعضی‌لرینی اؤزوده تام اوخویا بیلمه‌دی. بعضی‌لری حاقیندا خاطره‌لرینه بویلاندی. سانکی معاصر آذربایجان ادبیات تاریخیندن اوزون-اوزادی کؤنول اوخشایان صحبتلر آچدی. بعضی‌لری ایله کؤنلو دولدو؛ گؤزلری یاشاردی؛ بعضی‌لری‌ایله گولدو، بعضی‌لری‌ایله آغلادی.
“آیپروزان” کندی‌نین آیلی آخشامیندا داغین دؤشوندن سمایا باش قالدیران قوجامان چینارا اوخشار قالدی یادداشیمدا گؤزل شعرلر موللیفی، ساوالان شاعری “عباس بارز”. یام- یاشیل، تراوتلی، شوخ، قاینار، چیلغین قوللو- بوداغلی بیر چینار.
آذربایجان رایحه‌لی غزل‌لری ایله سانکی بیرینجی کره عاشیق دوغولوب، ایکینجی عؤمرونو شاعر یاشایان بیرینی خاطرلادیردی بارز گرایلی‌لاری، بارز قوشمالاری، بارز غزل‌لری.
مودروکلوک‌له دولو لنگرلی شعرلری هله‌ده وار روحومو اوخشاییر و اووسونلاییر. هله‌ده وار او ایپک دویغولو مصراعلارین خاطره‌سی منی دینج بوراخمیر. گؤره‌سن هاچان عزیزله‌نه‌جک بو تمیزلیک تمثالی ائل آغ‌ساققالیمیز؟!
یک پاسخ
سایین میانالی علیرضا:ساغ اولون و برکتلی یاشاییشینیز داها برکتلی اولسون بارز معللیمی یادا سالماغینیزه گوره.دوزدو گوره سن هاچان عزیز له نه جک تمیزلیک تمثالی اولان بارز استاد.اونون هوسی حکیم نباتی نین مزارینین اوسته گئتماغا او چتین یوللاردا هئچ یادیمدان چیخماز.آللاه اونلارا غنی غنی رحمت ائله سین.