مدرن شعره؛ مدرن شاعیر، مدرن تنقیدچی و مدرن اوخوجو گرک‌دیر. حالبوکی بیزیم شعریمیزده چوخ واختلار بو اوچ عامیل بیرلشمه‌دن آخساقلیقلار یارانیر. کیتابلاری یاییملانان شاعیرلرین چوخو اؤز شعرلرینی مدرن سانسالار دا بیر چوخ حاللاردا تاسسوفله بئله دئییل. آدام وار اون کیتابی یاییملانیب هله مدرن شاعیر یوخ، حتتا اونا شاعیر/ یازار دا دئمک اولماز. آدام دا وار بیر کیتابی یاییملانیب و او بیر کیتابلا دا اؤزونو گئرچک بیر شاعیر اولدوغونو ثبوت ائدیبدیر. بو، ساده‌جه بیزیم ادبیاتا یوخ، باشقا دیللی ادبیاتا دا صادیق‌دیر. ایش بوردادی کی مدرن دئدیییمیز بوتون یئنی‌لیکلر زامانلا دییشیرلر. اگر بیر یئنی‌لیک اون ایل بوندان اؤنجه یئنی تانینیردی ایندی اسکی حساب اولور و بیز تاسسوفله هله یئنی‌لشمه‌نین ایلکین فاکتورلارینا چاتان شعرلریمیزین آز اولدوغونو بیلیریک. باشقا سؤزله بارماق سایی‌ قدر شاعیرلریمیزی مدرن آدلاندیرا بیله‌ریک.
تورکجه سربست شعرلریمیزین دوخسان بئش فاییزیندا فورم یوخدور؛ شاعیرلریمیز یالنیز مضمونا اهمیت وئریرلر.
بونا گؤره، ادبی قطعه یا نثر، گزارش و خاطیره کیمی یازیلار اورتایا قویولور. بوندان علاوه آغ شعر آدیلا یازیلان شعرلرین چوخو آغ شعر دئییل‌لر. اونا گؤره کی بونلارین چوخو، کیلاسیک تفکر‌ایله یازیلان شعرلردیر. بعضی شاعیرلر بئله دوشونورلر کی اگر تانینماز سؤزجوک یازسالار، یا فیلسوفلاردان آد گتیرسه‌لر یا… شعر مدرن اولور. حالبوکی او‌ کلمه‌لر شعار کیمی گلنده شعری مدرن ائتمیرلر بلکه یاماق کیمی شعره یاپیشیرلار. شعر بیر قوندارما شعر اولور، قوراما شکیلینه دوشور، اصلن اوره‌یه یاتمیر. و چوخ آیدین گؤرسه‌‌نیر‌ کی نه شعر شاعیرین ایچینه گیریب نه شاعیر شعرین ایچینده گزیبدیر. یانی شاعیر شعری ایچسل‌لشدیرمه‌ییبدیر. قادین شعرلرینده، مطبخ‌دن دانیشماق و مطبخ اثاثینین آدین گتیرمک دب اولوبدور. حالبوکی بونلاری گتیرمک شعری قادین شعری یاپمیر. ذهنیتی قادینسال اولمویان شعره هئی کفگیر، قاشیق، بوشقاب باغلا، هارا گئده‌جک؟ کلمه شعره یاخیلماسا اوخوجویا نه‌لر وئره‌جه‌یی بللی دئییل‌. شعرلرده او قدر آچیق ایفاده‌لیک واردیر کی آلت‌آلتا یازیلماسا فیکر ائدیلیر بیر اینشا یازیلیبدیر. شعرده گیزلی قات‌لار گؤرونمور، شعر خطی بیر روایت‌له باشلاییب دوم دوز گئدیر و اکثرن تخمین ووردوغوموز یئرده بیتیر. ائله‌بیل وزن و قافیه‌سیز کلاسیک شعریدیر. مضمونلار محدود‌دیر، هردن نصیحت‌ ده قدیم‌سایاغی شعرده رول اویناییر. بو‌ شعرلر کوتله‌وی ماراق قازانسا دا، اونلاری راضی سالسا دا، گئرچک ادبیاتچی‌نی مطلقن قانع ائده بیلمیر. بو آرادا نئچه سبب، شعریمیزی آشاغی سوییه‌ده ساخلاییر: بنیه‌سی اولمایان اوخونوشلار، ژورنالیستی تنقید، تعریف‌ و تمجیدلر، نقدلر و اوخونوشلاردا شعره دویغو ایله یاناشماق، اورتا و آشاغی سوییه‌ده اولان شاعیرلری اوجالارا قالدیرماق، چاپ اولونان تدقیق کیتابلارینی اوخوماماق، بعضی ناشیرلرین ساده‌جه اؤز چیخارلارینا اؤنم وئرمه‌لری، بعضی کانال ادمین‌لرینین شعر ساوادی اولماماغی و شعری تانیماماغی و هرنه‌کی آنا دیلینده یازیلیر شعر آدلاندیرماق و زیروه‌لره آپارماغی و…
آرتیرمالییام گئرچک سربست شعرلرده سایسیز شعر فورمالارینا راست گلیریک. شاعیر شعرلرینین ساییسی قدر، چئشیدلی فورم‌لاردان ایستیفاده ائده بیلر. یانی فورمو تیکرارلاماق گرکمیر. حالبوکی کلاسیک شعرلرده عمومن ثابیت فورم‌لاردان ایستیفاده ائدیرلر. بو ثابیت فورم‌لاری بیراز فرق‌‌ایله؛ قافیه‌نی، وزنی حذف ائتمک‌له سربست‌ شعره داشیماق، حقیقتن کلاسیک شعرینی بیر باشقا گئییم‌ده تیکرارلاماق‌دیر. اوکتاویو پاز دئییر: شاعیر او دئییل کی نسنه‌لره آد وئریر، شاعیر اودور کی آدلاری حذف ائدیر.
تاسسوفله بیز ایل‌لردیر کی شابلون، عادت ائدیلمیش آدلارلا شعر یازیریق. بو آرادا اؤنملی اولان باشقا بیر قونو دا بودور کی گئرچک مدرن شعردن شاعیر و اوخوجولارین چوخو باش چیخارتمادیغی اوچون شعری ده آنلاشیلماز سانیرلار. راحات باشا دوشمک اوچون کوتله‌سئور (پاپولار)، زحمت‌سیز و شعار سایاغی شعرلره اوستونلوک وئریرلر. بونا تک‌بویوتلو و آشاغی سوییه‌لی مضموندا اولان مثلن ائروتیک شعرلری ده آرتیرمالییام. ائروتیک شعری تانیمایانلار قادین شاعیرلرده شعرین نازیل ائروتیکی اولاندا بونو‌ قادین شعری بیلیب و او تیپ یازان قادینلاری جسارت‌لی و اورکلی آدلاندیریرلار. شعرده بیر دوداق بیر اؤپوش گلنده اونون شاعیرینی فروغ آدلاندیریب آلقیشلاییرلار. تاسسوفله بیلمیرلرکی فروغ‌فرخزادین «تولدی دیگر» کیتابیندا باشقا فضا وار. بو سبب‌لره گؤره شعریمیز گئریه قالاراق بعضی چاپ اولان کیفیت‌سیز کیتابلارین آنا دیلینه نئجه ضربه ووردوغونو هله باشا دوشمه‌میشیک.
تاسسوفله بونلار گله‌جک‌ده اؤزونو گؤستره‌جکدیر. سانیرام کیتاب، چاپ و ناشیره گؤره‌ ده بیر تدقیق یازیلسا یاخشی اولار. او طرفدن‌ ده عکسینه دیرلی یازیلان کیتابلارلا یابانجی‌‌ اولاراق اوخوموروق. ایندی سورورام بس نه ائدک‌ کی شعریمیز پارلاسین، قالارغی شعر اولسون؟ البت آنا دیلینده یازماق چوخ اؤنملی‌دیر. آمما آنا دیلینده سانباللی میراث قویماق‌ دا او قدر اؤنم داشیییر‌.
بو مقدمه‌ ایله «آذربایجان شعرینده مدرنیزم» کیتابینین اوخوماسی‌نین نه قدر اؤنملی اولدوغونو وورغولاییرام. البته بیر کیتاب‌کی ۱۲۴۴ صحیفه‌ده یازیلیب و اون ایل اونا زامان صرف ائدیلیبدیر، اونا قیساجا باخماق اولماز. آمما چاره یوخدور. سایین همت شهبازی‌دن ایلک اؤنجه اوخودوغوم کیتاب «نقد شعر معاصر آذربایجان» آدلی کیتاب ایدی. بو آرادا بیر مسأله‌به ده توخونورام. من تورکجه‌ اوخویوب یازماغا چوخ گئج باشلادیم و هله‌ ده اؤیره‌نیرم. آمما یاخشی یادیمدادیر کی تورکجه‌نی ایلک اؤیرندییم زامان‌لار شعرلره یازیلان اوخونوشلارین چوخو ایله راضیلاشمیردیم و ‌ایندی‌ده چؤخ یازیلارلا راضیلاشمیرام. یازینین ایلک سطیرلرینده یازدیغیم کیمی اوخونوشلار عمومن بیلگی وئرمیردیلر، چوخلو‌ تعریفدن عیبارت اولوب اوخوجونون بیلیک چانتاسینا بیر شئیلر آرتیرمیردیلار. اوخونوشلار دا، باخیش‌لاردا، یئرسیزجه آلقیشلارا راست گلیردیم. ائله بلکه چؤخ شاعیرین مطالعه ائتمه‌یه احتیاج بیلمه‌دیینه بو آلقیشلار سبب اولوردو. هردن اوخونوش شعردن گوجلو ایدی!!! بو دا بیزیم اوخونوشلارین سیحیرلی اولدوغونو گؤستریردی! بونلاری اوخویاندا و یا مجازی فضادا یئرسیز آلقیشلاری گؤرنده اوره‌ییمده دئییردیم: سیز مین دفه بیرینه اوستاد دئیین من ساده‌جه اثره و شعرین اؤزونه باخیرام.
گئرچک‌دن بیر جامع تنقید کیتابینین بیزیم آذربایجان شعرینده یئری بوش ایدی. منجه شاعیرلر و شعر سئونلر آذربایجان شعرینده مدرنیزم کیتابینی اوخومالیدیرلار. شعر قونوسوندا بیلگی‌لری آز اولانلار، شعرلره باخیش یازانلارا چوخ یارارلی اولا بیلر. آذربایجان شعرینی یاخشیجا تانیماق اوچون بو کیتابلا تانیش اولسونلار. بیر یازیچی‌نین اوتوز ایل اوخودوغو قونولار، اون ایل صرف اولوب و ایکی جیلدلی بیر کیتابدا چاپ اولوبدور. یانی بیر یازار ایللرجه عومرون بو کیتابا صرف ائدیبدیر. اوخوجونون بو‌ کیتابی اوخویوب، الی دولو چیخدیغیندان امینم. البت بوندان دا امینم کی بعضی شاعیرلر اوخوماغا احتیاج‌لاری اولدوغونو اینانمیرلار و بئله سانیرلار کی هرنه‌یی بیلیرلر.
چوخ قونولار کی مجازی، حقیقی توپلومدا دارتیشیلیر بو‌ کیتابدا جاوابلانیبدیر.
یازار کیتابدا معتبر قایناق‌لاردان یارارلاناراق اؤنملی موضوعلارا توخونور. او، شعری یاخشیجا تانیییر.
کیتابی اوخویاندا بیر گؤزل دوشونجه‌یه ده راستلاشدیم:
“یئنی‌لیک آختاران هر بیر شاعیر چئوره‌دییی آخیمین تام تمثیلچی‌سی دئییل. بونو غرب مدرن‌لری حاقدا دا سؤیله‌مک اولار. راینئر ماریا ریلکه، شارل بودلئر کیمی آدلیم مدرنیست‌لرین شعرلرین‌ده سانتیمانتال‌لیغین ایدئولوژی سایاغیندا یوخ، رومانتیزمی قاورایان خولیاوی روح دوشکونلویونو گؤروروک. اونلار گئت‌گئده چئوره‌دییی مدرن آخیمینا اؤزللیک‌لر آرتیراراق مدرنیست ساییلیرلار.”

شهبازی بو کیتابدا شعرلرین کؤشه‌-بوجاقلارینی دیقت‌له آختاریر. او بو کیتابی یازان زامان آذربایجاندا بوتون چاپ اولان شعر کیتابلارین بیر به بیر اوخویوبدور. بو حجم‌ده کیتابی یازماق راحات دئییل، حدسیز زحمت ایسته‌ییر. یازار ایسته‌سئیدی مثلن یئددی یوز صحیفه‌ده قونونو بیتیریب و کیتابی چاپ ائدردی. آمما کیتاب اطرفلی بیر کیتاب اولمازدیر. اونونچون دئییرم بو کیتابی یازماق درین مطالعه، فداکارلیق، درین ساواد، گئنیش واخت آییرماق ایسته‌ییر و هرکس بو حجم‌ده زحمتی قبول ائتمز.
شهبازی‌نین یازدیقلارینی اوخویاندا و بوللو قایناغینا باخاندا گؤرونور کی یازار شعر ساحه‌سینده اولان فارسجا تنقید کیتابلارین، ترجمه تنقید کیتابلارین، وسواس ایله اوخویوبدور. هم ده چوخ شعر کیتابلاری، درگی‌لر، کیریل و لاتینجه قایناقلاردان دا فایدالانیبدیر. تاسسوفله بو کیتابی چوخلاری آلسا دا اونو اوخومادیقلارینی گؤرمک چتین دئییل. چونکی ظن ائدیرم بو کیتابی اوخوماقلا چوخلاری‌نین شعرلرینده اولان آخساقلیقلار، اؤز حلینی تاپا بیلردی.
بیزیم ادبیاتدا مدرن شعرده آز سایلی گوجلو شاعیرلرین کناریندا، یالاندان شاعیر آدلانانلار دا چوخدور. تقلید ائدن‌‌لر، شعرین ایدئیاسینی یا یئنی ترکیب‌لرینی اوغورلایان‌لار دا واردیر.
بونلاری دئمکدن مقصدیم بودور کی کیتاب اوخویان و شعری تانییان بونلارا احاطه‌سی اولا بیلر و تاسسوفله یئنه دئییرم بیزده کیتاب خصوصیله تنقید کیتابلاری آز اوخونولور.
شهبازی بو‌ کیتابدا هر قونو باره‌سینده گئنیش و اطرافلی بحث ائدیر؛ هئچ قونونو یاریمچیق بوراخمیر. کیتابی اوخویاندا هردن موضوعنون باشلانیش و یا اورتاسیندا ذهنه گلن سورولاری چوخ زامان چکمه‌دیکده درحال باشقا پاراگرافلاردا جاوابینی تاپیرسان.
هر حالدا بو دیرلی کیتابین بیرینجی و ایکینجی جیلدینده آیدینلانما دؤرو، چاغداشلانما دؤرو، مدرنلشمه/ مدرنیزمه گیریش، مدرن شعریمیز، مدرن شعریمیزین باشلانغیجی، ۷۰.جی اون ایللیین مدرن شعری، بو اون ایللیکدن سونرا یازیلان مدرن شعریمیزه گؤره چوخ دیرلی قونولار اوخویا بیله‌ریک. بیر قونونو دا وورغولامالییام کی بعضن ائشیدیلیر کی نه‌دن بو‌ کیتابدا گوجسوز شعر اؤرنک گتیریلیبدیر؟ دئمه‌لی‌یم کی شعرین ایرادلارین یازماغا گوجسوز شعر ده لازیمدی. بیر ده اؤرنک‌لر آذربایجانین موجود اثر و شاعیرلریندن گتیریلیبدیر. آرتیرمالییام بیر کیتابدا بیر شعری گتیرمک او‌ شعری یا شاعیری تایید ائتمک آنلامیندا دئییل. سیزجه اؤرنک اینگلیسجه یا فارسجا کیتابلاردان‌‌می گله‌جکدی؟ اؤرنک اولماسایدی، اؤرنک‌سیز تنقید کیتابی نه‌یه یاراردی؟ گله‌جک گؤستره‌جک همت شهبازینین کیتابی چوخ یوخاری سویه‌ده بیر کیتابدیر و مدرن شعر قونولارینی آکادمیک طرز ایله آچیقلایاراق شعر اوخوجولارینا ایتحاف ائدیبدیر.