«حبیب فرشباف» معلمین چوخلو خاطیره‌لری وار کی، مختلف دلیل‌لره یازماییب بعضی کیمسه‌نین سیرری کیمی ایله سیر قالماق اوچون. بعضی‌لرین ده زامانیندا یاییلیب، اداره‌لرده پرونده‌یه چئوریلیب آشکار اولسادا، بلکه کیمسه‌نین خطرینه ده‌یر احتیاطی اساسیندا قلمه گتیرمه‌ییب. همیشه «سلیمان» آدلی بیر خاطیره‌دن سوز دوشنده، یازدیغی مطلبدن آرتیق شیفاهی دانیشاردی. بیر دفعه بو شیفاهی صؤحبت‌لردن سونرا، تاکید ائله‌دیم:
– آی معللیم بو یازمادیقلارین کی یازدیغیندان آرتیق ماجرا ایمیش!
دؤنوب منه معنالی باخیب دئدی:
– بیر قیسمتی باشیم چکن بلالر و یاشادیغیم آجی‌لاردی. اونلاری یازماق اؤزومو رئکلام ائتمک کیمی اولاردی. بیلیرسن کی من ده بو ایشلردن قاچاغام.
خواهیش ائله‌دیم او سلیمان خاطیره‌سین اطرافلی منه سؤیله‌سین. آخی سلیمانین دام باجادا، خصوصن عاباسقولو دامیندا دولانماغی هم ده معلیمی اونو دانلاییب کلاسدان باییرا سالماغی ایلک باخیشدا بیر جور یئنی یئتمه اوغلانین هوس ماجراسی گؤرونور. هرچند سوندا سئحرناز خانیم اونو غضبلی کند اهلی‌نین الیندن قورتاریر و سؤیله‌ییر کی، هر گئجه باجادان بیر چؤره‌ک دوشردی. من داما چیخیب چؤره‌ک سالانی گؤرونجه، گؤزدن ایتردی. سن دئمه او بؤیوک انسان بو سلیمان ایمیش.
۱- عاباسقولونون اؤلومو
حبیب معلیم بئله سؤیله‌دی:
«اصلینده سئحرناز خانیم گؤی گوز، آغ سیمالی، گؤیچک، هم ده جاوان بیر قادین ایدی. کندین جاوانلاری حتی ائولی کیشی‌لری اونا هوسله باخاردیلار. بیر سببی ده یازیق اری عاباسقولونون کاسیب، هم ده فئغارا، آلسیز- قالسیز اولماغی ایدی. عاباسقولو شه‌هره گئدیب فصلی ایشچی کیمی چالیشاندا، او اخلاقسیزلار آرتیق جسورلاشیب سئحرنازین قاپی- باجاسیندا چوخ فیرلاناردیلار.
گئت -گئده یازق کیشی آشکارا ناموسون خطرده گؤروب سارسیلمیشدی. نه او شرفسیز هوسبازلارا حریف اولا بیلیردی، نه ده باش آلیب باشقا دیارا کؤچه بیلیردی. چونکی هر یئرده گؤی بیر رنگ اولور. باشقا کندلرده باشقا هوسبازلار اولاجاق. سئحرناز دا همن گؤزه‌ل، جاذبه‌لی سئحرناز.
بیرگون شه‌هردن آغیر یوروقون کنده یئتیشدیم. کتده بیر ایکی نفردن باشقا کیمسه‌یه راست گلمه‌دیم. باشقا گونلردن فرقلی، تئز یاتدیم. سحر ائرته‌سی کندی بوروین های- کویدن اویاندیم. آرالیغا چیخدیم. هامی عاباسقولونون قاپیسینا توپلانمیشدی. سئحرناز شیون سالیب اوز- گؤزون دیدیردی. بللی اولدو کی عاباسقولو گئجه طوله‌ده اؤزون آسیب. روستم عمی منه یاخینلاشیب دئدی: یازق کیشی گئجه گلدی سنی گوره، قاپینی چوخ دؤیدو؛ یا آغیر یاتمیشدین، یا دا ائوده ده‌ییلدین. اوردان قاییداندان سورا گئدیب اؤزون آسیب.
حدسیز کدرلندیم. اوره‌ییمده اؤزومو چوخ دانلادیم. سانکی آجی بیر ویجدان عذابی ایچه‌ریدن اوره‌ییمی سؤکوردو. یازیق عاباسقولو نئچه دفعه منزیلیمه گلیب،کند اهلیندن گیلئی یا شه‌هرده فهله‌لیک اوچون ایشی اولان سوراغیندا دانیشیب دردلشمیشدی. من ده عاغلیما گلن نسه دئییب بیرآز اونو اووودوب یونگوللشدیرمیشدیم. ایندی آدین نه قویاسان؟ من کی هله هله گؤزومه یوخو گلمزدی، نییه او گئجه اؤلو کیمی دوشوب، قاپی سسین ائشیتمه‌میشم؟
گئت -گئده، کتده قریبه زومزومه‌لر قولاغا ده‌یدی. طایفا بازلیق اساسیندا باشلادیلار او حادثه‌نی قتل کیمی قلمه وئرسینلر. مطلبی اونون قاتلی اعلان ائله‌دیلر. سئحرنازی قوردولار کی اوندان اری‌نین قاتلی عنواندا شکایت ائلهسین.
ژاندارمری‌دن بوغو بورما حبیب موسوی آدلی بیر رئیس پاسگاه گلدی. مطلبی قاندالاییبب دؤیه- دؤیه آپاردی. سونرالار ائشیتدیم همان رئیس پاسگاه شاهین مخالف‌لری چریکلرله مسلحانه دؤیوشده اولوب. من چوخ چالیشدیم کی کند اهلین راضی سالام، بلکه سئحرناز شکایتی گئری آلا، آلینمادی.
دوشدوم قاپی- قاپی ائولره کی، گلین نئجه گؤرموسوز، دادگاهدا شهادت وئرین. مطلب یازیقدی. گوناهسیز زندانا دوشوب. هامی بهانه گتیردیلر کی، بیچین اوستو اداره‌لرده سرگردان اولاریق، بو بیر تالا زمی‌نی یا قوشلار تالان ائده‌ر، یا دا واغانییب تؤکولر.
بهرام بیانی آدلی یاخشی بیر اوغلان واریدی کی اهرده مالاریانین کؤکون کسن اداره‌ده ایشلردی. بیر گون اداره ماشینی ایله کنده گلیب منی تاپدی. اونا کارتلاری یازماقدا، آماری دوزلتمکده آردیجیل کؤمک ائدردیم. جانان بیر اوغلان ایدی. ماجرانی ائشیدیب، بیر باشا یانیما سورموشدو. منی چوخلو دانلادی دانسادی کی: «اوغلان سنین ایشین باشقا، اداره‌ن باشقا، بو ایشلره نییه قاتیلیرسان؟ کند اهلی سنه ده بیر شر یاپیب گرفتار ائلرلر. بو جماعتی سن یاخشی تانیمیرسان. قایدا قانونلو شه‌هردن گلمیسن، دئییرسن بس بورادا تبریزدی؟!
منیم چالیشماغیمی او غرضلی طایفا گؤروب، سئحرنازی قوردولار کی گئت سپاهی دانش‌دن شیکایت ائله. او قاتل‌دن پول آلیب کی اونو خلاص ائلهسین. منیم ده ایاغیم پاسگاها، دادگاها چکیلدی. هئچ پیس ده اولمادی. اهردن پزشکی قانونی گلیب نبش قبر ائله‌دی. مئییتی چیخاریب دقتله معاینا ائله‌دیلر. گزارش یازدیلار کی اؤز جانینا قصد ائله‌ییب و اؤلومون سببی کندیرله آسیلماقدی. بئله‌لیک‌له مطلب ده زندان‌دان آزاد اولدو.
– آی علی من بونلاری نئجه یازا بیلردیم آخی؟
چوخ متاثر اولدوم. امینم کی او ماجرالاری هله ده یئرلی- یاتاقلی سؤیله‌مه‌دی. یئنه سانسور ائله‌دی. قاباق دئدیییمی یئنه دئدیم:
– آی معللیم! او ماجرالار ۵۵- ۶۰ ایلدن قاباق اوز وئریب. کیم نه بیلیر اونلاردان اؤلن کیم، قالان کیمدی؟! بوردا گیزلین بیر سیر یوخ، آتماجالی، یالان یوخ کی چکینیرسن بلکه بیری اینجییر. اجازه وئرسن من یازاجام. بو آندا تلفنی زنگ چالدی. صؤحبتی بئش اون دیقه چکدی. سورادا آیری بیر موضوع حاقدا دانیشدیق. من ده فرض ائله‌دیم کی یازماغیما قارشی ده‌ییل. یازیب یایسامدا منی دانلاماز!
کرج یاز ۱۴۰۱
