جینایت کودلاری، غزّه و گئتو
رقیه کبیری
بو گونلر اورتا دوغونون حادیثه‌لری عاغلیمی قاریشدیریب. «نوبل صولح» اؤدولو بئش پارایا دَیمز بیر قارا پولا دؤنوشوب عاغلیمدا. همین حادیثه‌لر گؤستردی کی، کاپیتالیزمین تؤره‌مه‌لرینه سیلاحلارین ساتیشی اوچون صولح سؤزو اویونچاقدان باشقا بیر شئی دئییلمیش. بیر زامان نازیسم‌ین سوی قیریمینا معروض قالان انسانلار، ایندیسه غزهده فیلیسطینلی‌لره اربابلیق‌لارینی ثوبوت ائتدیرمک اوچون اوچ هفته‌دن چوخدور کی گئجه- گوندوز اونلارین باشینا اود یاغدیریرلار. آشویتس ظولمونون میراثچی‌لاری ایندیسه کئچمیش تاریخین آجیغینی اوشاق، بؤیوک، قاری، قوجا و… عومومیتّله سیلاح‌سیز انسانلاردان آچیب و بئله‌لیک‌له نازیسم‌ین آدام یاندیران کوره‌لرینده اؤلدورولموش والدئین‌لری‌نین تراژیک فاجیعه‌لرینه یئنی معنا باغیشلاییب، اؤزلری‌نین اَن بؤیوک دوشمنی ساییلان آدولف هیتلرین ضدّ یهود ظولم‌لرینی اؤز ظولم‌لرینده ایتیریب- باتیرماغا چالیشیرلار.
وحشت و قورخو یاراتماق مسئله‌سی گونوموزده دونیانین بؤیوک گوج صاحیب‌لری‌نین عادی سیاست‌لرینه چئوریلیبدیر. بو آرا دا اوشاقلار، قادینلار و گوناهسیز انسانلار ضد بشری سیاستچی‌لر و سیلاح دلال‌لاری اوچون قوربان پایی حساب اولونور.
بو گونلر دونیا رهبرلری‌نین و هابئله بیرلشمیش میلّت‌لری تشکیلاتی‌نین گؤزلری قاباغیندا مدافعه‌سیز غزهده اوز وئرن جنایت‌لر، آشویتس‌ده و داخائودا اوز وئرمیش جنایت‌لردن هئچ ده اکسیک دئییل. ایندیسه غزه، اورتا دوغونونKMM 360 بویوندا قتلگاهی ساییلیر. فیلیسطینلی حکیم‌لرین دئدی‌یینه گؤره، بو سطیرلر یازیلان زامان، یعنی ۲۳ گون نابرابر بیر ساواش سوره‌سینده ۱۲۰۰ فیلیسطینلی و ۵۳ اسراییل عسگری اؤلدورولوب و مین‌لر یارالی، یایین بو جیزلاماسیندا سوُسوز و الکتریک‌سیز خسته‌خانالاردا اؤلوم انتظاری چکیرلر. آمارلارا گؤره بو قتلگاهین جمعیتی‌نین یوزده اللی فاییزی اون‌بئش یاشیندان آشاغی یئنی‌یئتمه‌لردن عبارت‌دیر.
آمئریکانین «پرینستون» بیلیم‌یوردونون جهود سوی‌لو اوستادی، ریچارد فالک‌ین (Richard Falk) ایللر اؤنجه، غزهده اوز وئرمیش انسانی فاجیعه‌نی هولوکاست‌لا اؤلچمه‌سی، دئمک، هئچ ده یئرسیز دئییلمیش. بیر آیری یازیچی ایسه غزهده اوز وئرن جنایت‌لری ایکینجی دونیا ساواشیندا، ۱۹۴۳- جو ایلده، ورشو شهری‌نین گئتوسوندا[۱] اوز وئرن انسانی فاجیعه‌لریندن قالیجی بیلمیر. بو اوزدن ایکینجی دونیا ساواشیندا، نازی دؤولتی‌نین اؤلوم اوردوگاهلاریندا و گاز اوتاقلاریندا د‌َده‌سی و هابئله عائیله‌سیندن چوخلو آدام جان وئرمیش جهود سوی‌لو یازیچی، ژان موئیز برَتبرگ Jean-Moïse Braitberg اسراییل دؤولتیندن ایسته‌ییر، یَد وشم (Yad Vashem) موزئیینده، یادبود لؤوحه‌لری‌نین ایچینده، د‌َده‌سینه عایید اولان لؤوحه‌نی، غزهده اوز وئرن جنایت‌لره گؤره موزئیدن گؤتورسون. ژان موئیز برَتبرگ، اسرائیل دؤولتینه یوللادیغی مکتوبدا یازیر: «اوشاقلیق چاغلاریمدان، اؤلوم اوردوگاهلاریندان جان قورتارمیش انسانلارین آراسیندا یاشامیشام. اونلارین قوللارینا دؤیولموش نومره‌لری گؤرموشم. اونلارین ایشکنجه خاطیره‌لرینی دینله‌میشم، چاره‌سیز عذابلاری‌نین و کابوسلاری‌نین شاهیدی اولموشام. اؤلوم اوردوگاهلاریندان جان قورتارمیش انسانلارین چکدی‌یی مصیبت‌لردن بو نتیجه‌نی آلمیشام کی، داها بئله جنایت‌لر اوز وئرمه‌مه‌لی‌دیر. یئر اوزونده هئچ بیر انسان سوی، مذهب، دین و… اوزوندن آیری انسانا نیفرت بسلمه‌مه‌لی‌دیر. هئچ کیم انسانین بیرینجی حاقّی، حؤرمت و امنیت‌له یاشاماغی‌نین اوستونده اویون قورمامالی‌دیر.»
بو گونلر، شووا (عبری دیلده هولوکاست آنلامیندا) واریث‌لری، یئنی‌دن ۲۰۰۸- جی ایلین جنایت‌لرینی تکرار ائدیب، و غزه میلّتی‌له نابرابر بیر ساواش باشلامیشلار. بو ساواشدا دونیا میلّت‌لری‌نین اعتراضی، اوسته‌لیک، بیرلشمیش میلّت‌لر تشکیلاتی‌نین اعلانیه‌لری بئله، اسراییل‌ین وئجینه دئییل. آنجاق بوتون دونیادا، بوراجان جغرافیا سینیرلاری بللی اولمایان بیر دؤولت- میلّت آنجاق و آنجاق اسراییل‌دیر. بیرده بوتون غزه میلّتینی حماس تشکیلاتی آدلاندیریب، سیلاح‌سیز انسانلارین باشینا آتش آچان یئنه همین رژیم‌دیر.
غزّه حادیثه‌لریله باغلی بیر پارا اجتماعی- سیاسی گؤرونتولر منی سوی و سوی‌قیریمی سؤزلرینی یئنی‌دن معنا ائتمه‌یه یؤنلدیریر. دوشونورم کی جغرافیا، تورپاق، سوی، دین و بو کیمی اؤزللیکلر، بیز انسانلارا نه اوستونلوکلر وئره بیلر؟ هانسی اؤلچولر سبب اولور کی، “بعضی” سوی قیریمینا اعتراض ائدن انسانلار غزه‌یه یئتیشنده، اورادا اوز وئرن جنایت‌لرین اؤنونده دوداقلارینا سکوت دامغاسی ووروب، گوناهسیز انسانلارین اؤلومونه گؤز یوموب، و قولاقلارینی عدالت‌سیز هارایلارینی ائشیتمکدن یاییندیریرلار؟ اؤز- اؤزومه سوروشورام: انسانلیغین اؤلچو و معیاری ندیر؟ یاشام حاقلاری نه دئمکدیر؟ آیا دین‌دیر؟ سوی‌دیر؟ تورپاق‌دیر..؟ یوخسا دؤولت‌لرین آرخا پیلانلاری‌نین اویونونا گیریب و بیلر- بیلمز اونلارین بوساطیندا اویناماق‌دیر..!؟ انسانی بیر اؤلچو و معیاری نئجه و هاردان تاپماق اولار!؟
منجه انسان و انسانیت اؤلچوسو قطعیا پروفسیونال سیاستچی‌لرین و سیلاح دلال‌لاری‌نین اؤلچوسو اولا بیلمز. شوبهه‌سیز کی هانسی‌سا بیر دین، سوی و تورپاق آتا- بابالاریمیزدان، اَسکی اجدادیمیزدان بیزه یئتیشمیش بیر میراث‌دیر. غزه‌ده‌کی سوی قیریمینی خوجالی سوی قیریمیندان نئجه آییرماق اولار؟ داعشین جنایت‌لرینه معروض قالمیش عیراقین هانسی‌سا نؤقطه‌سینده یاشایان انسانلار، کرکوک‌داکی تورک‌سوی‌لو و شیعه مذهب‌لی انسانلارین اؤلومو، موصل قادینلارینا ختنه حؤکمو یوروتمک کیمی، کسینلیکله جنایتدن باشقا بیر زاد اولا بیلمز. تورپاق، سوی و دین نه انسانا اوستونلوک وئره بیلر، نه ده آیری انسانلارین اؤلومونه (دونیانین هر هاراسیندا اولور، اولسون) مشروعیت باغیشلایا بیلر.
هم دونن آشویتس‌ده و داخائوداکی ضد یهود فاجیعه‌لرین، و هم بو گون غزهده اوز وئرن ضد عرب جنایت‌لرین کودلاری شوبهه‌سیز کی بیردی. تاریخ بیرینجیسینی یازیب، ایکینجیسینی ده یازاجاقدی.
ایضاح:
[۱]- گئتو: ایکینجی دونیا ساواشیندا، ۱۹۴۳- جو ایلده، نازی دؤولتی لهستانین ورشو شهری‌نین گئتو آدلی بیر بؤلومونون اطرافینا چکدی‌یی دیوارلا، لهستان جهودلارینی گئتودا بیر یئره توپلاییب، ایکی ایل بویوندا او مکاندا توپلانمیش جهودلارین دؤردده بیری، ایش‌سیزلیق، آجلیقدان و یاشامین آغیر شرایطی اوزوندن، گئتونون سینرلاری‌نین آرخاسیندا جان وئریب و محاصیره‌دن جان قورتاران جهودلاری، نازی دؤولتی اؤلوم اوردوگاهلارینا گؤند‌رمیشدی. آمما جهودلار نازی آلمان قوشونونون اؤنونده تسلیم اولماییب و بو اوزدن نازی‌لر گئتونون ائولرینی خیاوان‌به‌خیاوان اودا چکیب، جهودلارین مقاومتینی سیندیرماغی باشارا بیلمیشدیلر.
۹۳.۵.۸
4 پاسخ
حؤرمتلی حسین مهری جنابلاری
سیزین ایره‌لی سوردویونوز موضوع باره‌ده رقیه خانیم کبیری بیر جواب گؤندرمیشدیر کی تاسفله سیزین ایمیل آدرسینیز یا ساختا ایمیل اولدوغو اوچون و یاخوددا پرابلئمه اوغرادیغی اوچون بیز او یازینی سیزه گؤندره بیلمه‌دیک. بو سببدن سیزین یازینیزی بیر حؤرمت نیشانی اولاراق یایدیق. بونا گؤره‌ده خانیم کبیری نینده یازیسینی بورادا یایماق مجبوریتینده‌ییک.
حؤرمتلی حسین مهری جنابلاری و رقیه خانیم کبیری
سیز هر ایکی عزیز و حؤرمتلی اوخوجولاریمیزدان خواهیش اولونور بو مباحثه‌نی داواملاندیرماق ایسته‌سه‌نیز، لطفا قارشیلیقلی علاقه‌ده داواملاندیرین. سیزین آرانیزدا کئچن مباحثه ایشیق سایتینین اساس موضوعسونا مغایر اولدوغو اوچون اونلاری یایماقدان عذر ایسته‌مک مجبوریتینده‌ییک.
حؤرمتله: ایشیق
حؤرمتلی حسین مهری جنابلاری!
سلاملار و سایقیلاریملا. واخت آییریب، یازیلاریمی اوخودوغوزا گؤره تشکّورلریمی بیلدیریرم. قئید ائتدی‌ییز مسئله‌لری اوخودوم. بو قدر دیقّت وئردی‌ییز اوچون ممنونام. بیلدی‌ییز کیمی یازی‌نین اصل قونوسو و اونون فوکوسو اشغال اولونموش فلیسطین (اسرائیل) دؤولتی‌نین بو گونلر غزّه‌ده ائتدی‌یی جینایت‌لریدیر. مقاله‌مده یازدیغیم سؤزو بیر داها قوللوغوزا چاتدیرمالی‌یام کی، دین انسانلارا اوستونلوک وئرمیر، عکسینه، انسان‌دیر کی دینه اوستونلوک وئریر. انسان دیندن خاطره بو دونیایا گلمه‌ییب، عکسینه، دین انساندان اؤترو گلیبدیر. اؤنجه انسان اولوب، سونرا انسانلارین موناسبتلرینی آیدینلاتماق و اونلاری تنظیمله‌مک اوچون واختیلا چئشید چئشید دین‌لر و پئیغمبرلر گلیبلر. آمما بو سؤزلری نه معنادا آنلاماق گرک؟ بونو یادیمیزدان چیخالتمامالی‌ییق کی، عادتاً هر دینین تابع‌لری اؤز توتدوغو دینی دوغرو و دوروست سانیب و باشقا دین‌لری حاقسیز و تحریفه اوغرانمیش حساب ائدیرلر. اوسته‌لیک، حتی بیر دینین مختلیف فرقه‌لری ایچریسینده گئنه هر فرقه اؤزونو دیگر فرقه‌لردن برحق بیلیر. من بیر قدم ده قاباق قویوب و دئییرم کی حتّا بیر فرقه‌نین ایچریسینده ده همین دیندن جوربه‌جور اوخونوشلار و برداشتلار (قرائت‌لر) اوچون بؤیوک جینایت‌لر اؤز وئریبدیر. بو آیدین- آشکار بیر اولای‌دیر هر کیم اونو گؤره بیلر. دین تاریخینده چوخ اوزاقلارا گئتمه‌یه احتیاج یوخ، گؤتورک عاشورا حادثه‌سینی. امام حسین(ع)له یزید ابن معاویه‌نین ساواشی، یزید اؤزونو مسلمان و امیرالمؤمنین ساییردی، امام حسین(ع) ایسه اؤزونو اسلامین دوز داوامچیسی بیلیب، یزیدی اسلامدان چؤنموش حساب ائدیردی. یزید امام حسینی جاماعاتا اسلام دینین‌دن چیخمیش تانیتدیرمیشدی. عاشورا حادثه‌سیندن سونرا یزیدین امریله اسیرلری شهر به شهر دولاندیریرمیشلار. اونلار هانسی‌سا شهره گیرنده یزیدین تبلیغاتینین اساسیندا، جاماعات بیر- بیرلرینه دئییردیلر: «خاریجی‌لری گتیریبلر». ان آزی بو اتفاقی هر ایل عاشورا گونلری نوحه‌لریمیزده، دینی روایت‌لریمیزده ائشیدیریک.
امام حسین‌نین آتاسی، شیعه‌لرین بیرینجی امامی حضرت علی(ع) بونا گؤره «خوارج» فرقه‌سی‌نین جینایتینه معروض قالدی کی، خوارج اؤزلرینی حقیقی موسلمان و علی‌نی دیندن چیخمیش دوشونوردولر.
سؤزو چوخ اوزاتماییم، بئلنچی دینی و فرقه‌وی داعوالاردا کیمین طرفینی توتماق اولار و نه اساسدا؟ قاباقجا عرض ائله‌دی‌ییم کیمی هر طرف اؤزونو «حاق» و قارشی طرفی «ناحاق» بیلیر. بو آرادا نه ائتمک اولار؟ آیا الیمیزده بیر محک داشی، بیر اؤلچو واریمیزدیر کی، «حاقّی» «ناحاقدان» آییرا بیلک؟ هاردان بیلک کی، حضرت علی(ع) دوز دئییر یوخسا ابن ملجم؟ هر ایکیسی موسلمان، هر ایکیسی‌نین کیتابی قرآن و پئیغمبری حضرت محمدبن عبدلله (ص)دیر. ایندیسه بیز بیر موسلمان اولاراق بو آرادا تکلیفیمیز نه‌دیر؟ منجه حاقّی ناحاقدان سئچمک اوچون ایدعالار یوخ، آنجاق و آنجاق بیر محک وار، او دا «عمل»دیر. علی‌نین باشی مسجدده یاریلاندان سونرا ابن ملجم یاخالانیب، دوستاق اولونور. علی‌نین باشی‌نین یاراسی درین و سمّ‌لی بیر یارادیر. دیری قالماق امکانی ساعات با ساعات آزالماقدادیر. بو آرادا حضرت علی‌نین عملینه باخاق: امام اوغلانلاری حسن و حسینی چاغیریب دئییر: بیرینجی بو کی، اسیرله داورانیشیز خوش اولمالی‌دیر. اونو بو بهانه ایله کی بیزیم آتامیزین باشینی یاریب، اینجیتمه‌یین (بو گونکی دئییمده اونا اشکنجه وئرمه‌یین). من یئدی‌ییم خؤرکدن اونا دا یئدیردین. ایکینجی، اگر من دیری قالدیمسا اونو عفو ائدین، اگر اؤلدومسه، گئنه تأکید ائلیرم اونو عفو ائتمه‌نیز هر زاددان باشدی. آمما گلدیک کی، آتا- بالالیق عاطفه‌سی بو ایشه غالیب گلدی و سیز دؤزه بیلمه‌دیز؛ اوندا یادینیزدان چیخالتمایین کی او منه بیر ضربه ویریب، سیز ده اونا بیر ضربه‌دن آرتیق ویرماغا حاقّیز یوخدور.
حضرت علی(ع)نین دینی اؤزونو اونون عملینده گؤستریر. ائله‌جه ده معاویه‌نین، یزیدین، امام حسین(ع) و باشقالارین دا. اونا گؤره قاباقجا عرض ائله‌دیم کی، انسان دیندن اؤترو یوخ، دین انساندان اؤترو گلیبدیر.
بیر توپلومدا مختلیف دین‌لر آراسیندا حاق بیر دینی ناحاق بیر دیندن آییران واسیطه آنجاق او دینین تابع‌لری‌نین «عمل»لریدی.
حؤرمتلی حسین مهری جنابلای! آرتیرمالی‌یام کی بو مقاله‌ده سؤز قونوسو اولان اسرائیل آدلانیلان دؤولتین دینی ایناملاری‌دیر، بو ایناملارا دایاناراق، اؤزلرینی اوستون توتوب، آیری انسانلاری اؤلدورمه‌یه مشروعیت باغیشلامیر. اومورام منیم بو الکن دیلیم سؤزلریمین جؤوهرینی سیزه چاتدیرا بیلمیش اولسون!
درین حؤرمتله
سلام رقیه خانیم کبیری. سیزی هر زامان اوخویوب یازیلاریزدان یارارلانمیشام دفه لرله. بو دفه سیزدن بیر باشقا یازی گؤردوم. اینسانی فاجعه لر اوغروندا سایماز اولماماغینیز تقدیره لاییقدیر. آنجاق بو یازیدا من بیر سطرینیزه توخونماق ایسته ییرم: «تورپاق، سوی و دین نه انسانا اوستونلوک وئره بیلر، نه ده آیری انسانلارین اؤلومونه (دونیانین هر هاراسیندا اولور، اولسون) مشروعیت باغیشلایا بیلر»
دوزدو کی تورپاق و سوی اینسانا اوستونلوک وئره بیلمز. آنجاق هر اینسان اؤز تورپاغینی، یوردونو و شرافتینی قورومالیدیر. آمما عزیز باجیم دین باشقا بیر مقوله دیر. البته حق و آللاه بویوران دین، نه قوندارما و تکفیری مکتب لر و مذهب لر.دین اینسانا اوستونلوک باغیشلایار.امما تکببور و اؤز به ینلیک یوخ. تاریخ گؤستریر کی دوغرو دیندارلار هم اینسانلارین و بنده لرین یانیندا اوستون و عزیزیمیشلر و عزیزدیرلر و هم ده آللاه یانیندا. پیغمبرلر، امام لار و صالح اینسانلار بو سیراداندیرلار. البته بیز بو کیمی دوروم لار و یازیلاردا گرک مادی حیات و معنوی و معقول حیات آراسیندا تکلیفیمیزی مشخص ائدک. یالنیز مادی حیاتا اینانیب معنوی و معقول حیاتی بوشلاماق و حیاتین سونوجو و هدفینی یالنیز بو دونیا و مادی حیاتدا خلاصه ائتمک و اینسان حیاتینا بیر هدف قائیل اولماماق کیمسه یه اجازه وئره بیلمز دینی ده باشقا عادی مسئله لره تای یونگول سانسین. البته کیمسه بو ایشی گؤرسه حتما دینی قورویانلار و دینی فیلسوفلار و متکلم لر طرفیندن یئترینجه جاوابلاناجاقدی. ساغ اولون و قلمینیز یئنه ده یازار اولسون.
سیزین بو مقاله نیزده باشقا یازیلارینیز کیمی اتکیلی دیر اما بیر بالاجا آچیخلاماق اوچون سیزدن اذن آلمالی یام منی باغیشلایین ، ” دوغرو دور کی داعیش عراق دا شیعه لر و ترک سویلی اینساتلاری قیریر اما سوریه ده سنی لرله ده ساواشیر بلکه ده باشقا باشقا آدلارلا. اونلار ایچین اربابلارینین بویروق لاری تملدیر، سیلاح اوروتن، ساواش بایراق لارین دنیانین هر طرفینده دیک دوتان اربابلاری، چشیت چشیت سیناریولار لا و اورتا دوغونون دیکتاتور دولتلرینین ایشتراکی له .” هر زامان قلمیز گوچلو اولسون.