کؤلگه‌لر بلکه بوتون یورغونلوق
کؤلگه‌لر خسته- توتون- پوزغونلوق
کؤلگه‌لر بیر خایالین دیرچه‌لیشی
کؤلگه‌لر دیل یاراسی غملی کیشی
کؤلگه‌لر سئوگیلی‌لر سیرگاهی‌دیر
کؤلگه‌لر دردلی کؤنول‌لر آهی‌دیر
کؤلگه‌لر آج یئتیمین توخ یاتاغی
کؤلکهلر یاسلی دوداقلاردا آغی
کؤلگه‌لر گول کولون اوستونده گولوم
کؤلکهلر یار قوجاغیندا شور- اؤلوم…
کؤلگه‌لر اؤزله‌مین ایلکین یاراسی
کؤلگه‌لر اؤفکه‌لرین قور پاراسی
کؤلگه‌لر قانلی بئیین‌لر هوه‌سی
کؤلگه‌لر اینتحارین گولله سسی
کؤلگه‌لر،
گؤردو نه‌لر! کئچدی نه‌لر؟!
بوراخین!
کؤلگه‌لری دینجه‌له‌لر…!!
مهدی سربازی علمداری(آیهان)
ادبیات دونیاسیندا چوخ آدلیم و مشهور آمریکالی تنقیدچی «ائدموند ویلسون» دئییر:
«بیزیم حیس‌لریمیز و خیاللاریمیز هر آن فرقیله‌شیرررر و ایندیکی دویغولاریمیز، بیر عیدده کئچمیشده قالان دویغولاریمیزلا، کامیلن فرقیلیدیر. بونا گؤره او حیس‌لریمیز کی حقیقی معنادا بیزده دوغمالاشیر عمومی دیل‌ایله آشکار ائتمه‌ییمیز عبث‌دیر.»
بونا رغمن هر شاعرین اؤزونه داییر شخصیتی و دیلی وار و شاعر اؤز شخصیتینی و حیسلرینی چاتدیرا بیله‌جک قدر، دویغولارینی تصویر ائتمک اوچون باغیمسیز بیر دیل یاراتماغا چالیشمالیدیررررر. و منجه بو چالیشیق هر بیر شاعر ایچین، داها موبارک و داها اوغورلودور. هر شاعر شعرلرینده اگر مستقل بیر دیله صاحیب اولماسا، او قدر حرفه‌ای شعر و ادبیاتدا تعریفی اولمایاجاقدی، او قدر ایز قویوجو اولان و تأثیر بوراخان شاعر اولمایاجاقدی. بونا گؤره هر شاعر دیلین و یولون حتمن لازیمدی تاپمالی اولسون اثرلرینده. و… اگر شاعر دیلینی دئییشدیره بیلدی بوتون دیلده سیمبووللاردان قازانج الده ائدیله‌جکدیر. و بونلاری چاتدیرماقدا یالنیز سؤزلرین آردیجیللیغینی و اوبرازلارین آردیجیللیغینی مخاطب اوچون یاردیم ائده بیلیب و اعلا باخیمدا چاتدیراجاقدیرررر.
شاعرلرین شعرلرینده رمزلر و طبیعی سیمبووللار موهوم پوئتیک ماسیولاردان بیریدیر. سئوگیلی مهدی بئی سربازی معللیمین بو شعریده(کؤلگه‌لر) آدلانیر. و بیزی طبیعتین سیمبوولیک شاعری و و باشقا سیمبوولیست‌لری‌ایله تانیشلاندیریرررر. سیمبوول شعرده داها چوووووخ اؤنملیدیر. و سؤزه، مؤوضویا، معنایا خیدمت ائدیرررر.
باشقا سؤزله، سیمبووللار اوبرازلارین آرخاسینداکی حیسلری بیزلره چاتدیریر. نئجه‌کی سایین شاعر قارداشیم آیهان بئی کؤلگه و یا کؤلگه‌لردن باش وئریب چیخان معنانی دانیشا بیلیر:
کؤلگه‌لر آج یئتیمین توخ یاتاغی
کؤلکهلر یاسلی دوداقلاردا آغی
کؤلگه‌لر گول کولون اوستونده گولوم
کؤلکهلر یار قوجاغیندا شور- اؤلوم…
کؤلگه‌لر سئوگیلی‌لر سیرگاهی‌دیر
کؤلگه‌لر دردلی کؤنول‌لر آهی‌دیر
کؤلگه‌لر آج یئتیمین توخ یاتاغی
کؤلکهلر یاسلی دوداقلاردا آغی…
سیمبووللارین سیمبوولیک فورمادا آلئقوریک اولماسی آیهان شعرینین خصوصیاتلاریندان بیریدیر. عزیز مهدی بئی سربازی بو شعرینده تکجه تصویر ائتمه‌یه جَهد ائتمیر. بلکه طبیعتی اینسان احوال، روحیه‌سی دوشونجه‌لری‌ایله قاریشمیش تصویر ائدیر سونرا اونو سیمبووللار شکلینده، آنجاق اورتاق پوئتیک دیل‌ایله ایفاده ائدیر. بو جیسارت سایین آیهان بئی سربازی قارداشیمین بو شعرینده اؤزه‌للییندن بیری حسابا گلیر و شعری داها گؤرکملی حالدا بوشقابا قویوررررر:
کؤلگه‌لر گول کولون اوستونده گولوم
کؤلکهلر یار قوجاغیندا شور- اؤلوم…
کؤلگه‌لر اؤزله‌مین ایلکین یاراسی
کؤلگه‌لر اؤفکه‌لرین قور پاراسی
بؤیوک «کارل قوستاو یونق» کؤلگه‌نین آرخئتیپ اولدوغونا اینانیردی. کؤلگه آرخئتیپی تاریخ بویو بوتون اینسانلاردا تکرار اولاجاق و تکرارلاناجاقدیر. عادتن یونقون «یونگ» نظریه‌سی‌ایله تانیش اولان هر کیمسه، اونا اؤنملی اولان مسئله‌لردن بیری، موطلق شخصیتینین کؤلگه‌سی اولاجاقدیر. چونکو او آنلاییر داخیلی کؤلگه‌لر دئپرئسیا شخصیت و حیاتین ایسته‌نیلن آسپئکتینده پئسیخی استروکتورلارا و قرار قبول ائتمه‌یه اعلا بیر تأثیر گؤستَریر. بونا گؤره‌ده ادبیاتدا کؤلگه چوخ اؤلچولو رادیکالدیر و هر بیر شاعر کؤلگه‌نی قاوراییشینا اویغون اولاراق، اوندان استفاده ائدیر.
«کؤلگه» فلسفی و میستیک «عرفان» هئرمنوتیکا باخیمیندان مختلف ایضاحلارا مالیکدیر. لاکین بورادا بیز بو سؤزون ادبی فونکسیاسیندان چوخ قیساجیق حالدا دانشیریق. بلی بو شعرده آیهان قارداشیمین «کؤلگه‌لری» چوخ یورغون و خیالدان گؤیرمیش و بعضی حاللاردا ایسه اونون صیفتی خیالی و غملی گؤرونن بیر کیشی‌نین یارالی دیلیدیر. بعضی حاللاردا ایسه غضب قیغیلجیملاری و اینتیهار گولله‌لرینین آغیر سسی ائشیدیلیر و… بلی، بوتون بو فونکسیالار بیر نؤوع سیمبوول حِساب اولونور و بو یوللا، _ سیمووللارین اوبرازلارین آرخاسیندا گیزله‌نن حیسّی دوغوردوغونو سؤیله‌دیک_ سئوگیلی آیهان بو کیچیک شعرینده ائله جسارت گؤسترمیشدیرکی، حقیقتن‌ده تعریفه لاییقدیر. هارداسا دئییر:
کؤلگه‌لر بلکه بوتون یورغونلوق
کؤلگه‌لر خسته- توتون- پوزغونلوق
کؤلگه‌لر بیر خایالین دیرچه‌لیشی
کؤلگه‌لر دیل یاراسی غملی کیشی…
شعرین سونوندا اولدوغو کیمی گؤزل مقامدا شاعر اوولجه اؤزونه سوال وئریر: (کؤلگه‌لر!/ کؤلگه‌لر نه گؤردولر !/ و نه اولوب کئچدی؟!/
بوش وئرین/ کؤلگه‌لر دینجه‌لسینلر) و بئله‌لیکله شعر بیتیر و قورتاریر.
و کاش‌کی بو شعرین داها آردی اولایدی، چونکو شعرین مثنوی فورماسی اولاراق، شاعر چوخ یازا بیلردی. حاییفلارکی بودا عزیز شاعریمیزین حوصله‌سیزلییندن آرایا گلیر.
آمما بورادا بیر یاخین قارداش کیمی سئوگیلی مهدی بئی سربازی ایچین دئمه‌لییم؛ او، اؤز پوئتیک دیلینه یئنیدن باخمالیدیر. و چوخ اوخومالی و شعرینین دیلی حاقیندا یوکسکلیجه و اساسی فیکیرلشمه‌لیدیرررر. اوندادیر کی، شعرلری چوخ گؤزل، چوخ جلب ائدیجی و چوخ گوجلو گؤرونمه‌لیدیر. بیزیم ایندیکی چاغداش تورک آزربایجان ادبیاتیندا آز، چوخ یازان شاعرلریمیزین دیلی عمومی و اورتاق بیر دیلدیر و لازیمدیر هر بیریسی اؤز اؤزل یولونو و دیلینی دئییشدیره‌رک، یئپ-یئنی بیر دیله مالیک اولسونلارررر و اومورام بو ایش گوروله‌جکدیر. بو اومید و آرزویلا.
۱۴۰۲/۵/۱۰
