ایندیکی کیمی یادیمدادیر – پاییزین سویوق گونلری ایدی . اورتا مکتبین ایلک آیلارینی کئچیریردیم. ادبیات معلیمی‌میز هئچ آدی قولاغیما دیمه‌میش بیر شاعیردن شعر اوخویوردو «نیمایوشیج» منه ائله گلیردی کی، شاعیر باشقا اؤلکه‌لرین شاعیری‌دیر هم آدی، هم‌ده شعرلری منیم اوچون چوخ غریبه ایدی. سونرا معلیمی‌میز اونون بیر شعرینی، آنا دیلینه چئویریلمیش، بیر شعرینی اوخودو: گئجه‌دیر، باخ گئجه‌دیر. شعری تام آلا بیلمه‌دیم. نه دئدیینی دویا بیلمه‌دیم. آنجاق غریبه بیر حیسّ، سیرلی – سوراقلی بیر حیسّ منی بورودو. شعرلرده ائله بیر قووّه وار ایدی کی، منی اوزون- اوزادی زامان دوشوندورمه‌یه، او سیرلاری آیدین‌لاشدیرماغا مجبور ائتدی. او گونلردن چوخ زامان کئچیب. آنجاق من هله دیرکی، نیمایوشیج‌له آییریلمامیشام اونون بوتون یازی‌لارینی، مکتوب‌‌لارینی، حیکایه و ادبی تنقیدی مقاله‌لرینی، ها بئله اونون حاققیندا یازیلمیش: اونلارجا مقاله و کیتابی اوخوموشام و فایدالانمیشام.
من ایلک اوّل نیمایوشیج له یئنی تیپ‌لی شعرله تانیش اولموشام. آنجاق هله‌دیر شاعیرین شعرلرینی اوخویاندا او سیرّلی- سئحیرلی هاله‌لر شعرلرینی بؤرویور، جانیمین قات‌لارینا سینمیش کدرلر، آغیری‌لار، گؤزلریمده گؤینه‌ین حسرت‌لر، اومیدلر باش قالدیریر و منی شاعیرین صنعت دونیاسیندان دویغو و دوشونجه‌لریندن آیریلماغا ماجالی وئرمیر. گونلر کئچیر آما او الوان بویالی پاییز گونلری، سیرلی – سوراقلی فصیل ندسه مندن آیریلمیر.
نیمایوشیج منی تکجه اؤز دونیاسی‌لا یوخ، بلکه باشقا شاعیرلرین شعر عالمی ایله تانیش ائتدی. معاصر فارس شعری، دونیا شعری و نهایت اؤز آنا دیللی شعریمیزین دونیاسی ایله سیخ باغلاندیم. شعر، منیم طالئعیمه چئوریلدی. من بو یوللاردا بؤیوک صنعت اوستالاری ایله تانیش اولدوم. ناظیم حیکمت، رسول رضا، یانیس ریتسوس، نئرودا، لورکا نی نیما دان سونرا تانیمیشام اودورکی، عؤمروم بویو بؤیوک نیمایا، یئنی فارس شعری‌نین بانی‌سی، قوروجوسو و معمارینا بورجلو یام.
پاییز میوه لری‌نین ایچینده نارین خوصوصی یئری وار. لورکا دئمیش‌کن: «نار چمن‌لیک‌لرین قوجا جین‌نین دفینه‌سی‌دیر.» نیمانین شعرلری نارا بنزه‌ییر. نارین قالین قابیغینا یاقوتی بیر قیزیل‌لیق هوپ‌موش. ساری‌لا قیرمیزی‌نین رنگ چالارلاری نارین قابیغیندا بیر – بیرینی دییشیر و اونا گؤزل بویا و پاریلتی باغیش‌لاییر. نارلار هله قیشین سویوغون‌دا، یایین ایستی‌سینده بئله اؤز ایچینده کی گیلوشا، یاقوتی دنه‌لرینی قالین قابیغیندا ساخلایا بیلر، خسته‌لرین دردینه درمان اولور، ساغلام‌لارین‌دا روحونو اوخشاییر. نیمانین شعری‌نین سرت اؤزو. نارین قابیغینا بنزه‌ییر و گئج آنلاشیلسادا آنجاق اونون سئوینج- کدر قاریشیق‌لی دویغولاری، آغری – عذاب دادلی دوشونجه‌لری گیلوشا نار دنه‌لری کیمی روحو اوخشاییر، معنوی ساغلام‌لیغا کؤمک ائدیر.-
نیمانین شعرلرینی اوزون مدت فارس دیلینده اوخویوب معنوی ذؤوق آلیب، اؤز آنا دیللی ادبییاتیمیزلا آرتیق تانیش اولدوغومدان سونرا اونون شعرلری منیم بئینیمده آنا دیلیمده سس‌لنمه‌یه باشلادی. نهایت اؤزومده جسارت حیسّ ائدیب، اونلاری دوغما آنا دیلیمیزه ترجومه ائتمه‌یه باشلادیم و نیمایوشیج و باشقالاریندان بوللو – بوللو ترجومه‌لر ائتدیم.
نیما بیرینجی اولاراق فارس دیلینده بیتگین شکیل‌ده سربست شعر یارادیب، اونون شعرلری تکجه مضمونجا دئییل بیچیم‌جه‌ده یئنی‌دیر. نیمانین شعئرلری‌نین قورلوشو، دیلی، بدیعی ایفاده واسیطه‌لری، موسیقی‌سی، مضمونو، مؤحتواسی تام یئنی‌دیر. شعرلری‌نین فضاسی مندریجه‌سی اؤزونه مخصوص‌دور. اونون شعرلری ایران خالق‌لاری‌نین دویغو و دوشونجه‌لری‌نین بدیعی ایفاده‌سی‌دیر.
منجه هر بیر شاعیر و‌یازیچی بئله یئنی فضالارا وارماق اوچون هر بیر شاعیر و یازیچی بؤیوک صنعت اوستالاری او جومله‌دن نیمانین قلم تجروبه‌لریندن فایدالانمالی‌دیر. آنجاق بو تجروبه‌لری اؤز منسوب اولدوغو خالق‌لارین مدنییت‌لری ایله فردی دونیالاریندا اؤزله‌شدیرمه‌لی و اونلاری منیسمه‌لی‌دیرلر بو تجروبه‌لر اونلارین یارادیجی‌لیق اوفوق‌لرینی گئنیشلندیریب و دونیانین، حیاتین الوان منظره‌سینی اونلارین قارشی‌سیندا جانلاندیرا بیلر.
نیمانین فارس دیلنده یاراتدیغی سربست شعرین بیتگین نمونه‌لری بیزیم دیلیمیزده یازیلان سربست شعره اؤرنک اولا بیلر. آذربایجان دیلینده یازان شاعیرلر نیمادان چوخ شئی‌لر او جومله‌دن: اؤز داخیلی عالم‌ایله طبیعت و جامیعه آراسیندا اولان اویغونلوغو تاپماق، حیسّ‌لرله سؤزلر آراسینداکی سس‌لنمه‌نین بویا و چالارلارینی میصرا‌لاردا گؤروملو شکیل‌ده جانلاندیرماق، حیسّ – هیجانلارینی شعرین بؤلگو و وورغولاریندا چیرپیندیریب و احوال – روحییه‌سینی شعرین بوتون فضاسی ایله اوزلاشدیریب و اونو بوتوو و جانلی بیر وارلیق کیمی باجاریقلا اوخوجویا چاتدیرماق، دؤوروله، زامانلا بدیعی اثری آهنگ‌دار سس‌لندیرمه‌نین بیتگین بدیعی نومونه‌لرینی یاراتماق و… کیمی صنعتکارلیق سیرلرینی اؤیرنه بیلرلر.
گون گلدی او آدینی و شعرینی غریبه ساندیغیم بؤیوک شاعیر و موتفکّر نیما یوشیج ین ۱۰۰ ایللیک دوغوم بایرام‌لاری‌نین ایشتیراکچی‌سی اولدوم و اؤلمز صنعت‌کارین شعرلرینی آذربایجان دیلینده اونون آغیرلاما تؤرنینده شاعیرین دوغما آنا یوردوندا اوخومالی اولدوم. اورادا ایفا ائتدیییم ترجومه‌لرین بیر قیسیمینی اوخوجولاریمیزا چاتدیرماق ایسته‌ییرم.:
سویوق قیش گئجه سینده
سویوق قیش گئجه سینده
گونشین کوره‌سی ده منیم چیراغیم کیمی گور آلیشیب یانماییر
منیم چیراغیم کیمی
بیر چیراق گورلانماییر
لاپ دونوق پاریلیتی لی گؤی اوزونده آی بئله
چیراغیمی یاندیریب آسدیم قونشوم یولونا، قاپ – قارانلیق گئجه ده
سویوق قیش گئجه‌سی ایدی
سوسموش کومالار ایچره
کولک شام آغاجینا ساریلیب ، اولاشیردی
جیغردان چیخیب ایتدی
و مندن دوشدو اوزاق
او ماجرا، او ناغیل هله‌ده یادیمدادیر
بو سؤز دوداغیمدادیر:
«کیم یاندیریر، کیم یانیر
کیمین اوره‌یینده سه بو ناغیل ییرقالانیر؟»
سویوق قیش گئجه سینده
گونشین کوره‌سی‌ده منیم چیراغیم کیمی گور آلیشیب یانماییر.
داروک
زمیم یاندی قورودو
قونشوموزون زمیسی‌نین یانیندا
دئسه لرده: «آغلاشیرلار یاخین ساحیل‌ده
یاسلی‌لار جرگه- جرگه.»
بولوتلوق گونلرین ائلچی‌سی داروک
یاغیش هاچان یاغاجاق؟ دیء گؤرک!
نه بوساط کی، بوساطی یوخ
قاپ‌قارانلیق کومانین‌داسئوینجی یوخ،کدری چوخ
قوراق‌لیق‌دان اوتاغیمین دیواری‌نین قارقی دالی
قابیرقاسی چاتلاماق‌دا
– آیری دوشموش سئونلرین اوره‌یی تک-
بولوتلوق گونلرین ائلچی‌سی داروک
یاغیش هاچان یاغاجاق؟ دیءگؤرک!
یولونو گؤزله‌ییرم
یولونو گؤزله‌ییرم گئجه‌لر
بادامچا بوداغیندا قارالیبان کؤلگه‌لر
و قایغی‌کئش‌لرینی بورویورکن غم – کدر
یولونو گؤزله‌ییرم .
گئجه‌لر
دره‌لر اؤلو ایلان‌لار کیمی قیوریلیب یاتان زامان
داغ شا می‌نین آیاغینا سارماشیق تور آتان زامان
سن منی آنسان ، آنماساندا
بیرجه آن اونوتمادان
یولونو گؤزله‌ییرم.
ائویم بولوتلوق‌دور
ائویم بولوتلوق‌دور
یئر اوزو بوس- بوتون بولوتلوق‌دور، ائویم‌له بیرگه
گدیکلردن آشیب گلیر
آغزی کؤپورموش کولکلر
دونیانی کورلایان
دویغولاریمی کورلایان بوم- بوز کولکلر.
آهای… آهای…
توته‌یی‌نین سسینه قوشولوب یولدان اوزاقلاشان توتک‌چی
هارداسان؟
ائویم بولوتلوق‌دور، آنجاق
بولوت یاغ ها یاغ‌دادیر.
خیال‌لارین ایچینده آنارکن ایتیردیییم
آغ گونلری،
گونشیمین اوزونه دنیزدن بویلانیرام.
و بوتون دونیا دارما- داغین اولوب
قودوز کولکلردن
بولوتا چولقالانمیش بو دونیادا
اودور اؤز یولونو توتوب گئدیر توتک‌چی
توته‌یینی چالا- چالا.
«ری را »
«ری را» …. سس گلیر بو گئجه
تالا دالیندان کی، سوبندینده
قارا پاریلتی‌لی پوزغون شاوقون کؤلگه‌لری
گؤزه وورور
سانکی، کیمسه اوخویور
آنجاق ! اینسان سسینه بنزه‌میر بو سس
ماراقلانا – ماراقلانا من
اینسانلارین نغمه‌سین دینله‌میشم
حسرت‌لریمدن بئله آغیر
سرت قارانلیق گئجه‌لرین گزینتی‌سینده
اینسانلارین نغمه‌لرین
بوتون ازبرله‌میشم
گئجه‌لرین بیرینده، داریسقال قاییق ایچینده
ائله توتقون – توتقون اوخودولار کی،
ایندی‌نین ایندی سینده
دنیزین هئیبتی
یوخولاریمدان چکیلمه‌ییب هله‌ده !
«ری را»… «ری را »….
اوخوماق ایسته‌ییر
بو قارانلیق گئجه‌ده
اؤزو، اؤزونده دئییل
او قوشولوب سسینه
اوخویا بیلمیر آنجاق !
آی ایشیغی
اریییر آی ایشیغی
ایشیلداییر ایشیلدا قوش
آییلمیر کیمسه بیر آن داش یوخوسوندان، آنجاق
یوخلایانلارین غمی-
یاشاران گؤزلریمده سیزیلداییر، گؤینه‌ییر.
دورموش منیم‌له سحر،
باخیشیریق نیگران.
صبح ایسته‌ییر کی، مندن
اونون او جان وئریجی، اوغورلو نفسیندن،
جان‌سیزلار طایفاسینا چاتدیرام بلکه خبر.
بو سفریم اوزوندن-
باغریم باشینا آنجاق، آجی تیکان سانجیلیر.
اوره‌ییم‌له اکدیییم
جانیملا سوواردیغیم
او اینجه گول بوتاسی
گؤزلریمین اؤنونده حاییف سارالیر، سولور.
اللریمی سورتورم
بیر قاپی آچیم- دئیه
بوش- بوشونا گودورم
قاپی‌یا کیمسه گله
سینیق قاپی- باجالار،
شوملامیش دام- دیوارلار
آخ، باشیما آغناییر.
اریییر آی ایشیغی
ایشیلداییر ایشیلدا قوش
اوزون یوللار یورغونو، آیاق‌لاری قار- قابار
کندین گیره‌جه‌یین‌ده، دایانیب یالقیز کیشی-
کوره‌یینده داغارجیق
اللری‌سه قاپی‌دا:
اؤز- اؤزونه دئییر کی:
«یوخلایانلارین غمی-
یاشاران گؤزلریمده، سیزیلداییر، گؤینه‌ییر.»
گئجه‌دیر
گئجه‌دیر، بورکو گئجه
تورپاغین رنگی قاچیب
و بولوتدان تؤره‌میش یئل
داغ یانیندان منه دوغرو یول آچیب
گئجه‌دیر، قیزمار هاوا، بنزه‌ییر شیش گتیرن بیر بدنه-
کی بو دورغون هاوادا،یول آزان‌لار سئچه بیلمیر یولونو
باخ! قیزیشمیش بو اوزون چؤل-
آندیریردار گور ایچینده سیخیلان بیراؤلونو
کی یانان قلبیمه بنزه‌ر
ساناسان قان- تر ایچینده یاخیلان یورغون- آرغین بدنیم‌دیر
گئجه‌دیر. هه . گئجه‌دیر.
