حبیب فرشباف
سسلی حئکایه‌لر ۰۳ – بخت ائوینه اوزانان یول – سسلندیرن: کبری میرحسینی
آسلان خان قوشا بولاق کندی نین آدینـی چکنده، آتلیلارین آراسـینا ولوله دوشدو. آصلان خانین بوتون آتلیلاری آلـیشانـی یاخـیندان گورمهسهلرده، اونون ایگیتلیگی نین تعریفینی دؤنه- دؤنه ائشیتمیشدیلر. ائله بونون اوچون ده خان اوتاغـینا گیرجک، آتلیلارین آراسـیندا پـیچاپـیچ باشلادی:
– ایه، آلـیشان اولان یـئرده نه تهر قوشا بولاغا گیرمک اولار.
– منیم کی بو سفردن هئچ گؤزوم سو ایچمیر.
– ایه, دئییر آرقالـینـی چاپاراق دوز دیرناغـیندان وورور…
بئله- بئله صحبتلرین هامـسـینـی خانـین خبرچیسی، همان گون خانا چاتدیراندا، خان درین خیالا دالدی. اونسوز دا، آســـلان خــان اؤزو آلـــیشانـیــن قورخمازلـیغـیندان واونون آتـیجیلـیغـیندان آز چکینمیردی. آنجاق کی دوره کندلرده قوشا بولاقدان باشقا هئچ بیر یـئرده اوت- انجر تاپـیلمـیردی. قـیشـین بو توفه- توفونده یاخـین کندلرین بوتون تایالارین، آسلان خان چکیب گتیریب، مال- قاراسـینا یـئدیرتمیشدی.
او گون آخشاما قدهر خانـین قلیانـی الیندن یـئره دوشمهدی. او، ایکیندی چاغـی آتلیلارینـین باشچـیسی رحیمبیی اؤز اوتاغـینا چاغـیرتدی…
رحیمبی خانـین اوتاغـیندان چـیخـیب، گوله- گوله آتلیلارین یانـینا قایـیداراق:
«اوشاقلار، حاضـیرلاشـین سوت گونو آخشام قوشابولاغا یولا دوشمهلیییک، آلـیشان دا مطلق کندده اولمایاجاق، آرخایـین اولون» دئییب، الیندهکی قامچیسینـی هاوادا شاققـیلداتدی…
***
هاوا یـنیجه ایشـیقلانـیردی، قوشابولاق کندینین قورتاراجاغـیندا ائوی اولان قاسـیم, زیل سبدینی یاپبادان دولدوروب، قالاقدان بایـیرا چـیخدی. او سبدی دالـینا آلـیب، یـئردن قالخماق ایستهدیکده بیردن گوزو کندین اوتای دوزلرینده، قارلارین اوستونده بیر قارالتـییا ساتاشدی. قاسـیم گؤزلرینین قاباقلارینا قونان قار دانالارین الینین آرخاسـیلا سیلیب، گوزلرینی دقتله قارالتـییا تیکدی. قارالتـی گئت-گئده بویودو، پارچالاندی، قاتارا دوزولموش آتلیلار آیدین گورونهرک، قاسـیم سبدی یـئره توللایـیب، کوچه یـنیشه چـیغـیرا- چـیغـیرا گوتورولدو.
او، تووشویه- تووشویه بیر قاپینـین قارشـیسیندا دایاندی. سونرا یـئردن بیر داش تاپـیب «آلـیشان قاغا یـئی…» باغـیرا- باغـیرا، تاختا قاپـینـی دویشلمهیه باشلادی. هومای قاپینـین سسینه یوخودان دیک داشلاندی. او آلـیشانـی اویاتماق ایستهینده، دونن سحر آلـیشانـین قـیشلاق کندینه قوناق گئتدیگنی خاطـیرلادی. بیر آن دوروخدو، سونرا هوولهسک کالاغایـیسین باشـینا آتـیب، آیاق یالـین حیهطه توللاندی. قاپینـین سسینه «آلاباش» زنجیرینی دارتـیب، قـیرماق ایستهییــردی. «کیم سن»- دئیهنده، «آتلیلار» سؤزوندن باشقا بیر سوز ائشیتمهسهده، یویورک اوتاغا قایـیتدی. درین یوخودا اولان اوچ یاشلی قـیزینـی باغرینا باسـیب، بیر آز ائوده فـیرلاندی. نه ائدهجهگینی بیلمیردی. نهایت اوشاغـی چادراسـینا بوکوب، دالـینا چاتدی. سونرا حیط دوواریندان داملارینا دیرماشدی. دامدان داما قاچاراق بیر ائو باجاسـیندان باشـینـی ایچری ساللادی. وار گوجو ایله «ارکیناز خالا اوی…» – دئیه باغـیرماغا باشلادی. خالا گوزلرین اووا- اووا حیهطه چـیخدی.
هومای : «خالا قوربانـین اولوم، آل بو قـیزی، کنده باسقـین وار»- دئییب کؤرپهنی حیهطه ساللادی…
دالبادال آچـیلان گوللـهلر، لای بالای داغلارا یایـیلدی. بوتون کند اهلی یوخودان دیک داشلانـیب، گوللـهلرین عکس صداسـینا، سونرا سسسیزلیگه قولاق یاتـیردیلار.
«هئچ کسین ائویندن چـیخماغا حاققـی یوخدور» سوزلری، کند اهلینین وحشتینه آرتـیریب، کنده آغـیر بیر سوکوت چوکورتدو.
***
هومای, الینی کندییه اوزالدیب, توفنگی گوتورمک ایستهدیکده, اونو تاپا بیلمهدی. دئمک آلیشان توفنگی اوزو ایله آپارمیشدی. بئله اولدوقدا, هومای, حیهطه چیخیب, کوچه قاپیسینینـین دالینـی مؤحکم برکیتدی. سونرا حیهطین بوجاغـیندا دایانـیب، کندین های- کویونه قولاق یاتـیردی. آلاباش, داما ساری هورهنده, هومایـین گوزو دامین اوستونده ارکیناز خالانـین خیردا اوغلو, احمده ساتاشدی. او, دامین قـیراغـیندان حیهطه اییلیب, تئز- تئز دانـیشماغا باشلادی.
– هومای باجی! آتام دئییر, آتلیلار ائولره گیرمیرلر, نایران اولما. اونلار بیر قاتار دوه گتیریبلر, تایالاری آپارسینلار. آنام دئییر, تئز گل «هجر» آغلایـیر.
احمد سوزونو قورتارا- قورتارماز گوزدن ایتدی. هومای ارکیناز خالانـین ائوینه گیرنده, سلمان کیشینی گوزلری سئچمهییب, اونو گورمهمیشدی. او «هجری» اووودوب یـئره قویدوقدان سونرا, بیردن گوزو سلمان کیشییه ساتاشیب, اوتانا- اوتانا اونو سالاملادی. سلمان کیشی آلیشانـین هارا گئتدییینی سوروشاندا, ارکیناز خالا فیکیرلی- فیکیرلی بارماغـینـی دیشلهییب, پیچیلدادی: «دئمک شوکور بی آلیشانـی قوناق چاغـیریب! ای دیل- ی قافیل, ایگیده یامان تله قوروبلار».
هومای بیر آه چکیب «عمی, آلیشانـی, نئجه خبر ائتمک اولار؟» سوروشاندا, سلمان کیشی موشتویونو جگر دولوسو سوموروب, توختاق- توختاق سوزه باشلادی:
– قـیزیم, قـیشلاغا بیر منزیللیک یولدور, بو قار کولک ده اورا کیم گئده بیلر؟
هومای «نئجه بیآبیـر اولدوق عمی!»- دئیهنده, الینی دیزینه چالیـب «آی کهر آت های…» سسلهدی.
یایـین ایلک آیـی اولسا دا, هله یایلاقدا گؤم- گؤی چمنلر یـنیجه بوی آتـیردی. قوزولارین سسی قوشلارین سسینه قاریشیـب, آل- الوان چیچکلر, آخان سولارین آهنگیله یـیرغالانـیردی. هومای اوبانـین یاخیـنـینداکی بولاقدان میس سیهنگینی دولدوراراق, سویون آیناسیـندا حیران- حیران ساچلارینـی سـیر ائدیردی.
بیردن بیر آت کیشنرتیسیندن دیسکینیب, دیک آیاغا قالخدی. آتلی آتـیندان ائنیب, سو ایستهدیکده, هومای میس کاسانـی دولدوروب اونا توتدو. بو آن هومایـین, ماهوت یلینه دوزولموش «قـیپلی گوموش پوللارین»(۱) جینگیلتیسیندن آت اورکوب, جیلووونو آتلینـین الیندن چیـخاریب, گوتورولدو.
جاوان آتلی نه کی چالیـشدیسا, آتـینـی توتا بیلمهدی. بونو گؤرن هومای سهنگینی چییینیندن یـئره قویوب, آتـین دالیـجا قاچیـب, گؤزدن ایتدی بیر آزدان او, کهر آتـین بئلینده, آتلینـین یانـینا قایـیداندا, چمن اوسته اوتورموش آلیـشانـین دانـیشماغا دیلی توتمامیشدی…
کهر آتـین, ایلک دفه مینمهسی هومایـی سئوگی دونیاسینا چاتدیرسادا, اونون ایکینجی دفه مینمهسی, هومایـی قوشا بولاغا اوزانان یول ایله بخت ائوینه چاتدیرمیشدی…
– «آغـیز نه فیکیرده سن ائی … چایـینـی ایچ» دئینده, ارکیناز خالا هومایـی خیال دونیاسیندان آیـیردی. بو آرا سلمان کیشی گئدیب, خبر گتیردی کی, «خانـین آتلیلاری خرمنلرده اود یاندیریب, کاباب بیشیرمهیه مشغول اولوبلار. بیر نئچهسی ده یونجا تایالارینـی سؤکوب, دوهلره یوکلهیـیرلر».
بونو ائشیدن هومای, جلد آیاغا قالخیـب, ائوینه قایـیتدی. او گـون ناهارادک, هومایـین بوغازیندان بیرجه ایستکان چایدان باشقا, هئچ نه کئچمهدی. او نه ایشلهیه بیلیر, نه ده بیر یـئرده دایانا بیلیردی.
«هجر» یوخودا ایچین چکنده, هومای آجیدی:
– آللاه سیزه نهلت ائلهسین, ناحاق یـئره اوشاغـی دؤیدوم- دئدی. بیر کوهنه یورقانچانـی هجرین اوستونه چکیب, دیک آیاغا قالخدی. بیر آن فیکره دالدی, سونرا فانـیسی یاندیریب, الینه آلـیب, حیهطه چیخدی. کوچه قاپیسینـی, آستاجا آچیب, اطرافا باخا- باخا کندین اؤنوندهکی درهیه ساری یویوردو. درهیه ائنهرک, نئچه دفه یـیخیلسا دا, فانـیسی گویده ساخلایـیب اونو قورودو. او, دره آشاغـی گئدیب, کند یولونون قـیراغـیندا بیر تپهنین دالیندا گیزلندی. سویوقدان گویرمیش اللرینی فانـیسین اوستونده ایسیندیردی. اورهیی, باشی کسیلمیش تویوق کیمی, سینهسینده چابالایـیردی. اوزون سورن آنلار نهایت باشا چاتـیب, قار شپهلرین یارا- یارا یاخینلاشان آتلارین آیاق سسلری قولاغـینا چاتاراق, قارین اوستونده اوزاندی. آتلیلار گلیب بیر- بیر اؤتوشدو. دوه قاتارینـین یوکلری گوروندو. بیر آن دا سوسدو. قاتارین اووسارینـی چکن آتلی, اونون قاباغـیندان ردّ اولاراق, قاباغا سیچرایـیب, بیر آنـین ایچینده فانـیسین نفتـینی دوهیه یوکلهنن قورو یونجالارا سپیب, فانـیسین پیلتهسیله آلـیشدیردی. گئری دونوب درهیه توللاندی.
***
هاوا یاواش- یاواش قارالـیردی. قورد قویوندان سئچیلمز اولموشدو. اینسان توپلانـیشیندان سانکی پالچیق داملارین بئلی بوکولوردو. های- کوی سسیندن قولاق توتولوردو. بوتون کند اهلی داملارین اوستوندن آغ- آبباغ قارلارلا اورتولموش داغلارا طرف دقتله باخیردیلار. گنجلرین بارماقلاری داغ باشینا دیرماشان اود شیریغـینا توشلانمیشدی.
هومای هجری باغرینا باسیب, گؤز یاشلارین سیله- سیله داملاریندان حیهطه ائنیردی…
