هاوادان قان دامیر،
زامان ظولمت قوخویور
قان دامیر شَههرین سینهسیندن
عصیان یاییلیر شَههرین سسیندن.
سس باتیر
گؤز باتیر
ساپ- ساری گونش باتیر؛
یئنه مین قهرمان
کیتابلارین سینهسینه جالانیر،
یئنه اورهکلر آلوولانیر.
یانیر
یانیر…
اوتوروروق
دوروروق
گئدیریک
گلیریک
اللریمیز دویونلهنیر،
اورهکلریمیز قیزیشیر؛
گؤزلریمیز یولدا
قولاقلاریمیز سسده
باغیریریق:
قادین، یاشام، آزادلیق؛
یاشاییر وطن
یاشادیر بیزی،
گورلادیر نفسیمیزی.
کریم قربانزاده
بوگونکو و ایندیکی چاغداش آذربایجان شعرینده، گرَهکلی یئنیلیکلر اساسن دیلده خیالدا، فورما و شکیلده، قورولوشدا، معنا و مضموندا اولاراق، بو باخیمدان داها چوووووخ اؤنملیدیر. بلی، ایندیکی چاغداش آذربایجان ادبیاتیندا اؤزلجهسینه شعرینده ائله شاعرلر وارکی، سؤزلرینده و یارادیجیلیقلاریندا، بدیعی دیل دَیَرلرینه دقت یئتیرمهسی و اونلارین سوسیال و اِئتنیک و ایرقی آغریلارا موراجعت ائتمهسینه مانع اولمامیشدیر. هابئله، حقیقتی اؤز آماج مقصدلرینه اویغونلوغا قوربان وئرمهمیشدیررررر. آرتیق آذربایجانین یئنی شعری و اجتماعی دوراقلیغی بو دفه کئچمیشلرین دیل و شاعرلریندن داها آخیجی و ظریف بیر دیلایله بؤیوک لیاقته مالیک اولاراق، اعلا سوییهده اؤزونو و ماهیتینی گؤسترمیشدیر. بوگونکو شعرین بو قولو ساده، لاکین چوخ درین دیلله بدیعی دانیشمان شکلینده خالقی اویاتماغا و اونون ایدئاللارینی و آرزولارینی سؤیلمهیه چالیشیر. بو شکیلده چاغداش شعر، سوسیال دوشونجهلر فردی حیسس و مسئلهلری عوض ائتمیشدیر: او جوملهدن؛ اینسان آزادلیغی، عدالت آختارماق و فداکارلیق و عدالتسیزلییه قارشی موباریزه آپارماق یارادیجیلیغین مقصد و وظیفهلرینه دقت یئتیرمک آردیجیلدیر. لاکین دیگر اؤنملی مسئلهلرله یاناشی، آذربایجانین بو چاغداش شاعرلرینین بیر چوخ شعرلرینین مؤوضوسو و مضمونونو شهر، شهرچیلیک، کند، وطن، هومانیتارلیق، سئوگی و ظولم، برابرلیک و…دیگر محتوالاردان سؤز آچیب دانیشیر:
شهرده سئوگی قیتلیغی وار
ائولرده چؤرهک
وطنده باهار
شهرده ایشیق قیتلیغی وار…
سورویه – سورویه آپاریرلار گونشی دار آیاغینا
حؤکوم وئریبلر اونا
نفس قیتلیغا دوشوب
هارای چارمیخا چکیلیب
بو یئرین سینهسینده
قیزیل – قیزیل اولدوز اکیلیب.
گؤزهللیک و یاراشیق دوگونلویو هر بیر شعر اوچون لازیمدیر و شعر اولدوغو اینانجیایله گؤزهللییه احتیاجی وار . شعر گؤزهللییینین چوخلو عامیللری اولاراق، هر بیر دؤورده هر بیر شاعر شعرینی بو ایفادهلرله و گؤزهللیکلرله بَزَمَهیه داها جان آتیب وچالیشیر.
سئوگیلی شاعر کریم قوربانزاده اؤز یارادیجیلیغیندا و شعریندهکی اوبرازلیلیق و بنزتمهلر و یابانجیلاشمالار و حیسسلر و پارادوکسالار و اوزاق ایمگهلرله، حقیقی معنادا تورک ادبیاتینا اهمیتلی خیدمت گؤستریر. سایین شاعر کریم بئی قوربانزاده خیال اِئلِمِنتلرینین بوتون یاراشیقلاریندان استفاده ائدهرک، تب، تزه و یئنی باخیش بوجاغیایله شعرینی، هر زامان رایج و عنعنهوی شعرینین تکرارلانان اوبرازلاریندان بوراخیب و آزاد ائتمیشدیررررر. هابئله، سارسیلماز جسارَتایله، اورژینال و یارادیجی اوبرازلار یاراتماغا اوغورلار تاپمیشدیررررررر.
لوطفن دئدیکلریمه رغمن بو شعری اوخویون:
وطنی گیزلتمک اولسایدی اگر
بارماق دره- دره اوغورلویاردیم بیرگون
و آپاریب گیزلدردیم
ظالیملر الیندن
قیزیل گوللر آراسیندا
آغ قوشلار سیراسیندا
اوشاقلار گولوشونده
و آنالار اؤپوشونده.
بلی، وطنینی نانکورلردن و دوشمنلردن تومورجوقلار آرا، قوشلار آرا و آنالار گولوشونده گیزلدیب ساخلایان شاعر سایین کریم بئی، شعرینین آغیر و آخیجیغیلیغینا گؤره، بعضی چاغداش شاعرلردن فرقیلی و باشقا باخیشلیدیررررر. بو معنادا متفاوت اولان آغریلی و اضطرابلی یومورون بیر حیصهسیدیر. عینی زاماندا جیددی و اؤنجول بیر شاعر حسابلانیر. همچنین بیر سوسیال و مدنی، اجتماعی و سیاسی دوشونجهلره صاحیب اولان یازیچی حِسابا گلیر. بورادا آرتیق دئمک لازیمدیر اونون شعرینده عاطفه و دویغولار، دوشونجهلر و خیال بیر، بیرینه قاریشدیغی اوچون، لطیفهلری و حیکایهلری هئچ بیر شکیلده اونون دویغولارینی دقتدن قیراقدا قویمور و حیسسلرینی، سؤزلرینی و فیکیرلرینی ایفاده ائتمکدن چکینمیر.
دئمک؛ پئشهکار شعر، شاعرین و توپلومونون دیلکلرینی، دوشونجهلرینی و ایستکلَرینی عکس ائتدیریر، بئلهلیکله، شاعر یاشادیغی جامعهسینده گؤرندهکی، توتالیتار حؤکمدارلار طرفیندن سیخیشدیریلیب و بونلار خالقینا گؤره یوخ، بلکه هر شئیی یالنیز اؤزلری اوچون ایستهییرلر، و میللَتینی اؤز حاقسیزلیقلارینا قوربان وئریرلر، بو دوروما دایانمادان، قَلَمینی قیلینج ائدَرک، نه اؤز دؤورونده و نهده باشقا بیر زاماندا دایاندیریلماسی مومکون اولمایان بیر فیرتینا یارادیر.
آرتیق وورغولاماق لازیمدیر؛ بو سئویملی شاعرین بعضی شعرلرینده، یاشیل حیسسلرین داشماسی، اوخوجونو دلیلیک زیروهسینه چاتدیران سؤز چیلغینلیغینا چئوریلیر و بیردن، بیره شاعرین دَلیلیی سؤنوکوب و سنگییر، بلی بو سئوگیلی شاعر، شعرین اوخونماسی زامانی، مخاطبینه و اوخوجویا مئیدان اوخوماق ایستهییر و بو مؤوضو کامیل باخیمدا شاعرین دوشونجهسیله بیرگه، و بیر یئنی تفککورله یول بیر اولماسینی بیزه سؤیلهییر. اصلینده، سایین کریم قربانزادهنین اوخوجونو اؤز ایستهدییی طرفه چکمَک قابیلیتینین اولدوغونو سؤیلهمک چوخ اعلا باخیمدا وورغولاماق اولار.
اوریژینال شعیرین داواملی و قالارقی اولماق آرزوسو واردیر. چونکی هر بیر دیلله عاطفی تانیشلیغی اولان مختلف چاغداش موسیقیایله بیرلیکده گؤزللیک یارادیر. موسیقینی حیاتدان آییرماق اولماز. چونکی موسیقی شعیرین حیات یولداشیدیر و بوتون حیسسلری سؤزلرله و دویغولارین هارمونییاسی ایله بیرگه گئنیشلندیریر و هر زامانلار علمی، فلسفی و میستیک دیلیایله باغلیلیغی واردیر و بونو دانماق اولماز.
من ایللردیر سئوگیلی کریم بئی قربانزادهنین یوموریستیک «طنز» و بعضن ده جیددی شعر و حیکایهلَرینی چوووخ دقتله و لذتله اوخویورام. کریم بئی، هر پوئتیک فورمادا سؤزلری باشا دوشوب و تانییان اوریژینال شاعرلردن حسابا گلیر. بو تانیماق، شاعرین قانادلارینی دونیانین گئنیشلیینه قَدَر گئنیشلَندیریر و بو ماوی گئنیشلییی قالیجی اثرلَرین یارانماسینا سبب اولور و بلی بو سئوگیلی شاعر آلقیشلارا لاییق بیر شاعردیرررررر. زحمت اولماسا بو قیسا شعیری اوخویون:
دونیانی سئل آپارسا
سن نه دین، نه دانیش
گامیش اول، گامیش
سَنه نَه کیمسهنی آسدیلار
کیمسهنی کسدیلر
کیمسه یاوان چورهیه اؤزون ساتدی
هانسی قارا باخت اؤزون دامدان آتدی
سن
گئجه یاریسیناجا تئلفونونو اوینات
گوندوز گون اورتویاجا یات
قارا گیله
وطن نهدی ؟
وطنداش نهدی ؟
قوی چاپسینلار
قوی آپارسینلار
سن نه دین، نه دانیش
گامیش اول، گامیش!!
سن آللاه… گؤرون نئجه گؤزل و اعلا و گؤرکملی بیر حالدا اوتانماز و عارسیز اؤز یاشادیغی جامعهسینده حادثه و اولایلارا بیگانه اولان اینسانلارا و نئچه آیاقلیلارا ساتاشیب دئییر: «سن نه دین، نه دانیش/ قوی دونیانی سئل آپارسین/ سنه نه، کیمی آسدیلار / کیمی کسدیلر/ سن نه دین، و نه دانیش؛ گامیش اول، گامیش» یعنی سنین نه کارینادی بو جامعهده هانسی اولایلار باش وئردی! کیمی توتدولار! کیمی باتیردیلار، سن اؤزونده اول یالنیز.
مگر سنه و یا «سیزه» اینسان دئمَک اولارمی؟ اطرافیندا نَهلَر باش وئرنلری دوشونوب، آنلاییرسانمی!! بلی، سن نه دین، نه دانیش، یالنیز سویونو و یئمهیینی دوشونن بیر حئیوان (گامیش) کیمی اولسان یئتَر و… بو قدر.
ایندیکی چاغداش آذربایجان آغ شعیری لازیمدیر بوتون کؤهنهلیکلری، عادت و آغیر تابولاری و ایرَنج حرکتلری قیراغا آتیب و دیله گلمز شکیلده، تب، تزه یوللارلا و اصوللارلا گلیشه بیلسین و عینی حالدا، اوزون ایللردیر بو بایاغیلیق اؤزونو شعیریمیزین یاخاسینا یاپیشدیریبدیر و چکیب مین یوز مئتیر قویولاردا قویلانسین. بو گئریلیکلر یالنیز شاعرین اؤزونه راغمن باغیمسیزلیغینا و مئتافورا دیلینه، بدیعی بیرلشمهلره، نورمالاری سیندیریب پوزماقلارلا و… مومکون اولا بیلیررررر:
هارا گئدیریک؟!
باغری یاریلیر قیزیل داغین،
کامیونلار
قانلی گؤز یاشی داشییرلار.
سؤکولور سینهسی عینالینین
سسسیز- سمیرسیز،
ملول- ملول باخیر
آنا تبریز …..
گؤرهسن بیز هارا گئدیریک؟!
گؤرهسن بیزی هارا آپاریرلار؟!
و یا…:
آاا………..ی
نا ااااااااااااااایلون باششششماق
کؤؤؤؤؤؤؤؤؤؤؤؤهنه روح ح ح
قاب- قاشیق آلیرام
و عؤمورومو
بیرتیکه یاوان چؤرهیه
بو شههرین سئوگیسیز کوچهلرینده ساتیرام!!
و یوخسا…:
یورقون آتلار آرابالاری داشییان کیمی
قارا گونلری داشییرام
کیمه دئییم ؟
نئجه دئییم ؟
سنسیز وطنده
وطنسیز، وطنده
نئجه یاشاییرام.
بؤیوک عرب شاعری نزار قبانی شعرین نئجهلیی و شعرین شعریتی حاقیندا دئمیشدیر: (شعرین گؤرهویلییی «وظیفهسی» ایلهام وئرمک و دیَیشدیریلمَکدیر.)
… اونون گؤرهوَسی اینسانی اؤزونه، دریسینه، سوموکلَرینه و تاریخه و اینسانین ایچینده یووا قورموش یاراسا «خفاش» یوواسینا قارشی، اویاتماقدیر. شاعر دونیانین سیماسینی دَییشمهیه گلیر. همچنین اگر دونیا توخونولماز قالسا (یعنی شاعر جهاندان باشقا بیر دونیا یارادا بیلمهسه) یقین بیلین کی؛ بو شاعرین فیکری کؤهنهدیر. اینامی کؤهنهدیر. کیتابلاری کؤهنهدیر. میثال و نمونهلری کؤهنهدیر و کؤهنه باخیشلار تقدیم به ائدیر. ایندیسه، دئیین گؤروم بو شاعرین نه فایداسی وارمی؟» دئییر: «منجه، بیر تاختا اوستول اوندان داها چوخ فایدالیدیررررر.)
بلی جانیم، شعرین وظیفهسی ایلهام وئرمک و دیَیشدیرمهکدیر. اویاندیرماق، حرکت اِئتمکله عینیدیر. حرکت؛ تنبللیین درینلییینه هوجومدور، منجه.
کریم بئی قربانزاده ایستهییر شعری باشدان، آیاقا، تَپهدن، دیرناقا کیمی بیلیب، باشا دوشسون، اگر چوخ ساده دئیه بیلسَم؛ شعرایله یاشاسین، اونون ایچینده سیاحت ائتسین. هابئله، شعرین اَلینی سیخاراق، بازارا چیخاریب آپارسین و یئرین اوزوندهکی اَن بؤیوک سئوگییه یولداش اولسون. یوخسا گؤیلَرده یئللرله سَفَرده اولان و کولَکله یاتیب، کولَکله اویانان دورنالارلا همیشلیک اوچماقدا ایستهییر اولسون.
اصلینده سایین کریم بئی قربانزاده اؤفکهلی، غضبلی، آغریلی بیر شاعردیر. یعنی باخدیغی هر شئیده اونون عکسینی گؤرور، اولدوغو کیمی یوخ، گؤرموررررر. او یوللاری باغلی و دویونلو بولودلاری ایسه قیسیر گؤرور. اؤلکهسینی زیندان و حیاتی ایسه حسرت و پئشمانچیلیقدیر شاعرین. بو جور موناسیبتده اولان شاعر، حیاتین سیخینتیلارینا خوشبختلیک گؤستره بیلمز. دئدییم سایاق، آرتیق بو او دئمَکدیر کی؛ حیاتا و اینسانا بیگانه دئییل. بیر شکیلده اینسانلیغی و اینسانلاری داها چوخ سئویر و یاخشی و خوشبخت بیر حیات سورمَگی بوتون وطنداشی اوچون آرزولاییر و ایستهییر. بو چوخ گؤزل شعر کیمی:
قاپالی قاپیلار
دویونلو یوللار
دوغماز بولودلار…
زهرمارین آدین چؤرک قویوبلار
دوستاقین آدینی وطن؛
حسرته یاشام دئییلیر,
یالانا سئوگی.
گئجه-گوندوز اسنهین شههرده
دموکراسینین اوغلان چاغیندا
منه بیر اودوم هاوا یاساق,
سئوگیلیمین ساچلاری یاساق,
گولوشو یاساق؛
بوشهرده سئرچهیه ده حسرتم
بوش بیر اتوبوسادا….
چورک داشدان چیخیر
آزادلیق دمیردنده چیخمیر
اسنهین شههرده,
ناخوش وطنده.
بورادا بیر اؤنملی پراسئسی بیرازدا اولسا، دئمک ایستهییرم: شعر معنا یوخ، شرح اولونا بیلدیکده بدیعی و غئیری موعینلییه مالیک اولا بیلَر بو او دئمَکدیر کی: آنلاشیلا بیلن شئی شعر دئییل. معناسی و هدفی اولان شعر، شعر ساییلمیر طبیعی کی، بو یئنی تئخنیکا و تئخنولوگییالارلا یاشادیغیمیز دونیادا معنا کئچمیشده مؤوجود اولدوغو اوچون بو گون شعر یئنی معنا و مفهوملارلا دولودور. آنجاق بوگونکو ادبیات و شعرررر معنادان چوخ قاچماغی خوشلاییر. چونکی شعر همیشه مخاطبین ایندیکی و اولدوغو زامانیندا اولاراق، جریان تاپیر. بو ایکیسی، بیر، بیریایله عینی آب، هاوایا( معنالی و معنادان قاچیش آنلاییشی اولان شعر) بیر آرخا گئده بیلمزلر.
بونا گؤرهده شعر کؤکوندن معناسیزدیر. شعر سوروشکن و فورماسیز!!!! (عینی حالداکی فورما شعیرین ذاتیدیر) بیر طبیعته مالیکدیر. او اؤز فورماسینی مخاطبینین فیکریندن آلیر. شعری مونوفونیکدن، پولیفونییایا «بیر سسلی، نئچه سسلی» داشییان وضعیت همن بودور. شعردهکی دوگونلوک و غئیری موعیینلیک منیم دئدیییمدیر. بونا گؤرهدیر گؤرکملی شاعرلر هئچ واخت اؤز شعرلَرینی باشقالاری اوچون اچیقلامیرلار. دئدییم کیمی آچیقلانان شعر، شعر دئییل و اولادا بیلمزززززز.
بئلهلیکه، شعر، کشف و سئزگی -شهود- کیمی قالیر. و شاعر اؤز باخیشینی و کشفینی باشقالاریایله بؤلوشمَگی خوشلاییر
پئشهکار شعرین اؤزهللیکلری دیلین و محتوا، مضمونونون یئتکینلییدیر. بیرده پوئتیک فورمالاردان فرقیلی شکیلده استفاده ائتمهییدیرکی؛ بو گونه کیمی هئچ بیر شاعر او فورمالاردان استفاده ائتمهمیشدیر. بونلار شعره دَیَر وئرن بیر عیدده کوکلو صنعتدیر. چونکی شعر، ایچ و چؤل باخیمدان گوجلو و چوخ معنالی اولارسا اوقدرده اوخوماغینا دَیَر. و اوخوجونو یئنی بیر اوبرازا، کشفه و احوال روحییهیه گتیریب چیخاریر. و…
آمما آذربایجانین چاغداش تورک شعیری، ادبیاتی حال، حاضیردا ساوادسیزلیق خرچنگیندن اینجیک دوشموشدور. اؤزلرینه شاعر آدینی قویان گنجلَرینایسه، شعر و ادبیات ساحهسینده کیفایت قدر ساوادلاری یوخدور. و اؤز گوجسوزلوکلریندن و زحمتسیزلیکلریندن استفاده ائدَرک یازیب، و اؤزلَرینی شاعر حساب ائدیرلر. تأسسفلر اولسون ایندیکی گنج «بعضنده یاشلی و اورتا یاشلی» شاعرلر کلاسیک و چاغداش مودرن تورک ادبیاتینا فیکیر وئرمیرلر، اوخومورلار و بو ساحهده «اوخوماق» چوخ آشاغیدیر و حاییفلار آغ شعردن دوشونجهلری قارما، قاریشیق و پینتیدیر. آمما… ایندیکی آغ شعر، یازیب، یارادان شاعرلریمیزدن ادبیات حاقیندا هرطرَفلی معلوماتا مالیک اولدوغونو ایستهییررررر. و آمما…
یابانجیلاشدیرمانین اساس کؤکو مئتافورا یا استعاره اولاراق و اونو گتیرن سببلر اوخوجو اوچون داها لذت و هیجان گتیرَرک، او قدرده قاوراییش پراسئسینه بیر یئنی حرکت سالیب و گئدیر. یابانجیلاشدیرما بوتون تانیش، و هامی استفاده ائدن تقلیدلردن و تکرارلاردان اوزاق اولوب چیخماق دئمکدیر. یعنی، شاعر تکراری، دیلدن چیخاراراق گؤزل و تأثیرلی و یئپ، یئنی سؤزلر یارادیر. و بو اصیل بیر شعرین دیلی حسابا گلیر . و بو شعرین یوکسک حالدا طبیعتیدیر. و شاعر بو آماجا چاتماق اوچون دیل اوبرازلاری و واسطهلری لازیمدیر. و بو واسطه همن مئتافورا یوخسا «استعاره» اولا بیلیررررر. فرانسه شاعری پول والئری دئییر:
«شعرین دَیَرینین اؤزوندن باشقا هئچ بیر مقصدی یوخدور و اوندان نتیجه آلماغیدا، دوشونمک اولماز «۲»
بعضن شاعر، سؤز داغارجیغیندان عادت توز، تورپاغینی سیلیب، تمیزلَهمک اوچون، سؤزلرین ترکیبینی و قورولوشونو و جومله بیرلَشمهلرینی و سینتاکسیسینی «نحو» دَییشدیریر. بو دییشیکلیک هَمَن یابانجیلاشدیرما اولاراق، مخاطب و اوخوجونو لذت زیروهسینه چاتدیرماغا چالیشیر. دئمهلی بو مقصدله تانیش و عادی دونیا دیلینی قیراراق، سؤزلر اؤز عادی و رایج معناسیندا ایشلنمیهجک شکیلده، و داها دوغروسو شعر دیلی اولان معیار و اؤلچوده و دانیشمان دیلیندن اوزاق بیر دیلده، ایشلهنیلیر و ایشه آپاریلیر. بلی، یابانجیلاشدیرما سایین شاعریمیز کریم بئی قربانزادهنین شعر دیلینده اَن چوخ استفاده ائتدییی ادبی اوصوللاردان بیریدیر کی، اورتاق دیل و ادبی نورمالاردان اوزاقلاشما یاراتماقلا، اینسانین حیاتا دویغو قاوراییشینی اینکیشاف ائتدیریر و یئنی گلوبال دیل یارادیجیلیغینا الینی، قولونو داها گئنیش حالدا آچیب، آچیق قویور. اوووف… بو گؤزل شعری کیمی:
من اؤلندن سونرا
منی دار دودوک مزارا باسدیرمایین
حسرتی، حسرته قالادیم
دردی، درده جالادیم
اللریمده قابار، روحومدا چادار
نه ائل بیر گون گؤردو نه ده کی وطن
سئوگیمی گیزلتدیم قاچاق مال کیمی
خاطیره لر دوستاغی اولدو آزادلیق
و سیز، من اؤلندن سونرا
منی دار دودوک مزارا باسدیرمایین
سهنده، ساوالانا تاپشیرین
آچیق دوزنلرده باسدرین
کولک لر اسسین سینم اوستونه
دلی شیمشک لر شاخسین
اولدوزلار آخسین
گونش یاندیریب یاخسین
مزاریمی
قاطار، قاطار قوشلارین کؤچ یولوندا باسدیرین
و من اوچوش حسرتینده اؤلن بیری ام
منی دار دودوک مزار لاردا باسدیرمایین.
وورغولاما تجروبهلری کیمی سادالانان اؤرنَکلری تاپماقدان علاوه، بیز دیلی بیگانه و یابانجیلاشدیرما ائدن یئنی نمونهلر تاپیریق. یابانجیلاشدیرمانین اَن چوخ تأثیرلری فونِئتیک سوییهده و فونئتیک آدلارین و دانیشمان دیلیندن استفاده فورماسیندا ائلجهده دیلده مئتافوریک سوییهده و ویزوآل« تجسمی» صحنهلَرین ایفادهسینده اولور. هابئله مؤوجود دیلین نورماتیو سرحدلَرینی کئچمک اوچون سینتاکتیک «نحوی» و لئکسیک «لغوی» پوتانسیالیندان استفاده ائدیلیر. بو دئدیکلریمه گؤره بو شعری اوخویون لوطفن:
بئله سورسه حیات
بئله سورسه حیات
زامان صیفیرلاناجاق
آغلامایاجاق داها گؤزلر،
دنیزلر قویلاناجاق بالیقلارین یادداشیندا
اورمانلار سیلینهجک بالتالارین هیرسلی یوخوسوندان؛
ماهنیلاردان سوزولهجک چن، دومان
قوشلار سویوناجاق للهیینی گؤی- گؤی
بوم- بوش قالاجاق کورهمیز
دایناسور بیته جک قاسیرغالاردا؛
زامان صیفیرلاناجاق
بئله سورسه حیات! .
قایناقلار:
۱. ۱) – بلقیس و عاشقانه های دیگر – نزار قبانی – ترجمه: موسی بیدج – نشر ثالث – چاپ دوم: ۱۳۸۰، صفحات ۳۲.
۲. سید حسینی،۱۳۸۷ جلد۲، ص۵۵۲-۵۵۳.