کؤچورن: حمید بخشمند
یئتیم قوُلو او قاپیدا، بو قاپیدا یئتیمچیلیک‌نن بؤیوموشدو؛ دامدان ییخیلا- ییخیلا، چایدا بوغولا- بوغولا، دونیانین بوتون پیس ناخوشلوقلارینی چیخارا- چیخارا بؤیوموشدو. آنجاق دامدان ییخیلاندا قیچی سینمامیشدی، چایدا بوغولاندا باتیب اؤلمه‌میشدی، او کی قالدی ناخوشلوقلارا، بوردا مسله بیر آز قلیظ‌لشیر.
چونکی یئتیم قوُلو اوشاق واختی هانسی ناخوشلوغا دوشوردوسه، کندده‌کی نئچه- نئچه اوشاغی دا همین ناخوشلوغا سالیردی.
قوُلو چیچک چیخارتدی، کندده‌کی نئچه- نئچه اوشاق دا چیچک چیخارتدی. قوُلو تامام ساغالدی، هئچ او چیچه‌یین ایزی- توزو دا قالمادی، آنجاق کندده‌کی نئچه- نئچه اوشاغین صیر- صیفتینده او چیچکدن چوپور قالدی.
قوُلونون باشی یارا تؤکدو، کندده‌کی نئچه- نئچه اوشاغین باشی دا یارا تؤکدو. قوُلو تامام ساغالدی، هئچ او یارانین ایزی- توزو دا قالمادی، آنجاق کندده‌کی نئچه- نئچه اوشاغین باشیندا او یارادان کئچللیک قالدی.
بعلی، یئتیم قوُلو بؤیودو، بیر جاوان اوغلان اولدو.
تای- توشلاری باشلادیلار ائولنمه‌یه: صیفتی چوپورلار دا ائولندیلر، باشی کئچللر ده. تکجه یئتیم قوُلو بو قیوریم‌ساچ باشی‌ینان، بو گول کیمی صیفتی‌نن ائولنمه‌دی کی، ائولنمه‌دی.
یئتیم قوُلو ائولنمه‌یه قورخوردو. قورخوردو کی، ائولنسه- اوشاغی اولا، اؤله؛ اوشاغی یئتیم قالا …
یئتیم قوُلو ائولنمه‌دی کی، اوشاغی یئتیم قالماسین.
تای- توشلاری اوغول- اوشاق صاحبی اولدولار، قوُلو اؤلمه‌دی.
اوغول- اوشاق بؤیودو، بئش یاشینا چاتدی، اون یاشینی اؤتدو، اون بئش یاشیندا آدلادی، – قوُلو اؤلمه‌دی و باشلادی پشیمان اولماغا. فیکیرلشدی کی، ای دادِ بیداد، ائولنسَیدیم، ایندی اوغلومون اون بئش یاشی اولاردی …
یئتیم قوُلو ائولنسَیدی، اوغلو ایندی اییرمی یاشینا چاتاردی کی، داعوا باشلادی.
اوغول- اوشاغی آپاردیلار داعوایا.
قوُلو فیکیرلشدی کی، ای دادِ بیداد، ائولنسَیدیم، اوغلوم اولسایدی، ایندی داعوایا گئده‌جکدی …
اوغول- اوشاقدان باشلادی قارا کاغیذلار گلمَیه.
پوچتالیون صمد جاماعاتین قاپیسینی قورخا- قورخا دؤیمَیه باشلادی، پوچتالیون صمد جاماعاتین قاپیسینی دؤینده جاماعات قورخماغا باشلادی و قوُلو فیکیرلشدی کی، ای دادِ بیداد، ائولنسَیدیم، اوغلوم اولسایدی، داعوایا گئتسَیدی، ایندی قارا کاغیذی گله‌جکدی …
و بو جوره فیکیرلشه- فیکیرلشه گونلرین بیر گونو حیسّ ائله‌دی کی، پوچتالیون صمددن قورخور.
یازیق پوچتالیون صمدین بو کندده قورخمادیغی بیرجه آدام واردیسا، او دا قوُلویدو، قورخا- قورخا دؤیمه‌دی‌یی بیرجه قاپی واردیسا، او دا قوُلونون قاپیسی‌یدی.
بو یاندان دا کی، قوُلو باشلادی اوندان قورخماغا.
هر دفه پوچتالیون صمد قاپیسینی دؤینده، قوُلونون اوره‌یی دوشوردو، رنگی- روفو قاچیردی.
یئتیم قوُلو اونون نه‌ییندن قورخوردو، نییه قورخوردو،- او یازیق هئچ جوره باشا دوشه بیلمیردی. آنجاق یئتیم قوُلو ائله صدق- اورکدن قورخوردو کی، یازیق پوچتالیون صمد بوندان دا قورخماغا باشلادی، بونون قاپیسینی دا قورخا- قورخا دؤیمه‌یه باشلادی.
و ایکیسی ده بیر- بیریندن او جوره قورخا- قورخا، چکینه- چکینه آخیردا بیر- بیرینی ائله بیر شئیه ایناندیردیلار کی، کیمه دئسن اینانماز.
اگر گونلرین بیر گونو بو کنده بیر قارا کاغیذ گلسَیدی و بئله معلوم اولسایدی کی، همین قارا کاغیذ یئتیم قوُلونون داعواداکی اوغلوندان گلیب،- نه قوُلو بیر دامجی حئیرتلنردی، نه ده پوچتالیون صمد.
بعلی، بونلار ایکیسی ده صمیمِ قلبدن اینانمیشدیلار کی، یئتیم قوُلونون بیر جاوان اوغلو وار، اؤزو ده داعوادادی … آنجاق قریبه بوراسیدی کی، ایکیسی ده قوُلونون اوغلوندان مکتوب- زاد گؤزله‌ییب ائله‌میردیلر. قوُلونون اوغلوندان تکجه قارا کاغیذ گله بیلردی …
یئتیم قولوُینان پوچتالیون صمد بیر- بیریندن بو جوره قورخا- قورخا، چکینه- چکینه آیلاری اؤتوردولر، ایللری یولا سالیردیلار و گونلرین بیر گونو باخیب گؤردولر کی، داعوا قورتاریب.
داعوادان قارا کاغیذی گلمه‌ینلر اؤزلری بیر- بیر قاییدیب گلدیلر. بو حساب‌نان گرک قوُلونون اوغلو دا قاییدایدی.
یئتیم قوُلو بوتون کندین گؤزونون قاباغیندا حسرت‌نن اوغلونون یولونو گؤزله‌ییردی و بو بویدا کندده بیر آدامین آغلینا دا گلمیردی کی، یاخشی، بو قوُلو هانسی اوغلونون یولونو گؤزله‌ییر؟.. بو قوُلونون اوغلو نه گزیر؟!..
چونکی هامی گؤزله‌ییردی، بوتون کندین گؤزو یولدایدی، داعوایا گئدن اوغول- اوشاغیندان قارا کاغیذ گلنلر ده گؤزله‌ییردیلر.
یئتیم قوُلو دا گؤزله‌ییردی …
… قاییدانلار قاییتدیلار، جاماعاتین بیر پاراسی گؤزونو یولدان چکدی.
قاییتمایانلار قاییتمادیلار، قالان جاماعات دا یاواش- یاواش باشلادی اینانماغا کی، بو قاییتمایانلار دئیه‌سن هئچ بیر ده قاییتمایاجاقلار، بونلار دا گؤزلرینی یولدان چکدیلر.
بئله- بئله، بوتون کندین گؤزو یولدان چکیلدی و بوتون کند گؤزونو زیلله‌دی قوُلویا، چونکی قوُلونون گؤزو حله ده یولدایدی.
داعوادان گلنلر ده اؤزلرینی ایتیرمیشدیلر، تعجّب‌نن گاه جاماعاتا باخیردیلار، گاه قوُلویا. هئچ جوره باشا دوشه بیلمیردیلر کی، بو احوالات نه اولان شئیدی؟..
جاماعات احوالاتی بونلارا دا باشا سالدی و داعوادان گلنلر بو احوالاتا گولدولر.
دوغرودو، بو احوالات اصلینده گولمه‌لی دئییلدی، آغلامالی‌یدی. آنجاق بو داعوادان گلنلر مین جوره اودون- آلووون ایچیندن چیخمیشدیلار، مین جوره اؤلوم- ایتیم گؤرموشدولر و ایندی بو دونیاداکی چوخ- چوخ آغلامالی شئیلر بونلارا گولمه‌لی گؤرونوردو.
داعوادان گلنلر باشلادیلار قوُلویا ساتاشماغا؛ هامیسی جوربه‌جور ناغیللار قوراشدیریب دانیشیردی. او ناغیللاردان بئله چیخیردی کی، گویا بونلار هامیسی داعوادا یئتیم قوُلونون اوغلونا راست گلمیشدیلر، اوننان بیر یئرده ووروشموشدولار و نظره آلاندا کی، بو آداملارین هئچ بیریسی داعوادا بیر- بیرینه راست گلمه‌میشدی، اوندا بئله معلوم اولور کی، یئتیم قوُلونون اوغلو قوش کیمی بیر شئی ایمیش، بونون یانیندان اونون یانینا اوچورموش، اونون یانیندان بونون یانینا اوچورموش.
آنجاق او قوشو هاردا وورموشدولار، کیم وورموشدو،- بونو قوُلویا دئین یوخ ایدی.
بعلی، داعوادان گلنلر دانیشیردیلار، یئتیم قوُلو کؤوره‌له- کؤوره‌له، دولوخسونا- دولوخسونا قولاق آسیردی، خلوته چکیلیب آغلاییردی و جاماعاتین باشی قوُلویا ائله قاریشمیشدی کی، پوچتالیون صمد هئچ کسین یادینا دوشموردو.
مسله بئلَیدی کی، یئتیم قوُلونون اوغلوندان صؤحبت دوشنده پوچتالیون صمدین ده احوالی دَییشیردی، گؤزو دولوردو و صؤحبتین او یئرینده کی، دای یئتیم قوُلو اؤزونو ساخلایا بیلمیردی، بیر خلوته چکیلیردی کی، دونیاجا آغلاسین، پوچتالیون صمد ده جاماعاتین آراسیندان چیخیب بوزوشه- بوزوشه ائوینه گئدیردی…
و گونلرین بیر گونو او یازیق یئنه ائله‌جه بوزوشه- بوزوشه ائوینه گئدندن بیر آز سونرا کنده خبر یاییلدی کی، بس پوچتالیون صمد اؤلور …
… پوچتالیون صمد جان وئریردی.
یازیغی دالی‌قاتلی تاختین اوستونه اوزاتمیشدیلار، آروادی باشی‌نین اوستونده دورموشدو، اوشاقلاری آیاغی‌نین بؤیرونده دایانمیشدیلار.
پوچتالیون صمدین آروادی هؤنکور- هؤنکور آغلاییردی، آنجاق اوشاقلاری حله چوخ بالاجایدیلار، آغلامیردیلار. و بلکه ده، پوچتالیون صمدین آروادی اونا گؤره بئله هؤنکور- هؤنکور آغلاییردی کی، اوشاقلاری حله چوخ بالاجایدیلار، آغلامیردیلار.
پوچتالیون صمدگیله چوخلو آدام ییغیشمیشدی و او یازیغین دوداقلاری ترپَننده، سون نفسده قوُلونو چاغیراندا بو آداملار چاشیب اؤزلرینی ایتیردیلر … اورا یئتیم قوُلو، بورا یئتیم قوُلو!..
قوُلونو تاپیب گتیردیلر.
یئتیم قوُلو ایچه‌ری گیرنده پوچتالیون صمد تامام حرکتدن دوشموشدو، نفسی ده گلمیردی، آنجاق اؤلمه‌یینه ده حله اؤلمه‌میشدی.
گؤزلری آچیغیدی، قاپی‌یا زیلله‌میشدی، قوُلونو گؤزله‌ییردی.
هامی قوُلونو گؤزله‌ییردی.
پوچتالیون صمدین آروادی دا بیر قیراغا چکیلیب کیریمیشدی، آغلامیردی.
ائله ساکیتلیک ایدی کی، میلچک اوچسا ویزیلتیسی ائشیدیلردی. و دوغرودان دا، میلچک اوچوردو، ویزیلتیسی ائشیدیلیردی.
او میلچک ویزیلدایا- ویزیلدایا دوز پوچتالیون صمدین گؤزونون قاباغیندا هرله‌نیردی. آنجاق پوچتالیون صمدین او میلچه‌یی قووماغا هئیی یوخ ایدی. قورخوسوندان گؤزونو ده قیرپا بیلمیردی. چونکی بیلیردی کی، گؤزونو قیرپسا دای آچماغا هئیی چاتمایاجاق، ائله او جور گؤزویومولو اؤلوب گئده‌جک، قوُلونو دا گؤرمَیه‌جک.
و ائله کی، قوُلو گیردی ایچه‌ری، گلدی دایاندی او یازیغین باشی‌نین اوستونده، هامی دا ماراقنان باشلادی گؤزلمَه‌یه کی، گؤرن پوچتالیون صمد بونا نه دئیه‌جک، او یازیق یاواشجادان پیچیلدادی:
– قوُلو، سن آللاه بو میلچه‌یی قوو …
قوُلو میلچه‌یی قوودو.
پوچتالیون صمد یئنه یاواشجادان پیچیلدادی:
– قوُلو، اؤلورم، حالال ائله …
قوُلو باشینی ترپتدی، یعنی کی، حالال ائله‌ییرم.
و پوچتالیون صمد بو دفه لاپ یاواشجادان پیچیلدادی:
– قوُلو، بو نئچه ایلی سنی آلداتمیشام، آللاه گوناهیمدان کئچسین … دؤشه‌یین اوجونو قالدیر، اوشاغین قارا کاغیذی اوردادی …
جاماعاتین گؤزو بَرلدی: هانسی اوشاغین قارا کاغیذی؟.. نه قارا کاغیذی؟..
قوُلو اَییلیب دؤشه‌یین اوجونو قالدیردی.
هامی دؤرد گؤزنن باخیردی؛ آنجاق دؤشه‌یی آلتی بومبوش ایدی …
جاماعات راحات نفس آلدی.
یئتیم قوُلو چئوریلدی پوچتالیون صمده دئسین کی، بس دؤشه‌یین آلتیندا هئچ نه یوخدو.
… پوچتالیون صمد اؤلموشدو …
۱۹۷۰
