گونلرین بیرینده آوچی بیر اوغلان واریدی آدی احمد. احمد گون ده چیخاردی آوا و ویردیغی شیکارلاری ائوه گتیریب، آناسی ساتدیغین ساتاردی قالانین دا پیشیریب دوشورردی. بیر گون آوچی احمد داغلاردا بیر آوو قاوالیردی کی بیر تولانین اینیلتیسی اونی دایاندیردی و یاخینا گئدَنده گؤردی کی بَح یارالی‌دی. آوچی احمد ایش گوجونو بوراخیب او تولانی گتیریر ائوه و باشلیر یاراسین باغلاماغا. سونکی گون گینه آوچی احمد چیخیر شیکارا، آمما هله شیکار ویرمامیش بیرکؤرپه پیشیح گؤرور کی ائله اونون دؤوره‌سینده ویرنیخیر و بیله‌سین‌نن اَل چَحمیر. پیشییه باخیب اوره‌یی یانیر و گینه بیر آوو ویرمامیش قئییدیر ائوه. آناسی کی گؤرور آوچی احمدین ایشی اولوب اَلی بوش ائوه گلمَح و واختینی ایت پیشی‌نن گئچیتمَح، حیصله‌نیر و دئییر: «صاباحی هاردان اولمالی‌دی بیر آوو ووروب گلمه‌لی‌سن کی یئمه‌یه هئش زاد یوخوموزدی!»
آوچی احمد سحری تئزدن یولا دوشوب داغ داشی آو دالیجا آت ویریب اوس چیخیردی کی بیر گؤل گؤروب بئش اون اؤرَدَح ویریر. سورا گئدیر اونناری سودان چیخارداکی گؤزو‌دییر بیر ایلانا کی بیر قَجیر آز قالیر اونی‌دیده‌له‌سین. ایلانی قورتارانمیر، آمما اونون بالاسینی گؤتوروب سالیر توربایا و ویردیغی اؤردَح‌لری‌نن برابر گتیریر ائوه.
گونلر ساویشدیقجا او ایلان بؤیویوری تا کی بیر گون‌دیل آچیب احمده دئییر: «من ایلان‌لار سولطانی‌نین نوه‌سی‌یَم و بوردا قالماغیم داها مصلحت‌دیی. دده‌می اَلدن وئرسَم ده بابام منی ایندی ایلیم – ایلیم آختاریر. منی یئتیر اونا، آمما دئسه کی نه پاداش ایستیرسن دئه گینه هئش زاد. آخیردا گؤردون کی چوخ ایصرار ائلیر فقط دئه او اَلینده‌کی یاقوت اوزویی.»
آوچی احمد ایلانی آپاریر او یئره کی او دئییری و ایچری گیرینجه گؤرورکی یئردن گؤیدن ایلان‌دی کی قئینیر.
نئچه داش قاپی اوزونه آچیلاننان سورا گیریر بیر قصره کی گؤرور اژدها بویوندا ایلانلار وار و قیزیل بیر تخت اوستونده شاهمار بیر ایلان کی باشی ایلاندی و بدِنی آدام کیمی. سولطان، نوه‌سی‌نی ساغ سالیم گؤروب بوله‌سینی قوجاخلیری و آوچی احمده دئییر: «سنین بو یاخچیلیغین یاددان چیخاتماغ اولماز. دونیا مالیندان نه ایسته‌سن ایسته کی سنه یو خ دئمییه‌جه‌یم!»
آوچی احمد هئش نه ایسته‌میر و دوزه‌لیر یولا گئتسین کی سولطان دئییر: «بوردان اَلی بوش گئتمه‌یین ایلان‌لار دونیاسینا بیر بؤیوح توهین‌دی. آرزون نَدی دئه کی سن‌نن هئش زاد اسیرگه‌مییه‌جه‌یم.»
آخیردا آوچی احمد دئییر: «منه هئش نه لازیم ‌دیی. وئرسن اگر او بارماغیندا کی اوزویو وئر کی یادیگار ساخلی‌ییم!»
ایلان‌لار سولطانی بیر آن دوروخوب باخسادا، اوزویونو چیخاردیب وئریر اونا و دئییر: «سن منیم لاپ جان داماریمنان یاپیشدین. آمما حلالین اولسون. فقط صاحاب اول کی هئش واخ اؤزگه اَلینه گئشمه‌سین. بو جادو اوزوح‌دی و گؤیلوندن نه گئشسه، اونو اؤپوپ گؤزون اوسته قویماخ همی سنه ظاهیر اولاجاخدی.»
آوچی احمد یورقون آزقین گلیردی کی یئتیردی بیر بولاغا و اَل اوزون یویاندا قلبیندن گئشدی کی کاش بو لحظه ائوده اولاردی. بو اوزدن ده اوزویو اؤپوپ گؤزو اوستونه قویماخ همی اؤزون ائوده گؤرور. گئجه‌نی نئینیر یوخوسو گلمیر و فیکیری گئدیر شاهین قیزی «شهزاده ناهید»ین یانینا. سحر کی اولور یئییب ایچَن‌نن سورا آناسینا دئییر: «قدیم‌نن دئییبلر کی اؤلمَح اؤلمَح‌دی خیریلداماخ نه‌دی. دوزی چوخداندی کی منیم گؤزوم شاهین قیزیندادی و نئینیرَم اونون عشقین باشیمنان آتانمیرام. بویون گَرح دوروب گئده‌سن ائلچی کی گؤرَح باشیمیزا نه گلیر.»
آناسی گؤرور ائله بیر احمدین باشینا هاوا زاد گلیب و دئییر: «آنان ملر قالسین بالا، ائله بیر سئفئه زاد اولوبسان منیم خبریم یوخ‌دی هن؟ سحرین گؤزون‌نن دوروبسان ائله بونی منه ‌دییه‌سن؟»
آوچی احمدین آناسی چوخ دئسه ده آز ائشیدیر و آخیردا گؤرور کی او ‌دییه‌نه باخماسا اَلین‌نن قورتولمویاجاخ‌دی. او‌دی کی دوز گئدیر شاهین قاپی‌سینا و اوتورور ائلچی داشی‌نین اوستونده. هاننان گئژدن اونی آپاریللار شاهین یانینا و ائشیدیر کی قیزی شازدایا ائلچی گلیب‌دی. بو فیکیری‌نن کی دلی زاد اولوب‌دی تاپشیریر بوله‌سینه بئش اون چؤرَح وئریب یولا سالالار.
احمدین آناسی شیلدیریم ویرا – ویرا گیریر ائوه و احمد حال احوالی بولن‌نن سورا دئییر: «صاباح سحری تئزدن دوروب گینه گئده‌جه‌سن ائلچی. آمما بو دَفه آغیرلیغینجا قیزیل وئرسه لرده قویوب گلمییه‌جه‌سن. ‌دییه‌جه‌سن فغط شرطیزی دئیین؟»
صاباحی شاها خبر وئریللر کی او دوننکی آرواد گینه گلیبدی و نئنیریح ده قویوب گئتمیر. شاه دئییر:«ائله بیر اونون عَغلی کی قاچیب هئش بلکه اَجَلی ده آزیب‌دی. بویونو ده قویون گلسین ایچری آمما صاباح دا بئله ائله سه، ‌دینمز دانیشماز باشین وئرین جلّاد اَلینه.»
پادشاه، احمدین آناسینی کی ‌دیندیریر و گؤرور اوغلونون زورونان دوروب گلیبدی دئییر: «منیم هئش سؤزوم یوخ. آمما من قیزیمی اونا وئررم کی یئتمیش یئددی دوه‌سی اولا و دوه‌لرین ده یوکو و اوزَنگیسی قیزیل. ها زامان سنین اوغلون بونناری جورلولو‌یه بولدی، اونو دا گؤتو گل ائلچی کی آیری بیر شَط‌لریم ده اولاجاخدی!»
احمدین آناسی ائوه گلیب و شاهین بوتون دئدیحلرین اوغلونا ‌دییه‌ننن سورا، احمد دئییر: «پس گئجه‌نی تئز گئت یات کی سحری دوه‌لرین سسی، سنی بیردن بئخاب ائلر و ایسته‌میرَم آخشاماجان گیج اولاسان.»
احمدین آناسی باشینی توولویوب دئییر: «پس سن ده گئت یات کی بلکه بوننارین هامیسین یوخودا گؤره‌سن.»
صاباح گون چیخار چیخماز، دوه‌لرین سسی آروادی آییدیب دورور باخا گؤره نه خبر کی گؤرور بئش کوچه دال با دال دوه‌دی کی دوروب‌دی. گؤزلرینه اینانمیر آمما جَماتین هویوخا – هویوخا قاپییا ییغیشماسی ائله بیل کی یاتمیشدی بیرده اونی اویادیر. گئدیر اوغلونو آییدا کی گؤرور اوغلو شاهانه بیر لیباسی‌نان اوتوروب سوفره باشیندا و اونی گؤزلور. سورا دا اونا زرباف بیر دون وئریب دئیی دو حاضیرلان کی قیزیل بیر ‌سینه‌ریز ده وار کی تاخاجاسان بوینی‌ان.
بوردایدی کی ائله احمدین آناسی آننیر کی اوغلو ائله اونی عبث یئره شاه قاپی‌سینا ائلچی یوللامیر و بو ایشده بیر سیر وار کی او هله بولمور.
هله اوننار ائودن چیخمامیش خبر چاتیر شاهین قولاغینا و اودا بو ایشه حئیران قالیر. تاکی دئییللر اوننار قصرین قاپی‌سیندادیلار و اوتوروب‌لار ائلچی داشی‌نین اوستونده.
شاه تئز چیخیر قصرین ائشییینه و گؤرور کی او هر نه ایستی‌ییب هامیسی قاپیسیندا حاضیردی. شاهین امری‌نن قصرین قاپی‌لاری تاغ باتاغ آچیلیب دوه‌لرین یوح‌لرینی بوشالدیللار کی گؤرور ائله هامیسی قیزیل جواهرات‌دی و او ‌دیین کیمی اوزَنگ‌لری قیزیلدان.
شاهین گؤزلری گولوری و گئچیر مئهمانخانی‌یا. سورا اوزون توتور اوغلانا و دئییر: «سؤزوم‌نن قاچان دَییرم. «ناهید» قیزیم سنین‌دی، آمما من ده کی قیزیمی گؤتوروب ائله بئله‌سینه سنه وئرنمه‌رم؟ گرح شهزاده‌نین شَنینه لاییق بیر عمارتین ده اولا کی من ده دوس دوشمن یانیندا خاراب اولمویام.»
آوچی احمد دئییر: «منیم قصریم حاضیردی و کوله فیرنگی‌یه چیخیب گون باتانا باخساز گؤره‌جَحسیز؛ او گون کیمی ایشیلدیری.»
شاه چیخیر کوله فیرنگی‌یه و دوربون‌نن باخاندا گؤرور، نئجه کی او دئییری ائله او جوردی. قصرین بیر کرپیشی قیزیل‌دی بیر کرپیشی گوموش.
شاه دا سؤزون‌نن دؤنمور و گئدیب اورانی یاخین‌نان گؤره‌ن‌نن سورا اوننارا بؤیوح بیر توی توتور.
گوننر شیرین‌نی‌نن گلیب گئچیر‌دیلر کی بیر گون «شوش قولاخ دئو»ین خبری اولورکی ایلان‌لار سولطانی‌نین جادو اوزویی آوچی احمدین بارماغیندا‌دی. او کی یوز ایلدن چوخودی او اوزویون دالسیندایدی، تئز سئحیر ائلی‌ییب دوشور بیر «کوف قَری»سی‌نین قیلیغینا. شیرین‌ دیللی و خوش گئییمنی بیر قَری کی اوووج – اوووج قیزیل خدمه‌لره وئرمه‌یی‌نن بیر باهانان اؤزون یئتیریر شهزاده ناهیدین یانینا. سورا تاس آتیب بیر فال توتاننان سورا دئییر: «هئش بولورسن کی خانلار خانی احمدخان اوزویون سن‌نن چوخ ایستیر ؟»
مارال خانیم بَح‌دن گولوب دئییر: «سن اوجور شئی‌لردن اؤتور فیکرین خاراب ائله‌مه. من اونا جان دئسم وئرر هاردا قالسین کی بیر اوزوح ! اینانمیسان اگر صاباح بو واخ گه گؤر کی اوزوح من ده یا یوخ !»
گئجه یاریسی ایدی کی ناهیدی‌نن احمد شیرین – شیرین دئییب گولوردولر کی بیردن شَهزاده اونون اوزویون ایستیر.
آوچی احمد ده تئز اَل آتیب اوزویون چیخاردیر وئریر اونا. آمما اوزویو وئرنده بَح بَح تاپشیریرکی فیکر ائله بو اوزوح منیم جانیم‌دی و هئش واخ اونی بارماغین‌نان چیخاردیب اؤزگه اَلینه وئرمه.
کوف قری‌سی صاباحی ائله دوز وَختینده اؤزون یئتیریر قصره و اوزویو ناهیدین بارماغیندا گؤرمَح همی سَوینجَح‌دن آز قالیر چیچه‌یی چاتی‌یا. کوف قری‌سی دئییر: «قیزیم، سن ‌دیین لاپ دوزوموش. دونن دئمه من سَهو ائله‌میشم و تاسین یازی‌لارین دوز اوخومامیشام. گلمیشدیم ائله ‌دییم کی او سنی جانین‌نان دا چوخ ایستیر و لازیم ‌دیی کی اوزویو بیرده ایستییه‌سن. فَغط منیم ده دونیادا بیر آروزوم وار اودا بوکی عؤمروم ده بیر دفه ده اولمالی‌دی الیم ‌دیه او اوزویه کی ناهید اوزویو بارماغیننان چیخاتماخ همی قَری الین‌نن توتوب آلیری و بیر گؤز آچیب یومونجا قصر، یئرلی کؤکلی توز دومان ایچینده گؤیه قالخیر.
آوچی احمد کی آخشام اوستی ائوه دؤنوردی گؤردو هر یان چؤل لو بییاباندی و قصردن خبر یوخ‌دی. فیکیرده‌یدی کی گؤردو دئولر یوردوندا بیر زاد ایشیلدیر و‌ دیقّت ائلیین ده گؤردو اؤز ائوی‌دی. اورادا ائله بیر یئر ایدی کی قوش گئتسه‌یدی قاناد سالاردی، آت گئتسه‌یدی ‌دیرناق. چوخ دوشونسه ده گؤردو عغلی بیر یئره چاتمیر و باشینا هر کول اَلَنسه ده ائله اؤزی اَلی‌ییب و اؤز اؤزونه دئدی: «یئددی ده باشا دوشموین یئتمیشده ده باشا دوشمَز. من نییه گَرَح ایلان‌لار سولطانی‌نین سؤزون قوربته سالاردیم و اوزویو وئره‌یدیم شهزادی‌یه؟ ائرمنی‌لر ائله یاخچی دئییبلر کی کاش موسَلمانین سونکی عَقلی بیز ده اولایدی!»
آوچی احمدین فیکری گئتمیشدی ناهید خانیمین یانینا و احساس ائلیردی کی کیشیلیح ده بیر حقّی یوخ‌دی. اودی کی اوتدوغو یئرده اوتدی گؤره نئینه‌ملی‌دی.
آمما ایندی ائشیدَح ناهید خانیم‌نان کی گؤزونون قاباغیندا او کوف قری‌سی بیر قورخولی دئوه چؤندی و اونون اوزونه گولمَح همی آز قالدی باغری چاتدی‌یا. دئو کی گوله – گوله اَسنیردی گؤردو یوخوسو گلیر و گئتدی یاتدی. بو آرادا ایت پیشیح کی هر زاد دان خبردار ایدی‌لار ناهید خانیمین یانینا گلیب دئدیلر: «هئش قَم یئمه! بیزیم شانسیمیز اوردا کسیب کی دئو شیرین یوخودادی. دئولرین ده یوخوسودا آغیر اولار. اونا گؤره ده یاتاندا اوزویو قویوب آغزینا یاتیب کی بیردن گئدیب اونی بارماغین‌نان چیخاتمییاسان. آمما بیزیم ده بیر نَخشه‌میز وار.»
پیشیح قویروغون سیرکییه بولور و دئوین بورنونا سوخاندا، دئو بَتَر دَن آسقیریب اوزوح آتدانیر ائشییه. ایت ده آتدانیب اوزویو گؤیده توتور و وئریر ناهید خانیما کی اؤپوپ گؤزی اوسته قویماغی‌نان دئوین اوت آلیب کول اولماسی‌نان قصرین اؤز یئرینه بیرده قئییتمه‌یین، قلبینده نیّت توتا.
ناهید خانیم دا بو ایشی گؤرمَح همی، گینه توزدومان قالخیر و بیر گؤز یوموب آچانا دئوین کول اولماسین گؤرور و قصرین گینه اؤز یئرینه قئییتمه‌سین. آمما هله یئرین‌نن گؤیون آراسیندایدیلار کی ایتی‌نن پیشی‌یین گؤیلوندن شوخلوخ گئچیر و اوزویو آتیب توتوب اوینادیللار کی بیردن اوزوح اَل‌لرین‌نن قورتولوب دوشور دریایا و دریایا دوشمَح همی ناققا بیر بالیخ اونی اودوری.
آوچی احمد کی فیکیرده‌یدی گؤرور قصر، گؤی ده اوچا اوچا گلیری و بوتون چؤللی بییابان باشلیر دؤنور باغلارا و چیمَن‌نَره. قصرین ایچینه گئدیب شَهزاده ناهیدی ساغ سالیم گؤرَن کیمی اوره‌یی یئرینه گلیر و اونو آغلاماخدان آویداننان سورا، ایتی‌نن پیشی‌یی سؤزه توتوب هر زادی آننیر و دئییر: «قَم یئمی‌یین کی اونون دا چاره‌سی واردی!»
سَحَر کی اولور آوچی احمد ایتی‌نن پیشی‌یی ده گؤتوروب گئدیر دریانین کنارینا و بوتون بالیخچی‌لارا دئییر کی هر ناققا بالیغا بیر قیزیل وئره‌جَح‌دی. بالیخچی‌لار دا کی هامیسی اونی تانیردیلار قاییخ گمی‌لری گؤتوروب گئدیللر تور آتیب ناققا بالیخ توتماغا. بو اوزدن ده هره اؤز توتدوغی بالیغی گتیریر ساحیله و هر بالیغا بیر قیزیل آلیب گینه گئدیر بیر آیریسین توتا. ایت ده کی ائله یئددی آغاش‌دان اوزویون اییین آنناردی، بالیخ‌لاری اییلییه اییلییه قاباغا گئدیردی. تا کی بالیخ‌لارین بیرین بللی‌ییب احمده گؤرسَتمَح همی، احمد باشلیر اونون قارنین سؤکوب ایچ آلاتین ائشییه تؤهمه‌یه و بیردن بیر ه گؤزو ساتاشیر اوزویه و اونی تاپماخ همی ائله بیل کی دونیانی اونا وئریللر.
ایتی‌نن پیشیح ده تئز قاچیب شهزاده ناهیده موشتولوخ وئریللر و او دا سَوینجَح، آوچی احمدین قاباغینا چیخیب اونو چکیر باغرینا.
آللاه سیزین ده مورادیزی وئرسین نئجه کی اوننارین مورادین وئردی.
خوی روایتی – ۹/۱۱/۵۵
روایت ائده‌ن: رحمتلی آنام علویه خانیم