دووار یازیسی
حسین ساعدی
ایکی سئری مدرسه‌نین ناظیمینی یوخودا گؤردوم، قولاغیم‌دان یاپیشمیشدی. گئجه یوخوم گلمه‌دی. گؤره‌سن حسن ده منیم کیمین‌دیر، گؤره‌سن حسن ده ایندی اویاق‌دیر؟ ایکی اوچ ساهاتی ائله “گؤره‌سن، دئیه‌سن‌لر”ینن سوودوم. حسن‌نن مدرسه‌دن یوز مئتیر آشاغی‌داکی کوچهنین قاباغیندا گؤروشه‌جه‌یدیک. اولمایا بیری دووار یازاندا بیزی گؤرموش اولا؟ اصلن گؤرسون دای، جهنمه کی، آدام دا بئربئله قورخاق اولار، یازمیشیق دای.
ائودن کوچهنین باشینا یئتیشمهییم ۱۵ دیقه چکدی. حسن کوچهنین اته‌ییندن گلیردی. من حسنه باخیردیم، مدرسه ده قالمیشدی منیم سول الیمده، یاخینلاشاندا گؤزلرینین شیشیک اولدوغونو گؤردوم. اوستو باشیندان بیر سئوینج‌له قورخو قاریشیق دویقو تؤکولوردو.
دونن گئجه یادیما دوشدو، حسن یاری‌سینی یازدی من ده یاری‌سینی، یازاندان دا سونرا ایکیمیز دئمک اولار ائله اون دیقه قاچدیق، دئییردیک به بیری دالدان بیزی قووالاییر. قاچا قاچا سئوینیردیک، باشلادیغیمیز ایشی قوتارمیشدیق اؤزوده باشاریینان.
اوزاقدان دووارین قاباغیندان سوووشان‌لارا باخیردیم، اونلارین دووارا چؤنوپ باخاندا ائتکی‌لرینه گؤز قویدوم. بیر دووارا باخیپ همشه‌کی یوللارینی گئدیردیلر، تکجه بیر دووارا ساری چؤنوپ باخماق‌دان سووای دوننکی اوشاقلارلا بویونکولرین هئچ فرقی یوخویدو. حسنه دئدیم، حسن دووارین قاباغیندا چوخ دایانما، یازدیغیمیزی گؤروپ اوخوماق قدر گؤرر. حسن قاییدیپ دئدی: هه دوز دئییرسن، اوندا شک ائله‌یرلر. آمما مدرسه‌دن سونرا حتمن بیر عکسینی سالاجاغام.
هاردان بیله‌یدیک ایکی دیقه‌دن سونرا ایندیکی سئوینجیمیزین یئرینی آغیر بیر تعججوب توتاجاق! گئجه ساهات ۱۲ ده زحمتله دولو، هورکویله دولو یازدیغیمیز یازی‌لاری ائسپئرئی‌له چیرکینجه قارالامیشدیلار. هئچ زات اوخونموردو. گؤردوم حسن دیش‌لرینی قیسیپ، بیر شئیلر میزیلداییردی، آرخایینام یازینی قارالایانی سؤیوردو. هیسلنمیشدیک. اؤز یازدیغیمیزی اؤزوموز ده گؤرمه‌میشدیک، تکجه یازیپ قاچمیشدیق. اوشاقلیغیم یادیما دوشدو،، تزه اؤیرشدیییم بیر صفئح سؤزجوک یا ائویمیزین شوماره‌سینی یازدیقدان سونرا قارالایاردیم. آمما قارالایاندان سونرا گنه ده تکجه اؤزوم اونو اوخویا بیلردیم، ایندی او گیزلی یازینی تکجه منله حسن بیلیردیک نه‌دیر! بیرده اونو قارالایان زهلم گئتمیش.
بیردن یوخودان آییخدیم، گنه بو یوخونو گؤردوم. حسنله من قاچیردیق. ساهات آلتی یاریمی گؤرسه‌دیر، الیمی آتیرام کیتابخانامداکی تقویمه، بویون خزل آیینین بیری‌دیر. ۱۸ ایل بوندان قاباقکی گئجه کیمین قورخورام، اونون سحریسی کیمین هیسله‌نیرم، یازی‌لاریمیزی قارالایان‌لاری یوخومدا دا سؤیورم. حسنله ساهات ۷ ده مدرسه‌نین یانینداکی پارکین قاباغیندا گؤروشه‌جهیم. بیلدیرکی، نیشیلکی، گئچمیش ایللر کیمین، ۱۸ ایلیمیز ده بو سایاق گئچیپ، او شهرداری باخمایان پارکین قاباغیندا گؤروشهریک. پارکین دال طرفینده‌کی آغاج‌لار چوخدان‌دیر قورویوپدور. حووضوندا یادیما گلن سو گؤرمه‌میشم. تله‌سیک گئیینیرم، ایسته‌میرم گئج یئتیشم، گئچن ایل حسنی گؤرمه‌ییم نم‌نییه یادیما گلمیر. تله‌سیک گئیینیرم، ائودن چیخاندا الیمی آتیپ کؤهنه خاطیره‌لر دفتریمی ده گؤتوردوم. ائودن پارکا گئتمه‌ییم ۱۵ دیقه چکیر. ساهات ۷ دیر، من دوز زامانیندا پارکین قاباغیندایدیم. اون دیقه‌دن سونرا بیردن بیره بئینیمه ووردو حسن گلینجک پارکین ایچینه باش وورام، یئل خزل‌لری قووزویوپ اوستومه چیرپیردی. ساهات یئددی‌نی بیر روپ سوووشور. به حسن نییه گلمیر؟ پارکین آخیرینا یئتیشدیم، کؤهنه بیر دووار وار، دال طرفی ده ایندی قیزلارین مدرسه‌سی‌دیر، دووارین اوستونده آغ رنگینن نم-نمه‌نه یازیلیپ، سونرادان اونون اوستونو قارا رنگ ایله قارالاییپلار. یازیسی اوخونموردو. بو گؤرونتو منه چوخ تانیش گلیر. یاغیش یاواشدان چیله‌ییردی. دووارین قاباغینداکی نیمکت‌ده اوتوردوم. الیم‌ده‌کی دفتری آچیپ بیر بیر ورقله‌ییرم، ۱۸ ایل قاییدیرام دالی‌یا:
«گئچن هفته، حسنله مدرسه دوواریندا بیر یازی یازدیق، سحریسی قارالانمیشدی، ایکی گون اوندان سونرا، گئتدیک بیر آیری مدرسه‌نین دوواریندا یازدیق، سحریسی گون قارالانمیشدی، اوندان سونرا، اوچ مدرسه‌نین ده دوواریندا یازدیق، اونلارین دا باشینا بنزر اویون گلدی. بیز یازیردیق، قارالانیردیلار، داها یورولدوق، سؤز کسدیک، مدرسه‌میزین دوواریندا یازاق، آنجاق بو دووار پارکا ساری باخیر، آمما حسن دئدی گل بیر ایش گؤرک، سن یاز، بو سئری من اؤزوم قارالایاجاغام، دای گئجه گئتمه‌دیک، دای قورخموردوق، من یازدیم، «تورک دیلینده مدرسه، اولمالی‌دیر هر کسه»، بئش دیقه دؤزدوک، بئش دیقه قاچمادیق، کئف ائله‌دیک سونرا حسن باشلادی قارالاماغا، اولسون هئچ کیم ده بیلمه‌سه اؤزوموز بیلیردیک، ان آزی بو دؤنه اؤزوموز سیلدیک، سیلینمه‌دیک.»
