سؤیله‌ین: مشدی زینال کیشی (۸۰ یاشیندا- خدآفرین- حیدرکانلی کندی)
بیری وار ایدی، بیری یوخ ایدی. تانریدان سووای هئچ کیم یوخ ایدی.اوزاق یوز ایللیک‌لرین بیرینده ، بؤیوک بیر بؤلگه‌ده بیر پادشاه یاشاییردی. اؤز شهرلری‌نین بیرینده یاشایان پادشاهین آروادی چاره سیز بیر درده دوچار اولوب ، دونیاسینی دگیشدی. او زامانین دبی بئله ایدی کی، عزا گونلریندن و عزادارلیق دبلریندن سونرا پادشاه ائولنمه‌لی ایدی. آمما پادشاه اؤلن آروادینی چوخ سئودیگینه گؤره ائولنمک ایسته میردی.سؤزون قورتاراسی بو کی، پادشاه چوخ دایاناندان سونرا امیرلرین و وزیرلرین خواهیشی ایله ائولنمگی بوینونا آلدی.اونا بیر خانیم تاپدیلار. قایدا بئله ایدی کی، سارایین آداملاری و پادشاهین ائولادلاری ، پادشاهین تازا آروادینین حضورونا گئدیب اونا سلام ائدیب، تانیش اولاردیلار.
پادشاهین اوچ اوغلو وار ایدی. اونلارین بیرینین آدی محمد ایدی. محمد پادشاهین کنیزیله وصلتیندن حاصیل اولان ائولادی ایدی. اونون ایکی اوغلودا اول ده ائولندیگی آرواددان ایدیلر. پادشاه او ایکی اوغلونو چوخ ایستردی. امیرلرین و وزیرلرین حضوروندا کئچیریلن تانیشلیق دبی باشلاندی. پادشاهین تازا آروادی چوخ هوشلو – باشلی ایدی. ایلک تانیشلیغا گلن پادشاهین بؤیوک اوغلو ایدی. او چوخ ادب و احتیراملا دئییر « خاناخیر »بالام بویور یوخاری باشدا اگلش. سونرا پادشاهین ایکینجی ائولادی گلیر . خانیم دئییر «تلنبارچی»بالام بویور اگلش اورادا. سونراسی اونون اوچونجو اوغوللوغو گلیر و پادشاهین تازا خانیمی دئییر: آی قیلینجیندان قان دامان بالام بویور اگلش یانیمدا.
خانیمین بو تشبیه لریندن هامی تعجب ائدیر و پادشاه چوخ عصبله‌نیر و ناراحت اولور و دستور وئریر کی اونو پادشاهدان بوشاسینلار. امیرلر و وزیرلر پادشاهدان واخت ایسته‌ییرلر کی، مؤوضونو آراشدیرسینلار. پادشاه راضیلاشیر و اونلارا واخت وئریر. اونلار پادشاهین تازا آروادیندان بو سؤزلری سوروشاندا او مذاکره‌چی‌لردن فرصت ایسته ییر و دئییر سؤزلریمین اثباتی اوچون گرک منه بیر قصر تیکه سینیز و او قصرین کیفیتینی منیم اوستادیم قبول ائده . اونون اوستادی بیر قاری آرواد ایدی. او قاری کوپ مینر ایدی. معمارلار و ایشجی لر گئجه گوندوز ایشه باشلاییرلار.
بیر مدت دن سونرا قصرین تیکینتی ایشلری قورتاریر. گوپ مینن قاری گوپونو مینیب گلر و دئیر: من قبول ائتمیرم بو بینانین فیلان گوشه‌دن فیلان گوشه‌یه‌دک دووارلارین ایریلیی وار. اونون دستوری ایله دووارلاری اوچوروب بیرده تیکیرلر. بو دؤنه قاری دئییر یاخشیدی آمما اوزو گونه ساری دئییل و قیبله‌یه ساری دئییل. ایش بیلنلر اونون سؤزونون دوز اولدوغونو پادشاها چاتدیریرلار و بینانی اوچوروب بیر داها یئنی دن تیکیرلر. قاری گلیر و بینانین گؤزل تیکیلیشینی گؤروب اونلارا ساغ اول دئییر، ولی بو ایشین بیر کم- کسری وار دئییر و سوروشورلار کی، نه‌یی کم‌دی؟ قاری دئییر: « سوسن سونمبول، شئیدا بولبول»و یوخدو.
وزیرلر ، وکیللر و امیرلر گلیب توپلانیرلار و سوروشورلار کی،« سوسن سونمبول، شئیدا بولبول» نه دیر؟!
قاری دئییر او سیزین دردنیزدیر گئدین و آختارین .
شاهین آداملاری مصلحت اوچون توپلانیرلار و بیر نفر تاپماق فیکرینده اولورلار کی گئدیب آختاریب ،« سوسن سونمبول، شئیدا بولبول»-ی تاپیب گتیرسین. اونلار بو ایشین یئرینه یئتیریلمه‌سی اوچون نئچه تلیس‌ده لعل جواهر آرایا قویورلار. پادشاهین بؤیوک اوغلو دئییر قبله –ی عالم ساغ اولسون ایزن وئرین من گئدیب گتیریم. سونرا پادشاهین ایکینجی اوغلو قالخیب دئییر پادشاه ساغ اولسون ایزن وئرین من ده قارداشیملا بیرلیکده گئدیم.
بو ایکی شاهزاده‌یه وسایط حاضیرلاییرلار و اونلار یولا دوشولر و گئدیرلر. پادشاهین کیچیک اوغلو ایسه مکتبه گئنمیشدی. او قاییداندان سونرا قارداشلارینین گئتدیگینی اؤیره نیب ، آتاسیندان ایزن ایسته ییر کی،« سوسن سونمبول، شئیدا بولبول»و آختارماغا گئتسین. پادشاهین مصلحتچی لری یوخ دئییر، آمما محمد قبول ائتمیر و دئییر کی، گرک من‌ده گئدم کی گئدم. او ایجازه آلیر و یولا دوشور. اونادا بیر آت وئریرلر. محمده وئردیکلری آتی هئچ کیمسه مینه بیلمزدی. بونا گؤره کی او آت یئلدن قورخاردی. یئل اسدیکجه او آت قولاقلارینی قیرپیب، بیر گوشه‌یه سیخیلاردی. بونا گؤره کی محمد گئده بیلمه‌سین او آتی اونا وئرمیشدیلر . شاهین مصلحتچیلری دئییردیلر کی، محمد قاییدار.
محمد یولا دوشنده آتین قولاغینا دئدی کی، آماندیر بیز اوزاق یوللار یولجوسویوق، بیر-بیریمیزدن موغاییت اولمالییق و گرک بیر بیریمیزی چوخ ایسته‌یک و بیر بیریمیزه هایان اولاق.
آت محمدی چوخ سئودی. اونلار یولا دوشدولر آونلار قربیل کیمی ییغیلیب، خیرمان کیمی آچیلیردیلار. اونلار یئل سورعتیله یول گئدیردیلر . محمدین قارداشلاری گؤردو کی، آرخا طرفلریندن بیر کولک اونلاری حاخلاماقدادیر. اونلار قورخوردولار. سونرا بیر آندا گؤردولر کی قارداشلاری محمد گلیب چاتدی. محمد دئدی بو ایش آغیردی و سیزین عهده‌نیزدن قیراقدی. بیز گرک بو ایشی بیرلیکده گؤرک و پادشاهی سئویندیرک.ا ونلار ظاهیرده راضیلیق گؤسترسه‌لرده ایچریلرینده ناراضی ایدیلر.بونا گؤره کی ایسته‌ییردیلر ایشلری اؤزلری گؤرسونلر قیزیل- جواهرلری اؤزلری بؤلوشدورسون و مقام و منصب‌لری اؤزلری ییه‌لنیسنلر.
اونلار اوچوده بیرلیکده یولا دوشدولر. بیر واختدان سونرا اوچ یول آیریجینا چاتیشدیلار. آیریجا، هر یولون باشلانیشیندا بیر قارا داش وار ایدی.داشلارین بیرینین اوزونده یازمیشدیلار: ساغ یاندا اولان یوللا گئدنلر قاییدیب گلر. سول یاندا اولان یولون باشیندا یئرلشن قارا داشین اوزه‌رینده‌ده یازمیشلار: سول طرفه گئدن مسافیرلر ساغ – سالامات قاییدیب گلرلر. اورتا یولون اولینده یئرلشن قارا داشین اوزه‌رینده‌ده یازمیشدیلار: بو یولو گئدنلر قاییتماز اولارلار، بو یولون چوخ چتینلیکلری واردیر. او ایکی قارداش قرارلاشدیلار کی بیری ساغ یوللا ، بیری ده سول یوللا گئتسینلر. بؤیوک قارداش ساغ یوللا ، اورتانجیل قارداش سول یوللا و کیچیک قارداش دا باشدان آیاغا خطرلی اولان اورتا یوللا یولا دوشدولر. محمد اورتا یوللا یولا دوشنده دئدی: قارداشلاریم گلین قاییداندا بو آیریجدا بیر علامت یازاق کی، ساغ –سالامات قاییدیب گلنی باشقالارینا دا بللندیرسین و بورایا قاییدیب گلن قارداش، گلیب چاتمایان قارداشین آردینجا یولا دوشسون. بو قرارا گلدیلرکی هره گئتدیگی یولون باشیندا بیر «اوخ – یای» باسدیرسین.بئله ائدندن سونرا هرکیمسه اؤز یولون داوام ائتدی.
محمد ده یولونا داوام ائتدی، گئجه گوندوز یول ائدیب ، بیر چمنلیگه چاتدی. اورادا صفالی بولاقلاری وار ایدی. بیردن بیره گؤی گورلادی و قورخولو بیر سس گلدی. او قورخولو سس دئدی کی ای آناسینی آغلاتدیغیم ، منیم اؤلکه‌مه ایندییه‌دک قوش قاناد سالماییب، قاطیر دیرناق سالماییب، سن بوردا نه آختاریرسان ؟ بورایا گلمکده نئجه جرعت ائله‌میشسن. ایندیجه اتینی تیکه تیکه ائدره‌م ، سوموکلرینی ده آرپا – آرپا ازرم.
گویا اورا قارا دئوین اؤلکه سی ایدی و قارا دئوده «گوپ» مینیب ، گؤیده دولاناردی. دئو چمنلیگه قوندو و محمده یوروش ائتدی. محمد له دئو گولشه باشلادیلار و محمد دئوی ییخدی یئره و باشینی کسیب خورجونونا قویدو ،بیر آزدا دینجلدی و یولا دوشدو.
محمد بیرآز گئدندن سونرا بیر قالاچایا یئتیشدی. قالاچا بیر قصر کیمی ایدی. او، قصرده بیرگؤزل قیز گؤردو. قیز گلیب دئدی:
– محمد! سن بورایا نییه گلدین؟ قارا دئو اوچ گونو کبیر سفره گئدیب، ایندی گلر ، هم سنی اؤلدورر ، همده منی.
محمد قارا دئوین باشینی خورجوندان چیخاریب دئدی:
– نیگران اولما قارا دئوی اؤلدورموشم ،بودا اونون کسیک باشی‌دی.
قیز سئوینیب اوینادی و محمده دئدی:
– سنی تانری یئتیریب ، بویور ایچریه.
اونلار یئییب ایچدیلر و صحبته باشلادیلار. قیز دئدی:
– هارا گئدیرسن؟
محمد دئدی :
– « سوسن سونمبول، شئیدا بولبول،گولو رئیحان» آختاریرام.سن اولاردان خبردار سان یا یوخ.
قیز دئدی:
– یوخ اونلارین یئرینی بیلمیرم. بورا طیلیسم اولونان اؤلکه‌دی هئچ کیم بورایا گله بیلمز. بیز اوچ باجییق،دئولرده اوچ قارداشدیلار. سن اونلارین بیرینی اؤلدوردون،بیریده ساری دئو دیر، بیریده آغ دئو دیر. اونلار داهادا قدرتلی و خطرلی‌دیرلر. اونلار بیزیم اؤلکه‌یه یوروش ائتدیلر ، یوردوموزو تالان ائدیب و بیزی اسیر گتیردیلر.بیز اوچ باجی همن اؤلکه نین پادشاهی نین قیزلاریییق. سنین آختاردیقلاریندان خبرسیزم ،بلکه ده منیم بؤیوک باجیم بیر زادلار بیلیر.
گئجه اولدو. اونلار یئدیلر ، ایچدیلر و یاتدیلار. محمد قیلینجینی قیندان چیخاریب اورتالارینا قویدو. قیز دئدی:
– محمد بو داغی نئیه بورا قویدون؟
محمد دئدی :
– بیز باجی قارداشیق . من سنین قارداشین ،سن منیم باجیم.، منیم سفریم اوزون اولاجاق.
صاباح آچیلدی.آییلیب سحر یئمکلرینی یئدیلر. محمد آتلاندی و قیزلا وداعلاشدی. او گئدیب بیر باشقا چمنلیگه چاتدی. محمد چمنلیکده اولان بولاغین سویوندان ایچیب ، ال – اوزونو یوماغا باشلادی. بو حالدا بیرداها ایلدیریم سسینه بنزری اولان گورولتولو سسلر گلدی. طوفان اولدو. محمد بیلدی کی ساری دئو «گوپ »آ مینیب گلیر.ساری دئو چمنلیکده دوشدو . او محمده حده – حربه کسیب دئدی:
– فیلان فیلان اولموش، سنین آنانی آغلاداجاغام سن منیم قارداشیمی اؤلدورموشسن.
ساری دئو محمده یوروش ائتدی. اونلار ووروشدولار . بیر چوخ دؤیوشدن سونرا محمد دئوه اوستون گلدی و دئوی مغلوب قیلدی. او ، ساری دئوین ده باشینی کسیب خورجونونا قویدو و یولا دوشدو. بیر آز گئدندن سونرا ساری دئوین قالاچاسینا چاتدی .اورادا میثیلسیز بیر گؤزل گؤردو. گؤزل قیز دئدی:
– محمد بورایا نییه گلدین ، ایندی ساری دئو گلیب سنی‌ده اؤلدورر منی‌ده. تئز بوردان گئت.
محمد دئدی:
– نیگران اولما ، من ساری دئوی اؤلدورموشم .
محمد ساری دئوین باشینی خورجونوندان چیخاریب یئره آتدی ، قیز ساری دئوین کسیک باشینی گؤروب چوخ سئویندی. اونلار یئییب، ایچیب شادلیق ائتدیلر. گئجه واختی اولدو .یاتماق اوچون یئر سالیندی، محمد قیلینجینی قینیندان چیخاریب قیزلا اؤزونون آراسینا قویدو و دئدی بیز باجی قارداشییق. صاباح اولدو ، محمد یئییب ایچیب یولا دوشدو .قیز اونا دئدی:
– بورادان اویانا آغ دئوین اؤلکه سیدی ، او چوخ گوجلو و خطرلی دیر.
محمد دئدی:
– من مطلق گئتمه لییم.
و آتینی قیرواق سوروردو. اونون آتی قربیل تک ییغیلیب ، خیرمان تک آچیلیردی.ائله بیل کولک اسیردی . بیر چوخ گئدندن سونرا بیر بولاغا چاتدی ، ال اوزونو یویاراق ، محمد تاریدان ایسته دی کی، اونا یاردیم ائتسین ، گؤیدن بیر سس گلدی کی، قورخما تانری سنه یار اولدو .بو آندان بئله سنه یئددی نرین گوجو وئریلدی.بو آندا، گؤیدن گورولتولو بیر سس گلدی. قارا بولود یئرین اوزونو آلدی ، ایلدیریم لار چاخناشدی ،بیر طوفان قوپدو. بیر سس باغیرتیله قیشقیریردی:
– سنین آنانی ماتمینده آغلاداجاغام، منیم قارداشلاریمی نییه اؤلدورموسن.ایندییه دک منیم اؤلکه مه قوش قاناد چالماییب، سن نئجه گلمیسن.
آغ دئو محمده یوروش ائتدی. محمد بیر زامان اللشندن سونرا دئوی یئره ووردو و باشینی کسدی و آتی‌نین ترکینه باغلادی یولا دوشدو. بیر آز گئدندن سونرا محمد بیر قالاچایا چاتدی ، قالاچادان بیر قیز ائشیگه چیخدی ، او قیز گونشه دئییردی سن چیخما ، من چیخدیم. قیز محمدی گؤروب نیگرانلیقلا دولو بیر حالدا دئدی:
– محمد سن بورایا نییه گلدین، ایندی آغ دئو گلر هم سنی اؤلدورر، هم ده منی .
محمد دئدی:
– قورخما من آغ دئوی اولدوردوم.
و دئوین باشینی آتین ترکیندن یئره آتدی. قیز آغ دئوین باشین گؤروب چوخ سئویندی و تانرییا شکرلر ائتدی. قیز محمدی قالایا آپاردی اونو یورغونلوغوندان چیخارماق اوچون ایستی گؤلمه جه ده یویونماغا گؤندردی و ان دادلی یئمکلر حاضیرلادی و تزه میوه لر دریب قوناقلیق وئردی.
قیز محمد دن سوروشدو کی هارایا گئدیرسن . محمددئدی:
– من سوسن سونبول ، شیدا بولبول ، گول رئیحان آختاریرام.
قیز دئییر:
– بورایادک ایشین آسان ایدی. بوندان سونرا ایشین چوخ چتین اولاجاق. گل منیمله ائولن بورادا قال. دئوین ده ثروتلرینی سنه وئررم .
محمد یوخ دئییر و اوندان ایسته ییر کی اونا بلدچیلیک ائتسین. قیز آغ دئوین اؤلدورولمه سینه گؤره اوندان تشکور ائدیب، دئییر:
– بوردان گئدندن سونرا یولون داوامیندا بیر قارا داشا توش گلجکسن . آتین او داشین اوستوندن سئچراییب کئچسه ، دئمه لی بیرینجی تیلیسمی کئچمیش اولاجاقسان.سئچراییب کئچمه سه اؤزونده ، آتین دا او داشلارین بیری تک قارا بیر داش اولاجاقسیز. اورادان کئچندن سونرا بیر بؤیوک و گؤزل دوزدن ردّ اولاجاقسیز و سونرا ایکی داغین آراسیندان کئچمه لی اولاجاقسیز.ا یکی اوجا داغین آراسیندان اؤتندن سونرا، آی آپارمایاجاقسان و آتین اورادا سنی گؤزله‌یه‌جکدیر. داغلارین طیلیسمینی سیندیریب قاییداندان سونرا اورادا آتا مینیب، یئل کیمی قاییداجاقسان. آتین یئل سرعتیله قاییتماسا ، او داغلار بیر-بیرینه قووشاجاق و سن ایکیسینین آراسیندا قالیب، آرادان گئده جکسن. داغلارین اورتاسیندان قاییدیب گلندن سونرا بیر بؤیوک و مئیوه‌لی باغا چاتاجاقسان. اورانین مئیوه لریندن هئچ نه یئمه‌مه‌لی سن. مئیوه لر قول – بوداقلاردان اوزاناجاقلار کی دور منی یئه ،آمما سن ال وورمامالیسان، یوخسا دونوب یئرینده قالارسان. مئیوه گؤنلون ایسته سه ده ، اتگینی گؤیه توتارسان و تانریدان ایسترسن کی ای الاهی منه مئیوه گوندر. اوندا گؤیدن مئیوه‌لر گلر و یالنیز اتگینه دوشنلردن یئیه جکسن. باغلاردا اؤتندن سونرا بیر گوللو- چیچکلی و یاشیل چمنلیگه چاتاجاقسان. چمنلیگین اورتاسیندا بیر بینا وار .بینانین قاباغیندا بیر آت باغلاییبلار بیرده ایت. آتین قاباغینا سوموک قویوبلار، ایتین ده قاباغینا یونجا تؤکوبلر،سن سوموگو گؤتوروب ایتین قاباغینا قویمالیسان و یونجانیدا آتین و سونرا بینایا ساری گئده جکسن .بینانین ایکی قاپیسی واردیر، اونلارین بیری باغلی و او بیریسی آچیقدی .سن اؤرتولو قاپینی آچیب و آچیقی دا اؤرته جکسن. بینانین ایچینده بیر فرش دؤشه لی دیر. بیر فرش ده قاتلاقلی دیر، سن دؤشه لی فرشی ییغیشدیریب، قاتلاقلی فرشی ده آچاجاقسان. اورادا اؤتوب بیر بؤیوک بینایا چاتاجاقسان، نورلو چیلچیراقلی بیر بینادی. اورایا داخیل اولاجاقسان ،آمما گرک گؤزله یه سن کی، ال- آیاغین او بینایا دیمه‌یه . دیسه داشا دؤنوب قالارسان اورادا.
محمد بوتون بو ایشلی گؤرندن سونرا قصره داخیل اولماق ایستر .آمما یول تاپماز. بیردن گؤزو بیر پیشیگه دوشر کی، قصردن آخیب گلن سو آرخینین ایچیله گلیر. محمد دیوارین آلتیندا کئچه بیله‌جه‌یی آندازه ده دلیب کئچیر .قیز اونا دئمیشدی کی قصره کئچسن داها اورادا راحاتسان و اونلار گئجه لر اویانمازلار و یاتیلی اولارلار.
او قصره داخیل اولوب گؤریر کی دونیانین ان گؤزل بیر بیناسی دیر. گوللو- چیچکلی بیر بینادیر.حامی یاتمیش و او اوتاقلارا بیر –به بیر باخار و بیر اوتاقدا یاتیلی بیر قیز گؤرر . حوری و ملک دئیلنلردن ده گؤزل گؤرونن او یاتیلی قیز دونیادان چوخ آسوده لیکده یاتمیشدی. اونون اوتاغیندا اوچ اؤینمه قوش وار ایدی.اونلارین قاناتلاری چوخ باهالی آلماسلارلا بزنیلمیشدی.او قوشلارین چوخ دا گؤزل و اوره‌گه یاتان سسلری وار ایدی. بونلار همن « سوسن –سونبول، شیدا بولبول و گول-ی رئیحان» ایدیلر.
محمد آج ایدی. او مطباغا گئدیر و دادلی یئمکلر تاپیر و اونلاردان ایسته دیی قدر ده یئییب ، گلیر قیزین یاتاغ اوتاغینا .چوخ گؤزل پالتارلار گئیب یاتان قیزین لیباسلارینین بیرینین بندینی چکیب گؤتوررور و بیر مکتوب یازیب اونون یاتدیغی بالیشینین آلتینا قویور، قوشلاری دا گؤتوروب قاییدیر.او قصرین قاپیسیندان چیخاندا بیر سس دئییر: آی قاپی توت اونو. قاپی دئییر: یوخ اونو توتمارام ، نئچه مدت باغلی قالمیشدیم او منی آچیبدی. او سس دئدی آی فرش توت اونو. فرش دئدی یوخ اومنیم قاتیمی آچدی ،منی سئویندیردی .من اونو توتمارام.محمد حیطدن کئچنده او سس دئدی آی آت اونو توت.آت دئدی: یوخ من اونو توتمارام او منیم قاباغیمدان سوموکلری گؤتوردو ، اوت گتیردی ، من اوندان راضییام. سس دئدی آی ایت توت اونو .ایت دئدی یوخ من اونو توتمارام او منه سوموک وئردی.
محمد اورادان قاچیب باغلاردان اؤتوب آتینا یئتیشدی. او آتینی طومارلادی و اؤپوب میندی. آت کولک کیمی سورعتله اونو محلکه‌دن چیخاردی و ایکی داغین آراسیندان قورتاردی و داغلار باش باشا گلیب اونو اؤلدوره بیلمه دیلر. او اورادان اؤتوب ، دئولرین اؤلکه سینه چاتدی. دئولرین مال- دؤولتلرینی گؤتوروب، اوچ باجینی دا گؤتوروب یولا دوشدو .
محمد گتیردیکلریله بیرگه اوچ یول آیریجینا چاتدی و قارداشلاریله یاپدیغی نیشانه لره باخدی و گؤردو قارداشلاری قاییتماییبلار. اورادا چادیر قوردو ایسته دی گئتسین قارداشلاینی گتیرسین. بؤیوک باجی دئدی: یوخ اونلار چیی سوت یئمیشلردیرلر اونلارا اعتماد ائله مک دوز دئییل. محمد قبول ائتمه دی و اول ساغ یوللا گئدن قارداشینین آردینجا گئتدی. .قاراشینی آختاردیقدا دئدیلر بئله بیر آدام بورایا گلمیشدی بیر آز دولاناندان سونرا آتینی دا ساتیب خرجله دی و ایندی بیر سلمانی یانیندا ایشله ییر. محمد گئدیب سلمانی دوکانینی تاپیب قارداشینی گؤتوروب ، سول یول ایله گئدن قارداشینین آردینجا گئتدیلر. بیر بالاجا شهره چاتدیلار ،قارداشلارینین نیشانینی وئریب سورماغا باشلادیلار. بیر قوجا کیشی دئدی کی، او هر نه‌یینی ساتیب خرجله‌دی و بو شهرده بیر حامام دا تولنبارچیلیق ائدیر.
اونلار قارداشلارینی حامامچی‌دان آلیب ، بازارا آپاریرلار و اونا لیباس وآت آلیرلار و اوچ یول آیریجینا ساری قاییدیرلار. اونلار گلیب آیریجا اولان قیزلار و مال دؤلتی ده گؤتوروب شهرلرینه قاییدیرلار. اونلارین کاروانی بیر سو قویوسونون یاخینلیقلارینا چاتاندا ، قویودان سو گتیرمک اوچون اورادا اوتراق ائدیرلر. او قارداشلار سو گتیرمک ایسته میرلر . ،محمد اونلارین ایختیلافلارینا سون قویور و دئییر،من اؤزوم گئدیرم قویودان سوگتیرم. بؤیوک قیز دئییر:
– یوخ ، سن گئتمه ،بونلارا آرخایین اولما، .
محمد قیزین سؤزونو قبول ائتمیر و گئدیر سو گتیرمگ اوچون قویا گیریر. او سویو گتیریب قویونون آغزینا چاتاندا ، قارداشلاری سو دولچاسینی اونون الیندن آلیب ، اؤزونو ده ووروب سالیرلار قویویا. اونلار ایکی سی ال بیر اولوب ،قیزلاری و مال دؤولتی گؤتوروب آتالارینین پایتاختینا ساری گئدیرلر. محمد قالیر قویودا و اونون آتی دا قویونون یان-یؤوره سینده اوتلویوب دولانیر .اورادان بیر تجارت قافیله سی اؤتوردو، اونلار سو گؤتورمک اوچون اورادا ساخلادیلار. کاروانین ایشچیلری نین بیری قویودان سو گتیرمک اوچون ایپله ساللاندی .او قویونون دیبینه چاتاندا گؤردو کی بیر گؤزل – گؤیچک اوغلان واردی. او محمدی باغلادی و دوستلاری دا ائشیگه چیخاردیلار. او تجارتخانانین صاحیبی محمدی اؤزونه اوغوللوغا گؤتوردو. محمد آتینیدا تاپیب کروانلا اؤز آتاسینین شهرینه ساری گئتدیلر.
محمدین قارداشلاری قافیله لریله آتالاری نین شهرینه داخیل اولدولار. اونلارین گلیشی آتالاری نین قولاغینا چاتیر و دئییرلر کی ایکی قارداش گلیب و« سوسن- سونبوا، شئیدا بولبولو» ده گتیریبدیرلر.
«سوسن-سونبول شئیدابولبول، گول-ی رئیحان» ین صاحابی اؤز قصرینده یوخودان اویانیر. گئدیر آینا قاباغینا، گؤرورکی ، اوزونه ایکی لکه دوشوبدور. قیزلار و خدمه لری چاغیریر و دئییر کیم منیم اوزومدن اؤپوجوک گؤتوروب؟! قیزلار بو ایشدن خبرسیز اولدوقلارینی سؤیله ییرلر و باشا دوشورلر کی، قوشلاردا یوخدور و قیزین پالتارینین بیرینین بندی ده یوخدو و اینیندن یئره دوشور. خدمه لر قیزین یاتاغینی سلیقه سهمان ائدنده گؤرورلر کی اونون یاتاغینداکی بالیشین آلتیندا بیر مکتوب دا واردیر. قیز مکتوبو اوخویور و بوتون سرکرده لری قصرینه چاغیریر. اوردولاری حاضیر لاییرلار و محمدین وئردیگی آدرسه و اونون آتاسینین پایتاختینا یوروش ائدیرلر. قیزین اوردوسو محمدین آتاسینین پایتاختینی محاصیره یه آلیرو او شهرین دؤوره‌سینه خندکلر چکدیریر کی، بیر کس شهردن چیخیب گئده بیلمه سین. شهر اهلینه پادشاه امر ائدیرکی اونون قوشلارینی گتیرن اؤزون اوزه چیخارماسا شهری ورد-ی ،وئران قویاجاق. پادشاهین امریله ایکی قارداشلارین بیری گئدیر قیزین حضورونا. قیز دئییر قوشلاری نه سایاق توتدون، او دئییر جله قوردوم توتدوم . قیز بیلیرکی، یالان سؤیله دی و اوغلانی حبس ائتدیریر. امر ائدیرکی قوشلارین بورایا گتیره‌نین بیزه وئرمه‌سه‌لر شهرین تورپاغینی آت توربالاریندا داشیین.
پادشاه باشقا اوغلونودا قیزین حضورونا گؤندریر و قیز اوندان سوروشورکی، سن قوشلاری نئجه توتا بیلدین ؟ اوغلان دئییر من پاپاغیمی اونلارین یووالارینین اوستونه قویدوم و اونلاری توتدوم گتیردیم.. قیز گؤرورکی بودا یالان دئییر «سوسن-سونبول شئیدابولبول، گول-ی رئیحان» ی بئله لیکله گتیرمک اولمازدی.اونودا قارداشینین یانیندا حبس ائتدیریر و پادشاها بیرجه گون فرصت وئریر.
محمد اونو قویودان چیخاران تاجیرله بیرلیکده آتاسینین شهرینه چاتمیشدی . او ماجرالاری ائشیدیر و اونو نجات وئرن تاجیردن ایزن آلیب قیزین حضورونا گئدیر و دئییر:
– او قوشلاری گتیرن و سنین اوزوندن اؤپوجوکلر گؤتورن و لیباسلاریندان بیرینین بندینی گتیرن منم.
قیز بیلیر کی محمد دوزونو دئدی و محمد له باریشیر و اونون قوچاقلیغینا ساغ اول دئییر. قیز دستور وئریرکی اونون قوشونو شهرین دؤورونه چکیلن خندکلری دولدورورلار. محمدین خواهیشیله اونون قارداشلاریدا دوستاقدان آزاد اولورلار. محمدی قویودان چیخاران تاجیر ده محمدین آتاسینین وزیری اولور. محمد او قیزلا ائوله نیر و آغ دئوین الیندن آزاد ائتدیگی قیزلادا ائوله نیر و قارداشلاری نین بیری ساری دئوین اسیری اولموش قیزلا، بیری ده قارا دئوین اسیری اولموش قیزلا ائوله‌نیرلر و اونلارین اؤلکه‌لرینه گئدیرلر و او بیلیجی قادینین دا سؤزو دوز چیخیر و پادشاه سونکی آروادیله اؤز شهرینده امن آمانلیقلا یاشاییرلار.
