بوغاناق (مولفی مرحوم محمد ملکنژاد) رومانی، رومانین ایلکینده باش اوبرازینی بوغاناغا، بورولغانا سالدیغی کیمی ائله ایلک آندان دا سیرلی تحکیهسی ایله، سئحیرلی ایفاده اوسلوبو ایله اوخوجوسونو دا بورولغانا سالیر. بورولغان اوخوجونو اؤز ایچینه چکیر عینی ایله باش اوبرازینی اؤز ایچینه چکدییی کیمی. بوغاناق رومانیندا تحکیهچی (راوی)، زامان ماشینی کیمیدیر. زاماندان زامانا درحال سیاحته چیخان بیر تحکیهچی گئدیب چاتدیغی زامان کسیمینده اؤزونو چوخ راحات حیس ائدیر.
اوچ نسلین تحکیه (روایت) موضوعسو اولان بوغاناق رومانی، اؤزونون تحکیهچیسینی ایکینجی نسیلده یعنی اورتا نسیلده احاطه ائدیر. تحکیهچی مصطفی یا ماتانین دیلی ایله دئسک میسدانا اثرین باشقهرمانی اولاراق اثرین ایچینده اشتراک ائدیر. بئله تحکیهچییه، قهرمان تحکیهچی (راوی قهرمان) دئییلیر. قهرمان تحکیهچییه، مداخیلهچی تحکیهچی(راوی مداخلهگر) ده دئییلیر. یعنی بوتون سوژئت بویو، یا دقیق دئسک تحکیه بویو، تحکیه ماجرالاریندا اؤزو ده اثرین قهرمانی یا کاراکتئری اولاراق اشتراک ائدن کاراکتئره مداخیلهچی قهرمان دئییلیر. مداخیلهچی قهرمان، یازارین یئرینه اوتوراراق اونون یئرینه سوژئتلری سؤیلهییر.
اثرین بوتون بؤلومونده، اصیل یازیچی تحکیه چرچیوهسیندن کناردا قالاراق اونون رولونو «منتحکیهچی» (راوی اول شخص) اولان باش قهرمان یئرینه یئتیریر. بو تحکیه واسیطهسی ایله اوخوجو، مؤلفی اونودور. بونون باشقا کاراکتئرلرده، منتحکیهچی بئینینده آخان دیلی ایله تانیش اولور. روماندا بیر یئرده مؤلفین تحکیهده اولان حضورونو بیلیریک: او دا رومانین سون بؤلومودور. بو بؤلومده مؤلف، اؤزونون اساس کاراکتئری اولان «منتحکیهچی مصطفی»نی، اونون ساییقلاماقدا اولماسینی، یوخو ایله کابوسلار گؤردویونو، روحی سارسینتیلارینی اوخوجو ایله بؤلوشدویو حالدا، بو کاراکتئر حاقدا باخیش بوجاغی بیلدیردییی زاماندا گؤروروک. بو بؤلوم ایسه اوچونجو شخص دیلی ایله سؤیلهنیلن بیر بؤلومدور.
بئلهلیکله اثرده اوچ باخیش بوجاغیندان (اویه دید) استفاده ائدن یازیچی اونون تحکیه اوسلوبوندا باجاریقلی بیر یازیچی اولماسیندان خبر وئریر. اثرده باخیش بوجاغی اوچلشیر:
الف) واسیطهسیز ایچمونولوق (تکگویی درونی مستقیم)
ب) واسیطهلی ایچمونولوق (تکگویی درونی غیرمستقیم)
ج) اوچونجو شخص دیلی
رومانین اساس بؤلومو بیرینجی باخیشبوجاغی ایله سؤیلهنیلیر. اصلینده بوغاناقدا اولان مونولوق حادثهلر، سوژئتلر باش اوبرازین (منتحکیهچینین) ایچ دانیشیقلاری واسیطهسی ایله اوخوجویا چاتدیریلیر. بو ایچ دانیشیقلار بعضا همان آندا یعنی روایت زامانیندا اولایلاشان حادثه و یا داورانیشلار اوزریندهدیر. اؤرنک اوچون تحکیهچی اؤز حیات یولداشینی خستهخانادا یانیندا گؤرهرکن ایچینده دانیشدیغی سؤزلر همان لحظهیه عایددیر. آنجاق بو آنا عاید اولان دانیشیقدا بیردن بیره کئچمیشی ده بو سوژئتلره قاتدیقدا اونون مونولوقو خاطیره سایاغی اولور. چونکی کئچمیشه قاییدیر. بعضی حاللاردا ایسه اونون دانیشیق و مونولوقونون زامانی بللی دئییل. عمومیتله مونولوق چوخ شاخهلی بیر باخیش بوجاغیدیر. اونون ایچینده هر ایش گؤرمک اولار. کیچیک بیر ائپیزودیک دانیشیقلا باخیش بوجاغینی دییشدیرمک اولار. ائلاستیک بیر ماهیتی وار. بوغاناق بوتون بو باخیش بوجاقلارینی سیناییر. اونون مونولوقلاری واسیطهسیزدیر. بونا گؤره ده بیرینجی شخص دیلی ایله سؤیلهنیلیر؛ و بوتون بو سببلره گؤره، اثرین «شعور آخینی» (جریان سیال ذهن) اوسلوبوندا یازیلماسینا چوخلو شاهیدلر گتیرمک اولار. یازیچی بو اوسلوبدان استفاده ائدرکن نئچه مقصدی قارشیسینا قویور:
۱.رومان، شعور آخینی اوسلوبا مخصوص اولان بیرینجی شخص دیلی ایله سؤیلهنیلهرک یازیچی بونونلا دا ایچمونولوقلو اوبرازلار یاراتماغا جان آتیر. بونونلا او متنآلتی دیالوقلار یاراتماقدا دا اوغورلو گؤرونور.
۲.یوخاریدا دئدییمیزه اساسلاناراق یازیچی بو اوسلوبو سئچمکله، باش قهرمان و کاراکتئرین داخیلی توققوشمالارینی، خاراکتئرینی، ایچچالخینتیلارینی، روحی سارسینتیلارینی اورتایا قویور.
۳.بو اوسلوب واسیطهسی ایله زامان، خطیلیکدن چیخیر. اثری بیر غیرخطی تحکیه اوسلوبو ایله ایزلهییریک.
۴. ایچمونولوقدا بیز کاراکتئرین شعور آخینیندا چات (گسست) گؤروروک. اونلارین چوخو بیر بیرینین آردی آردینا گلمیر ظاهرا ییغجام اولمایان جوملهلر ایشلهنیلیر. کلمهلر بیر چوخ حالدا یاری ایشلهنیر. یا جوملهلر کامیل اولمادان یاریدا بوراخیلیر. (بونلارین هامیسینا بو روماندا نمونهلر وار) .
۵. شعور آخینی اوسلوبونون باشقا بیر اؤزللییی اولان شعرسل نثردیر. بو اثرین ایلک بؤلومونده اولان شعرسل و بدیعی نثر بونا شاهیددیر. بوندان علاوه، یازیچی منتحکیهچی دیلی ایله نقل ائتدییی سوژئتلرین بیر چوخ بؤلومونده ده بو نوع نثردن استفاده ائدیر.
سوندا دئمهلییم کی بوغاناق رومانینین اورتالاماسی یوخدور. بو کیتابی اوخویان اوخوجو یا حدسیز درجهده سئوه بیلر؛ یا دا اثری آنلامسیز بیر اثر ساناراق اونو سئومهیهجکدیر. بو کیتابی، اوخوجوسو ایله دیرلندیرمک اولار. پروفسیونال اوخوجو اوندا اوسلوبون پروفسیوناللیغینی تاپدیقدا حدسیز درجهده سئویملی بیر رومان کیمی دَیَرلندیرهجکدیر. بونون عکسینی دوشوننلر، رومانین تحکیه اوسلوبونون قاتیشیقلیغیندا ایتیب قالان اوخوجو ایسه بو کیتابی بلکه ده اوخومادان یاریدا کنارا قویا بیلر.
همت شهبازی
چئویرن: همت شهبازی
ترجمه: همت شهبازی
سسلندیرن: همت شهبازی
- یادداشت
- اوخوماق زامانی: 3 دقیقه
- https://ishiq.net/?p=33309
چاپ