«ذکیه ذولفقاری»نین «سون قرار» اثری حقینده
قاسیم تورکان
ذکیه ذولفقاری بو گونکی ادبیاتیمیزین نثر قایغیسی چکنلریندن‌دیر. شعر بازاری‌نین اوغلان چاغیندا، اوره‌گی نثریمیزه چیرپینان خانیم یازیچیمیزین اثرلری نثر خزینه‌میزی زنگینلشدیرمه‌ده‌دی.
ایللر بویودور شیرین قلمی‌له تانیش اولان‌لار بو یازار ترجمه‌چی‌دن دوم- دورو، جانا سینر، یاغ کیمی آخیب بال کیمی دادلانان اثرلر شاهدی اولموش‌لار. مجازی فضادا اولان دوستلار داها آرتیق بو صمیمی قلم صاحبی‌له تانیشدی‌لار.
قلمیندن سوزن، هم ده سطیرلریندن آخان آجی گولومسه‌مه‌لرده، ذکیه خانیمین، خفیفجه تورکو طنزینه نئجه اقتدارلا یاخینلاشماسینی، هابئله احاطه‌سینی آیین –آیدین دوشونماق اولور، او هر بیر اثری‌له، بللی گوجونو گؤز اؤنونه سرمکده‌دیر.
دوشونجه بابیندا ایره‌لی‌له‌ین ذکیه خانیم، شجاعتلی و فنادن قورخماز، عزرائیله دوداق بوزرکن، اینیلتی‌دن ایراق گزن بیر یازاردی. آجی حقیقت‌لری اتی و قانی‌له آنیب، آنلاییب، بیزه اؤرنک یوخ، بلکه آنلادیغین پایلاشیر.
بو سطیرلری گئج یازسام دا، البت کی، هئچ باهانا لازم گؤرونموردو. یازمالی‌دیم. اما باهانا آختاران‌لار اوچون قوی «سون قراری» بهانه ائله‌ییب، سون اثرینه دایاناراق، بو یازار و ترجمه‌چی باره‌سینده سیزلرله بیرطرفلی مخاطب حؤکمونده سئودیکلریمی سریم گوزلر اؤنونه، سؤز- سؤزو گتیرر آرشین – بئزی. شاید اولا کی بیری ده دیلله‌نیب بیر سؤز آچااااا!
ذکیه خانیم ذوالفقاری‌نین حکایه اؤلچوسونده یازدیقلاری، اجتماع، معیشت، جامعه ده باش وئرن آجیلی- شیرینلی واقعه لره حصر اولوناراق، رئال و گئرچک‌لری، یارار-یاراماز، آنجاق قلمه چکمه‌یه چالیشیر. بو چوخ اهمیّتلی‌دی کی دیالوق‌لار، طبیعی آخیب، سؤز یئرینده دوغما – دولاما اؤتورور. سوژه‌لری اجتماع و رئال یاشاییشدان سطیرلره یول تاپان آجیلی – شیرینلی ماجرالردی. اؤلوم ایتیم دونیاسیندا تؤی دؤیون جانلانان اوره‌ک یادداشت‌لاریندا، مخاطبین اوره‌گی، آغلار – گولر آیی کیمی گاه کدر دن دولور و گاهدان دا دوداقلاری گولومسه‌یه‌رک ایچه‌ریسینی سئوینج چولقالاییر.
شاید او کس لردن کی چوخلو مراوده‌م اولار، بیریسی ده ذکیه خانیم‌دی. حتی بعضاً یازیلاریمدان دا چاپدان قاباق، گؤندررم اوخویوب، نظرین دئسین. بونو دئدیم، مخاطب بیلسین کی بو سطیرلر نئجه زنگین تانیشلیغین ماحصلی ساییلا بیلر.
دوزون آختارساز، «سون قراری» اوخومامیشام. دئدیم کی بهانه‌دی. قراردی الیمه چاتسین، هله چاتماییب. اما اولوب کی بعضی یازار دوست‌لاریمین اثرلرینه یازدیقلاریم سطیرلر، اثری اوخومامیشدان یازیلیب. چون یازاری سطیر به سطیر اوخوماق، آداما یاردیمجی اولا بیلیر.
بیر گون آقای علیرضا سیف الدینی دئدی؛ ایلک دفعه دی گؤرورم کی آدام بیر کیتابی اوخومامیشدان دا ائلییه بیلر اونا راجع بیر ذات یازسین… بئله معجزه‌لر مندن گؤرسه‌نیب، گینه گؤرسنه بیلر.
بلکه ده بو کیتابدا توپلانمیش ماجرالارین بیر نئچه‌سیندن بیر زاد‌لار بیلیردیم. هر حالدا «سون قرار» ذکیه ذولفقاری‌نین سون زامان یایلمیش اثری، مخاطبی یئنه رئال و اجتماعی مضمون‌لارلا راستلاشدیریر. «سون قرار» لیریک بیر قرار یوخ، بلکه بیر آروادین، اری‌له سون صحبتینه عایددی. بیر تفاهم مسئله‌سینین عقیملیغیندان تؤره‌نیر. یئنه ایکی متفاوت دونیا بیر سقفین آلتیندا سیغیشانمیر. دونیانین هر یئرینده رایج بیر ماجرا.
اوره‌کلرده نه کئچیر؟! بیری دایانیر دؤزور، بیریسی ال – الدن اوزور. اما هر ایکیسی ده عؤمور بویو آجیلی- شیرینلی خاطره‌لرینه هئچ قبیرستانلیغدا باسدیرماق اوچون گؤر تاپانمیر. لعنت او بیتی‌یه کی عشقی ادعایا چئویریر. آمان الده چکیلن قول[امضاء]لاردان، اوره‌کده چکیلن قول‌لار کاغیذ اوستونه گلمیینجه، دواملی اولور. عشق اولسون اوره‌کلرده چکیلمیش قول‌لارا…
ذکیه ذولفقاری‌دن بو گونه کیمی، چاپ اولوب، یاییلان اثرلره بیر گؤز یاییندیرماق سؤزوموزه قوّت اولا بیلر.
1- «گولرکن بئله» فریبا وفی‌دن بیر ترجمه
2- «دوغولمایان اوشاغا بیر مکتوب»، اوریانا فالاچی‌دان بیر ترجمه
3- «دنیز کؤچو»، فیروز مصطفی‌دان کؤچورمه
4- «سون قرار»، تألیف
البته ذکیه ذولفقاری‌دن، چاپ اولمامیش ترجمه‌لرده الده‌دیر.
1- «اؤلکه میزین سیرلاری» رضا براهنی‌دن ترجمه
2- «نادره» سید جعفر جواد‌زاده‌دن بیر ترجمه
3- «تورکلرین قدیم تاریخی»، کؤچورمه حالیندا دیر.
ذکیه خانیم ذولفقاری‌یه جان ساغلیغی هابئله آرتیق نائلیتلر آرزی‌سیله بو سطیرلره سون قویولور.
۱۳۹۹ بهمن آیی
