پست مدرنیزم، بیز و ادبیاتیمیز
افراسیاب نوراللهی
بیر ایکی ایل اولاردی اینترنت سیته‌لریندن اوزاق اولدوغوم.(البت بو ادبیاتیمیزدان اوزاق اولماق آنلامینا گلمیر. بیلدیینیز کیمی بو کیمی سیته‌لر، ساده‌جه بیر گؤسترگه‌سی ادبیاتین، اودا حله تام اولمادان.) بو آرا، کیتاب یایین ائولرینینده سایخاش اولدوغو دویولوردو. سون واختلار باغلاندیم یئنه. گزیشدیم. آشنا بلوگ‌لاری دولاشدیم. سون یازیلارینی و قویدوقلاری تاریخی گؤردوم. آز قالسین ایکی ایل اولاردی چوخوسونون تزه‌لنمه‌دییی. تزه‌لنیبسه‌ده، فصیلدن فصیله و آزاجیق‌دا ایکی آیدان بیر! یعنی بو سایاق و بو تورلو…
البت تزه مزه بلوگ‌لاردا واردی. آنجاق صحبت اونلاردان دئییل، “اون”لاردان گئدیر! یعنی بارماق سایسیندا و عینی حالدا سهمانلی، سامباللی اولانلاردان. داحا دوغروسو اؤزونو سهمانلی و سامباللی آپارانلاردان.
بیردن “آلاتوران” دوشدو یادیما. اورایادا بیر باغلانیم – دئدیم. باغلاندیم. اورادا ائله! یعنی بیر تورلو بیزیمکیلر کیمی!
ندن‌لرینی دوشونمک ایسته‌دیم. بیر آز گئری دؤنمه‌ییمه سبب اولدو. یادیما “باش چیخاران اؤلوم” دوشدو. ۱۳۸۵-نجی ایل بوراخیلان ۷۰-دن چوخ گنج استعدادلاردان شعر آنتولوژیسی. اوندان سونراکی گلیشیم، آردینجادا آردیجیل بوراخیلان کیتابلار، اولوشان ادبی جریان و اونون سوکانجیلاری و آلاتوران پست‌مدرنیزمینین نئچه‌یینجی کوپیه‌سینیده ووروب گتیره بیلن‌لر، بیلمه‌ینلر، لومپئن‌لر، آنتی‌لر و داحا نه‌لر، نه‌لر … دوشدو! بیر آنلیغا باشیم دولدو هامیسیلا…
بیر یاندا مثبت آددیملار، اوغورلو دئنئییم‌لر، بویوک‌لوک‌لر، اوبیر یاندا چاتیشمازلیق‌لار، قصورلار. و ذاتن مثبت‌لر اؤز ایشینده، هئچ نه‌یه باخمادان و چاتیشمازلیق‌لار پوسودا؛ بیر فرصت بولسونلار-دئیه، یئنی بیر چاتیشمازلیق تؤره‌تسینلر-دئیه. و منیم اوچون ان اؤنملیسی سایین علی جوادپور جنابلاری دئمیشکن، بو کی؛ بونلارین هامیسینین اؤته‌سینده بیر ادبی جریان وار بوتون قصورلاریلا، بوتون چاتیشمازلیقلاریلا. و اؤزونه ائله یئر آچمیش کی، بو ایللره دؤنونجه و بو ایللرین ادبی پروسه‌سینی دوشونونجه، مس بونو گؤرور و بونو دوشونورسن.و بو یعنی وارلیق. یعنی جریان، حیات. و بو یعنی ادبیات. و بونا سؤز اولا بیلمز. و دیری، حورمتی، عظمتی هر زامان یئرینده. آنجاق بو گونکو دورومونو دوشونونجه، آرتیق یالنیز یاخشیلیقلارینی دئییل، نوخوشلوق‌لارینی، قصورلارینی و چاتیشمازلیقلارینی‌دا دوشونمه‌یه بیلمزسن. و ذاتن‌ده بو طلب اولونور.
تزه آیاق توتموش گنج ادبیاتیمیزی بلکه بیر سوره فقط اؤیمک و اؤپمک گرکیردی. آنجاق آرتیق ائله بیر واخت گلیب‌کی، یالنیز اؤیمک دئییل، دیریلییی، دیرچلیشی اوچون سؤیمک، دؤیمک و ادبی دیلله دئسک تنقید، تنقید و تنقید زوروندا و دوروموندادیردا. او اوزدن بیز بو یازیدا و بو باشلانیشدا اؤیوله‌سی توم جهت‌لرینی، توم سایغی و حورمت بسلدییمیز حالدا، دیققتیمیزی و تلاشیمیزی قصورلاری و چاتیشمازلیقلاری اوزرینده جمعله‌مه‌ییمیزه اؤنجه‌دن قرار وئریر و اوماریم، صرف بو اوزره متمرکز اولدوغوموز، بو ادبی جریانین بؤیوک‌لوک‌لرینی، عظمتینی و اونا اولان سایقی و حورمه‌تیمیزی کؤلگه‌سی آلتینا آلماسین. آلارسا، ایندیدن هرکسین، حتی حاققیندا صحبت آپاراجاغیمیز سوکانچیلاریمیزیندا بئله، گؤتوردویوموز بو آددیما، گئنیش بیر آچیدان باخماسینی، چؤزمه‌سینی و معین قناعته گلمه‌سینی طلب ائدیر و دیله‌ییریک، ادبیاتیمیز نامینه. چالیشاجاغیق گؤردویوموز، دویدوغوموز، حیس ائتدییمیز و درک ائتدییمیز توم چاتیشمازلیق‌لاریمیزا بیره‌ر بیره‌ر واریب، ایمکانیمیز چرچیوه‌سینده چؤزوب و آردان قالدیریلماسی اوچون اؤنریلریمیزی ساغلایاق. و بورادادا یئنی یئنی چاتیشمازلیق‌لارلا اوزبه‌اوز اولاجاغیمیزا، اوزلشدییمیزه ایندیدن اینانیر، باغریمیزا باسیر و اعتراف ائدیریک! چونکو چاتیشمازلیق‌لاریمیزی باغریمیزا باسماغی باشارینجا، باشاریلی اولدوغوموزا اینانیریق.
بیرینجی و ان بؤیوک چاتیشمازلیق(البت چاتیشمازلیق دئییل، ان بویوک سورون) بو گون ادبیاتیمیزدا، اؤزه‌للیکله‌ده گونئی ادبیاتیمیزدا “پست مدرنیزم” سورونودور. هئچ‌ده تصادفی دئییل‌کی، ادبیاتیمیزدادا سرعتلی بیر باشلانیش و ماراق، میللتچیلیک حرکاتی، شیمالی آذربایجانیمیزین مستقیللیی و بورادادا اصلاحات دؤولتینین معین نسبی آزادیقلیقلاریلا اوست اوسته دوشور.دئمک ایسته‌ییرم؛ شیمالی آذربایجانیمیزین مستقل‌لییی، بیر باشا مللتچیلیک حرکاتیمیزین گوجلنمه‌سینه و یئنی جان الماسینا سبب اولدو. بو ایسه، هر ساحه‌دن اؤنجه دیلده و ادبیاتیمیزدا( ادبیاتیمیزدا ایسه ان چوخ شعرده) اؤزونو گؤستردی. یئنی آیاق توتان شعریمیزه، یئریمه‌یه فضا گرکیردی. اونودا اصلاحات دؤنمی ساغلادی. یئنی آیاق توتان شعریمیز(اوزامان ادبیاتیمیز صیرف شعرایدی) آددیملارینی ایلک گئده‌بیله‌جه‌یی و ان یاخین اولان، همده ایللر حسرتی اولدوغو آذربایجانیمیزا(همده آذربایجان جمهوریمیزه) گؤتورمه‌لیدی و گؤتوردوده. نه‌لر گؤردو اورادا؟ بیر یئنی مجادله! آلتمیشینجیلار دئییلن ان سئودیک‌لری شاعر و یازارلارلا، گنج نسلین، داحا دوغروسو آزادیازارلار و آلاتورانچیلارین مجادله‌سی. طبیعی‌دیرکی؛ اینقلابچی روحلارینی ان چوخ بو گنج‌لر قانع ائدیردی. او اوزدنده، ایلیشگیلریده، داحا چوخ آلتمیشینجیلارلا دئییل، بونلارلا اولدو. هرچند آلتمیشینجیلاریدا، بو گنج‌لرله یاناشی بو تاییمیزا تقدیم ائتدیلر. آنجاق اؤزلری یازیلاریندا و شعارلاریندا آلتمیشینجیلاری دئییل، آلا تورانچیلاری منیمسه‌ییب و اؤنم وئردیلر. و تزه تزه آیاق توتان ادبی درگی‌لریمیزده، ان چوخ پست‌مدرنیزم دئنیلن و دئییلن یازیلارا یئر وئردیلر. و بودا بورادا بیر چوخ استعدادلاریمیزین، داحا دوغروسو شعرلرینده و یازیلاریندا سؤر سؤیوش اولمایان یازارلاریمیزین ایراقدا و گئنده قالماسینا سبب اولدو. آرتیر مالییام، او تایدا آلتمیشینجیلار شیمالی آذربایجان ادبیاتینین او دؤنمینده ان سون نقطه‌نی قویموش و زیروه‌ده‌ایدیلر. مستقل‌لیکدن سونرا یئتیشن یئنی نسیل بیر شئی ائتمه لیدی؟ ذاتن بیر شئی ائتمه‌لیدیلر! و نه معلوم کی، ایستر ایستمز اداره اولونمادیلاردا! البت بو بیر فرضییه‌دیر. و نییه‌ده اولونماسینلار؟! ان بؤیوک دیری، واری “قاراباغی” الدن گئتمیش کیمی اولان بیر میللتین گنج‌لرینی و ایستعدادلارینی البت کی، دیرسیزلییه و توم دیرلرینین علیهینه چیخماغا سوق وئرنلر اولاردیدا! “پست مدرنیزم” نه دیرکی؟! اصلینده پست مدرنیزم توم دیرلرین، اینانجلارین و اعتقادلارین علیهینه چیخماق‌دیر.
“قاراباغی” گئرییه باخمادان قوپارماق و آپارماق ایسته‌ینلر، البت کی، چالیشاجاقدی ایلک او میللتین اؤز ائولادلارینی، اؤز استعدادلارینی، اؤز جمعییتینی اؤز دیرلری، اینانجلاری و اعتقادلاری علیهینه چیخارتسین. عینی فارس شووونیزمینین بیزلره وئردیی بیر سورو او تیپلی شعارلار و ایده‌لر کیمی. او جمله‌دن، بو سون واختلار دیله دیشه سالدیقلاری “دنیا دهگده‌لشیرکن، نه‌دیر بو دیل، میلی ایستک‌لرینیز؟”!..
بلی بیزیمکیلر، داحا دوغروسو یئنی آیاق توتان ادبیاتیمیزین بو یئپ یئنی سوکانچیلاری اولسون‌کی، ایسته‌مه‌دن گونئی ادبیاتیمیزیدا توم دیلریمیزین، اینانجلاریمیزین علیهینه چیخارماغا سوق وئرمه‌یه باشلادیلار.
جمعییتیمیزده، اسلامی انقلابدان سونرا، دینی، معنوی دیرلریمیزین زده‌لندییی و آرادان گئتدیی بیر یئرده و اونلارین یئری گلدییی و یئرلرینین بوش گؤرندویو بیر یئرده، پست مدرنیزمی شعار وئرمک، اصلینده حاکیمیتله موافق و یاناشی و چیین چیینه گئتمکدن و اولماقدان ساوایی بیر شئی دئییلدیر.
بیلدیینیز کیمی بابک قالاسی، ۸۵خرداد حرکاتلاری پست مدرنیزمله دئییل، ملی، معنوی درلریمیزه اینانجدان، اعتقاددان و اینامدان ایرلی گلن اولایلاردیلار اصلینده.
گؤرونور بو بئناوا سوکانچیلاریمیز، اؤزلریده بیلمه‌دن ائله اداره اولونوبلارکی؛ اؤزلری اؤزلرینین علیهینه اولوبلار.
ایکینجی اوزلشدییمیز سورون، مطالعه‌ایله ایلیشگیلی‌دیر. البت جمعیتین دئییل، شاعیر و یازارلاریمیزین مطالعه‌سیله باغلی اولان‌دیر. تورکییه جمهوریتینین، بو سون اون بئش، ایییرمی ایلده هر طرفلی گلیشیمی آرتیق هامییا معلومدور. ادبیاتی، موسیقیسی، گئییمی، … آرتیق سرحدلری چوخدان پوزموش و دونیانین بیر چوخ اؤلکه‌لرینده اؤزونو چیزمیشدی. اوچ‌یوزدن چوخ سوسیال مئدیا تلویزیا کاناللارینین بیری بیریندن واز کئچیلمه‌مه‌سی، معاصیرلییی، شاعیرو یازارلارینین هر طرفلی تبلیغی قانی بیر، جانی بیر، دیلی بیر بیزلریده هر کسدن چوخ قازاندی و قاورادی البت. ائله‌کی، گئجه گونوزلریمیزی ساردی. منیمسه‌دی و اؤنمسه‌دی هر کسی. او قدرکی؛ اؤزوموزو دئییل، اؤز تورکجه میزی دئییل تورکییه تورکجه‌سینی دانیشماغا باشلادیق. بو آرا حتی اورتاق آذربایجان –تورکییه دیلی یاراتماغا چابا گؤسترنلرده اولدو.
تورکییه تورکجه‌سی اؤز جغرافی اقلیمیندن دولایی، دؤرد بیر یانی سو اولدوغو کیمی، سو کیمی یوموشاق، آخیجی و شیرین اولدوغوندان هرکسه، حتی او دیلی باشارمایانلارادا خوش گلن بیر تورکجه‌دیر. آذربایجان تورکجه‌سی ایسه توم داغلیق اراضی اولدوغوندان سانکی مایاسینی شیمشک سسیندن، گؤی گورولتوسوندان، قایا قوپماسیندان آلمیش کیمی گلیر اداما. البت اگر اؤزوموزو فارس دیلینین روحونون، ریتمینین تاثیری آلتیندان چیخاریب دانیشا بیلرسک.
دئملی استعدادلاریمیز ایلک گؤزلرینی آچدیقدا نه‌لر گؤردولر؟! زنگین معاصر فارس ادبیاتی(البت نیمادان، تقی رفعت‌دن توتموش تا سهراب طاهر، اخوان و شاملویادک)، تورک ادبیاتی و او آچیلاردان‌دا دونیا ادبیاتیندان ترجمه‌لر…
دئمک ایسته‌ییرم؛ استعدادلاریمیزین فورمالاشما دؤورلری اؤز دیلیمیزین و کولتوروموزون کؤک‌لری اوسته دئییل، فارس و تورک ادبیاتی کؤک‌لری اوسته قورولماغا باشلادی. بو ایسه جمعیتله، استعدادلارینین داحادا آرا اچماسینا و اوزاقلاشماسینا سبب اولدو. البت بورادا کیمسه‌نیده قیناماق اولماز. تزه مستقل اولموش شیمالی آذربایجانین او قدر اؤنملی مساله‌لری وارایدی کی، ادبیاتینی مقصدلی اولاراق بو تاییمیزا کؤچورمک و کئچیرمک هئچ آغلینادا گلمزدی. بیر یانداندا او صحبت آپاردیغیمیز سوکانچیلاریمیزدا، بوش الینن، بیر فدایی سایاغی آرا سیرا گتیردیک‌لری بئش اون کیتابلادا کی، بیر ایش گؤرمک اولمازدی.
گؤرونور بو ائله بئله اولمالیدی و اولدودا. انجاق بو گون بو ممکندور. خصوصیله یئنی یئنی استعدادلاریمیز اوچون؛ اؤز دیلیمیزین تمل‌لری و قوراللاری اوسته فورمالاشماق و داوام ائتمک.
البت صحبت تورک، فارس و یا دونیا ادبیاتینی اوخوماقدان و یا اوخوماماقدان دئییل، بلکه ساده‌جه اولاراق مطالعه‌میزده خصوصیله یئنی استعدادلاریمیزین مطالعه لرینده پلانلاشدیرماقدان و اولویت اوزره داوام ائتمک‌دن گئدیر. بو دانیلمازدیرکی، بیزیم تورکجه‌میز او تاییمیزدا، ایللر و عصیرلربویو اوزرینده ایشلنمیش، یومشالمیش و زنگین‌لشمیشدیر. ایلک گؤزونو آچان بیر استعداد مایاسینی اورادان توتارسا، قایه‌سیده یقین کی، اؤزوموزو ترنم ائدر. و ائله بیر نقطه‌یه گلیب چاتمازدیرکی؛ آرتیق محصولونو نه تنها جمعیت، بلکه هئچ اؤزوده باشا دوشمه‌یه.
بلکه بورادا بیر مقایسه یئرینه دوشر؛ او تاییمیزین معاصیر ادبی دیلی ایله، بو تاییمیزین معاصیر ادبی دیلی. گؤروکن کنده نه بلدچی کی، او تاییمیزدا دیل اولدوقجا دورو و آنلاییشلیدی. بو تاییمیزدا ایسه، دیل بولاشیق. ائله یازیلار وارکی، نه قدر ایسته‌سنده، اوخویونجا، اللی آلتمیش فایزینی آنجاق باشا دوشورسن، لاپ‌دا اونلو یازارلاریمیزدان.(البت بو، بو تاییمیزین هامی یازار و شاعیرلرینه عایید دئییل.) بو بولاشیق هارداندی؟ بلکه آیری ندن‌لریده وار. آنجاق بو مایا و فورمالاشما ندنی اؤیله مهم کی، ائتگیسی و کؤلگه‌سی بلکه ایللر بویونجا اوزریندن گؤتورولمور.
اوچونجو و دیگر سورون کی، اوستونون آچیلماسی گرکیر. جمعیتیمیزین مطالعه‌سیله باغلی‌دیر. جمعیتیمیزین ساده‌جه بیر قوشمانی، گرایلینی یئنی یئنی هؤججوله‌دییی بیر واختدا “پست مدرنیزمدن” ، آپسورد شعردن و آوانقاردچیلیقدان صحبت آپاران سوکانچیلاریمیز، نه ائتدیکلرینی اؤزلریده بیلدیلرمی عجبا؟! البت بو کیمی آنلاییشلارا مئیلینده اؤزونون اؤزه‌ل ندن‌لری وار. مثلا بئله ایضاح ائتمک اولارکی، آنسیزین اویکودان اویانان گنج‌لییمیز نه‌لر گؤردولر؟ بیر یاندا دونیانین سرعتلی انکشافی حتی قونشو قارداش اؤلکه‌لرین بئله، او بیر یاندا اؤزونون اولدوقجا گئریده قالماسی و گونو گوندنده گئریلمه‌سی. طبیعی‌دیرکی، بونو جان گؤنولدن درک ائدینجه آیاق باش اولاجاقدی. طبیعی‌دیرکی، هیجان و اؤفکه اولدوقجا صبرین و دؤزومون مئیدانینی دارالداجاقدیر. در حال باشلامالی و بیر شئیلر ائتمه‌لیدی. و باشلادیلاردا. بیلدیینیز کیمی بو کیمی حاللاردا آرتیق اینتئلئکتین و فلسفه‌نین دئییل، هیجانین و احساسین آتی یورویور. گؤر گؤتور! ائله بیلدی، آوروپانی آوروپا ائله‌ین بو کیمی آنلاییشلارین اولماسیدی. درحال کوپیه‌سینی آلدی و باشلادی یولجولوغا. سونوج ایسه معلوم و گؤز قاباغیندا.
بیرگون گؤرورسن “فضولی”نی تمسخره توتوب؛
“پنبه داغ جنون ایچره سوخوبلار بدنی اده آس پنجره‌دن بو بوش کفنی”(لوایی)
بیر گون ده ده قورقودو، صاباحدا آللاه بیلیر هانسی بیر ارثیمیزی بو کیمی دیرسیزلیک‌لره اوغراداجاقلار.
بلکه بو گون ادبیاتیمیزی بو سایخاشلیغا و بو سویوقلوغا گتیریب چیخاران آیریجا ندن‌لرده وار. آنجاق منی ان چوخ دوشوندورن ساده‌جه بو ایکی اوچ ندن و عامیل‌دیر. منه ائله گلیر، میللتچیلیک‌له یاناشی بیلمه‌دن گونئییمیزه، حتی قوزئیمیزه‌ده گتیریلن پست مدرنیزم اولمایانین اولوشو کیمی بیر شئی‌ایدی. و بو گون “قاراباغی” دوشونونجه، گؤرونور او جریانی او تایا و آردینجادا بو تایا یورودنلر هئچ‌ده یانیلمامیشلار. تام اوغور قازانا بیلمه‌سه‌لرده، معین بیر مدت انگلله‌یه بیلیب‌لر حله‌کی.
البت “پست مدرنیزم”، “آچیق ساچیقلیق” دئییلدیر. بو گون دانیلمازدیرکی، بیزده هم گؤزه‌ل “پست مدرنیزم” نمونه‌لری وار، هم گؤزه‌ل “آچیق ساچیقلیق” اؤرنک‌لری. مثلا سایین رضا کاظمی جنابلارینین یاغیشین یاغماسینی فرشته‌لرین ایشه‌مه‌سینه بنزتدییی بیر “آچیق‌ساچیقلیق” اؤرنه‌یی‌دیر. آنجاق گونبزلرین اوستونه ایشه‌مه‌لری ارتیق همن “پست مدرن” دئدییمیز آنلاییشین مصداقی‌دیر. و یا سایین سعید موغانلی جنابلارینین “وطن” و تن” قافیه‌لی میصراعلاری صیرف پست مدرنیزم اؤرنه‌یی‌دیر. و گؤروندویو کیمی خالقیمیزین، وطنیمیزین دورومونا گؤره چیمچشدیریجی و اذیت ائدیجی‌دیر. خانم کبیرینین “ماوایلی” و حامد احمدی جنابلارینین “بیر من قالمیشدیم، بیر کوچه، بیرده آیدا” حیکایه لرینده گریینجه و یئترینجه آچیق ساچیقلیق یئر آلمیشدیر-دئیه بیلریک و نئجه‌ده گؤزه‌ل آلینمیشلار. یئری گلمیشکن واقیف صمد اوغلونون بو “آچیق ساچیقلیق” باره‌ده بیر سؤزو بورادا واز کئچیلمزدیر. واقیف صمد اوغلو بونو ساده‌جه اولاراق “گئجیکمیش ادبیات”دیر –دئیه، آنلاتیر و دیرلندیریر.
هئچ‌ده دلیل، ثبوتا نیاز اولمادان بو گون ادعا ائده بیلریک کی، توپلوم‌دا، اگر آزاجیق بیر شئیلر قاوراییب‌سا، “پست مدرنیزم” آنلاییشی دئییل، بو “یاری چیلپاقلیغی” و “آچیق ساچیقلیغی” قاورامیشدیر. و جرائتله ” پست مدرنیزم ساده‌جه اولاراق بورادا یورومه‌دی”ده –دئیه بیلریک. آرتیرمالییام، من شخصا اؤزوم نه تنها پست مدرنیزمین، بلکه دونیادا هئچ بیر ادبی جریانین علیهینه دئییلم و اولمازام‌دا. ساده‌جه اولاراق بیر آز عاغیللی اولمامیزین طرفینده‌یم. باخالیم، هانسی دورومدا، هانسی ادبی جریان بیزی بیر از مقصدیمیزه یاخین ائدر. والسلام.
منجه بو سوکانچیلاریمیز، بیزلر پست مدرنیزمی دئییل، بیزلر ادبیاتیمیزا بو یاری چیپلاقلیغی و آچیق ساچیقلیغی ارمغان ائتدیک –دئیه باغیرسالاردا، آزدی. و ذاتن‌ده اؤیله دی وده تقدیره لایق. بونونلا یاناشی شوکورلر اولسون کی، ادبیاتیمیز صیرف بونلاردا و بو هرگون رئکلام اولانلارلا خلاصه اولمور و بونون دیشیندا، بونلاردان اوزاق،آنجاق رئکلام اولمایان، اؤنم وئریلمه‌ین، باش آشاغی، آغیر، سهمانلی و سامباللی ادبیاتیمیز، ادبیاتچیلاریمیز، شاعر و یازارلاریمیز واردیرلارکی، یوللارینا اینانیر و دورمادان یازیب یارادیرلار. یئترکی، اونلاری اؤرنک وئرمکله و عینی زاماندا جریاندا اولان صحبت‌لری گئدن‌لریمیزیده تنقید ائتمکله گؤنئی ادبیاتیمیزا یئنی بیر چابا و یئنی بیر جان گتیرک.
سوندا هامی یازار، شاعرلریمیزدن، آیدینلاریمیزدان بو قونودا دوشونمه‌یی، بیر آرایا گلمه‌یی دیله‌ییر و اؤنریلرینین یولونو گؤزله‌ییریک.
یاز ۱۳۹۲
یک پاسخ
دوشونجه لرین دردیمیزدیر دوشوندوک لرین اؤنملی اینشاللاه بیر آرایا ییغیلیب آیدینلاریمیز
ادبیاتیمیزا ایشیق وئرسینلر…