اوستاد یحیی شیدانین اونودولماز خاطره‌سینی عزیزلمک اوچون آذر آیی‌نین اوچونجو گونو تبریز شهرینده “یئنی تبریز ادبی- مدنه درنه‌یی” طرفیندن طنطنه‌لی مراسیم کئچیریلدی.
آذربایجان شاعرلری، یازیچی‌لاری و مدنی شخصیتلری‌نین اشتراکی‌ایله قورولان بو مجلیسده شعرلر اوخوندو و اوستاد یحیی شیدانین حیات و یارادیجیلیغی و اجتماعی مدنی شخصیتی باره‌ده دانیشیقلار کئچدی. مجلیس “یئنی تبریز ادبی- مدنه درنه‌یی”نین بیانیه‌سی‌ایله باشلاندی. “قلم یاس توتور” عنوانلی بو بیانیه‌ده یازیلیب:
“مشروطه آزادلیق حرکاتیندا ستارخان آتلی‌لارینا قوشولوب، مبارزه بویو بؤیوک سردارین آرخاسین بوش قویمایان حسن یوزباشی‌نین اوجاغی 1303 گونه‌ش ایلی بیر اوغلان اوشاغینین دوغماسی ایله ایشیقلاندی. یوزباشی بو اوغلانین آدین «یحیی» قویدو. یحیی گه‌نج یاش‌لاریندان آتاسینین اوره‌یینده اولان آزادلیق عشقی و وطن سئوداسینا ایلیشدی. آمما مبارزه‌نی باشلاماق اوچون آتاسینین تفنگینده‌ن که‌سه‌رلی بیر سلاح گؤتورمه‌یه دوشونوردو. نهایت ان که‌سگین سلاحی سئچدی. یحیی الینه قلم گؤتوردو. اؤزونه «شیدا» ادبی آدی گؤتوره‌ن یحیی ائله بو آد ایله ده تانیندی: (یحیی شیدا).
یحیی بئله دوشونوردو کی خالقینا ان بؤیوک خدمت اونون دیلین، ادبیاتین و عمومیت‌له معنوی ده‌یه‌رله‌رین قوروماق‌دان عبارت‌دیر. یعنی خالقین مدنی ـ فرهنگی سویه‌سینی یوکسه‌لتمه‌ک لازم‌دیر. او بو دوشونجه ایله ایییرمینجی ایل‌له‌رده آذربایجاندا گئده‌ن ملی دموکراتیک حرکاتا قوشولدو. یحیی شیدا بیر ایل ملی حکومتین بارلی ـ بهرلی عؤمرونده اوخویوب، اؤیره‌ندی و یازیب، یاراتدی. صمد وورغون، سلیمان رستم، جعفر خندان، بالاش آذراوغلو ، بی‌ریا و دیگر بؤیوک قلم صاحب‌له‌ری ایله یاخیندان تانیش اولوب، اونلاردان فایدالار قازاندی. شاه قوشونونون وحشی-جه باسقینی نتیجه‌سینده گه‌نج شیدانین آرزی‌لاری، بوتون وطن سئوه‌ر و آزادلیق سئوه‌ر آذربایجان خالقینین آرزی-لاری ایله برابر، قانا به‌له‌شمیش تورپاغیمیزین طالعینه محکوم اولدو. یحیی شیدا بو فاجعه‌ده‌ن سونرا ایکی ایل گیزلی یاشادی.1327ده‌ن قلمین گؤتوروب، «آذر مرد» قزئتینین باش‌یازارلیغیندا یئنی‌ده‌ن چالیشماغا باشلادی.
یحیی شیدا 30نجی ایل‌له‌رین آغیر وضعیتینده ده یارادیجیلیغیندان و تدقیقاتی فعالیت‌له‌رینده‌ن ال گؤتورمه‌ییب، فارس دیلی و ادبیاتینی، عرب دیلینی و آلمانجانی دا همین ایل‌له‌رده اؤیره‌نیر. 1341نجی ایلده‌ن تبریزده یاییلان مهدآزادی قزئتی ایله امکداشلیق قرارینا گه‌لیر. بو امکداشلیق استادین حیاتینین سونونا قدر دوام ائله‌ییر. اوندان سونرا آذربایجان گه‌نج شاعرلهر و یازارلاری فروغ آزادی‌یه یول تاپیرلار و 1344نجی ایلده صمد بهرنگی‌نین باشچی‌لیغی ایله «آدینه» آدلی اؤزه‌ل بیر صحیفه بوراخیرلار.
1357ده ایران خالقی پهلوی مطلقیتینه سون قویور. آذربایجان یازیچی‌لار اتفاقی‌نین عضوی و باکی دولت یونیورسیته‌سی طرفینده‌ن فخری دوقتورلوغا لایق گؤرونموش یحیی شیدانین کئچمیش ایل‌له‌رده ایشیق اوزو گؤرمه-میش اثرله‌ری بیر ـ بیر یاییلیر. فروغ آزادی‌ده گونده‌لیک اولاراق «آذری صحیفه»سی استادین تشبثی ایله یولا دوشور. واختیله بو صحیفه بوتون آذربایجان دیلی و ادبیاتی هوسکارلارینین سیغیناجاغی اولور. «آذری صحیفه»سینده یاییلان گه‌نج شاعرلهر و یازارلارین اثرله‌ری، استادین یئنی یئتمیش قلم‌له‌ره اینانجیندان آسیلی‌ایدی. ائله اونا گؤره ده بوگون-کی ادبی مووقعیمیزده اونون عطری و بویاسی قاباریق‌لا دویولور. استاد شیدانین بعضی اثرله‌ری بونلاردان عبارت‌دیر:
اودلار وطنی، میرزا علی معجزین یاییلمامیش اثرلری، اودلو سؤزلر، سئژیم قولو، اون جزوه‌لر، اوستاد شهریارین تورکو دیوانی، بی‌ریانین اوره‌ک سؤزو، ادبیات اوجاغی (اوچ جلد)، طنز و فولکلور یازان شاعرلرد‌ه‌ن سئچیلمیش شعر نمونه-لری، ساری کؤینک، فراورده‌ها، در زوایای تاریخ، در زوایای ادبیات، دریای متلاطم، تلواسه‌ها، جنایات زن یا شاهکارهای طبیعت، پسر خان، خاطره‌ها و بدیهه‌گویی و ….”
مراسیم تبریز ادبی محیطی‌نین آغ‌ساققال شخصیتی و اوستاد شیدانین یاخین دوستلاریندان اولان حاج موسی هریسی‌نژادین دانیشیقی‌ایله آچیلمیش‌دیر. سونرا آذربایجانین تانینمیش ادبی- مدنی شخصیتلری او جمله‌دن: رحیم رئیس‌نیا، غلامحسین فرنود، ، ناصر داوران، دکتر سیروس برادران شکوهی و علی حامد ایمان اوستاد شیدانین حیات و یارادیجیلیغی باره‌ده سؤز سؤیله‌میش و آذربایجانین مختلف شهرلریندن مجلیسده اشتراک ائدن شاعرلر او جمله‌دن: ارشد نظری، سعید قافلان، منصور شریعتی، صمد چایلی، ذوالفقار کمالی، جعفر تانیش و نرگیز هریزلی شعرلر اوخوموشدور. شاعرلردن علاوه مجلیسین آپاریجیسی شاعر هریزلی آرا بیر رسول رضا، رامیز روشن، بالاش آذر اوغلو و اوستاد یحیی شیدانین شعرلریندن‌ده مجلیس اشتراکچیلارینا قرائت ائتمیشدیر.
بو طنطنه‌لی مجلیس آذربایجان موسیقی‌سیندن‌ده چوخ گؤزل فایدالانمیشدیر. بئله کی مجلیسین گئدیشاتیندا آذربایجانین تانینمیش و گؤرکملی صنعتکارلاریندان عاشیق حسن اسکندری، عاشیق چنگیز مهدی‌پور، آیدین شاطریان، ناصر به نژاد، داوود غفاری و حسن ایرانی اؤز گؤزل ایفالاریلا مجلیسی داهادا دیرلندیرمیشلر.
“ایشیق” سایتی بو مجلیسین شکیل‌لرینی الده ائتدیگی صورتده، اونلاری اؤز اوخوجولارینا چاتدیراجاقدیر.
