اؤزوم: ایزوپییا
گونئل ائیوازلی
یانما! آتش سویوقدور!
قورخدوغوندان سنی یاندیرار. کبریت چؤپونون اوزهرینده گزیشن آلووادیقتله باخ، ایستهسن بارماغینی یاندیرماز. بلکه درینه یونگولجه توخونا بیلر. او سنی سئوسه، قویماز کول اولاسان. نئجه کی، مین ایللیکلر اؤنجه اللری باغلی آتشه آتیلان ابراهیمی آلوو سالامات ساخلادی. آذرین اوغلو یانا بیلمزدی. اونون داخیلینده قیغیلجیم وار ایدی. اود اونو سئویردی. اگر داخیلینده قیغیلجیم وارسا بیرگه آتشلنهجکسن. بوزا بنزهسن قارلا، ایستییه بنزهسن گونشله دوست اولاجاقسان. باخ، ایچینده نه گزدیریرسن؟
یول سنی هارا ایستهسن آپارا بیلر. سن هارا گئتمک ایستهدییینی بیلیرسنمی؟
زنجی قادین گئجهنین قارانلیغینا قاریشیب. بیاض انداملی خانیم گونشلی سحرلرین بیرینده دار کوچه ایله هاراسا گئدیر. ائیواندا بیر کیشی سیگارئت یاندیریر. قورشاغا قدهر سویونموش، گئجهنین ایستیسیندن سویوموش. آتش بارماغینی یاندیریر. او ایسه حیس ائتمیر. خانیمین اتکلرینه توخونان سرین مئه دونونو یئللهدیر. ائیواندان باخان کیشی ائودهکی قادینینی اونودوب. بیاض انداملی بو خانیم هارادان گلیر؟
سوپورگهچی ائیوانیما باخیر. دئیهسن من هر سحر بو قادینی گؤزلهییرم. صاباح اولاجاق، یئنه بو خانیم بورادان کئچهجک. گئجهلر زنجی قادین کیمی گیزلهنیب، گوندوزلر گؤرونهجک.
بو گونون سوالی: “بو قادین هارادان گلیر؟”
محللهنین آغ ساققاللاری بو قادینا اینانمیرلار. دوشونورلر کی، او دا یونگول اخلاقلی قادینلاردان بیریدیر.
زامان ایسه هئچ نه دئمیر. سوسور. . .
هر سحر عئینی ساعاتدا، عئینی دقیقه ده، عئینی احوالدا ائیواندا گؤرونن کیشی بو خانیمی نظرلری ایله کوچهنین سونونا قدهر اؤتورور. خانیم ایسه هئچ کیمی گؤرمور.
بلکه کیمسه قونشو کوچهده آفتوموبیلینی ساخلاییب؟ هه، او آوتوموبیل بو دقیقه بورادان اوزاقلاشدی. همیشه بو ساعاتدا بورادان کئچیر. چوخ گومان کی، بو خانیم قونشو کوچهده بو آفتوموبیلدن ائنیب اؤز ائوینه گئدیر – فرضیییه!
ساعاتین عقربلری سنین اوچون دؤور ائدیر. عئینی له یئر کیمی. بس اونون انرژیسی توکنسه نئجه اولاجاق؟ بیر گنج هر گون عئینی سواللارلا قارشی-قارشییا دورور. اونون باشقا دردی یوخدور. یئرین قاتلارینی آراشدیریر. نوو، مانتییا. جوغرافییا، گئولوگییا ایله ماراقلانیر. عاغلا گلمز تجروبهلر کئچیریر ائوینده. ساعات، باتارئیا ایله ایشلهییر. بس یئر؟ بس سن؟ انرژی. هارداندیر بو انرژی؟ نیه اینسانی یاندیرمیر؟ بلکه یاندیریر؟
هندیستاندا بیر اینسان اؤلدو. بیر اولدوز آلیشا-آلیشا یئره سوزولور. بؤیوک تونقال قالادیلار. مرحومو آتشله قوووشدوردولار.
اود-آلوو-آتش-تونقال. عئینی مفهومون مختلیف آدلاری. بلکه ده یوز آدی وار. کیم بیلیر؟
سن حرکتده اولدوقجا دونیا فیرلانیر. دونیا حرکتدیر. حرکت ده اولماغینلا- یاشاییرسان دئمکدیر. ساعاتین عقربیرقملر اوزهرینده یئریییر. زامانین هانسی سا نامعلوم، بلکه ده معلوم بیر واختی سن آرتیق دونیادا اولمایاجاقسان. هاردا اولاجاقسان؟ اولاجاغین یئر، بو یئر قدهر ماراغلیدیر. بلکه نامعلوم اولدوغوندان ماراغلیدیر؟ بلکه او یئرین گؤزل اولدوغونو بیلسن، داها چوخ تلسهجکسن؟ آخیرته گئتمک اوچون ایزوپییادان مطلق کئچهجکسن.
ایزوپییا. اورادا گونش سنین اختیاریندادیر. هارادا دایانماسی سندن آسیلیدیر. سنین فیکرن اونون استقامتینی ده ییشه بیلیرسن. بلکه دویونجا یاتماق اوچون گونشی اوزون مدت غروب دا ساخلایاجاقسان؟ دئییلنه گؤره اورالار او قدهر گؤزه لدیر کی، سن هئچ یاتماق ایستهمزسن. گؤزلرینی بوینوندان آسیب سینه ن اوسته گزدیررسن. حتّی قولاقلارینی بئله الینله قوپارا بیلرسن. سن اورادا حیصهلره بؤلونه و یئنی دن بیرلشه بیلرسن.
بیر-لش. تام-لاش. ایکی نسنه قوووشور. بیرله شیر. بیر اولور.
بوداما الیندهکی ضرب آلتینه برک-برک ووراراقروحلاری کؤمهیه چاغیریر. بو گون او، اؤلهجک. ایزوپییایا یول آلاجاق.
یول آلاجاق- یول اونو آپاراجاق – او یولا گئدهجک- یول اولاجاق.
بورادا بعضیلری آخار چای اولار. بعضیلری شام کیمی ارییر. بعضیلری تورپاق اولار.
ایزوپییادا گؤزلرینی قاپاسان بئله گؤرهجکسن. واختیله آرزولادیقلارین سنین حضوروندا منتظر دایاناجاق. سن ایسه ان چوخ آرزولادیغینی سئچهجکسن. بلکه نه واختسا اوجا داغلاری گؤروب، کاش بو هوندورلویو آشاردیم، دئمیشدین. ایندی آیاقلارین سنی ایستهدییین یئره آپاراجاق. ال چاتماز زیروهلر ال چاتان اولاجاق.
کؤرپهلیکده آرزولادیغین اویونجاقلار گؤیدن تؤکولهجک. یادیندادیر، گونشلی گونلرین بیرینده سرینلهمک اوچون قار ایستهمیشدین. باخ، لوپا-لوپا یاغیر. ان چوخ آنان اوچون داریخمیشدین. او سنی ایزوپییادا گلیب تاپار. آغ بیرچکلی، نور اوزلو آنان بیر آغاجین کؤلگهسینده اوتورار. حزین سسی ایله لای-لای چالار. سن ایری گؤودهلی آغاجا یاخینلاشارسان. آنانین قوجاغیندا اؤزونو گؤررسن. دئمک کی، آنان دا سنی گؤرمک ایستهمیشدی.
بئله کؤرپه. . . اوفاق. . . دینمز شکیلده. . .
چونکی گونلرین بیر گونو آجیلامیشدین اونو. او دا دؤنوب “دیلین قوروسون” دئمیشدی سنه. سونرا یوز دفعه تؤوبه ائتمیشدی. سونرا باغیشلامیشدی. اوولکی کیمی قایغینی چکمیشدی. آما دئدییین سؤزو هئچ اونوتمامیشدی. ایندی عئینی قایغی ایله سنی یئنی دن بؤیوتمک ایستهییر. بلکه یاشینین هانسی سا چاغیندا سهوه یول وئریب؟ بلکه سنه دوزگون تربییه وئرمهییب دئیه دوشونور؟ سنی یئنی دن دوغدو، عزیزلهدی. سونرا راحات گئدهجک او دونیایا.
ایزوپییا آرزولارینرئاللاشما مکانیدیر. سهولرینی دوزلتمک اوچون سونونجو شانسیندی. هامینین یولو بورادان کئچهجک.
اورادا اینسانلار انرژیلرینی بیرلشدیرهرک گونشی باشلارینین اوزهرینه قالدیرارلار. کؤلگهلر محو اولور. ایزوپییادا سن، سنین اختیارینداسان. بوتون آرزوالارین سنین اللریندهدیر. طبیعت بئله سنه تابعدیر.
بارماغینلا سمانی قاریشدیریرسان. . . بولودلاری سیلرسن. . . الینله آی چکرسن. . . اولدوز چکرسن. . . سؤز یازارسان. . .
هر شئی گؤردویون کیمی دئییل. گؤردویوندن ده او طرفی گؤرمه یی باجار.
بورادا اینسانلار بیر-بیرلرینین ایچیندن کئچرلر. قاپی دؤیمزلر، قاپی آچمازلار. اؤزلرینه چکیلیب، باشقالاری اوچون آچیلماغی باجارارلار.
بلکهده بیاض، هاوالی قادین ایزوپییایا تلهسیردی؟
او، آستا-آستا، کولک دن دالغالانان ساچلاری ایله دار کوچهدن کئچیر. یونگول پارفوم عطری ائیواندا دایانان کیشینی بیهوش ائدیر. او، قوش اولوب ائیواندان آشاغی اوچماق ایستهییر. غفلتن قاغایییا دؤنور. خانیمین باشینین اوزهرینده دؤوره وورور. بیر نفر ایسه، قاغایی لار دنیز کناریندا اولمالیدیر، دئییر. کیم دئییر کی، قاغایی لار موطلق دنیز کناریندا اولمالیدیر؟
خانیم ایسه دار کوچهلرله آددیملاییر، آددیملاییر. . . قاغایی یول بویو اونو مشایعت ائدیر. . . ائدیر. . . خانیم آرا بیر قولونداکی ساعاتا باخیر. ساعات سکگیزدیر. تام سکگیز.
قاغایی اینسان اولوب خانیمین قارشیسیندا دایانیر. کیشی اللرینی بدنی اوزهرینده چارپازلاییر. خانیم اونون ایچیندن کئچیب ائوین گیریشینه داخل اولور. پیللهلر ایله یوخاری قالخیر. پیللهلر بیتمیر. اگر ایسته سه یدی بیتردی. اوزون یول وار قارشیدا. . .
نهایت بینانین دامینا چاتیر. آیاقلاری اسه-اسه هوندورلوکدن آشاغییا بویلانیر.
گئدیم می؟ گئتمه ییم می؟ دوشونور. نهایت فیکرینی قطعی لشدیریر.
آغ پالتارلی قادین، بیر بیاض للک کیمی، بیاض قار کیمی یئره یاخینلاشیر. سوکوت. . .
زنجی قادین اوغلو بودامانی اؤلولر دونیاسینا یولا سالیر. اوغلونون سون دفعه چالدیغی ضرب آلتینی داها شیددتله دؤیجلهییر. قولاق باتیران سس آلتیندا وار گوجو ایله آغلاییر. هامی اونون دهشتلی سسینه قولاق آسیر. قارانلیقدا هئچ کیم اونو گؤرمور.
بوداما هر گون عئینی محلهدن کئچن آناسینی گؤرور. یازیغی گلیر. اونون ان بؤیوک آرزولاریندان بیری آناسینی بیاض گؤرمک ایدی. ائله ده گؤروردو. هر گون پیللهلری قالخان و اؤزونو آتماق ایستهین قادین سون آندا فیکرینی ده ییشیب ائوه دؤنوردو. بو دفعه ایسه دؤنمور. بوداما ایزوپییادان همین دار کوچهیه بویلانیب ظریف آددیملارلا ایرهلیلهین آناسینا باخیر. بیر قاغایینین اونون باشینین اوزهرینده دؤوره ووردوغونو گؤرور. آناسینی انتیحاردان ساخلایا بیلمیر. نه قدر چالیشسا دا، بو دونیایا کئچه بیلمیر. ساده جه دوعا ائدیر. آناسینین یئره ساکیت، آغری سیز دوشمهسی اوچون، بیاض قارا دؤنمهسی اوچون دوعا ائدیر. بئله ده اولور.
بوداما آغاجین کؤلگهسینده اوزون-اوزادی اوتوروب کؤکسونده بالاسینی اوخشایان، اونا لای-لای چالان بیاض قادینا باخیر. و ایکینجی دفعه دونیایا گلرکن زنجی دوغولمادیغی اوچون شوکر ائدیر.
گؤی اوزونه گونش چکیر. سونرا ان سئویملی اویونجاقلارینی کؤرپهیه وئریر. آناسینین اللریندن اؤپور. قادین اونو تانیماسا دا، او تانییر. آناسی ایلا اولدوغونا سئوینیر.
ایزوپییا. هم اوزاقدیر، هم ده یاخین. بلکه سن دفعهلرله اونون ایچیندن کئچمیسن. حیس ائتمه میسن. بلکه همین آندا نهلریسه ده ییشه بیلردین. ده ییشمهدین. هر شئی اللرینده ایکن، قاچیردین. حیاتین سو کیمی بارماقلارینین آراسیندان آخیب تؤکولدو. نفس قدهر آنی اولدو. بیتدی.
چوخ کئچمیر کی قوجالیرسان. چوخ کئچمیر کی یاتاغا محکوم اولورسان. چوخ کئچمیر کی، گنج لییینده ائتدییین سهولری دوشونورسن. آلداتدیغین قیزی. سئودییین اوغلانی. اوزونه غضب له سیلله ووردوغون اوغلونو. بسدیر، ال چک، دئدییین آنانی آلداتدیغین اینسانی. آلداندیغین مقاملاری. یولو کئچرکن بیلرکدن تاپدادیغین قاریشقانی. سنه ال آچان و اوووجلاری بوش قاییداندیلنچینی. اوزون ایللر اوزهرینده اوتوردوغون، سونرا اونوتدوغون ای ایسکامیانی. skamyanı یاریمچیق کیتابینی. سئویرم دئمهدییین قیزی. سئویرم دئمهدییین اوغلانی. . . چوخ شئیی ده ییشه بیلردین. ده ییشمهدین. آما بو مکانین وارلیغینا اینان. ایزوپییا، سهولرینی دوزلتمک اوچون سونونجو شانسیندیر. یارارلان.
تنگ نفس ائوه قاییدان کیشی ائوینده اونوتدوغو قادینی تاپمیر. بوتون ائوی گزیر. بوتون قاپیلاری آچیر، اونو تاپمیر!
قادینی گئدن گؤرموشدولر. دئییرلر لاقئیدلیک دن چوخ بئزمیشدی. هر سحر اوتاغیندان یوخا چیخمیش سئودییینی آختاریردی. سئودییی کیشینی باشقا بیر خانیمین آردینجا گئدن گؤرموشدو. ائوه پریشان دؤنرکن آوتوموبیلدن ائنن اینسان اونا چیچک وئرمیشدی. اصلینده گوللرین سبب کاری گؤروشه گلمهدیییندن، بیر باشقا خانیما وئریلمیشدی. دئمک کی قیسمت اونون ایدی. چیچکلری آلدی. قونشو کوچهدن هر گون عئینی ساعاتدا، عئینی واختدا کئچن آوتوموبیله میندی. بو دفعه همیشهلیک گئتدی.
بوداما هر شئیی گؤروردو. اونو ایسه قاغایی لار گؤروردو.
***
بیوگرافییا
من گونئل حسن قیزی ائیوازلی ۰۹ آپرئل ۱۹۸۴-جو ایلده سومقاییت شهرینده آنادان اولموشام. ۲۰۰۷-جی ایلده آذربایجان دؤولت پئداگوژی اونیوئرسیتئتین “فیلولوگییا” فاکولتهسینی، ۲۰۱۳-جو ایلده باکی ایسلاویان اونیوئرسیتئتینین “یارادیجیلیق” فاکولتهسینی بیتیرمیشم.
۲۰۰۵-جی ایلدن سومقاییت دؤولت تئخنیکی کوللئجینده چالیشیرام. ۲۰۰۳-جو ایلده ایلک دفعه تبریزده “کؤرپو” ژورنالیندا درج اولونماقلا یارادیجیلیغا گلمیشم. سونرا آردیجیل اولاراق “سیرداش” ،”یئنی آذربایجان” قزئتلرینده و “اولدوز” ژورنالیندا درج اولونموشام.
۲۰۱۳-جو ایلده آذربایجان یازیچیلار بیرلییینین عضولویونه قبول اولوب، نؤوبتی ایل پرزدنت فوندونون تقاعدونه لاییق گؤرولموشم. همچنین آزاد ژورنالیست کیمی فعالیت گؤستهریرم.
۲۰۱۴-جو ایلده “گنجلرین علمی-مدنی انکیشافی” تشکلاتینین “گنجلر و اوغورلار” لایحهسینده “مئدیا ساحه سینده الده ائتدییی اوغورلارا گؤره”دیپلم ایله تلطیف اولونموشام. ایلک کیتابیم”یوخومو خئییره یوزون” آدلی شئعرلر توپلوسوندان عیبارتدیر. کیتاب ۲۰۱۳-جو ایلده قانون نشریاتی طرفیندن “۱ینجی کیتاب” لایحه سی چرچیوهسینده نشرییاتین اؤز مالیییه حسابینا درج اولونوب.
۲۰۱۶-جی ایلده “ادبیات قزئتی”نده درج اولونان کولترولوژی یازیلاریما گؤره علی بی حسین زاده موکافاتی ایله تلطیف اولونموشام.
۲۰۱۶-جی ایلده یارادیجیلیق فوندونون ودینی قوروملار اوزره دؤولت کمیتهسینین تشکیل ائتدییی “قران موتیولری اساسیندا حیکایهلر” مسابقهسینین غالیبلرین دنم.
۲۰۱۶-جی ایلده ایکینجی – “جادوگر” آدلی حیکایه، ائسسه، شئعرلر توپلوسوندان عبارت ایکینجی کیتابیم “عایب کیتاب” لایحهسی چرچیوهسینده نشر اولونوب.
۲۰۱۷- جی ایلین ۲ فئورال “گنجلر گونو” مناسیبت ایله گنجلر و ایدمان ناظیرلییی طرفیندن “ایلین گنج یازیچیسی” آدینا لاییق گؤرولموشم.
“ادبیات قزئتی”نین امکداشییام.