سیتاره بختی قااااره
سوسن نواده‌رضی
(دیالوگلار و اننه‌نین تعریف ائله‌دیگی ناغیل تبریز آغزی ایله یازیلیب)
اننه‌م نم نه عجب حمد سوره‌لرینی اوخومادان، اؤلولری بیر- بیر بهشته گؤندرمه‌دن، “آللاه صت هَزار مرتبه شوکر”- دئییب باشلادی «سیتاره بختی قاره» ناغیلینی تعریفلمه‌یه:
-گوننرین بیر گونونده، شاه آبباسین دوربونونده، بیر قیز واریدی، آدی سیتاره ایدی. سیتاره هم یاخجی قیز ایدی، هم گؤزل ایدی، هم ال‌ایشلی ایدی، هم‌ده ائوین بیری بیدانا قیزی ایدی.
– اننه خانیم! جیرتدان نغیلینی دئیه‌جاغیدین هاااا…
-دی کَس سسین. یوم گؤزووو، عغلیمه بو گلدی!
“یاخجی” دئدیم، گؤزومو یوموب گیردیم اننه‌نین قوینوندا اولدوم سیتاره…. اننه زینه زینه کوره‌گیمه چالیب داوام ائله‌دی:
-سیتاره هر گون گئدردی سو کوزه‌لرینی چایدان دولدوروب گتیرردی. هم ایشماغا، هم‌ده ال- اوزلرینه، قاب- قاشیغا سو آخیتماغا.
-چای ائولرین‌نن چوخ اوزاغیدی.
-بیر آز واریدی دا…
-به یورولمازدی؟ دده‌سی نیه گئدیب گتیمزدی؟!
-آی قیز دیلیوی قوی قارنیوا، نغیلیمی دییم… گونلرین بیر گونونده، سیتاره اَییلمیشدی چایدان کوزه‌سینی دولدورسون، سودان غریبه بیر سس گلدی “سیتااااره بختی قاره‌ه‌ه‌ه! سیتااااره بختی قاره‌ه‌ه‌ه!”
بونو دئینده توکلریم بیز- بیز دوراردی، قیسیلاردیم اننه‌نین بؤیرونه، قورخومنان زاغ- زاغ اسردی اورگیم. گؤزلریمی برک سیخیب یوماردیم، سانکی آچسام سسین صاحبینی گؤره‌جاغام.
-سیتاره سسی ائشیتماخ همان قورخوسوننان سو کوزه‌سی الین‌نن دوشوب چایا سیندی. او طرفه باخدی، بو طرفه باخدی، قالخیب یئیین قاشدی ائولرینه، هئشکیمه‌ده هئشزات دئمه‌دی. ننه‌سینه‌ده یالاننان دئدی یولدا ییخیلدیم کوزه سیندی. ننه‌سی بیر آز دئییندی اوتدی.
-به دییردین سیتاره یاخجی قیزدی؟ یاخجی قیز یالان دانیشار؟
– ویرقینا باخ‌اااا! دا خط اولمادی کی! یوم گؤزون… صاباحیسی گون گینه‌ده سیتاره کوزه‌سینی گؤتوروب گئتدی چایا، کوزه‌نی دولدوردی، اَییلدی اوزنه بیر شاپبا سو ویرسین، گینه سودان بیر سس دئدی: “سیتااااره بختی قاره‌ه ه‌ه! سیتااااره بختی قاره‌ه‌ه‌ه!” یازیخ قیزجیغاز، قورخوسوننان گینه کوزه‌سی الین‌نن دوشوب اوغوم اوغوم اولدی. دوردو قاشدی ائولرینه ساری. رنگی بَتی آتمیش، ال- ایاغی سیلکله‌نیردی. آما گینه‌ده قورخوسوننان هئشکیمه هئشزات دئمه‌دی.
-اننه! آدام گرح هر زادی دییه دا؟!
-هن به؟! اوشاق گلر هر سؤزون دده- ننه‌سینه دییر.
-قوی من سنه دییم دا!……
-کول اوقَتیمه! گؤزلریم آیدین! قیز گینه نه اوت یاغدیرمیسان؟! نه فساد تؤرتمیسن گینه‌ده؟ سن منی دیری دیری گورا سوخاجاقسان آخیرده! گئده‌جام قالام عمین گیلده، دا سنین اننه‌ن اولمیه‌جام.
-دا بس من‌ده سیتاره بختی قاره کیمین هئشزات دئمیه‌جام هئشکیمه. هئش سنه‌ده دئمیه‌جام سیرتیخ سوره گیلده نه گؤردوم!
کورَگیمی دومسوکله‌دی، آغزینی بوزوب دئدی:
-کؤپه‌یین قیزی به سن سیرتیخ سوره گیلده نه پ… یییسن؟ دئمه‌میشم هر ائوه دورتولمز آدام؟!
گینه بؤیرومه بیر دومسوک ایلیشدیردی.
-سن خلقین ائوینده نه قئییریسن؟ قیز اوشاغی دا سوخولار اونون بونون ائوینه؟
داها بارانی قویموشدوم، ایندی گرک آفتافا گؤتوروب بیر تهر یووایدیم بارامی!
-ائولرینه گیرمه‌دیم کی آخی، دامنان گؤردوم؛ سیرتیخ سوره اوتوموشدی حوضون ایچینده، آعا کَلبلی‌ده مشکفه‌ینن سو تؤکوردی باشینا!……..
اننه‌می ائله بیل ایلان چالدی بیردن بیره! قالخیب اوتوردو یئرینده.
-لا ایلاهه ایله‌ل‌لاه… لا ایلاهه ایله‌ل‌لاه…آللاه شئیطانا لعنت ائله‌سین!
یازیغین نفسی کسیلیردی.
“آللاه بو نه پ…ایدی یئدیم. آغزیمدا لپه ایسلانمیر! کاش من‌ده سیتاره کیمین گیزله‌د‌ئیدیم سؤزومو”. ایتین کیمین پئشمان اولموشدوم. “نئجئلییم آللاه؟ ایندی نه دانا بیله‌جام، نه‌ده دییه بیله‌جام!”
اوندا بیلمزدیم دول آرواد یانی نمنه، آما ائشیتمیشدیم دئیردیلر سیرتیخ سوره دول دور! محله‌میزین مچیدینده چای تؤکردی. مچیدی سیلیب سوپورردی. اوروجلوقدا بالالی- بؤیوکلو قیزلاری ییغاردی باشینا شرعیاتدان دانیشاردی. اونون شرعیاتی انواع اقسام غسل لاردان عبارت ایدی. هر ندن دانیشسایدی، گینه‌ده سؤزو بوروشدوروب غسل-ا چاتدیراردی! و اونون آللاهی دا چوخ قورخمالی ایدی. اونون بیزه ترسیم ائتدیگی آللاهدا نه رحمانلیق آثاری واریدی نه‌ده رحیملیک. فقط غضب ائله‌ییب بیر اوجدان جهنمه گؤندرردی بنده‌لرینی.
آعاکَلبَلی‌ده او بیری کوچه‌نین آغزیندا قند- چای ساتاردی. آلچاق بوی، قارینلی، میزی (موذی) باخیشلی، قیرمیزی صوفَت بیر کیشی ایدی. دئیردیلر چوخ تقوالی دیر. من بیلمز ایدیم تقوالی یانی نمنه، آنجاق اونا پول وئرنده دیشلرین منه آغاردیب، الینی باشیما چکمه‌سیندن اورپه‌نردیم، ایرگه‌نردیم.
نه باشیزی آغریدیم، دوردوم پنجیر ایچیندن بیر دفعه‌ده اننه‌نین چوباغالتیسی ایله پاپریزینی، بیر‌ده کیربیتینی گتیردیم وئردیم الینه. اؤزوم‌ده اوتدوم یانیندا حیرصینه توستو وئرسین بیر آز!
ائله کی حیرصینین آلووشو بیر آز آلیندی دئدیم:
-توپ گئتمیشدی داملارینا، چیخمیشدیم توپوموزو گتیرم…
-سن چوخ آننامامیشدین. سن چوخ غلط ائله‌میشدین. سن چوخ…استافوروللاه!
-من نه بولوم سیرتیخ سوره لوت اولوب اوتوروب حوضدا؟!! بی‌ده کلبلی داللاحدی اونی یووندورور!!!
– دی اوزاتما سؤزو. گیر یئریوه.
یازیق اننه‌م‌ده جیح قالمیشدی، بیلمیردی نه دئسین. سیگارینی چکدی، چوباغالتیسینی آپاردیم قویدوم گینه پنجیر ایچینه، گلدیم اوتانماز اوتانماز دئدیم:
-هن بیول نولدی سیتارییه؟!!
اننه‌نین حال- هاواسی‌ده‌ییشمیشدی. اویوب فکره دالمیشدی سانکی. گئرچه‌یی گؤرموشدوم. ائرکن‌ده اولسایدی، گؤرموشدوم. بلکه‌ده منیم سوروشمادیغیم سوالا، جواب آختاریردی ذهنینده.
-هن بالاسی. قیز اوشاغی بؤینده گرک اؤزون‌نن چوخ موغایات اولا. سن‌ده بؤیوموسن، دام- باجادا گزمک وختین سووشوب. دا کلبلی‌دن‌ده شئی آلماغا گئتمه، دده‌ن اؤزو آلیب گتیرر.
-سیتاره‌نی دئه با. کلبلی‌نی اؤتور.
ائله کی اَننه نین حیرصینین آلووشو بیر آز آلیندی دئدیم:
-توپ گئتمیشدی داملارینا، چیخمیشدیم توپوموزو گتیرم…
-سن چوخ آننامامیشدین. سن چوخ غلط ائله‌میشدین. سن چوخ…استافوروللاه هااا!
-من نه بولوم سیرتیخ سوره لوت اولوب اوتوروب حوضدا؟!! بیر‌ده، کلبلی آخی داللاحدی اونی یووندورور؟!!!
– دی اوزاتما سؤزو. گیر یئریوه.
یازیق اننه‌م‌ده جیح قالمیشدی، بیلمیردی نه دئسین. سیگارینی چکدی، چوباغالتیسینی آپاردیم قویدوم گینه پنجیر ایچینه، گلدیم اوتانماز – اوتانماز دئدیم:
-هن بیول نولدی سیتارییه؟!!
اننه‌نین حال- هاواسی‌ده‌ییشمیشدی. اویوب فکره دالمیشدی. اونون ایستمه دیگی بیر گئرچه‌یی گؤرموشدوم. ائرکن‌ده اولسایدی، گؤرموشدوم. بلکه‌ده منیم سوروشمادیغیم سوالا، جواب آختاریردی ذهنینده.
-هن بالاسی. قیز اوشاغی بؤینده گرک اؤزون‌نن چوخ موغایات اولا. سن‌ده بؤیوموسن، دام- باجادا گزمک وختین سووشوب. دا کلبلی‌دن‌ده شئی آلماغا گئتمه، دده‌ن اؤزو آلیب گتیرر.
-سیتاره‌نی دئه با. کلبلی‌نی اؤتور.
-هن، بالا. سیتاره هر سفر چایدان سو گتیماغا گئدنده بو سسی ائشیدیردی. آخیرده بیر گون اوتورب ننه‌سینه قضیه نی دئدی. ننه‌سی‌ده اوتوروب سیتاره‌نین دده‌سینه تعریفله‌دی. خئیلک سالدیلا، چیخدیلا، آخیرده کیشی گئتدی ائششه‌یین ساتدی بیر کؤششک آلدی. چول- پالازلارینی یوکله‌دیلر اونا، سیتاره‌نی‌ده میندیردیلر اوستونه، یولا دوشوب کؤشدولر اورالاردان…
آز گئتدیلر- چوخ گئتدیلر، آخشام اولدو یورولدولار. یئتیشدیلر بؤیوک بیر باغا. پالاز سالیب دؤشندیلر باغین دووارینین دیبینده. باغین دوواری چوخ اوجئیدی. قاپیسی دا قالا قاپیسی کیمین ایدی. باخیب گؤردولر سولاری قورتولوب. او یانا باخدیلا، بو یانا باخدیلا، چایدان- چشمه‌دن گؤرمه دیلر. دووارین دالیندان سو شیریلتیسی‌نین سسی گلیردی. کیشی گئتدی باغین قاپیسینی ها چالدی، ها چالدی، گلیب آچان اولمادی. بیر آز گئشدی سیتاره دئدی:
– من چوخ سوسوزام. قوی دوروم من‌ده بیر قاپینی دؤیوم گؤروم بلکه باغ صاحابی ائشیدیب گلیب آشدی.
سو کوزه‌سینی گؤتوروب گئتدی. قاپینی چالاندا گؤردی قاپی اؤرتوحدی. یاووَججه قاپینی ایته‌له‌دی، گیردی باغا، کوزه‌سینی سالدی چایدان سو دولدورا، گینه بیر سس دئدی: “سیتاره بختی قااااره…سیتاره بختی قااااره”.
کوزه‌نی تولازلادی یئره، قاشدی قاپییا ساری، قاپی اؤز- اؤزونه ایشکیللندی. آغلادی، قیشقیردی، ننه- دده‌سینی چاغیردی. هر نئینه‌دیله قاپینی آچانمادیلا. سیتاره قالدی قاپینین او یانیندا، بولار قالدی بو یانیندا… ننه- دده‌سی بیر نئچه گون دؤزدولر، نه دوواردان آشا بولدولر، نه قاپینی آچا بولدولر، دئدیلر دا گومان ائله بو قیزین بختی قره ایمیش. آغلیه- آغلیه، بوینو قینیندا، قئیتدیلر ائولرینه.
سیتاره‌ده آغلادی- آغلادی، آخیرده گؤردی آغلاماقدان ایش چیخماز. دوردی باغی گزیب آختارماغا. گؤز ایشله‌دیخجا میوه آغاجی ایدی، گول ایدی، گؤی- گؤیرنتی ایدی. بیر آز آغاجلاردان میوه زات دردی یئدی، عغلی گلدی باشینا. گؤردو باغین اورتاسیندا بؤیوک بیر ائو وار. باخدی، ائوین قاپیسی اؤرتوح ایدی. اوتاق، اوتاق ایچینده،دهلیز،دهلیز ایچینده…هر یئر دریلی- دوزولی، دؤشه‌نَحلی، نمنه گؤزللیخدا، گزیب دولانماغینان قورتولوب باشا چاتان دَیی. اوتاقلارین بیرینین آراسیندا، سال داشین اوستونده گؤزل بیر جوان اوغلانی اوزاتمیشدیلا. ائله بیل یاتمیشدی، جانینا دا نم نققده ایینه باتیرمیشدیلا. باشی اوسته بیر کاغاذ قویموشدولا. قیز کاغاذی گؤتوروب اوخودو، یازمیشدی هر کیم قیرخ گون، قیرخ گئجه بو اوغلانا قرآن اوخویوب، ایینه‌لری جانیندان چیخارتسا، اوغلان آییلاجاق، اؤزو‌ده وارینی یوخونی، باغینی، هر نه‌یینی اونا وئره‌جاخ. قیز، اوغلانی گؤرجاغ، هم اونا اورگی یاندی، هم‌ده اونا ویریلدی. هر سحر دوروب ائوی- ائشیگی ییغیشدیراردی، بیر از باغدا گزردی سورا گلیب اوتوراردی اوغلانین باشی اوسته قرآن اوخویوب، ایینه‌لری جانیننان چیخاردیردی. بیر گون باغدا دولاناندا گؤرر دووارین دالیندا کنیز ساتیللا. اؤز- اؤزونه دییر: “یاخجی اولار با، بیر کنیز آلارام هم ایشلرده منه کؤمح ائلر، هم‌ده تح قالمارام.” بیر کوزه واریدی، گئدر اوننان بیر قیزیل سیککه گتیریب وئرر، بیر قره کنیز آلار، گتیرر. قره کنیز گیزلینجاخ قیزی گودر، سیررینی بولر، آما سسینی چیخاتماز. قیرخیمینجی گون اولاندا، قیزین یئماغینا داوا قاتار قیزی یوخلادار، اؤزو گئدر قرآنی قورتاریب ایینه‌لری چیخاردار. آخیریمینجی ایینه چیخاندا، اوغلان آسقیرار یوخودان آییلار، گؤرر قره کنیز گؤزو یاشلی بونون باشی اوستونده‌دی. ائله بولر قره کنیز بونو دیریلدیب. توتار قره کنیزی باسار باعرینا، اوزون‌نن- گؤزون‌نن اؤپر، اونو اؤزنه گلین ائلر. قره کنیز‌ده سیتاره‌نی گؤرسه‌دیب، دئییر بو دا منیم کلفتیم دی. سیتاره‌ده نه اینر، نه دینر، گؤز یاشلاری ایچینده آلنینین یازیسینا باش ایَر.
گوننرین بیر گونونده، اوغلانا بیر ایش چیخیر، دییر گرک شهره گئدم. آروادیننان سوروشار نه ایستیسن سنه گتیرم؟ قره کنیز‌ده مین جوره پار- پالتار، انیک- کیرشان، اوزوک- بیلرزیک، باشماق، جوراب….. دا عغلینه گلنی ساییب، دییر بولاری آل منه. سورا اوغلان گئدر سیتاره‌دن سوروشار. سیتاره دییر من هئشزاد ایسته میرم. اولسا بی دانا صبیر داشی آل گتی منه. کیشی گئدر شهره، ایشلرین گؤرر، یولون سالار بازارا، آروادینین دئدیخلارینی آلار. سورا اوردان- بوردان خئیلک سوراخلاشاننان سورا، بیر قوجا کیشینی گؤرسه‌درلر. صبیر داشی فقط اوندا اولار دییرلر. اوغلان داشی آلاری، قوجا کیشی اوغلانا دییر، بونو هر کیمه آلیسان بؤیوک دردی وار اورگینده. قاپی دالیندا گیزلن دردینه قولاق آس. سؤزلری قورتولاندا چیخ ائشییه داشی آل یئره چیرپ یوخسا اوریی پاتدار.
اوغلان گلر ائوینه، اروادینا آلدیقلارینی وئرر، او دا بتر سؤیونر. سورا دا صبیر داشینی آپاریب وئرر سیتاریه.
گئجه اولار، اوغلان بارماغینی کسر یاراسینا دوز تؤکر یوخوسی آپارماسین. آروادی یاتاننان سورا، ایاخلارینی دره- دره گئدیب قاپینین دالیسیندا دوروب قولاق آسار. گؤرر آغلاماق سسی گلیر. قولاغینی دایار قاپییه، گؤرر سیتاره صبیر داشی‌نن درد-اوت ائلیر، باشینا گلنلری بیر به بیر ساییر، داشا دییر یا من سینیم، یا سن سین. سؤز اورا چاتیر کی، بیر قره کنیز آلدیم، گلیب منی توولادی، اوتوز دوققوز گون‌نن سورا منی یوخویا وئریب منیم یئریمی توتدی…بونو دئییب هؤکورتمه ویریب آغلیاندا، اوغلان قاپی دالیسیندا چیخیب گلیب سیتاره‌نین الین‌نن داشی آلیب جیرپدی یئره، سورا قیزجیغازی قوجاخلادی، اؤپدی، دئدی منی بغیشله. قره کنیزی‌ده باغلادی بیر ائششه‌یین قویروغونا اؤتوردی چؤللره.
یئدی، ایشدی، مطلبیه یئتیشدی.
2 پاسخ
سون رامانلار اوخودوغوم ان گؤزل حیکایه‌دی بو.
فراخوان شعر و مقاله
در دفتر عشق، هست نام “آرش”
خوشبختی خلق است مرام ” آرش ”
خلقی اگر آگاه شود یا خندان
آن وقت جهان شود به کام ” آرش ”
———————————————–
همزمان با پنجمین سالگرد درگذشت ” حمیدآرش آزاد” روزنامه نگار، مترجم، نویسنده و شاعر و طنزپرداز کشورمان تصمیم داریم تا با انتشار ویژه نامه ای مجلد ، وزین ودر تیراژ بالا با عنوان ” بررسی آثار و نوشته های حمید آرش آزاد” یاد و نام آن عزیز از دست رفته را گرامی بداریم.
گفتنی است دراین ویژه نامه به بررسی نوشته ها، آثار،اشعار طنز ودیگر فعالیت های فرهنگی و ادبی حمید آرش آزاد خواهیم پرداخت.
لذا از همه دوستان،اساتید،شاعران ونویسندگان عزیز درخواست داریم ،تابا ارسال آثار ارزشمند منظوم ، منثور وطرح های خود ما را در این راه یاری فرمایند.
مهلت ارسال آثار تا پایان تیر ماه می باشد.
پیشاپیش از الطاف بزرگوارانه ای که خواهید فرمود سپاسگزاریم.
برای ارسال آثار ارزشمندتان می توانید از طریق:تلفاکس :۳۵۲۴۳۴۸۷-۰۴۱
ایمیل: siamakarash2015@gmail.com
وآدرس : تبریز- خیابان فارابی شمالی-نرسیده به پل منصور-نبش کوچه بنفشه- پلاک ۱۱۸- دفتر نشریه پیام روز سراب اقدام فرمایید.
آرش آزاد ۰۹۱۴۳۱۳۵۷۶۴