اونودولماق
زومرود یاغمور– کؤچورن: احد فرهمندی
بو گون قالخا بیلمهدی، ائلهجه یوخوسوندا اؤلدو، نه ائتدیلرسه، باشینین اوستوندهکیلر نه قدهر قیشقیرسالار دا اویانمادی، روحو عناد ائتدی، بدنه قاییتمادی، سانکی یورغون دوشموشدو. الینه دوشن فرصتدن استفاده ائتدی، اوچدو گئتدی، بیر ده گئری قاییتماق ایستمهدی. بدنی اورتادا قالدی، کیم نه قدهر آغلاماغیندان آسیلی اولمایاراق بدن اشیا کیمی یاتاقدان اورتالیغا ائندیریلدی. اونو دفن ائدنه قدهر چوخ یئره قویوب گؤتوردولر. بدنی تورپاغا تاپشیردیلار، او گئتدی، قالانلارین درددن آز قالیردی اورهگی پارتلاسین، آما کیمسهنین اورهگی پارتلامادی، درد کیمسهنی بیردن اؤلدورمور، ایچیندن یئییر. بو دفعه ده ایچیندن یئیه بیتیرهجکلرینی سئچیب سئچدیکلرینین اورهگینده اوتوردو.
روحونسا بو اولانلارا نه عایدیاتی واردی، نه ده بیر قایغیسی، دونیانین بو واختیندا، بو قدهر گناهلارین ایچینده ساخلایا بیلمیشدی اؤزونو، نه کیمسهنین قلبینی قیرمیشدی، نهده کیمسهنین چؤرهگینی الیندن آلمیشدی، ان باشلیجاسیسا کیمهسه پیسلیک ائتمهمیشدی…دونیانین قارالمیش اوزونه داهادا بیر لکه سورتمهمیشدی… اونا گؤره ده آغ دونیاسیندا سوزوردو…
انسان اولماق بو ایدی، بیر گون گلیر، هامی، ان آزیندان آتا-آناسی اونو گؤزلهییر، سونرا دا کیمسهنین گؤزلمهدیگی بیر واختدا گلدیگی کیمی ده گئدیر. گلیش-گئدیش آراسینداکی مسافهده نهلر اولورسا او گلیب گئدنله ده بیتیر، بعضاً حتّی توکهنیر، سنین یوخلوق کدرین سندن سونرا جوخ آز مدّتده موجود اولور، دوغمالارین بیر-بیر گئدیش یولونو توتدوقجا سنین یوخلوغوندا او قدهر گئرچکلشیر… و نهایت بیر گون سن تماماً بیتیرسن، کیمسهنین یادداشی، کدری، داریخماسی، خاطیرهلرینده قالمیرسان… سنین یاشادانلار، سنین موجود اولدوقلارین دا موجود اولمور… بونا دا حیاتین قانونو دئییرلر. بئلهجه هر شئی عوضلنمهلر و بیتمهلر اوزریندن یورودولور…
بو گون ده او چکیلیب گئتمیشدی، آرخاسیندا دا اونو خاطیرلایاجاق، کدرین، دردین، نیسگیلین، داریخمالارینا کؤچورهجک بیریسینی بوراخمیشدی…
سئودیگی کیشی… والسالام…تکجه اونون اوچون موجود ایدی… باشقا کیمسه مزاریندا گیزلهدیلندن سونرا نیسگیلله اونو آختارمایشدی، کیمسهده کیجیک بیر اوتاغین پنجرهسیندن باییردا یاغان یاغیشا باخا-باخا اونو آختارمامیشدی. کیمسه اللری قوینوندا گئجهلرین قارانلیغیندا اونو خاطیرلامامیشدی، کیمسه اونون قوخوسونو هله ده ساخلایان گئییملری بورنونا توتوب هؤنکور-هؤنکور آغلامامیشدی.بیر او کیشیدن باشقا…
کیشینین وارلیغی اونون توکنمهمهسی ایدی و بو اونو ممنون ائدیردی، اؤلوموندن سونرا کیمینسه اونو گئجهنین قارانلیغیندا آختارماسینی حسّ ائدیردی، او کیجیک پنجرهنین قارشیسینا گلیردی، اونو آختاران کیشینی سئیر ائدیردی، کیشی اونو یوخ، او کیشییه تاماشا ائدیب بعضاً کدرله، بعضاً ده سئوینجله اورادان اوزاقلاشیردی. کیشینی سئویردی، اونون اوچون داریخاجاغینی دا بیلیردی، آما بونون بو قدهر نیسگیللی، کدرلی، بعضاً ده مست ائدیجی اولاجاغینی بیلمیردی. او حیاتین دونیا دئییلن مکانیندا بو کیشیدن باشقا کیمسهنی قلبینده اؤزو ایله آپارمامیشدی، کیشینین بونو بیلدیگینین فرقینده ایدی و اونو دا بیلیردی کی، کیشی محض بونو بیلدیگی اوچون گئجهنین قارانلیغیندا اونو آختاریر…
بو سئوگی ایدی… بو اونا ایندی داها چوخ بللی ایدی…
بیر ده پشیماندی، بو سئوگینی داها باشقا یاشایا بیلردی، او کیشینین اللرینی هئج بوراخمادان، گؤزلرینی گؤزلریندن آییرمادان… آما نه ائتمک اولاردی، او بیر انسان ایدی و انسانلار اؤلومله یاشامادیقلاری اوچون بونون دا فرقینده اولمورلار…
هر شئی بیتندن سونرا آنلادیقلاری ایسه آرتیق اونونکو دئییلدی، اونا توخونماق، یانیندا اولماق، اللرینین ایستیسینی دویماق، بوینوندا گزن هنیرتینی حسّ ائتمک…
بونلار بیر انسانین یاشادیغی، آما دیرینی بیلمهدیگی خوشبختلیکلر ایدی. او دیرینی ایندی آنلامیشدی، آما آنلادیقلارینی یاشایا بیلمیردی…
انسان اولماقدا نه قدهر خوشبختلیکلر وارمیش…
بونو ایندی آنلادی، ائله ایندیجه، سویوق گئجهنین آیازیندا کیشینین قارانلیغا دیکیلمیش نظرلرینی ایزلهینده، اوشوین کیشینی ایسیده، اووودا بیلمیهجگینی، آغوشونا آلیب عزیزلهیه بیلمیهجگینی آنلایاندا بیلدی…
کیشی نظرلرینی قارانلیغا دیکمیشدی، اورادا سئودیگینی آختاریردی، اوشویوردو، آما یاتماق، ایسینمک ایستمیردی، سئودیگینین اونو اووودوب ایسیتمهسینی، آغوشونا آلماسینی ایستهییردی، آما بونلار اولا بیلمزدی، بونو آنلاییردی، اما عنادلا دا پنجرهده سئودیگینی آختاریردی… یوخاریدا کیشی دایانمیشدی. آشاغیدا، او سویوغون ایجینده سئودیگی قادینین روحو…
عینی شئیلری ایستگی وئردیلر، آما ممکنسوز اولانی…
اصلینده یاشادیغلاری واختلار یانلاریندا، اللرینین آلتیندا اولان، آما یاشایا بیلمهدیکرینین حسرتینی چکیردیلر… ایندی اللرینی آلتیندا هئج نه یوخدو…
بیر گون یئنه پنجرهیه گلدی…کیشی یوخدو، پنجرهدن باخیب اونو آختارمیردی، گؤزلهدی، کیمسه اونو گؤرموردو، گؤرهمزدی ده…
ماشین سسی ائشیدیلدی، باخدی، کیشی دوشدو، بیر قادینلا یوخاری قالخدی. یئنه گؤزلهدی، بللی اولانلارا اینانماق ایستمهدی، پنجرهدهکی ایشیق یاندی، کیشی گؤزه دَیمیردی، اما گؤزلهییردی… خئیلی ده گؤزلهدی…
بللی اولانا اینانماق لازیم ایدی…
داها پنجرهدن گئجهنین قارانلیغیندا اونو آختاران یوخدو…
او بو گون اؤلدو، ایندییه قدهر دونیاسینی دَییشمیشدی، بو گونسه اؤلدو…
داها کیمسهنین کدرینده، داریخمالاریندا، گؤزلرینده، نیسگیلینده، گئجهلرین قارانلیغیندا پنجرهدن باخان باخیشلاریندا یوخدو…
اونو دونیاسینی دَییشمک یوخ، اونودولماق توکتمیشدی…
اؤز مزارینی ایلک دفعه زیارت ائتدی، قبوللاندی یئنی ائوینی و کوسدویو بو دونیانی همیشهلیک ترک ائتدی.
ایضاح:
زومرود یاغمور ۱۹۷۱-جی ایل مارتین ۲۰-ده ماساللی رایونونون محمدخانلی کندینده آنادان اولموشدور. باکی دؤولت اونیوئرسیتئتینین فیلولوگییا فاکولتهسینده تحصیل آلمیشدیر. ۹۰-جی ایللردن ادبی یارادیجیلیغا باشلامیشدیر. دؤوری مطبوعاتدا حئکایهلری، علمی، فلسفی مقالهلری درج ائدیلمیشدیر. ۲۰۰۹-جو ایلده “گوناهکارین اؤلوم” حئکایهلر کیتابی نشر اولونموشدور. بو کیتاب ۲۰۱۲-جی ایل تبریزده ده یاییلمیشدیر. ایلک رومانی “آللاه قاییدیر!؟” اثری سیاسی روماندیر.