آنامین گؤزلری
سودابه تقی‌زاده زنوز
«بو جلسه‌نین موضوعسو گؤزدو» ائشیتدیغیمدا بیر ذرّه ده ایچیم اوشومه‌دی. «دا من گؤزه گؤره ده یازا بیلمیه‌جاغام باشیمی قویوم اؤلوم دااا» دئدیم اؤزومه. «گؤزه گؤره یازماغا نه وار، چتینی کامپیوتری آچانا کیمیدی، سو کیمی آخیب گئدجک» دئییب حئکایه فولدرینی آچیب شوماره ووردوم.
«۱۸-جی حئکایه
گؤز…»
بسم الله رحمن الرحیم دئمه‌میش چیرمه‌لندیم کی یازماغا باشلییم. اؤز یانیمدا دئدیم «قوی بونو بیر یازیم الدن چیخسین سونرا اوتوروم او بیری ایشلریمی گؤروم»، باشدان سووما ادبیاتیما گؤره اؤزومدن ده حئکایه‌دن ده، حئکایه جلسه‌سیندن ده، موضوعداندا اوتاندیم. «جاماعات بئکار دئییل سنین باشدان سووما یازیلارینی اوخوسون، اوتان» دئدیم اؤزومه. اوتاندیغیمدان آرتیق گؤزون گؤزلرینه بیله باخا بیلمه‌دیم. باشیمی آشاغی سالدیم. «دوزدو گؤزه گؤره یازماق سو ایچیم کیمیدی سنه، اما بوجور حاقسیزلیق ائتمک ده دوز ایش دئییل. سنه باخما قلمین گوجلودو، هله هله سنین کیمی یازار تاپیلماز، اما آدام گره بیرآز تواضع‌کار اولا، ائله اولمایا کی دووشان ایله توسباغا ماجراسی کیمی بیردن گؤزون آچاسان گؤره‌سن توسباغادان دا اودوزوبسان! ایندی کی گؤزه گؤره یازیرسان پس سن ده گؤزلرینی قشه آچ دیقتله یازماغا باشلا» دئدیم.
ائله اوجور یاتدیق یئرده اییلیب یانیمداکی لیوانی گؤتوروب دونن گئجه‌دن ایچینده قالمیش سویوق چایدان بیر قورت ایچیب، دریندن بیر نفس آلیب «هه، ایندی اولدو بااا، ایندی یازارام دای» دئییب، صحیفه‌نین باشینا گئتدیم. صحیفه‌نین باشیندا یازدیغیم «گؤز» کلمه‌سینی بولد ائلییب آشاغی سطیره گلدیم.
قالدیم بوش صحیفه‌یه باخا باخا، اللریم کیبورد اوسته قیفیللاندی. نه قدر چالیشدیم عاغیلما بیر زاد گلمه‌دی. گؤزلریم قارالدی. اتاق ائله بیل باشیما دولاندی. «اَه، یئنه فیشاریم دوشدو، آخی بیر یوخودان دور، بیر گؤزون آچ، بیر دور اَل-آیاغین یو، باش-گؤزن بیر سرین سو دیسین، سونرا گل اوتور نه ائلیرسن ائله دااا» دئدیم. یازماقدان قاچماق اوچون یاخشی بیر باهانا تاپمیشام کیمی، کامپیوتری تز یانیمداکی صندلین اوستونه بوراخیب آیاغا دوردوم. چایدانین آلتین یاندیریب توالته گئتدیم. اَل-اوزومو یویا یویا دئدیم «دوزدو دؤهدور دئییب سینوزیتیمه گؤره سرین سو ایله اَل-اوزومو یومویوم، اما سویو لاب دا بئله سرین ائلییجاغام بلکه بئینیمین گؤزو آچیلسین». الیمی نئچه دفعه سرین سو ایله دولدوروب اوزومه چیرپدیم. یاش اللریمی ساچلاریما چکیب اوزومه تؤکولن توکلری دالیا وئردیم. سونرا گلیب کابینتدن بیر کیسه‌ای چای گؤتوروب لیوانین ایچینه آتدیم؛ «بونو ایچسم، جانیم قیزیشسا، دای یازارام بااا» دئدیم. قیزیشما سؤزونو دیلیمه گتیردیکده بیردن ائله بیر قیزیشما جانیمی آلدی کی دئدیم ائله ایندی دی کی حالدان گئدیم. تز اوزومو پنجره‌یه چاتدیردیم. پنجره‌نی آچینجا سرین هاوا اوزومه، یاش ساچلاریما دیدی. خوش بیر حس ال وئردی. «بئله هااا دئدیم، ایندی بیلیرم نییه یازماغیم گلمیردی، آدام گره اول نقشینین حیسسینه گئده با، گؤزلرین آچیب-آچماز دا حئکایه یازماق اولار آخی؟!» پازلین ایتگین تیکه‌سین تاپمیش کیمی سرخوش-سرخوش باشیمی پنجره‌دن ائشیه چیخاردیب دریندن بیر نفس آلدیم. اکسیژن یئرینه دی اکسید کربن بوغازیمی یارا یارا آشاغی گئتدی. رمانتیک حالیم درحال پوزولدو. «من ائله اَره گئتماغیمینان، هم رمانتیزمین هم ده بازارین عینی زاماندا گؤزونو چیخارتمیشام دااا، هله اوتانمیرام حییسه‌ده گئدیرم» دئدیم اؤزومه.
هرچند فمینیستلر بو ائولیلیگه «آغ ائولیلیک» یا «ازدواج سفید» دئییرلر، اما هر دفعه صحبتی اولاندا آنام شیناسنامه‌مین ایکینجی صفحه‌سین آز قالا گؤزومه سوخوب دییر «هانی با؟ هاردا یازیب؟!» اوزونه جیددی باخیب دئییرم: «دئییرسن بس نییه آغ ائولیلیک دئییرلر؟! چونکی آغ خودکارینان یازارلار اوخونماز، اونا گوره! اونو اوخوماق اوچون اینسانین گؤزونده مخصوص اشعه‌لر اولمالیدیر» اوّل اینانسادا سونرا منیم شوخلوق ائله‌دییمی گؤروب داها دا عصبیلشر. «یوخ منیم مخصوص اشعه‌م یوخدو، سن آپار دئ ننم کوردو، قارا خودکارینان دئ یازسینلار ائله» دئییر. الینده اولسا منیم ده فمینیستلرین ده گؤزونو چیخاردار. یولداشیمین و آغ ائولیلیگین مزیتلریندن نه قدر تعریفلسم ده، نه منی نه ده یولداشیمی گؤرجک گؤزو اولماز.
پنجره‌نی باغلییب، اتاغا گئدیرم. صحیفه‌نی آچیرام،
«۱۸-جی حئکایه،
گؤز…»
گؤز دئیینجه، قئین آنامین دَلمه گؤزلری یادیما دوشور. دئییرم الله ائلمه‌سین اوشاغیمین گؤزلری اونا چکسین. آنامین گؤزل رنگلی گؤزلری ایله توتوشدورورام اونون گؤزلرینی. قدیمدن دئییبلر قیزدا اوز، اوزده گؤز. یوخ سن الله، قیزیم اونا چکمه‌سین. اونون قیزیم قیزیم دئماغینا دئییل کی، اؤزوم ائشیتمیشدیم تلفوندا یولداشیما دئییردی «اؤزگه قیزینا خاطیر بیزی آتمیسان». اونون بو سؤزونو ائشیدینجه، کندیمیزده کی دلی حسن یادیما دوشموشدو. حسنی دلی اولدوغو اوچون آپاریب اوزاق بیر کنددن ائولندیرمیشدیلر. خانیمینا دلی اولدوغونو دئمه‌میشدیلر. یازیق قیز گلیب وضعیتی ائله گؤرونجه ایختیاری الیندن چیخمیشدی. آرتیق اَر، اوشاق، عاییله‌نی بوراخمیشدی. هانسی کیشی اوزونه گولسیدی گئجه‌نی اونلاردا کئچیردردی. آتام بیر گون «حسن بس خانیمندان گؤز اول، جاماعات دالیسیجا پیس سؤزلر دئییر» دئمیشدی. «آی حاجی، نه ائلیاق آخی، من اؤزگه قیزینا خاطیر اؤزومو ناراحات ائلیه بیلمه‌رم!» دئمیشدی. آتام سویو سوزولموش ائوه دونموشدو. قئین آنام اؤزگه قیزی دئیینجه حسن یادیما دوشموشدو. لاب زهلم گئتمیشدی آرواددان. «یاخشی ائولیلیگیمیزی قارا خودکارینان یازدیریب سنله گؤز گؤزه اولمورام» دئمیشدیم اؤز یانیمدا.
تلفونو گوتوروب یولداشیما یازیرام؛
«سلام، بو هفته گؤزه گؤره یازاجاییق نه یازیم؟!»
«سئوگی حئکایه‌سی یاز، قارا گؤزلره گؤره یاز، یاز: کارا کارا گؤزلر اونا بونا باکیور، کیسکانیوروم…» آردیجا «اگر بیلدین بونو کیم اوخویوب؟!» یازمیشدی.
جواب وئرمه‌دن تلفونو قیراغا قویموشدوم، اؤز اوره‌ییمده «سنین ننه‌ن اوخویوب» دئمیشدیم.
آرتیق عصبیلشمه‌یه باشلیرام. بو قدر راحات ساندیغیم بیر موضوعنون قاباغیندا عاجیزلمیشم. سانکی سؤز بولاغیمین گؤزو توتولوب.
باغداکی سو بولاغینین گؤزو توتولاندا بیر آغاج گؤتوروب، سو گلن یئری دئشردیک. قاباغینداکی چوپلری، اوتلاری قیراغا وئردیکده سو بیردن آخیب گلردی. کوزه‌نین باشینی بولاغین گؤزونه داییب دولدوراردیق. بلکه بو گون منه ده ائله بیر چوپ لازیمدی،. دییسن بئینیمین گؤزونو ده بولاغین گؤزو کیمی زیر زیبیل توتوب بو گون. اما هله کیم دئییر گؤزون بولاغی بئییندی؟! یانی هامی بئینی ایله دونیایا باخیر؟! هئچ اینانمیرام.
بیر چوخ آداملار قارینلاری ایله دونیایا باخارلار. اونلارین یئکه قارینلاریندا ایکی گؤز وار، هر زادی اونلار یئمک گؤزونده گؤررلر. داشدان یوموشاق نه اولسا ییرلر. دادین، مزه‌نین اونلارا هئچ فرقی یوخدو. چوخ آداملار دا وار گؤزلرینین بولاغی آغیزلاریدی. ایرمی دورد ساعاتا گؤزلری اینسانلارین گئیدیکلرینده، یئدیکلرینده، ائو ائشیکرینده دیر. گؤردوکلرینی سؤز ائلییب آخشام قونشولارا دییرلر. بعضیلرینین ده گؤزلری اورکلرینه باغلیدیر. اونلار تز عاشیق اولارلار، هارا باخسالار اوردا عشقدن بیر نیشانه گؤررلر. بعضی اینسانلاردا وار دونیا وئجلرینه دئییل. دونیا داغیلسادا اونلار اؤز ایشلرینده‌دیلر، ایستر توی اولسون ایستر یاس، ایستر لاب بئله اوچونجو دونیا ساواشی اولسون، بونلارین حالیندا هئچ فرق ائتمز، اونلارین دای گؤزلری هارا باغلیدیرکی بو قدر بِ خیالدیلار، بیلمیرم!
ایندی منیم گؤزلریم هانسی گؤزلردندیر؟! نه یئییمجیلم نه سوزباز، نه عاشیقم نه ده بِ خیال! اصلینده گؤزلریم بدنیمین هاراسینا باغلیدیر هئچ ده اونملی دئییل، هر هانسی گؤزونن یازیرام یازیم، آنجاق بو حئکایه‌نی یازیب قورتارمالیام بو گون.
«۱۸-جی حئکایه
گؤز…»
تلفونوم زنگ چالیر، آنامین گؤزل گؤزلری تلفونون صحیفه‌سینه دوشوب… کامپیوترین گالریسینی آچیرام. آنامین شکیلینی ووردون بوش قالمیش صحیفه‌سینه سانجاقلاییرام. بعضی زادلار یازماغینان اولماز اونلاری آنجاق گؤرمک لازیمدی!
