بایرام آخشامی گونلری‌ایدی. ماشینیم خراب اولموشدو، ماشین‌سیز ایدیم. خیاوانلار، بایرام گونلری قاباقدا اولدوغو اوچون چوخ- چوخ شولوغ ایدیلر؛ ائله اونا گؤره اوتوبوسلا اویان- بویانا گئتمک لاپ‌دا آدامی بئزیکدیریردی.
آخشام باشی اوتوبوسلا ایشدن قاییدیردیم. اوتوبوس زیم‌به‌زیم جمعیتله دولو ایدی. آنجاق اَن بیرینجی ایستگاهدا میندیگیم اوچون، آیاغ اوسته یوخ، صندلیده ایدیم. هردن بیر مورگوله‌ییب، یوخلاییردیم‌دا. اوتوبوس خیاوانلاری یارا-یارا، کریم‌خاندان ستارخانا چاتدی. بو منیم گونده‌لیک یولوم دور؛ من هر گون بو بؤیوک خانلارین خیاوانلارین زیارت ائدیرم.
اوتوبوس، ستارخان پارکینی‌دا آرخادا قویدو. پارکین قاباغیندا، ستارخانین یاریم بدن مجسمه‌سی گؤزه چارپیر. کئچن ایل بو مجسمه و بیر چوخ تهرانین دیگر هئیکل‌لری‌‌نین اوغرولانماسی یادیما دوشور.هئیکل اوغرولاری هئچ‌بیر زامان تاپیلمادیلار و بیر نئچه مدت، روزنامه‌لرده بو اوغرولوغون آردینجا اولان مخبرلرین اَلی، بوش قالدی. گؤره‌سن بو اؤلکه‌ده هئیکل اوغرولوغو‌دا سیاسی ایمیش؟
ستارخان پارکینا چاتینجا و پارکی آرخادا قویاراق، بیر چوخ یئنی بینالاری، تابلولاری و تازا آچیلمیش دوکانلاری گؤرورم. نه یاخشی‌دیر اوتوبوسلا مسافرت ائتمک! آدام اؤزو فرمان آرخاسیندا اولدوغو زامان، یاخشی‌جاسینا اویان-بویانا گؤز گزدیره بیلمیر. کاش‌کی ماشینیم تئز- تئز خراب اولسون یا دا کی اؤزومله بئله قرارا گلیم‌کی هردن بیر ماشینی ائوده قویوب، عمومی وسیله‌لرله گل-گئت ائدیم.
اوتوبوس، ستارخان خیاوانی‌نین آخیرلرینه یئتیشیر و آلستوم برق کارخاناسینی کئچدیکدن سونرا، ایکی یول آیریمینا چاتیر. اؤزوم ماشینلا بورایا چاتدیغیم زامانلار، یوخاری گئتمه‌لی ایدیم؛ آنجاق اوتوبوسلار، یوخاری یوخ، آشاغی گئتمه‌لی دیرلر؛ بو یول اوتوبوسلارین اؤزل یولو دور.
اوتوبوس، آشاغی آخیر: جنوبی خسرو خیاوانی و طرشت محله‌سینه ساری. بیرآندا بدنیم تیتره‌مگه باشلاییر؛ نه نامرد‌دیر فلک و بیز ایسه نامردلیکده اوندان قالیجی! یئددی ایل بو خیاوان و بو محله منیم آددیملاریمین آلتیندا ایدی. یئددی ایل بو خیاواندا اولان پیشمیش کرپیچدن دوزه‌نیلن ائو، منیم اومید ائویم ایدی. یئددی ایل جمعه گونو سحرلر، من بورا‌دا یاریملا گؤروشوب، دانیشیب، صفا ائدردیم.
بو دور: اوتوبوس دوز ائوین قاباغینا چاتدیبدیر و عجبا کی بوراسی اوتوبوس ایستگاهی‌‌دیر و مسافرلر یئنیب- مینینجه فرصت تاپیب، ائوین بوتوو یان- یؤوره‌سینی و اویان- بویانینی آرایاجاغام. ائوین ساغ طرفینده کی بینا آرادان گئدیب، قنادی دوکانینا چئوریلیب. آنجاق سول طرفی، هله‌ده بیرینجی دؤنه اوتوز اوچ ایل بوندان اوّل، عشقیمی گؤرمک اوچون ائولرینه گئتدیگیم واخت گؤردویوم کیمی، اَل دگمه‌میش قالمیشدیر. اوتوبوس یولا دوشنه‌کیمی، بیر داها دا ائودن قالان حیصه‌نی گؤزومدن کئچیریرم، تأسف کی دئمک هئچ نه قالمامیشدیر. ائوه باخیب، ایچریمده هؤنکورتو ووروب، آغلاییرام. اوتوبوس یولا دوشه‌رک، بیر زاد یادیما دوشور و بیرآز اؤزومه اوره‌ک- دیره‌ک وئریرم.
نئچه ایلدیر دوز ائوین قاباغیندا، خیاوانین اوتاییندا بیر بؤیوک قیز مدرسه‌سی یولا دوشموشدور. مدرسه، ایرانلیلار، او جمله‌دن تورکلرین فخری اولان همدانلی عالیم بوعلی‌سینا‌نین آدی ایله آدلاندیریلمیشدیر. بوعلی‌سینا، چوخ آدلیم و اوشاقلاری نائیلیت‌لره اوغرایان بیر مدرسه‌‌دیر. دوققوز یا اون ایل قاباق، بؤیوک قیزیم نیگارین آدینی اورایا یازدیردیق. نیگار، بوعلی‌سینادا درس اوخویان ایللرده، من فرصت تاپدیم بعضی گونلر اونو مدرسه‌یه آپاردیغیم واختلار، هم‌ده مدرسه قاباغیندا اونو گؤزله‌دیگیم زامانلاردا، هر بیر واخت سئودیگیم و اومید بسله‌دیگیم ائوه دؤنه- دؤنه باخاراق، کئچمیش خوش گونلری خاطیرلاییم. او ایللرین، ان سون آیلاریندا نیگار، عکاسلیقلا ماراقلاندیغی اوچون، بیر حرفه‌ای دوربین آلیب، چوخ ذؤوق ایله سئودیگی هر بیر زاددان شکیل چکیردی. بیر گون نیگارا دئدیم: « بورادان منه شکیل چکه‌سن بیر؟»
نیگار سوروشدو: « بورا هارادیر؟»
جاوابیندا دئدیم:« بو ائودن منیم چوخلو خاطیره‌لریم وار. بورا منیم محبوبومون ائوی ایدی! من یئددی ایل، جمعه گونلری بورایا گَلَردیم…»
نیگار دئدی: « بورا مامان گیلین‌کی ائولری دئییلدی؟!»
دئدیم:«یوخ! لطفاً سن شکیلینی چک. بو عکس منه یادگار قالمالی‌دیر.»
اؤزومه اوره‌ک- دیره‌ک وئردیگیم زاد، همین عکس ایدی. اؤزومله بئله دوشونوردوم کی اوتوبوس مقصده یئتیشینجه، تئزلیکله ائوه چاتیب، نیگار سالان شکیل‌لره باخیب، ساعاتلارلا فیکره دالاجاغام.
اوتوبوسدان آشاغی یئنیب، ائوه ساری یولا دوشدوم. ائویم، سئومه‌لی و محبتدن کؤوره‌لمیش اومید اوجاغیم‌دیر. حیات یولداشیم و ایکی قیزیم، بو ائوه عطیر ساچان گول دسته‌لری‌دیرلر.
ائوده شامی یئییب- یئمه‌میش، کامپیوتره ساری یؤنلدیم. حیات یولداشیم دینلندی: « بیرآز دینجل. سحردن آخشاما قدر یازیب، پوزوب، چابالاییرسان. ائوه گلرکن، اؤزونه استراحت وئر…»
دئدیم:« یاخشی، ساغ‌اول. بیر بالاجا ایشیم وار. ایندی دینجله‌جگم…»
کامپیوترده عکس فایل‌لارینی آرادیم و چوخ چکمه‌دن، نیگار سالان شکیل‌لری تاپدیم. شکیل‌لرین بیرینی بؤیوتدوم و حسرتله اونا محو اولدوم.
نیگار، میزین اوستوندن شام قاب- قاشیقلارینی گؤتورمکده ایدی. او منیم یانیمدان کئچه‌رک، عکسه گؤزو ساتاشدی. تئز الینده اولانلاری آشپزخانایا قویوب، منه طرف قاییدیب، تعجبله سورغو وئردی: «بابا! دوغرودان بورا هارادیر؟» گؤزلریم یاشلا دولاراق، هؤنکورتو وورا- وورا دئدیم: «قیزیم، آنان بیلیر. اونا دئمیشم. بورا بؤیوک اوستادیمیز، بوتون ائلیمیز و دیلیمیزین فخری اولان حبیب ساهیرین ایللر بویو تهرانداکی یاشاییش ائوی، من یئددی ایل هر جمعه گونلری اونلا گؤروشدویوم مکان و بوتون بینا خراب اولوب،دگیشیلیندن سونرا، ائله شکیل‌ده گؤرونن حیصه، اوستادین «عروج» نقطه‌سی دیر…»
سونرا ایسه، یئنه‌ده عکسه دالدیم و عمران صلاحی‌نین نئچه‌مدت قاباق «یارالی دورنا» آدی ایله چاپ اولان تورکجه اثرلرینی حاضیرلایان گونلرده چکدیگیم چتین‌لیکلرین بیری یادیما دوشدو.
عمرانین شعرلری‌نین بیریندن هئچ‌نه دوشونموردوم. منجه شعرین معناسی یوخ ایدی. او بو شعرینی هئچ بیر یئرده چاپا وئرمه‌میش و تکجه ایکی دفترینده یازمیشدیر. بالا- بالا بئله قرارلاشیردیم‌کی بو شعری حذف ائدیم. آنجاق دفترلرین بیرینده، عمران سول گوشه‌ده یازمیشدی: «بو شعری، آشاغیدان یوخارییا اوخویون.»
اوخودوم. بیر داها دا اوخودوم و نهایت بیلدیم کی عمران دا، اوستاد ساهیرین عروج واختینی خاطیر‌لادیر. عمرانین استعاره‌سی، نیگارین عکسی، منیم اوستاد ساهیرین یاشاییش و اوچوش ائویندن خاطیرلریم، بیر داهادا بو گئجه منی چکیب کئچمیش‌لره آپاردی. نه یاخشی کی بو خاطیره‌لری، اَلیمده اولان عکس‌لری گؤسترمک و عمران صلاحی‌نین شعرینی گیترمکله، سونا چاتدیرام.
تهران- ۱۵/۱۲/۱۳۹۰
سحر، ساعات ایکی‌دن دؤرده قدر
آشاغیدان یوخارییا!/ عمران صلاحی
چکیر!
یوخاری
یوخاری
یوخاری
اؤزونو یئردن
ایپدن یاپیشیر
دورور آیاغا
قوجا بیر شاعیر
***
گؤیلره چاتیر.
بوی آتیر
بوی آتیر
ناغیلدا گؤیرن لوبیا کیمی
یاشیل بیر خیال
***
آیلار، اولدوزلار!
توربادا نه وار؟
آشیر
داملاری
توربا اَلینده
داما دیرماشیر
نردووانلاردان
کؤلگه‌لی گئجه
تهران ۶/۱۱/۱۳۶۴
2 پاسخ
سلاملار دوکتور مجدفر
–
نه گؤزل حبیب ساهیردن سؤز آچیب و اونو یادلارا سالیبسیز
… سیزه جان ساغلیغی آرزولایب ، ساهیریله – صلاحیه تانری دان رحمت ایسته رم
یئددی ایل دیرلی ساهیر رحمتلیک ایله گؤروشمه نیز، چوخ یاخشی اولوبدور. لطفا او ایللردن آرتیق بیلگیلر وئرین. اونون یاشامیندان، دوشونجه لریندن و…
تانری سیزی سلامت ائدیب، ساهیر-ه ده رحمت ائتسین…