(حسن ایلدیریمین «اوچوش» شعری)
بولوتسوز ماوی گؤیه ساری
اوجالدی آغ گؤیرچین
آرخایین-آرخایین
اوچدو… اوچدو… اوچدو…
بیر میرواری دنه‌‌سی کیمی گؤروندو ماوی‌لیین بوجاغیندا.
اوره‌ییم چیرپیندی… چیرپیندی
حسرت‌لری سیلکینیب
نیسگیل‌لری سویونوب
اینجی‌لشیب، دینجلمک ایسته‌دی
آرزولارین قوجاغیندا.
گؤیرچین اوچدو… اوچدو…
اوچوب یوخوما قوندو:
«ایکیجه خوروز ساواشدی
بیری قانا بولاشدی
قان آخدی چایا دوشدو
چایدان گؤیرچین اوچدو…»
گؤیرچین اوچدو… اوچدو…
اوچوب یوخوما قوندو؛
قیزیل گوله بوکولموش یوخولاردان اویاندیم:
آغزیمدا آلمالارین قیزیل دادی
ال‌لریمده کپنک‌لرین توزا دؤنموش قانادی
باشیمدا رؤیالارین هاواسی
کؤنلومده سئودالارین نیداسی
بیر آیاغیم گئجه‌ده
بیری گوندوزوده
اوچماق ایسته‌ییرم،
شفقلی اوفوقلری قوجماق ایسته‌ییرم؛
سونسوز ماوی‌لیکده سوزوب،
قیزیل آلمانی کهکشان بوداغیندان اوزوب
انسانلارلا پایلاشماق ایسته‌ییرم؛
آچیلمازی آچماق ایسته‌ییرم،
اوچولمازا اوچماق ایسته‌ییرم.
قایناق: «قیزیلی شفق‌لر شاعری»، «ادبیات سئونلر گوزگوسونده»، نشره حاضیرلایان: ائلدار موغانلی، حکیم نظامی یاییم‌ائوی، تبریز- ۱۴۰۰.
شعر، انسانین سونسوزلوغا، آزادلیغا جان آتماسی‌نین شعرسل مانیفئستی‌دیر. «اوچوش» بو ایدئیانین تیپیک اؤرنه‌یی‌دیر:
دیلجه ملی و دوغما، دویغوجا درین، ایدئیاجا اونیوئرسال‌لیغین گؤستریجیسی‌دیر بو شعر.
حسن ایلدیریم بدیعی دیلی، «ادبیات دیلیندن» چوخ، خالق دیلینین جانلی آخاریندان آلیر. شعر، ساده و صمیمی دیلده یازیلیب. بو ایسه شعره فولکلور نفسی، ملی طبیعی آخیجی‌لیق وئریر. بو اوسلوب شاعرین خالقلا دیل بیرلیینی قوروماق ایسته‌ییندن دوغور.
شعرین اساس ایدئیاسی «اوچماق» موتیوی‌دیر. بو، بوتون انسانلیق اوچون اونیوئرسال بیر سیمبولدور. شاعر یئرلی و دوغما بیر دیلده یازیر، آنجاق اونون دویغوسو انسانلیغین عمومی تجروبه‌سینه عایددیر. اونون شعری، ریلکه‌نین، لورکانین، یاخود ناظیم حیکمتین پوئزییاسی ایله عینی روحدا دایانیر: انسانین سونسوزلوقلا دیالوقا گیرمه‌سی.
شعرده گئرچکله خیال (یوخو، رؤیا) بیر-بیرینه قاریشیر: «اوچوب یوخوما قوندو»، «قیزیل گوله بوکولموش یوخولاردان اویاندیم» کیمی مصراعلار رئال و سوررئال سوییه‌لرین بیر-بیرینه کئچدیینی گؤستریر.
«گؤیرچین»:
اوبرازی دونیا ادبیاتیندا آزادلیغین سیمبولو اولدوغو کیمی، حسن ایلدیریمدا دا، بو موتیو کانکرئت شکیلده ایفاده اولونور. گؤیرچین، هم صلحون و پاکلیغین، هم ده اومید و انسان روحونون آزادلیق آرزولارینین رمزی‌دیر. اونون ماوی گؤیه اوجالماسی، انسانین محدودلوقلاردان قورتولماق جهدی و دار چرچیوه‌لردن آزادلاشماق ایسته‌یینی گؤستریر.
«ماوی گؤی»:
سونسوزلوق، ابدی خوشبختلیک مکانی‌دیر. شعرده، «ماوی گؤی»، «سونسوز ماوی‌لیک»، «کهکشان بوداغی» کیمی اوبرازلار مکانین حدودسوزلوغونو بیلدیریر. انسان بو سینیرسیز مکانلاردا راحاتلیغا چاتیر.
«اوچماق ایسته‌یی»:
انسان ادراکی و روحونون سرحدلرینی آشماق، آزادلیغا قوووشماق ایسته‌یی‌دیر. گؤیرچینین «اوچدو… اوچدو… اوچدو…» تکراری دا محض بو آزادلیق ریتمینی موسیقی کیمی حیس ائتدیریر.
واختی ایله «آذربایجان شعرینده مدرنیزم» کیتابیمدا دا بونا بؤیله اشاره ائتمیشدیم:
«شعرین… سطیرینین بؤلونمه‌سی اؤزو معنادار و مقصد یؤنلو اولما‌لی‌دیر:
بولودسوز ماوی گؤیه ساری
اوجالدی آغ گؤیرچین
آرخایین-آرخایین
اوچدو… اوچدو… اوچدو…
بورادا سون مصراعی شاعر آلت-آلتا دا گتیره بیلردی. بئله‌جه:
اوچدو…
اوچدو…
اوچدو…
آنجاق بو سطیر بؤلمه‌ده «اوچوش» گؤرونتوسونده تضاد یارانیر. سطیر آشاغییا ائنیر. حال بو کی «اوچوش» حرکتینده «چؤکمک»، «ائنمک» یوخ، «قالخماق» یا دا قالخاندان سونرا آردی‌آردینا «سیرالانیب» حرکت ائتمک وار. شاعر بورادا «اوچدو» کلمه‌سینی «اوچوش»ون گؤیه قالخاندان سونرا، سیرا ایله آردی‌آردینا حرکت ائتمه‌سینی جانلاندیرمیشدی.» (ص ۲۸۴)
«شفقلی اوفوقلر»:
ایشیغین، آیدینلیغین، یعنی حقیقتین سرحدی‌دیر. شاعر بو اوفوقلری «قوجماق» ایسته‌ییر؛ یعنی انسان اؤز ایچینده‌کی آزادلیق و آیدین‌لیغی تام منیمسه‌مک، اونو حیاتا کئچیرمک نیتینده‌دیر. بو ایستک، هم ده توپلوم و تاریخ تضییق‌لریندن قورتولماق آرزوسونون شعرسل ایفاده‌سی‌دیر.
«قیزیل آلما»:
اوسطوره‌وی آنلامدا بیلیک، سئوگی و مودریک‌لیک مئیوه‌سی‌دیر. شاعرین آرزوسو تکجه اؤز آزادلیغی دئییل؛ او، آزادلیق سئوگیسینی و صافلاشما حالینی بوتون انسانلارلا بؤلوشمک ایسته‌ییر.
