چئویرن: نیگار خیاوی
ترجمه: نیگار خیاوی
نیگار خیاوی

negar
گونوموزده فولکلور
نیگار خیاوی

فولکلور، ائل­بیلیمی یا دا خالق­بیلیمی نخبه و الیت اولمایان قارا کوتله­نین بیلیگی و کولتور توپلوسودور. کئچمیشلردن گونوموزه قدر انسانلیق کیملییینه کؤک آتا-آتا، النه-النه گلیب الیمیزه چاتمیش اولان بو توکنمز بیلیک قایناغی، مین ایللر بویونجا گونده­لیک تجروبه­لرین دَییشیمی و دیگر گله­نکلر، گؤره­نکلر و کولتورلرله قاریشیب، بیرله­شیب، یوغرولموشدور. اسکی چاغلاردا کاغیذ- بارات­سیز، کامپیوترسیز اولان آتا-بابالاریمیز، دده-ننه­لریمیز شنلیکلرینی، کدرلرینی، آرزولارینی، هیجانلارینی، یاشامدان و طبیعتدن آلدیقلاری ائتکیلرینی سینه­لرینه یازیب، نسیلدن-نسیله آشیلایا – آشیلایا گونوموزه قدر گتیریب یئتیرمیشلر.

فولکلورون دَرلنمه­سی، اؤزه­للیکله اینترنت و دیگر ایله­تیشیم آراچلارین گئنیش یاییلدیغی بو چاغدا بیر ضرورته چئوریلمیشدیر، چونکو ایله­تیشیم گئنیشلندیکجه یئرل گله­نکلرین آرادان گئتمه­سینه داها چوخ زمینلر یارانیر، بو دا اؤز نؤوبه­سینده توپلومون اؤزونه اینانجسیزلیغینی، اؤزونه اؤزگه­لشمه و اؤزونو ایتیرمه یوللارینی داها دا هامارلایا بیلیر. گئت-گئده زامان و تجروبه دییرمانلارینین نهنگ داشلاری آلتیندا سینانا-سینانا، سیغاللانا-سیغاللانا گونوموزه قدر اوزانان فولکلوروموزو درله­ییب و ائتنوقرافی موزه­لرینه توپلاماق، اونو ایتیب-باتماقدان قورویان یوللارین بیریدیر. حتا فولکلور اورونلرینین درلنمه­سی ایشی بوگون بیرچوخ اونیوئرسیته­لر­ده سمینار، پروژه و دیپلما تئزی اولاراق کئچیریلمکله بیرلیکده “تورک خالق بیلیمی” بؤلومونون تمل ایلکه­سی اولموشدور.

اخلاقی دَیرلرین ان گؤزل نمونه­لرینی فولکلوردا گؤروروک، چونکو فولکلورون اصل قونوسو انسان­دیر، انسانلیغا سئوگی، سایغی، اینام، دَیر، باریش و بنزری قاوراملارین هامیسی فولکلورلا ایچ-ایچه­دیر، بو دا اونا جیدیتله یاناشماغیمیزی وورغولاییر، بیر یاندان بو بئله دیر، او بیر یاندان ایسه، بوقدر زنگین اولان ساحه­نین بیر گروپا بیر زومره­یه عایید اولمادیغی اوچون اولدوقجا داغینیق و پارچا-پارچا حالا دوشموشلویونو گؤروروک. بونا گؤره ده فولکلورو ایت-باتدان قوروماق اوره­یینده وطن و میللت سئوگیسی اولان هر بیر شخصین بورجودور.

لاکین تاریخ قدر یاشی اولان بو کولتورل آندیرانی ساده­جه دَرله­ییب و اونلاری ائتنوقرافی موزه­لرینه توپلاماقلا یئتینمک اولماز، چونکو آز کئچمز بو اورونلری آنجاق عؤمرونده بیرجه یول موزه­لره یولو دوشن آز ساییلی هوسکارلار خاطیرلایا بیلرلر، اونو دا توز توتموش بیر اپریک خاطیره کیمی. آیدین دیر کی، فولکلور اورونلرینین درلنمه­سی­ ایشینین اؤنمینی دانماق قصدینده دئییلیک، مقصدیمیز بو دَیرلی چالیشمالارلا یاناشی بو عنصرلاری بوگونکولشدیرمکله انسانین سوسیال حیاتینی دینج بیر یاشام دوغرولتوسونا یؤنلندیرمکدیر.

بعضی گلیشمه­میش توپلوملاردا بئله بیر فیکیر ایره­لی سورولور کی، کئچمیش حیات شیوه­لری و دوشونجه طرزلری نه قدر داها کؤکدن، داها توولو آرادان قالدیریلسا، گویا مدرنلشمه و گلیشیم سوره­جی بیر او قدر سرعتله یاخینلاشاجاق و گویا باشقالارینین آیاق ایزینی داها دیققتله ایزله­ییب ده اونلاری دؤرد گؤزله یامسیلاماق بیزی جان آتدیغیمیز سونوجلارا و مدرنیته­یه چاتدیران یولون ان باشاریلیسی و ان قیساسی اولاجاقدیر.آنجاق یئنی آنتروپولوژیک و کولتورولوژیک بیلیملر فرقلی گؤروشو اولان یئنی دوشونجه­لره دوغرو بیزی ایته­له­ییر. اونلارین نطرینجه مدرنیته یولو هر هانسی بیر توپلومون مین ایللر بویونجا سهمانا سالدیغی دوزنلری، گله­نکلری سؤکوب آتماقلا هامارلانماز. ائله بو بیلگیلره دایاناراق دا، «-گونوموزده­کی بوتون توپلوملاری قاپسایابیله­جک گوجو اولان دینج بیر سوسیال نیظاما چاتمانین آنجاق و آنجاق بیرجه­جیک یولو وارمیش!» دئیه­نلرین ادعالارینین دوغرو اولدوغونا دا اینانماق ممکون دئییل. باشقا دئییشله، جمعیتلری بخته­ورلییه قوووشدورا بیله­جک او اوتوپیک بیرجه­جیک نسخه هله یازیلمامیشدیر. نتیجه بئله چیخیر کی، هر بیر توپلوم یئرل، کولتورل، دین، دیل و بنزری اؤزه­للیکلر و احتیاجلارینا دایاناراق، اؤزونه اؤزه­ل اولان مدرنیته­نی یارادیب قورماق دوغرولتوسوندا آددیم آتمالیدیر. یوخسا باشقالارینی یامسیلایاراق اولگو گؤتورمک ایلک باشدا گؤزه آسان گلسه ده، ان یانلیش یولدور. بونو بیزه تاریخ ده گؤرستمیشدیر. ائله بونا گؤره ده، گونوموزه اویقون اولان بیر شکیلده دوشونجه شیوه­لریمیزی یئنیلشدیرمه­ زورونداییق، چونکو بونون زامانی چاتمیشدیر آرتیق. اؤز مدرنیته­میزی قورماق اوچون اؤزوموزه، اؤز گله­نکلریمیزه قاییتماغیمیز لازیمدیر. بو دا، تاریخی تجربه­لردن علاوه، مدرن دوشونجه قوراملارینا، یئنی آنتروپولوژیک بیلگیلره دایانان یئنی تئوریلردن یارارلانمامیزلا دوغرولا بیله­جکدیر، البته.

چاپ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

گونوموزده فولکلور/ نیگار خیاوی

نیگار خیاوی
www.ishiq.net

آذربایجان ادبیات و اینجه‌صنعت سایتی

گونوموزده فولکلور/ نیگار خیاوی

نیگار خیاوی
www.ishiq.net

آذربایجان ادبیات و اینجه‌صنعت سایتی

گونوموزده فولکلور/ نیگار خیاوی

نیگار خیاوی
www.ishiq.net

آذربایجان ادبیات و اینجه‌صنعت سایتی