مجید امین مؤید
دوریس لسینگ
چئویرن: مجید امین مؤید
ترجمه: مجید امین مؤید
سسلندیرن: مجید امین مؤید

ایل‌لر ایدی «فارکار»لارین اوشاقلاری یوخ ایدی. اونا گوره ‌ده «تئدی» آنادان اولاندا قوللوقچولارین سئوینج‌لری ایله قارشیلاندیلار. اونلارا تبریک دئمک موناسیبتی ایله ات، یومورتا و گول ‌دسته‌لری ایله ارباب سارایـینا گله‌رک، کؤرپه‌نین گؤی گؤزلری و قیزیلا بنزه‌ر نازیک تئل‌لرینی شادلیقلا بیه‌نیب و تعریف‌له‌ییردیلر. قوللوقچولار خانیم «فارکار»ا تبریک دئییردیلر. سانکی بؤیوک بیر نعمته ال تاپمیشدی. دوغروسو، ‌خانیم «فارکار» ایسه بو سایاق حیسّ ائدیردی و یئرلی زنگی‌لرین تبریک، سئوینج‌لرینه قارشی تشکّورله دولو و حرارتله گولوردو.

سونرالار «تئدی»نین باشی‌نین توکونو بیرینجی دفه اولاراق قایچیلایاندا «جیدون» آشپاز، ساری، یومشاق توک‌لری یئردن ییغاراق، ‌اونلاری اووجونون ایچینده ساخلایاراق، اوشاغین اوزونه گولومسونوب، اونو «ساری تئللی جوجوق» آدلاندیردی و بو عبارت اوشاغین محلی آفریقالی آدی ساییلدی. اوّل گونلردن بری «تئدی» و «جیدون» بیر- بیری ایله دوست اولدولار.

«جیدون» ایش‌لریندن فاراغات تاپان زامانلار،‌ کؤلگه‌لی هوندور بیر آغاج آلتیندا، «تئدی»نی قووزایـیب چییین‌لری اوسته قالدیراراق اونونلا اوینایاردی. آغاج بوداغی و یارپاقلاردان و گوی گؤیرنتی‌لردن خارقه اویونجاقلار اونون اوچون دوزلدردی یا گول‌لری حیوانلار شکلینه اوخشاداردی.

«تئدی» یئریمک اؤیره‌نن زامان «جیدون» اونون قارشیسیندا اییله‌رک ایکی قات اولوب، اونو تشویق ائدیب آلقیشلایاردی. اوشاق ییخیلارکن «جیدون» اونو توتاردی و اونو او قده‌ر هاوایا آتیب توتاردی کی، هر ایکی‌سی‌نین نفسی گولوشمه‌دن دایاناردی. آشپاز اوشاغا محبّت‌لر گوستردییینه گؤره خانیم «فارکار» اونا علاقه‌مند اولموشدو.

«فارکار»لارین اوولادی آنجاق بو اوشاق ایدی. بیر گون «جیدون» دئدی: خانیم، عزیز خانیم، گؤیلرین تانریسی بو کیچیک بالانی بیزه باغیشلاییب، بو ساری تئل جوجوق بیزیم سارایین ان یئیراق ووجودو‌دور. «بیزیم» کلمه‌سی خانیم «فارکار»ی ماراقلاندیردی و آشپازا قارشی آرتـیق محبّت‌له دولو علاقه‌مند حیسّ ائتدی. آیین آخیریندا اونون موزدونو آرتـیردی. «جیدون» ایل‌لر ایدی کی، خانیم «فارکار»ین ائوینده ایشله‌ییردی. نادیر یئرلی، آفریقالی‌لاردان ایدی کی، حیات یولداشی و اوشاقلاری‌ دا ارباب مولکونده یاشایاراق، اؤز وطنینه کی، نئچه یوز مایل فاصیله‌لی ایدی قایـیتماق ایسته‌ییردی. بعضن گؤرونوردو کی، «تئدی» ایله یاشلا برابر بیر زنگی اوشاق کول‌لارین و یارپاقلارین ایچیندن باش اوزادیب آغ دریلی گوی گؤز اوشاغا حئیرت و حؤرمتله تاماشا ائدیردی. ایکی اوشاق بیر- بیرینه حئیرتله و دیققت‌له باخیردیلار.

بیر دفه «تئدی» آراشدیریب اؤیرنمه حالیندا الینی اوزاتدی کی، اوشاغین قارا یاناق و قارا تئل‌لرینه ال چکسین.

«جیدون» بو صحنه‌یه تاماشا ائدیردی، حئیرتله باشینی دبردیب دئدی:

– آه خانیم، بونلار ایکی‌سی‌ده اوشاق‌دیرلار، بیریسی بؤیویه‌جک ارباب اولسون و او بیریسی نوکر و قول… خانیم «فارکار» قملی حالدا گولومسوندو: «جیدون» من‌ ده بو فیکیرده ایدیم، دئدی و سونرا آه چکدی.

«جیدون» مذهبی هئیت‌لرده تربییه اولموشدو و اونا گوره‌ ده: بو تانری‌نین ایراده‌سی‌دیر دئدی. «فارکار»لار ایسه دینچی‌ ایدیلر و تانری حاققیندا موشترک حیسّ، ارباب‌لار و قوللوقچونو بیر- بیرلرینه یاخین‌لاشدیریردی.

«تئدی» آلتی یاشینا چاتدیقدا اونا بیر یوگورک وئردیلر، اوشاق سورعت لذتینی و مست‌لییی‌نی دویدو. هر گون سحردن آخشاما‌دک ارباب ائوین دؤوره‌سینی گزه‌رک، گول- چیچک باخچالاریندان کئچردی، قیشقیریق سالمیش جوجه‌لری و هیرس‌لنمیش ایت‌لری آراشدیریب، یاریم داییره ووروب، اؤزونو آشپازخانایا یئتیریب، اورادا تفریحینی باشا چاتدیراراق قیشقیراردی: «جیدون» منه باخ!

و «جیدون» گوله‌رک: ساری تئللی هوشلو ‌بالا، دئییردی.

«جیدون»ون کیچیک اوغلو کی، داها چوبان کیمی ایشله‌ییردی، ارباب‌لیغا خوصوصیله گلردی کی، یوگوره‌یی گوروب تاماشا ائتسین. او چوخ یاخین‌لاشمادان قورخاردی، لاکین «تئدی» اونون آرخاسیندا اؤزونو گؤسترمک ایسته‌یه‌رک، قارا اوشاغین دؤوره‌سینده داییره آچاراق فیرلاناردی و قیشقراردی: قارا ! یول وئر چکیل کنارا! و بو حرکته او قده‌ر داوام ائتدیرردی کی، اوشاق قورخاراق کول‌لار ایچریسینه پناه آپاراردی.

– نه اوچون اونو قورخودورسان- «جیدون» توند سوراردی، و سؤزونده دانلاماق نیشانه‌لری اولاردی.

«تئدی» اوتانمازجاسینا: او قارادیر! دئیه‌ردی و سونرا گولردی. آمما «جیدون» سؤزسوز صداسیز اونون کناریندان کئچیب گئدنده، «تئدی» قاش- قاباق ساللاییب، ناراحات اولوردو و در حال سارایا باش ووراراق بیر دانا پورتاغال گؤتوروب و اونو گتیره‌رک «جیدون»ـا وئرردی : گه،‌ بو سنین‌دیر! دئیه‌ردی.

عئینی حالدا کی، حاضیر اولمازدی اؤزونه قبول‌لاندیریب ائتدییی ایش‌دن تأسوف‌له یاد ائده، لاکین «جیدون»ون محبّتی‌نی الدن وئرمک‌ ده اونا مومکون دئییلدی.

«جیدون» ایستر- ایسته‌مز پورتاغالی آلاراق، آه چکیب: ساری تئل بالا ! بو تئزلیک‌ده مدرسه‌یه گئده‌جکسن، یاواش- یاواش بوی آتاجاقسان- تعجوب‌له دئیه‌ردی. سونرا آستا- آستا باشینی دولاندیراراق سؤزونو بئله قورتاراردی: دیری‌لیییمیزین یولو بئله اولموش! بئله گلیردی کی، «جیدون» اینجیتمه‌یه گوره یوخ, بلکه او سایاق کی، اینسان حتمی بیر ماجرایا دؤزر، اوزو ایله «تئدی» آراسیندا فاصیله گؤزله‌ییردی. اوشاق اؤزونو اونون قول‌لارینا آتاردی و اوزونه بارخاراق گولردی، چیینین‌دن آسلاناراق ساعات‌لار اوینایاردی. ایندی ایسه «جیدون» قویموردو بدنی‌نین دریسی اوشاغین آغ بدنینه سورتولسون. او مئهریبان ایدی، آمما بیر جور قورو رفتار، سسین‌ده گیزلی ایدی کی، «تئدی»نی پوزاراق قاش- قاباقلی ائدیردی و اوندان اوزاق‌لاشیردی. ها بئله «تئدی» اوشاق‌لیق دونیاسیندان اوزاق‌لاشدیقجا، اوزو اوچون بیر آدام ساییلردی، ‌«جیدون»لا حؤرمت، ادب‌له یاناشاراق و اوزونو توتاراق، هر واخت مطبخه باش ووردوردو کی، بیر سؤز سوروشسون، دستورلارینا باش ایمک گؤزله‌ییردی.

آمما بیر گون‌ کی، «تئدی» بورولا – بورولا، آغری‌دان ناله ائتمک‌له، یوموروقلارینی گؤزلرینه سورته‌رک اؤزونو آشپزخانایا یئتیردی، «جیدون» سوپ کاساسینی الیندن آتاراق اوشاغا ساری قاچدی. اونون بارماقلارینی کنارا ووراراق قیشقیردی: ایلان! معلوم اولان «تئدی» یوگوروک اوستونده ایمیش، سونرا ایسته‌ییب دینجه‌لسین، آیاقلارینی گؤم- گؤی باخچانین کنارینا قویوب‌دور و بیر ایلان کی، قویروغو ایله آغاجدان آسلانمیش ایمیش، اوشاغین گؤزلرینه زهر سپمیشدی. خانیم «فاراکار» هول و ‌ولالی خبری ائشیدرکن قاچا- قاچا اؤزونو یئتیردی. او اوکورتمه ووروب آغلاییردی، «تئدی»نی باغرینا باساراق دئییردی: بالام کور اولاجاق! «جیدون»! او کور اولاجاق! هله‌لیک «تئدی»نین گؤزلری، یاریم ساعات قاباغا کیمی گؤرمه‌یینه باخمایاراق، اوشاق یومروغو قده‌ر شیشمیشدی. اونون آغ اوزو قیزارمیش، شیشمیش و فورمادان چیخمیشدی.

– خانیم بیر دقیقه دؤز درمان گتیریم، «جیدون» دئدی و مئشه‌یه ساری قاچدی.

خانیم «فارکار» اوشاغی قالدیراراق ائوین ایچینه آپاردی و اورادا گؤزلرینی پئرمنگنات‌لا یودو. دئمک اولار کی، او «جیدون»ون سؤزونه فیکیر وئرمه‌دی. لاکین گؤردو ‌ده کی، اؤزونون درمانی اوشاق‌دا اثر ائتمه‌دی. یادینا دوشدو یئرلی‌لری ایلان چالمیش و گؤرمک‌دن محروم اولموشدولار. یئرلی گؤی گؤیرنتی‌لر خاصییتی حاققیندا دئدی- دئدی‌لر یادینا دوشه‌رک، آشپازین قاییتماغینا گؤزلری یولدا قالدی. پنجره کناریندا دایانمیش، قورخموش و آغلار اوشاغی باغرینا باساراق، اومیدسیز لاکین دیققت‌له مئشه‌یه گؤز تیکمیشدی. نئچه دقیقه کئچمه‌‌دن گؤردو «جیدون» بئلی اییلمیش بیر دسته کؤک و گؤیرنتی الینده گلمک‌ده‌دیر.

– خانیم قورخمایین «جیدون» دئدی. ساری تئل بالانی‌نین گؤزلرینی بو گؤیرنتی یاخشی ائده‌جکدیر. گؤیرنتی‌نین یارپاقلاینی قوپاردی، اوندا آنجاق آغ کؤک قالدی. کؤکو یومامیش آغزینا قویوب موحکم چئینه‌دی. سونرا اونو آغیز سویو ایله ایسلاتدی، اوشاغی خانیم «فارکار»ین الیندن آلاراق قیچ‌لاری آراسیندا ساخلادی. دیرناقلاری ایله اوشاغین گؤزلرینی برکدن سیخدی. اوشاق آغریدان ناله ائتدی و خانیم «فارکار» اعتیراض ائده‌رک سس‌لندی: «جیدون»، «جیدون». لاکین «جیدون» ائشیتمیردی. اوشاق درد و آغری‌دان قیوریلیردی. «جیدون» اوشاغین اوز به اوزونده دیزلرینی یئره دایاق ائده‌رک، گؤزونون شیشمیش قاپاغینی او قده‌ر آچدی کی، ایچی گؤروندو. نئچه دفه چوخ شیددتله گؤزلرینه توپوردو. سونرا «تئدی»نی قالدیریب یاواشجاسینا آنانین الینه تاپشیردی- گؤزلری یقین کی، یاخشی اولاجاق- دئدی:

آمما خانیم «فارکار» قورخموشدو و آغلاییردی، حتّا اونا ساغ اول دییه بیلمه‌دی. قبول ائده‌بیلمیردی «تئدی» گؤزلری‌نین ایشیغی‌نی یئنه ال گتیره بیله‌جک‌دیر. بیر ایکی ساعات کئچدی، گؤزلرین ورمی آزالدی و قیرمیزی و ایلتیهاب‌لی اولمالارینا باخمایاراق «تئدی» گوروردو.

«فارکار»لار، خانیم، آغا، مطبخه گئده‌رک «جیدون»دان دؤنه- دؤنه تشککور ائتدیلر. اونلار بیلمیردیلر نه سایاق اؤز ممنونیت‌لرینی بیلدیرسینلر. سانکی بیلمیردیلر نه ائتسین‌لر. اونلار «جیدون»ون حیات یولداشی و اوشاقلارینا هدیه‌لر وئردیلر. موزدونو آرتیردیلار. بونلار هامیسی آمما «تئدی»نین سالیم گؤزلرینه موکافات اولا بیلمزدیلر.

– تانری سنی وسیله یارادیب، «جیدون» تا اؤز یاخشی‌لیق‌لارینی باغیشلاسین- خانیم «فارکار» دئییردی. «جیدون» اونون جاوابیندا: بلی خانیم چوخ مهریبان‌دیر تانری، ‌سویله‌ییردی.

معلوم‌دور، بئله‌بیر ماجرا کی، ارباب‌لیق‌دا اوز وئردی آز زامان‌دا هامینین قولاغینا چاتاردی. «فارکار»لار حادیثه‌نی قونشولارا سؤیله‌دیلر و بوتون ویلایت‌ده ماجرا‌ دیل‌لره دوشدو. «مئشه‌ بوسبوتون سیر و رمزدیر». اگر اینسان تئز باشا دوشمه‌یه کی، آفریقادا، یارپاق، تورپاق و فصیل‌لر واردیر کی، اونلارین حیکمتی قدیم‌لردن قارلارا ایرث یئتیشیب‌دیر، هئچ واخت اورادا یا اقللن گونئی چمن‌لرین‌ده یاشایا بیلمز… (و اولا بیلر اورادا بیر یئرلر واردیر کی، اینسانین فیکریندن یوخاری و آرتیق رمزلی و سیرلی‌دیرلر).

یوخاری و آشاغی محلله‌لرده جماعت حیکایه‌لرینی نقل ائده‌رک، باشلارینا گلن ماجرالاری بیر- بیرلری‌نین یادینا سالیردیلار«… لاکین من اؤزوم اونو گؤردوم. افعی دیشی‌نین یئری ایدی کی، ورم ائتمیشدی! اوغلومون قولو دیرسه‌یه کیمی شیشمیشدی. قارا، پارلاق بیر قوووق کیمی. آز سونرا او دیوار بو دیوار دایاناراق اؤلوم حالینا دوشدو. آنجاق بیر یئرلی قارا الینده بیر دسته گؤم – گؤی علف یئتیشدی. او، افعی دیشی‌نین یئرینه بیر زاد سورتدو و او گونون صاباحی اوغلان ایش باشیندا ایدی. دریسینده یئر ائتمیش ایکی دیش نیشانه‌لری هله‌‌ ده قالیر. هامینـیز گوره‌ بیلرسینیز….».

بئله روایت‌لر همیشه اوره‌ک دؤیونمه‌سی و هول و ولا ایله دئییلردی چون عئینی حال‌دا کی، هامی بیلیردی آفریقا جنگل‌لرینده، آغاجلارین قابیغی، ساده یارپاقلاری و کؤک‌لرینده داوا – درمان گیزلنیب و اونلارین یولونو گؤزله‌ییر، لاکین اونلارین باره‌سینده حقیقتی تاپماق حتّا یئرلی‌لردن ده محال نظره گلیردی.

هر حالدا، ماجرا شهره چاتدی، اولا بیلر بیر گئجه قوناق‌لیقدا، و یا اونا بنزه‌ر بیر مجلیس‌ده، بیر حکیم کی، تصادوفن اورادا ایمیش، ماجرانین دوزگون اولماسیندا شک ائده‌رک دئییر: معناسیزدیر، بو ماجرالاری نقل ائدنده بؤیودورولر. بیز بو سایاق داستانلار حاققیندا تدقیقات آپاریریق و چوخو یالان اولور.

بئله‌لیک‌له، بیر گون سحر یاد بیر ماشین «فارکار»لارین مولکونه‌ داخیل اولدو. شهر لابراتوآر ایشچی‌لریندن بیری چمدان‌لارلا اوتوموبیل‌دن ائندی. چمدانلار شیمییایی داوالار و آزماییش لوله‌لری ایله دولو ایدی.

آغا و خانیم «فارکار» ال- آیاق‌لارینی ایتیره‌رک، شادلیق‌لارینی گؤستریب عالیم‌دن ریجا ائتدیلر ناهارا قوناق اولسون و یوزونجو دفه اولاراق داستانی نقل ائتدیلر. بالاجا «تئدی» اونلارین یانیندا اولماقلا اونون گؤی و سالیم گؤزلری ماجرانی ایثبات ائتمک اوچون پارلایـیردی.

عالیم ایضاح ائتدی کی، بو یئنی درمان ساتـیشا بوراخیلسا، بشرییت اوندان چوخلو فایدالاناجاق. «فارکار»لار خوش قلب، ‌مهریبان و ساده اولدوقدا سئوینیردیلر کی، یاخشی‌لیغا و خئیره سبب اولورلار. آمما عالیم پول‌دان کی، مومکون‌دور اللرینه چاتا، سؤز آچاندا،‌ اونلارین حرکت‌لریندن راضی‌لاشماماق اوخوندو. معجوزه‌لر و کرامت‌لر باره‌سینده احساسلاری او قده‌ر درین و مذهبی ایدی کی، پولا فیکیرلشمک اونلارین باخیمیندان اوره‌ک بولاندیران و آلچاق گؤزه گلیردی. عالیم اونلارین قییافه‌لرینی گوردوک‌ده سؤزونو قایتاراراق بشریتین ایره‌لی‌لمه‌سی باره‌ده سؤز آچدی.

و اولا بیلر کی، او مسله‌یه جیددی باخیمی یوخ ایدی. چون بیرینجی دفه اولاراق چالیشیردی جنگلین افسانه‌وی سیرّلریندن باش چیخارتسین.

هر حال‌دا یئمک قورتارماقدا، «فارکار»لار «جیدون»و اوتاغا چاغیردیلار و دئدیلر بو حؤرمتلی بی و بؤیوک شهرین آدلی سانلی حکیمی‌دیر و بو اوزون یولو گلیب تا اونونلا گوروشسون. «جیدون» بو سوزدن دیسکیندی و باشا دوشمه‌دی.

آغایی«فارکار» در حال ایضاح ائتدی کی، بو مؤحترم حکیم خاریقه درمان‌دان اوترو گلیب‌دیر. همن درمان کی، «تئدی»نین گؤزلرینی ساغلام ائتدی. «جیدون» باخیشینی آغایی «فارکار»ـا و سونرا «تئدی»یه کی، بو دوروم‌دا چوخ موهوم گورونوردو، دولاندیردی. ایسته‌مز حال‌دا دئدی: عالی جناب ایسته‌ییر بیلسین هانسی درمانی ایشلتمیشم؟ ائله بیل اینانا بیلمیردی کؤهنه دوست‌لار اونون سیررینی آچمیش اولار. سؤزلرینده چتین اینام گیزلنمیشدی.

«فارکار» اوزون- اوزادی ایضاح وئردی کی، اوت علفین کؤکوندن مومکون‌دور فایدالی درمان قایریلیب بازارا بوراخیلا، و اولا بیلر مین‌لر اینسان،‌آغ، قارا، بوتون آفریقادا بو درمانی ایشلتمک‌له گؤزلرینی افعی زهریندن قورویوب و یئنی‌دن ساغلام اولالار. دئدی.

«جیدون» گؤزلرینی یئره تیکه‌رک قاش- قاباغینی تورشاتمیشدی. او، سؤزلره قولاق آسیب «فارکار»ین دئدیک‌لری قوتاران زامان جاواب وئرمه‌دی. عالیم بو مودت‌ده صندل موخدده‌سینه دایانمیش قهوه‌سینی ایچره‌ک، تردیدله‌ دولو گولر اوزله تاماشا ائدیردی. سونرا او دانیشیقلارا قوشولدو و یئنی‌دن باشقا بیان ایله داوا – درمان و علمین ایره‌لی گئتمه‌سی باره‌ده سؤز آچدی. «جیدون»ـا دا بیر هدییه تقدیم ائتدی. بو ایضاح‌لاردان سونرا هامی ساکیت اولدو و سونرا «جیدون» اؤز دورموندا هئچ بیر دییشیک‌لیک وئرمه‌دن دئدی: او اوت علف کؤکو یادینا گلمیر. «فارکار»لارا باخاندا کئچمیش‌لرین عکسینه باخیشی عبوس و دوشمن‌چیلیک‌له دولو ایدی. اونلار بئله نتیجه‌یه چاتیردیلار کی، «جیدون» عاغیل‌سیز بیر آدام‌دیر. عینی حالدا فیکیرلشیردیلر کی، او تسلیم اولمایاجاق و خاریقه درمان آنجاق نئچه نفر یئرلی‌یه معلوم اولدوقدا قالان عوموم اینسانلارا باشی باغلی و تانینمامیش قالاجاقدیر.

اونلار کدرلی حال‌دا دانیشیب بحث ائتمگه‌یه گیریشمیش‌دیلر، «جیدون» دا های دئییردی یادیندا دئییل یا بیر بئله کؤک و علف یوخدور یا ایندی فصلی و واختی کئچیب. بعضن‌ ده دئییردی: کیم دئییر کؤک ایدی؟ من آغزیمین سویو ایله «تئدی»نین گؤزلرینی علاج ائتدیم. بو سؤزلر دال با دال تکرار اولوردو. ائله بیل ضیدد و نقیض دانیشماسینا خیلی اهمیت وئرمیردی. اوزدن گئتمه‌ین و سیرتیق آدام اولموشدو. «فارکار» اؤز قوجامان نجیب و سئویملی نوکرلرینی بو قانماز، هرزه و کوسه‌ین یئرلی‌دن چتین‌لیک‌له تشخیص وئره بیلمیر‌دیلر. بو کوسه‌ین قوجا اونلارین قارشیسیندا آیاق اوسته دایاناراق گؤزلرینی یئره تیکیب اونلویونو الی ایله دارتیردی و هر جوره آغزینا گلن مسخره رد جاوابی کی، ذئهنینه گلیردی تکرار ائدیردی. لاپ‌دان بئله گؤرسندی کی، ایسته‌ییر تسلیم اولسون. باشینی یوخاری قووزایاراق، قارانلیق و کدرلی باخیشین بو آغالار جماعتینه دولاندیردی: یاخشی گئدک علف کؤکونو گوستریم! دئدی.

اونون گؤزونده بو جماعت ایت‌لره اوخشاییردیلار کی، اونو دؤوره‌له‌میشدیلر. ائشیکده یولدا چییین به چییین اونو ایزله‌دیلر. دئکابرین ناهاردان سونرا پارلاق بیر گونو ایدی. گؤی ده پارا- پارا یاغیشلی بولود دا وار ایدی. یئر – گؤی ایستی ایدی: گونش برونز مجمه‌یی کیمی یاندیریردی. توز- تورپاقلی یئل اسیردی. ایستی درین نفس کیمی اوزلرینه ووروردو.

یامان بیر گون ایدی، آنجاق ائیوان‌دا ییغیشیب سرین ایچکی ایچیمه‌یه موناسیب ایدی. بو ساعات‌لار اونلار همیشه بو ایشی گورردیلر. یادا سالماقلا کی، ایلان ماجراسی گونو آنجاق اون دقیقه‌ده علف کؤکو تاپیلمیشدی بیریسی: «جیدون» هله چوخ قالیریق مقصده چاتاق؟ دئیه سوردو.

و «جیدون» کؤورلمیش،‌ احتیراملا سوآل وئره‌نه باخمادان: ارباب! علف کؤکو دالینجا گزیرم جاواب وئردی و دوغرودان ‌دا، یولون اطرافیندا اییله‌رک، باشدان سووما و یالانچی بیر حالتده ال‌لرینی اوت علف ایچریسینه اوزادیب سونرا ال‌لرینی چکیردی. او یاندیران و اینجیدن ایستی‌ده «جیدون» اونلاری ایکی ساعات فرعی و تانینمامیش یول‌لاردان مئشه‌نین ایچریسینه چکیب آپاردی. سویوق تر بدن‌لریندن آخیردی، باش آغریسی توتموشدولار.

هامی ساکیت ایدیلر، «فارکار»لارین سوکوتو آجیق‌دان و عصبی‌لشمه‌دن ایدی. عالیم‌ ده ساکیت ایدی چون فیکیرلشیردی اونون نظری قبول اولوناجاق کی، بئله بیر علف و کؤک یوخ ایمیش. البت، عالیمین سوکوتو معنالی و اولچولموش ایدی. آخیردا،‌ آلتی مایل ائودن فاصیله آچاندان سونرا «جیدون» بیردن بیره فیکیر ائتدی کی، کفایت قده‌ر یول گلیب‌لر، یا دا اولا بیلر کی، آجیق‌لانماسی سؤنمه‌یه دوغرو ایدی. آختارمادان و زحمت چکمه‌دن، بیر اوووج ماوی رنگ گول – چیچک دردی. اونلاردان یول قیراغیندا بوللوجا وار ایدی.

عالیمه باخمادان گول‌لری اونا وئردی و اؤزو تکجه سارایا طرف یولا دوشدو. اونلار دا ایسته‌سه‌یدیلر اونون دالینجا گئده بیلردیلر.

ائوه قاییتماقدا، عالیم ممنونیتی‌نی بیلدیرمک اوچون مطبخه باش ووردو. اونون باخیشیندان زارافات و شوخلوق یاغیردی لاکین ایسته‌ییردی ادب‌له اوز به اوز اولسون. «جیدون» یوخ ایدی و عالی مقام قوناق گول‌لری باشدان سووما کیمی ماشینین دالیندا یئر ائدیب، لابراتووارینا گئتدی.

واختلی واختیندا شام حاضیرلاماق اوچون «جیدون» قاش قاباقلا مطبخه قاییتدی. او، اربابیندان آجیقلی بیر نوکر کیمی  خانیم «فارکار»‌لا دانیشیردی. اوزون زامان لازیم ایدی تا اونلار دوباره بیر- بیرینه مهریبان اولالار. «فارکار»لار علف کؤکو باره‌ده ایشچی‌لرینه سورغو وئردیلر. اونلار بعضن بیر جاوابلار وئریردیلر، ‌آمما باخیشلاری اعتمادسیزلیق‌لا دولو ایدی. بعضی واخت‌لار دا دئییردیلر: بیلمیریک،‌ بو باره‌ده هئچ بیر سؤز ائشیتمه‌میشیک. اونلاردان بیریسی،  بیر جاوان چوبان، کی چوخدان‌ بری اونلارین یانـیندا اولاراق بیر آز اعتماد و حیسّ ائدیردی دئدی: آشپازینیزدان سوروشون. سیزین سارایدا بیر حکیم واردیر. او، آدلی سانلی بیر جادوگرین اوغلودور، او بیر زامان بورادا شؤهرت قازانمیشدی. بیر درد یوخدور کی، او، درمان ائده‌ بیلمه‌سین. سونرا شئیطینت‌له سؤزونه آرتیردی: شاید او، آغ حکیم کیمی اولمایا، بیز بیلیریک، لاکین بیزه کفایت ائدیر.

بیر موددت سونرا کی، «فارکار» و «جیدون» آراسیندا سویوق‌لوق آرادان گئتدی،  زارفات‌لار باشلاندی: «جیدون»، هاچان ایسته‌ییرسن گئده‌ک، ایلان زهرینی سؤندورن علف کوکونو بیزه گوستره‌سن؟

او گولومسونه‌رک، باشینی توولاییب و آزجا ناراحات‌لیق‌لا: آمما خانیم من گؤستردیم، یادینیزدان چیخاریب‌سینیز؟ دئییردی.

سونرالار، «تئدی» طلبه اولان زامان، هر واخت مطبخه باش ووراردی: «جیدون» آی ناکس قوجا، یادیندایر، بیزی آلداداراق بوش یئره کیلومئترلر چمن‌لرده دولاندیراردین. یول اوزون- اوزادی ایدی، آتام دا مجبور اولاراق منی اوزونه یوک ائله‌میشدی سؤیله‌ییردی.

«جیدون» احترام‌ ائتمک‌له برابر قاه‌قاه چکیب گولردی و سونرا یورغون و قوچالیق‌دان پوزغون گؤزلرینی سیله‌رک، بوکولموش قددینی صافالدیب، تأسوف‌له و قمله «تئدی»یه باخاراق: آه ساری تل‌بالا- نه گؤزل بوی آتمیسان! چوخ کئچیر آرتیق بؤیویه‌جکسن، شخصی املاک و مزرعه ایله… دئییردی. «تئدی» گوله‌ره‌ک اونا شئیطنت‌له گؤز تیکیردی.

سون

 

ایضاح:

اینگلیس یازیچیسی دوریس لسینگ (جین سامرز) ۲۲ اکتبر ۱۹۱۹ ایل ایرانین کرمانشاه شهرینده اینگیلیسلی بیر عائله‌ده آنادان اولوبدور. ۲۰۰۷-نجی ایلین نوبل موکافاتینی قازانیبدیر. فارسجا‌یا ترجمه اولونموش ایلک‌ اثری اوستاد مجید امین مؤید قلمی ایله ۱۳۴۲- نجی ایلده «کتاب هفته» مجله‌سی‌نین ۱۰۰ینجی نومره‌سینده چاپ اولونموشدور. 

دوریس لسینگ
فارسجادان ترجمه ائدنی: یدالله کنعانی
رضا براهنی
چاپ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

یئرلی بیلیک ساتیش اوچون دئییل

مجید امین مؤید
www.ishiq.net

آذربایجان ادبیات و اینجه‌صنعت سایتی

یئرلی بیلیک ساتیش اوچون دئییل

مجید امین مؤید
www.ishiq.net

آذربایجان ادبیات و اینجه‌صنعت سایتی

یئرلی بیلیک ساتیش اوچون دئییل

مجید امین مؤید
www.ishiq.net

آذربایجان ادبیات و اینجه‌صنعت سایتی