پووئست: قاتار قفه‌سی، یالقیزلیق داییره‌سی(۱)
کیان خیاو
سحر چاغی یوخودان دوردو، هرگونکو کیمی گؤزل قیزی مارینانی آستاجا‌دان ماهنی اوخویا- اوخویا، اوز- گؤزونو اؤپه- اؤپه گئییندیریب مدرسه‌یه آپاردی. مارینا اولان گوندن یوخودان دوراندان سونرا صوبحانه یئمزدی. مدرسه کیفینه ائودن یوخسا ائشیکدن آلینیب قویولان‌لاری دا سحر ساعات اوندان او یانا یئیردی. یئنه هر گونکو کیمی مدرسه‌یه بیر آز قالمیش بؤیوک بیر سوپئرمارکئته گیریب، مارینایا اؤز ایسته‌دیک‌لرینی آلیب قیرمیزی برئزئنتی کیفی‌نین جیبینه قویدولار. مدرسه قاپی‌سی‌نین آغزیندا آتا- بالا هر زامانکی کیمی گؤزلجه اؤپوشندن سونرا، متین بیر توو دوردوغو یئرینده دوروب مدرسه‌نین حیطینده دالدان قیزینین سالونا گیرمه‌سیندن آرخایین اولسون دئیین مارینایا باخدی. مارینا دوز سالونون آغزیندا هر گونکو کیمی گئری دؤنوب بیر ده آتاسینا باخدی. اوز- گؤزلرینده‌کی هر گونکو گولومسه‌مه‌یله، بیر ده سئوینجلی ال ترپتملری‌یله هله‌لیک ساغوللاشدیلار. متین اوزو یوخاری ائوه قاییداندا یولونون آغزیندا بیر سنگک چؤره‌یی آلیب، یئنه ده هرگونکو کیمی دالغین بیر حالدا ائوه یئتیشدی. دونن آخشام اوستو قاتار قفه‌سینده تئلویزیوندا فوتبولا باخا- باخا جبی- یه دئمیشدی اونا ایکی یومورتا چالسین، اوستونه ده بیر آز تامات یاخیب گتیرسین. ائله او ایکی یومورتانین اوستونده‌یدی. آجیخمیشدی. آنجاق ندنسه صوبحانه یئمه‌یی گلمیردی. بیر سیقارئت آلیشدیریب یول بویونجا چکه- چکه گلدی. ائوه یئتیشیب سنگه‌یی آشپازخانادا یئمک ماساسی اوستونه قویوب سویونماق اوچون اوتاغا گیردی. اوتاغین قاپی‌سینا یئتیشر- یئتیشمز، گؤزو اوتاقداکی فوروغون شکیلینه ساتاشدی. اوتاغا گیرمه‌دن، بیر الینی قاپی‌نین چرچیوه‌سینه سؤیکه‌ییب، بیر الینی ده شالوار جیبینه قویوب دوز زیللندی رمکه‌ده‌کی فوروغون شکیلینه:
-صاباحین خئییر مئهری خانیم! گؤرورسن دااا، گئنه ده صوبحانه واختی گلدی. هر زاد بیر یانا، او یئدیییمیز صوبحانه بیر یانا! یادیندامی؟ گئجه‌نی سحره کیمی چییین- چییینه یاتمادیق. اوزون یولچولوقدان سونرا صوبحانه ساعاتی گلدی سونوندا. او تاختا قویروقلو نارینجی نوبات یادیندامی؟ چایین ایچیندن گؤتوروب معصوم بیر حاللا باخدین منه. گؤز قاپاق‌لارین آشاغی ائندی سونرا. من ده ائله او تاختا قویروقلو نارینجی نوباتیملا ایستیکانیمین ایچینده قوردالانیردیم. نئجه آج اولسایدیم دا، صوبحانه یئمه‌ییم گلمیردی. ائله ایندیکی کیمی. او اوزاق شهرده گؤزلریم بوسبوتون سنده قالمیشدی. ائله بیل هئچ چییین‌لریم چییین‌لریندن، اللریم اللریندن، گؤزلریم ده گؤزلریندن دویمامیشدی. قیرپیم- قیرپیم کیپریک‌لرینه باخیردیم. سن گؤزلویونو گؤتوروب ماسانین اوستونه قویدون. یوخوسوزلوقدان قهوه‌یی گؤزلرین قیزارمیشدی. یقین منیم ده گؤزلریم قیزارمیشدی. هه؟ قیزارمیشدی؟ من کی اؤز گؤزلریمی گؤرموردوم. چوخدان ایدی یالنیز سنین گؤزلرینی گؤروردوم. ببک‌لرین نارینجی نوباتا چالیردی. یادیندامی؟ سنین باشین آشاغیدا چؤرک یئمه‌یه قال ایدی. آیاق- باش بوتون بدنینی سوزوردوم. بدنیندن گؤزلریمه سانکی نوبات‌لی چای بوغو یاییلیردی. آلیب- وئردییین نفس‌لر اوز- گؤزومه ده‌یینجه نوباتین دادلی قوخوسو چای بوغونا قاریشیردی بورنومون اوجوندا! یادیندامی مئهری خانیم؟! یوخ، یادیندا دئییل آرتیق. دئیه‌سن لاپ آدیمی دا یادداشیندان سیلیبسن! آه مئهری خانیم، آاااه، آه!…
اوتاغی‌نین هر آددیمیندا بیر کیتاب وار ایدی. بعضی‌سی لاپ آچیلا قالیب. اوتاغین تن اورتاسیندا، گئجه‌لر گاه باشی، گاه دا کؤکسونون آلتینا قویدوغو بیر قیرمیزی اوزلو بالینجین دؤرد چئوره‌سینده بیر ییغین کیتاب- کاغیذدان داغیلیب قالمیشدیلار. کیتاب‌لارین هره‌سی‌نین آراسیندا بیر قارانداش، یوخسا بیر کاغیذ وار ایدی. بئش- آلتی کاغیذ کاوئری ده وار ایدی کی قارما- قاریشیق هره‌سی بیر یانا دوشموشدو. بو داغینیق‌لیق، بو قارما- قاریشیق‌لیق متینین اؤزوندن بیر سیمگه کیمی ده آلینیردی. گونباشی سطردن سطره، ساعاتباشی میصراعدان میصراعا آتیلماغین سونو بوندان آرتیق اولمازدی کی! بیر کیتابی اوخویوب قورتارمامیش او بیری کیتابا آتیلماق، بیر شئعیر، بیر حکایه‌نی بیتیرمه‌میش او بیری‌سینه کئچمک، گونده بیر یول هره‌سینه باش چکیب بیر بارماق ائله‌مک، و سونوندا دا هر شئیی یاریمچیق بوراخماق، او آدامی، و سؤزسوز بورداکی متینی هانکی اورقاسما واردیرا بیلردی کی؟ خیلاصه گونباشی او یازیدان چیخیب بو یازییا دوشمک، متین اوچون چالا‌دان چیخیب قویویا دوشمک کیمی بیر شئی اولموشدو. او بئله یاریمچیق قالدیغیندا اؤزونو هر گون بوغولماق حالیندا حیسس ائدیردی. هله بو حال‌لاردا دوروب حیطه آچیلان پنجره‌نی، یوخسا کوچه‌یه آچیلان قاپینی آچیب بیر باخیش بئله باخماغا حالی اولمایان متینه، ایندی اؤز- اؤزونه دئدییی “واوئیلا” سؤزو ان کیچیک بیر سؤز ایدی. اونا گؤره ده سانیردی کی، آرتیق هر شئیی گؤتوروب ییغیشدیرما‌لی‌دیر. اؤزونو بئله توپلاییب ییغیشدیرما‌لی‌دیر دونیا‌دان دئیه دوشونوردو. او بلکه ده دئو ایدی کی بورا کیمی دؤزوب دایانمیشدی. بعضن سانیلیردی کی او قدر حالی خاراب‌دیر اؤلمه‌یه بئله حالی یوخ‌دور. بونو دونن آخشام اوستو قاتار قفه‌سینده ان یاخین یولداشی یاشارا دئدییی سؤزدن آنلاماق اولاردی:
-آخی منیم کیمی بیری‌سی‌نین حیاتی نه کاردا اولوب کی اؤلومو ده نه کاردا اولسون!
ایندی بو قارما- قاریشیقلیغین، بو داغینیقلیغین، بو دالغینلیغین اوستونه، توتون و آغ فیلتئری بئله کفنه بورونموش اؤلولری آندیران سیقارئت‌لر، و توستودن گونباشی گؤزونون قاباغینا و باشی‌نین اوستونه سیرا‌لانان پیرتلاشیق بولودلار دا گلینسه، اونون نئجه روحن یالقیز اولدوغو آلینار کسین. بلکه ده قاتار قفه‌سی اولماسایدی، او ایندی چوخدان بو اوتاغیندا چوروموشدو. آنجاق او هر گون ائوده اوتوروب اوتاغی‌نین پنجره‌سیندن کوچه- خیابانا باخا بیلمزدی کی! گؤزلری هئی حیط دووارلاری‌نین جادارلارینا دوشه‌جکدیسه، اوندا داها باخماق، داها بو آینایا باخاندا هر یئریندن چوخ سئودییی ایری، آلا، اؤزونون بئله عاشیق اولدوغو گؤزلری نه‌یینه گرک ایدی؟ اؤزل‌لیکله بو دووار کی بیر دؤنه ایکی ایل اؤنجه سؤکولوب- داغیلیب یئنی‌دن تیکیلمیشدی. متین بوتونلوکله یئرین، گؤیون، شهرین گئنیش فضاسی‌نین وورغونو اولسا دا، او گونلر حیط قاپی‌لارینی دییشمک زوروندایدی. سؤکولموش بیر دوواردا بوش قالان قاپی یئرینه باخماغا آلیشمیشدی. ایندی ده او دووارین دوز اوچولموش یئرینده دؤنه‌لرجه اوزاندیغینی آنیردی. دؤنه‌لرجه صندل قویوب دووارین بیر طرفینه سؤیکه‌نه‌رک بیر طرفینه ده گؤزونو زیلله‌میشدی. بعضن ائله اوتوردوغو یئرده نصیبه خالانین اونا پای اولا‌راق توخودوغو پالازی سریب اوستونده سول بؤیرو اوسته اوزانمیشدی. قویموشدو او دووار بوتون جادارلاری‌یلا جانینا یئریسین. قویموشدو او دوواردا آیلارجا گزینن بیر هؤرومجک، اوزونه، گؤزونه، الینه، بئینینه، بوینونا، دؤشونه، و بوتون رؤیا‌لارینا سوواشیب قالسین. قویموشدو او هؤرومجک کؤکسونون، یوخ، بوتون اورقانلاری‌نین اوستونده آستاجا سوزوب، سورونوب، اؤز- اؤزونه یاشاسین. متین ده او هؤرومجه‌یین یاشامی‌یلا یاشامیشدی. سونرا یئنه هؤرومجه‌یین اؤز ایسته‌دییی واخت قویموشدو گئدیب یئنه ده او دووارین جادارلاریندا گیزلنسین. داها سونرا یئنه دؤنوب اوتاغی‌نین پنجره‌سیندن کوچه- خیابانا باخمیشدی. کوچه- خیابان نئجه ده سایخین ایدی او گونلر! شهرین بونجا گئنیشلییینده وار- گل ائدن بیر آدام بئله یوخ ایدی. سانکی متینین گؤزونه بوتون گئنیش‌لیک‌لر ده بوتون آدام‌لار کیمی یالان- یالان چارپماقدایدی‌لار. آدام‌لار کی بیر هؤرومجک قدر بئله دوغرو- دوزگون دئییلدیرلر. او گونلر هؤرومجک اؤزونو دووارلارین جادارلاریندا گیزلتمه‌یه چالیشیردیسا، آدام‌لار دا اؤزونو مرمر دووارلار، باها‌لی داش‌لار، باها‌لی کاشی‌لر- موزاییک‌لر، و بیر- بیر تجممولاتلی ائو خیریم- خیردا‌لاری‌نین ایچینده گیزلدیردی. متینسه بیر اوتاقدان بیر پنجره‌یه هله کی قانئع ایدی. اوتاقدان حیطه چیخدیغیندا بوتون خوشبخت‌لییی بو ایدی کی هؤرومجه‌یین گیزلندییی بوتون دووار جادارلارینا الینی سورتوردو. و ایچینده بؤیوک بیر سئوگی‌نین حضورونو حیسس ائدیردی. او گونلر متین یئنیجه بیلمیشدی کی الی، آیاغی، یاناغی، دوداغی، گؤزو، اؤزو بئله همن حیطده یئنیجه تانیشیب سئودییی او تک بیر هؤرومجه‌یین الی، آیاغی، یاناغی، دوداغی، گؤزو و اؤزودور. سانیردی کی بوتون عؤمرونو یئرسیزجه اؤز یاشامینی یاشامیشدی و گرک تام او سئودییی تک بیر هؤرومجه‌یین یاشامینی یاشایایمیش. سانکی ائله یاشاییردی دا. آرتیق هؤرومجک متینه، یوخسا دا متین هؤرومجه‌یه کئچیشمیشدیلر، ایکی‌لیکده بیر وارلیق کیمی یاشاییردیلار. متین اونو او بیر تک وارلیغی کیمی سئویردی. و هؤرومجه‌یی گؤردوکجه نه‌دنسه مئهری خانیمی دوشونوردو. متین او گونلر، او حیط قاپی‌لارینی دییشدیردیک‌لری گونلر، او حیط دوواری‌نین بیر قاپی‌یجا سؤکولدویو گونلر، قاتار قفه‌سینه بئله آز گئدیردی. هؤرومجه‌یه اولان سئوگی‌سی نه‌دنسه داد و درد ایچه‌رن یوکسک و گئرچک بیر ائموسییا اولموشدو اونون اوچون. او، بو سئوگیدن تؤره‌نن درددن بئله داد آلیردی. یالنیز هؤرومجک هاراداسا گیزله‌نیب گؤزه گؤرونمز اولاندا، متین اونو گؤره بیلیردی. هؤرومجکدن خبر بئله اولمایاندا او نئجه اینجیدیییندن ده داد آلیردی. بو بیر چئشید مازوخیستلیکمی، اونو دا بیلمیردی. کیم بیلیردی هؤرومجک بو حال‌لاردا متینی هانکی آغیر، هانکی دؤزولمز بیر یالقیزلیغا محکوم ائدیردی؟! و یالقیزلیغین سونو، سونوجو بئله- بئله ایلغیم‌لارا، خیال‌لارا، خولیا‌لارا…
**
گون اورتا ساعات اون ایکی یاریمدا قاتار قفه‌سینده، قاباغیندا بوغلایان رنگ‌لی قاینار آجی چایین ایستیکانی آزجا سویوسون ایچه‌جک. قندی آغزینا قویاندا چایا باتیرمایا‌جاق. هئچ زامان باتیرمیر. دیش‌لرینه گؤره قندی ائله‌سینه ده آغزینا قویمور. ایکی باش و باشالا بارماغی‌نین آراسیندا قاواریب قندی ایکی بؤلور. اوندان اوچ آدام او یانلیقدا اوتوران گؤزل- دوروشوقلو بیر گنج اوغلان گولومسه‌یه‌رک اوزونو اونا توتور:
-متین، گئنه ده باتیرمادین هااا!
متین بیر باخیب دوداق‌لارینی سانکی ایرادی اولا‌راق قاچیریر:
-هه، یاشار، نئینییه‌جک؟ بیری باتیرار، بیری باتیرماز.
قاتار قفه‌سینده نه دوشمان اولور، نه دوست. هره اؤز اوتوردوغو یئرده باشینی اؤزویله قال ائدیر. کامیونچولار، جوراب- کؤینک، کاغیذ- قلم ساتیجیلاری، اوزوک- تسبئح آل- وئر ائدنلر، قزئتچی‌لر، شاعیرلر، یازیچی‌لار، اوزاقدان گلن کندلی‌لر، یاخیندان گلن شهرلی‌لر، قلیان چکن‌لر، شاهمات اوینایان گنج‌لر… حیات اؤز آخاریندا دوغالجا آخمادا‌دیر. ذاتاً بوتون قفه‌لر اولان کیمی ائله بیل.
قاتاری آشاغی- یوخاری بورجودا- بورجودا آددیملاییب، ماسا باشیندان ماسا باشینا گئده‌رک موشتری‌لرین هره‌سینه بیر سؤز آتان جبی، ایستیکان- نلبکی‌لری دؤرد- دؤرد، بئش- بئش الینه ییغیب آپاریر. جبی اولان چاغلار قاتار قفه‌سینده باشقا دوغاللیق اولور. آدام بوردا اؤزگه‌لیک و اؤگئی‌لیک حیسس ائتمیر. ایندی جبی کؤهنه بیر قالایا آچیلان پنجره‌نین یانینداکی ماسا‌لارین بیری‌نین باشیندا دوروب، باش بارماغییلا اورتا بارماغی‌نین اوجلارینی بیر- بیرینه یاپیشدیرا‌راق، اوزونو بیری‌سینه توتوب:
-هیدایت، اوکئی! دئییر.
جبی هیدایتین گولومسه‌مه‌ه‌سینی گؤروب، “اوکئی جبی، اوکئی” جوابینی ائشیدینجه، ایکی الی‌نین بارماق‌لارینی بیر توو او یان- بو یان ائدندن سونرا، مین موصیبتله الینی بوزقورد آرمی‌نین شکیلینه سالیب، او بیری‌سی ماسانین باشیندا دایانیر:
-فرهاد، آی فرهاد، بیز قوردوق!
-بیز قوردوق جبی، مین یاشا!
جبی آغزینین چنه‌سینه تؤکولن سویو کؤهنه تیشئرتینین قولویلا سیله- سیله اوردان یؤنه‌لیر بری‌ده‌کی ماسایا. ایندی ماسانین اوستونه آرد- آردینا شیلله ووروب:
-چنگیز یانی بو پیچاق! دئییر.
ماسادا اوتوران گؤزلوک‌لو اوغلان جبی‌نین اوزونه گولومسه‌یه‌رک، گؤزلویونون اوستوندن باخیر:
-چنگیز هانی به، جبی؟… یوخدی، دئیه‌سن گلمئییب بوگون، هه؟
بیر داها جبی دال- دالا ماسانی شیلله‌یه باسیر:
-چنگیز یانی بو پیچاق!
جبی‌سیز قاتار قفه‌سی‌نین دادی اولمور. گولله کیمی ایشله‌ییر. گول کیمی تمیزله‌ییر. چیینینده هر زامان بیر نم بایراق قیریغی وار. بایراغی هاردان تاپیب بؤلته‌له‌ییب اوندان ماسا اوستونو سیلمک اوچون دسمال دوزلدیب بیلینمیر. قفه‌یه گلن‌لرین هامیسی‌یلا بیر چئشید باغلی‌لیغی وار. هره‌سینه بیر سؤزو وار دئمه‌یه. متینه ده هر زامان “گون آیدین” دئییب، اوندان “گون آیدین” ائشیتمه‌یینجه گؤزلرینی اونا زیلله‌ییب دورور. آنجاق یانیندا قیز آدی گلنده، باشقا بیر دورومدا قالیب، باشقا بیر بیچیمه دوشور. شهوت اودو باشینا وورونجا، گؤزلری‌نین حالتی دییشیر. آرد- آراسی کسیلمه‌دن کیپریک چالیر. گؤزلری‌نین ببکلر‌ی آز قالیر کیپریک‌لرینه سانجیلسین. بیردن کؤز کیمی قیزاریر. چاش- پاش دانیشیر. سانکی بؤیوک بیر کئف ایچینده اوزور. اونون کئفینی پوزان اولمور. بیر دوزونه قارما- قاریشیق دانیشیر. آنجاق عادی واخت‌لار هئچ ده بئله اولمور. دقیقه‌لرجه نه‌سه دئمه‌دن، دانیشما‌دان، اؤزونه ایکی ایستیکان آغیز- بیغیز چای تؤکوب، بیر ماسا باشیندا اوتوروب بیر توو تئلویزیونا باخاندان سونرا دورور. دانیشماغیسا گلنده، هئچ بیر سؤز اولماسا دا، ماسا- ماسا دولانیب، گونباشی دئدیک‌لرینی تکرارلاییر. قفه‌ده اوتوران گنج‌لر ایللردیر بونا آلیشمیش‌لار. و جبی اولمایان گونلر بیر تور اونا داریخان کیمی اولورلار. اونون ایبیش کیشییه ده هر زامان بیر سوروسو وار:
-گئجه فوتبالا باخیردین؟
ایبیش کیشی ایکی الی‌نین آیاسینی ایکی دیزی‌نین اوستونه چیرپیب قاهقاهایلا گوله‌رک:
-هه، جبی! نئجه؟
-هئچ، دئییرم یامان حئیوانات گؤرسه‌دیردی هااا!
اونون بو سوال- جاوابی متینین جانینا سینیر. ائشیتدیکجه خوشلانیر. چوخ زامان‌لار متینین گؤزلری جبی- یه باخیر. اؤزل‌لیکله ماسا باشیندا اوتوروب، اؤزونه گتیردییی ایکی آغیز- بیغیز چایی قاینار- قاینار خورولتویلا ایچمه‌یه باشلایاندا، متین اوندان هئچ گؤزونو چکه بیلمیر. جبی چای‌لاری ایچینجه آغزی- بورنونون سویو بیر- بیرینه قاریشیر، چایین دا چوخو یاخاسینا تؤکولور. هاردانسا بیری بیر قیزدان سؤز آچیر، جبی ده تئز اونا قاتیلیر. قیزغین- قیزغین عاییله قیزلاریندان دانیشاندا گؤزلری‌یله اللری‌نین سیریییب تیتره‌مه‌سی بو حال‌لاری اوندا شیددتلندیریر. ایکی ایستیکان بیر نلبکیده اللرینده بوشالینجا سانکی باش- بئینی ده هر شئیدن بوشالیب کیمی بیر آز توختاییر. ساعات اوچله بئش آراسی قاتار قفه‌سینده کیمسه تاپیلماز. جبی او زامان‌لار باشلایار تئی چکمه‌یه. بایراق الینده دوشر ماسا‌لارین جانینا. بایراغین بیر تیکه‌سینی ده آزاجیق ایسلادیب چیینی‌نین اوستوندن آسلایار. کیمی زامان‌لار قفه‌نی سیل- سوپور ائتمکده ایستیکاندان، قندداندان دا سالیب سیندیرار. قفه‌ده موشتری اولمایان چاغلار بئله، قفه‌نی آشاغی- یوخاری اؤلچوب بیچر. اؤلچوب بیچر نه دئمک، بیچیب کئچر. ساغ- سول بورجودا- بورجودا یئریسه ده، مئیداندا دؤیوشه گیرن آدام کیمی یئیین- یئیین یئریییر. گؤزلری‌یله دوداغیندا کیچیجیک بیر گولومسه‌مه اولمایاندا، لاپدان- لاپا ووراغان آدام‌لار کیمی قورخونج اولور. آنجاق اوتوز یاشینا یاخین اولسا دا بیر قاریشقایا بئله آزاری دیمه‌ییب…
**
قاتار قفه‌سی دئدییین، یالقیزلیق داییره‌سی‌دیر. گئنل‌لیکله ایرمی‌دن آرتیق بوش- بئکار آدام‌لار بورا دولوشور. چوخو دا اؤزونو توپلومدا دوشونجه یییه‌سی بیلن، آیدین، ضیا‌لی سانان گنج‌لردیر. بیری‌نین الینده بیر فارسجا قزئت، بیری‌نین الینده بیر تورکجه کیتاب، بیری‌نین الینده بیر کاسئت، بیری‌نین الینده بیر سی. دی یوخسا دی. وی. دی، هامی‌سی‌نین دا بیر الینده بؤیوک- کیچیک، باها‌لی موبایل، گونباشی دونیانین گئدیشاتیندان بوش- بوشونا دانیشیب، بوش- بوشونا دارتیشیرلار. ایچلرینده ناهار چاغی دویونقارنینا کاباب یئییب، فهله صینیفیندان دانیشیب، سونرا دا مارلبورو یوخسا کئنت سیقارئت‌لریندن آلیشدیرا‌راق، اؤزلرینه بؤیوک دوشونرلر ژئستینی توتان‌لار دا اولور. نه‌دنسه بورادا ان قورخاق آدام‌لار لوتئرکینگدن و ان جیلیز آدام‌لار چئقوارا‌دان دانیشیرلار. شممد یئتیشجه‌یین بیر دئلئستئر ایچیب شاهماتی قفه‌نین سویودوجوسو اوستوندن گؤتوروب گلیر. آللاهیارلا شاهماتی اویناییب قورتارینجا های- کویلری‌یله قفه‌نی باش‌لارینا گؤتورورلر. متین اونلارین یوخسا باشقا‌لاری‌نین های- هارایلاریندان هئچ ده اینجیمیر. بونو کیمسه بیلمه‌سه ده اونونلا بیرلیکده قفه‌یه گلن و ایندی سول بؤیرونده ایله‌شن یولداشی یاشار بیلیر:
-بو قفه‌دن جانیمیزی قورتارسایدیق، یامان اولاردی!
-هه، یاشار، آنجاق بو قفه‌لر لاپ شهرین آبرینی اؤرتن یئرلردی.
-نه اولور اولسون، بیز بوش- بئکار اینسان‌لارین… بوشلا باااخ!
-یوخ، نییه بوشلایاق، دوز دئییرسن. بیز بوش- بئکار اینسان‌لارین بیر نئچه ساعات بیر یئرده اولماغیمیز لازیمدی ائله بیل!
-هه، متین، بئله اولماسا، وارلیغیمیز یوخلوق کیمی بیر شئی اولار.
متینین سانکی بوندان آرتیق دانیشماغا ماراغی یوخ‌دور. او بو سایاق دانیشما‌لارین یئرسیزجه باشقا- باشقا دارتیشما‌لارا گئدیب چیخماسینی اؤنجه‌دن چوخ گؤروب. اونا گؤره ده بونجا گؤیولسوز- گؤیولسوز باشینی آشاغی سالیب، آستاجا بیر “هیممم” دئییب سوووشور.
متین نه‌دنسه بوتون بو قفه‌ده‌کی‌لرین ایچینده اؤزونو ان یالنیز بیری‌سی دویور. قفه‌ده‌کی‌لرین اؤلکه یوخسا دونیا گئدیشاتی‌یلا باغلی آنلامسیز دارتیشما‌لارینا هئچ ده قاتیلماق ایسته‌میر. آرا- سیرا اورتادا بیر شاکا- شوخلوق اولورسا دا، سؤزسوز اونا دویونجا گولمک‌دن چکینمیر. آنجاق نه‌دنسه گولمک‌لری‌نین قوندارما اولدوغونو اؤزو هامیدان یاخشی بیلیر. هانکیسا اورتایا آتیلان بیر سؤزه گولونجه، بیردن بیره نه‌دنسه ایچینی اینجیدن بیر آجی- آغرینی آنیب دوشونور. بو یاشارین گؤزوندن یایینمیر. متینه یاخین چینینی بیر آز اییب یاواشجا باشینی اونا ساری آپاریر:
-متین، سوروشا بیلرممی مئهری خانیمدان نه خبر؟
متین باشینی کؤکسونون اوستونه آتیب، بایاقدان سول الینده اویناتدیغی بوش ایستیکانی آستاجا نلبکییه قویوب، ساغ الین‌دکی سیقارئتی داها دریندن پوکلاییر:
-بیلمیرم نییه سوروشورسان، آنجاق او اؤز ایشینده، من ده اؤز ایشیمده… ساده‌جه بیر دوستلوغوموز وار ایدی کی او دا… منیم اوندان نه خبریم اولما‌لی‌دیر کی؟
-آخی بعضی دوست‌لار دئییرلر کی…
-بیلیرم. موهوم دئییل یاشار!… سن چوخ دا دئییلن‌لره باخما! بونلار آرا قاریش‌دیرماق ایسته‌ین‌لرین ایشی‌دیر.
-دئدیم گئنه سنین بیر خبرین اولار. دوزو من اونو چوخ ایسته‌رم.
-هه، ساغ اول! اما مئهری خانیم سویوق بیر آدام‌دیر. واخت تاپدیقجا گئدیب ائولری‌نین یانینداکی پارکدا ایله‌شر. منیم اونون دونیاسی‌یلا چوخدان‌دیر هئچ ایلیشکیم یوخ. اؤز حؤرمتینی ساخلامایان دوستلارین دا سؤزو مهم دئییل. آرتیق بئله دوستلارین اوزونه باخماغا دا اؤزومو سیندیرمارام. بونو ایکی- بیر آراسی فقط سنه دئییرم. من اؤزونو یئرسیز سؤزلرله آلچالدان دوستلاردان… بو بحثلرین دالینی توتماساق یاخشیدیر یاشار!
-بیلیرم. سن اینسان‌لاری بیر- بیریندن یاخشی آییرد ائله‌ییرسن. دوزو سنی اصلن پریشان گؤرمک ایسته‌میرم. اونا گؤره ده سوروشدوم.
-یوخ، سن سوروشماغیندا اول قارداشیم! من هر زامان اینسان‌لاری باشاردیغیمجا اؤیرنمه‌یه چالیشمیشام. مئهری خانیمی ده آرتیق اؤیرنمیشم، تانیمیشام. سنه و آیری‌لارینا بعضی سؤزلر دئین دوست‌لاری دا. منیم دونیامدا اینسان‌لاری تانیماق اؤزو بؤیوک بیر قازانج‌دیر. لازیم بیلمیرم هر دالدادا دانیشانلا آغیز- آغیزا وئریم.
-هه، دوزدو، بیلیرم. باغیشلا، آیری منظوروم یوخ ایدی سوروشماقدان.
-بیلیرم، موهوم دئییل. من هئچ، آنجاق او دئدییین دوست‌لار اینصاف ائله‌میرلر مئهری خانیمین باره‌سینده بئله دانیشیرلار…
**
متین چوخ زامان‌لار قفه‌ده اوتوروب مئهری خانیمی نئجه دوشوندویونو یالنیز اؤزو بیلیر. ایندی سانکی کیمسه‌نی دوشونمور. مئهری خانیم اوچون دئمه‌یه بیر سؤزجوک بئله تاپماغا چالیشیب چابالامیر. اونلا باغلی بیر شئی‌لر ایچیندن آخیب کئچیر. “آخیب کئچیرسه، دئمک اؤنمی یوخ‌دور” دئیه دوشونور. آخیب کئچن حیس‌لره چوخ توخونماغی سئومیر. قویور کئچن نه وارسا سربستجه‌سینه آخیب کئچسین. سونرا کئچیب گئتدییینه آرخا‌دان دوروب باخمیر دا. مئهری خانیما دئدییی و دئمک ایسته‌دییی، یوخسا دئیه‌جه‌یی سؤزجوک‌لره باغلاندیغی اوچون دوشونجه‌لری قارما- قاریشیق اولور. دوشونجه‌لری ایلک اؤنجه چوخ گؤزل شکیللری‌یله بئینینه دولوشورلار. آنجاق هئچ بیر زامان او دوشونجه‌لرین آرتیق اورتایا چیخما‌لارینا ایجازه وئرمیر. اونا گؤره ده تئز ده بئینیندن بیر- بیر بوشالیب غئیب اولورلار. دوشونجه‌لر هاراسا گئدیب ایتیب باتیر. متین ده تئز- تئز اونلاری اونودا بیلیر. اونودور دئمک. متین یالنیز مئهری خانیملا باغلی اولان دوشونجه‌لرینی بیر تور اونودا بیلدییینده، باشقا‌لاری‌نین یانیندا اؤز حضورونو حیسس ائده بیلیر. نه‌دنسه قفه‌ده‌کی‌لرین هامیسی بیر تور متینی اؤزونه یاخین بیلیب، اونونلا ایچدن ایلگیلنمه‌یه باشلاییرلار. آنجاق یئنه کیمسه‌یله چوخ یاخیندان باغلانتی قورماق متینین ایچیندن گلمیر سانکی. متین بونو بیر دویون کیمی اؤز ایچینده گیزلی توتوب ساخلاماغا چالیشیر. بورداکیلارین ایچینده چوخراق یاشارلا دانیشماغی اوستون توتور. سانیر اونون دئدیک‌لرینی یاشار بیر آز آلیب- آلقیلایا بیلیر. کیمی زامان‌لار متین چایینی ایچیب قورتارینجا سیقارئتی دوداغینا قویما‌دان، یاشار فنده‌یینی چالا‌راق:
-هاچان واختین وار بیر اوتوروب دانیشاق؟ دئیه یاشار سوروشور.
متینین یاشارا “یوخ” دئمک ایچیندن گلمیر. بیر گونونو دوشونوب، بیر ساعاتینا باخا‌راق، هاچان، نئجه، هارا گئده بیله‌جه‌یینی اونا سؤیله‌ییر. کیمی زامان‌لار دا شهرده‌کی چای قیراغینا گئدیب اوتورورلار. یاشار یئمک، ایچمک اوچون نه آلیب گتیررسه متین ده میننت دویما‌دان یئییب ایچر. بو گؤروش، بو اوتوروم اونلارین ایکی‌سینه ده چوخ یارارلی اولور سانیلیر. یاشار اؤزو دئمیشکن متینین دانیشیغینا محو اولور. متینسه او گونون بللی بیر ساعاتیندا ان آزیندان دویدوغو ایچ یالقیزلیغیندان قورتولموش اولور. متینله یاشارین قاتار قفه‌سی چئوره‌سینده اورتاق یولداش‌لاری دا چوخ‌دور. آنجاق یاشارین ترسینه، متینین اؤزو دئمیشکن، اونلارلا بیر ساعات تاپیشدیغی بیر ایستیکان چای پولونا بئله دیمیر.
-سن نییه بئله بیر تهر هامیدان قاچیرسان؟
بو یاشارین دوستجا و خوش بیر نیتله متینه سوردوغودور. متین بو سورونو یانیتلاماغا گؤره بیر آز دوشونور. باشینی قووزاییب یاشارین اوزونه بئله باخما‌دان:
-یوخ، من قاچمیرام یاشار! البته کی هره‌نین اؤز ده‌یری، اؤز بویاسی، اؤز قوخوسو وار. بونا سؤز یوخ. آنجاق هامی‌نین هامی‌یلا دا کودو یئمیر. و بو طبیعی‌دیر.
-دوزدو متین، اما تعاروفسوز دئییم کی بوتؤو بو قفه‌یه گلن‌لرین ایچینده من سنی ان گؤزل یولداشیم بیلیرم.
-بیلیرم یاشار! چوخ ساغ اول!
-بیر سوال دا سوروشا بیله‌رم؟
-البته!
-بورا کیمی هئچ بیری اولوب کی اونو قیسقاناسان؟
-البته. بو، طبیعی‌دیر.
-مثلن؟
متینین بورادا دوداق‌لارینا آنلاملی بیر گولومسه‌مه چؤکور:
-مثلن دوببه اهبر. هم دال- دالا چای ایچه بیلیر، هم ده دال- دالا خاطره تعریفله‌یه بیلیر…
یاشار دا اؤزونو ساخلایا بیلمه‌ییب گولور:
-چوخ چالیشیر جماعتی تعریفله‌دییی خاطیره‌لره ایناندیرسین.
-بوش یئره چالیشیر آمما.
دوببه اهبر گؤزونو یوموب آغزینی آچان زامان‌لار، اونون اوز- گؤزونه و آغزینا زیلله‌نن آز تاپیلیر. اوجا سسله اؤز- اؤزونه بیر دوزونه خاطیره‌دیر کی یاغدیریر. یئتر کی شممد یوخسا آللاهیار اونا بیر دؤنه دئسین‌لر، “دونن نه ایش گؤروردون؟” دوببه اهبر او قدر دانیشا‌جاق کی آز قالا‌جاق ائله بو شممد یوخسا آللاهیار بئله اونون سؤزونو یاریدا قویوب دوروب قفه‌دن چیخسین باییرا. کیمین واختی نئجه کئچیر، یوخسا کیم اؤز واختینی نئجه کئچیرمک ایسته‌ییر، دوببه اهبرین هئچ کارینا دئییل. سانکی قاتار قفه‌سی‌نین بینؤوره‌سی بئله تؤکولوب. گئنل‌لیکله بو قفه‌ده باشقاسی‌نین واختی‌نین نئجه کئچمه‌سی کیمسه‌نین کارینا دئییل. ایندی گلک متینه! متین دوببه اهبرین لاپ ترسینه‌دیر. متین هانکیسا کئچیردییی آنلاری آنلاتماق ایسته‌سه، اونو دا هله ایسته‌سه، تئز ده یورولور. “کیمینه منیم ایشلریمین نه اؤنمی وار” دئییر اؤز- اؤزونه. متین هر زامان بؤیوک بیر یالقیزلیق ایچینده‌دیر. کیمسه‌یه نه‌سه آنلاتماغی دوشونمور. آنلاتماق ایسته‌سه ده بیردن نه آنلاداجاغینی اونوتموش کیمی اولور. باخیرسان هامی قاتار قفه‌سینده دانیشیر، آنجاق سانکی هئچ کس او بیری‌سینی ائشیتمیر. فرهاد اوچ دؤنه اوتوردوغو یئری ده‌ییشیر. ماحمیدین رامینی دینله‌مه‌یه حال- حؤوصله‌سی یوخ‌دور. گئنل‌لیکله قاتار قفه‌سینده کیمسه‌نین کیمسه‌نی دینلمه‌یه حالی اولمور. ان آزیندان متین بئله‌دیر. آیاق- باشینی دویمادیغی حکایه‌لره دالماق ایسته‌میر. مثلن دوببه اهبر بیردن دانیشدیغی‌نین اورتاسیندا اوزونو متینه توتوب دئسه، “من نه دئدیم؟!”، متین قورویوب قالار. نه دئیه‌جه‌یینی بیلمز. چونکو قاتار قفه‌سینده روایت اولونمایان و اینانیلمایان بیر چوخ شئی‌لر ده وار کی متین اونلارا دا بیر قولاق آسماق ایسته‌ییر. آنجاق ساعاتباشی، یاریم‌ساعاتباشی قاتارا دولوب- بوشالان موشتری‌لرین سسی بونو متیندن اسیرگه‌ییر. بلکه ده بو نه‌دندن اوزره‌دیر کی واخت آشیری متین باشینی آشاغی سالیب، سیقارئتینی پوکلایا- پوکلایا مئهری خانیمی دوشونمه‌یی ترجیح ائدیر. مئهری خانیم، هر زامان اینینده یئپ- یئنی بیر مانتو، بارماق‌لاریندا یئنی بیر سوپئر اوزوک، ناخچیوان مالی قیرمیزی بیر بولوز، آیاق‌لاریندا آرتیق چوخ داغ- داشی گزیب دولاشمیش اولدوغو بللی اولان قیرمیزی ایسپورت باشماق، باشیندا بنؤوشه چالان گوللو بیر لئچک، و یئریییب یورویرکن بیر شهری اؤز آردینجا یوروده بیله‌جک بیر قادین‌دیر. او، یاشادیغی بوردان اوزاق بیر شهرده، او شهرین گونباشی آلیب- وئردییی هاواسیندا بئله سئوگی یارادا بیلیر و کیمین سئوگیده نه بوش یئری وارسا، اونو دولدورا بیلیر. بلکه ائله بونلارا گؤره ده متین اونون دوشونجه‌سیندن ساعات‌لارجا آیریلا بیلمیر…
**
متینین، اؤز ان یاخین یولداشی یاشارا بئله آچیب- آچیقلایا بیلمه‌دییی آرتیق بو اوزاق دوشموش قادین بیر گون زاوال‌لی بیر گؤرونوشله، متینه “منی سئو” دئمیش، متین ده اونو سئومیشدی. مئهری خانیم قوینو داریسقال بیریسی‌یدی. بیر آز یاشا دولوب اپریمیش اوزوندن بؤیوک بیر جسارت آخیردی. هر زامان نه‌سه بیر شئی ایسته‌ییر کیمی متینه باخیردی. باخیب- باخیب متینه “باخ” دئییردی، متین ده باخیردی. دوداغی قهوه‌یی اولسا دا دؤش‌لری قیریشمیش آناناسا بنزه‌ییردی. متین بونو بیر گون مئهری خانیمین گئیدییی چؤهرایی تیشئرتین اوستوندن دویدو. بونلا بئله، مئهری خانیم “منی سئو” دئیینجه، متین ده سئودی. آنجاق مئهری خانیمین ساچ‌لاری بیر آز دا سیجیم کیمی‌یدی. هردن الینی ووراندا سانکی حیط سوپورگه‌سینی الینه سورتوردولر. او اوزاق شهرده هر گؤروشنده آچیق- گیزلی متینین اوز- گؤزونو اؤپوردو. سونرا “اؤپ منی” دئدیکده، متین ده اونو اؤپوردو. متین نه قدر چالیشسا دا بونلاری اونودا بیلمیر.
هردن سانیر مئهری خانیم هاردانسا بیردن چیخیب اونا یاخینلاشیر. گؤزلرینی دوز گؤزلری‌نین ایچینه دیکیر. اونونلا قارشیلاشدیغیندا، مثلن باشینی چئویریب قیزی مارینایلا شوخلوقلاشماغا باشلاییر. اونو نئجه سئودییینی مارینا بیلمه‌مه‌لی‌دیر. آنجاق قیزی اونو چوخدان تانیییر. لاپ بئله اونلارین دوستلوق‌لاری‌نین نئجه یاخین اولدوغونو دا بیلیر. بیر- ایکی آددیم قیزینا ساری گئدیر. قیزی اوندان مئهری خانیمی سورور. آتا نه دئیه‌جه‌یینی بیلمیر. آخی مئهری خانیم اونا دئییب:
-مارینایا دئ کی او اؤلوب!
متینین بو سؤزه دیلی گلمیر. باشقا بیر سؤز ده تاپیب قیزی مارینایا دئیه بیلمیر. مارینایا دوغرو اییلیر. هر زامانکی کیمی قیزینین قیزیل ساچ‌لارینی اییله‌ییب اؤپور. مارینا تام بیر قیز اولوب. آتانین گؤزو چوخدان‌دیر اوندان باشقاسینی گؤرمور. “بو قوردون قیزی منه هر شئیی اونوتدورور” دئییر یاشارا. آنجاق متینین نئجه هاردا یالان دانیشدیغی یالنیز اؤزونه بللی اولور. قوردون قیزی اونا هر شئیی اونوتدورور، تکجه مئهری خانیمدان باشقا. تک او اوزاق بیر شهرده یاشایان قادینلا باغلی چکدییی آجی- آغری‌لاری هئچ بیر آراجلا اونودا بیلمیر. اونا گؤره ده مئهری خانیمین اؤنوندن سایمازیانا کئچه بیلمیر. یئنه ده اونا دؤنور. قوللاری‌یلا هاوادا بیر چنبره بنزه‌ین شکیل چیزه‌رک، مئهری خانیما گئنیش بیر سلام وئریر. مارینا، گؤزلرینده بیر قورد قیزی گؤزلری‌نین پاریلتی‌سی، شاشیب قالیر:
-آتا، بو نه واختین سلامی‌دیر؟ بو سلامی کیمه وئریرسن؟
آرتیق مئهری خانیم متینین سلامی‌نین دا جوابینی وئرمیر. آیلاردیر بیر سلام بئله وئریب آلمیر. مئهری خانیم سانیر کی هانکیسا بیر سلام وئرمک یوخسا اونو جوابلاماقلا اؤزونو سیندیرمیش اولار. آنجاق بو مئهری خانیم واخت تاپاندا بول- سول اؤز چئوره‌سینده‌کی آدام‌لارا بؤیوک اینسانلیقدان دانیشیر.
-به سنین اؤز اینسانلیغین هارا گئدیب؟ دئیه متین سوروشور.
مئهری خانیم قاش- قاباغینی ساللاییب، یاخینلاشدیغی قدر اوزاقلاشیر. متین “دور” دئییر، دورمور. “دایان” دئییر، دایانمیر. چاغیریر. یالوارا‌راق کیچیک آدی‌یلا چاغیریر:
-مئهری خانیم، مئهری خانیم، مئهری، مئهری‌م!
آنجاق مئهری خانیم یولونو توتوب گئدیر. آرخاسینا دا دؤنمور. متین اونون آردینجا بیر آز یئیین گئدیب، هر دؤنه ده سانکی سون سؤزونو دئییر اونا:
-مئهری خانیم، واخت تاپاندا بیر آز ویسلاوا شیمبورئسکا اوخو! او اینسان‌لاری سئون اؤزونو، اینسانلیغی سئون اؤزوندن اوستون توتوردو!…
**
دونن موغلار کوچه‌سی‌نین بوروشوغونون بیری‌نین دیبینده ساتدیق کوچه‌سینه یئتیشمه‌میش نارینجی مانتو گئیمیش ائنلی- ائنچه‌لی بیر قادین الینده بیر دوندورما توتوب آستا- آستا گلدییینده آیاغیندا قیرمیزی ایسپورت باشماغینی گؤرونجه بیردن مئهری خانیمی آنمیشدی. دوداغینین آلتیندا احمد کایانین سسی‌یله آتیللا ایلحانین “نه کادین‌لار سئودیم سئودیم ذاتاً یوکتولار” شئعیرینی میزیلدایان آندا دوز رحمت‌لیک فاغیر رحیم گیلین مؤهره دووارلاریندان بئش- آلتی سانت آرا‌لی یئریییردی. قاباقدان گلن قادین کوچه‌نین اورتاسینداکی سو جیغیری‌نین قیراغی‌یلا گلیردی. متینله بیر- بیرینه توخونماسین دئیین اؤزونو او بیری یؤنه ساری چکیب شیخ قافارین حیطی‌نین کرپیج دوواری دیبی‌یله داها دا آستا یئریدی. بو آندا متین فاغیر رحیم گیلین تاختا قاپی‌لاری‌نین قاباغیندان سوووشدو. فاغیر رحیم گیلین حیط‌لرینده بیر موزاییک بئله اولماسا دا، اوزون ایللر گل- گئت آیاق‌لاری آلتیندا دؤیولوب برکیمیش تورپاق شوشه کیمی شومار و ایشیلداق ایدی. تورپاق بیر آن گؤزونده نارینجا چالدی. میزیلتی‌سینی دایاندیریب بیر گؤز اوجو بئله قادینین اوزونه باخما‌دان توولا کئچیب گئتدی. شارقی‌نین آردینی توتونجا بوتون سؤزجوک‌لر آغزیندا نارینج دادیردی.
-ایندی میر خلیل بوردا اولسایدی، او پوخون آدینی توتما دئیردی.
بو فیکیر بیر آن متینین بئینیندن گلیب کئچدییینده، دوداغینا نارینجی بیر گولومسه‌مه قوندو. میر خلیلین نئجه نارینجدان آجیغی گلدییینی و اونون کئچمیشده قالمیش بیر خاطیره‌سینی دوشونونجه، آرتیق قونوب اؤزونه یئر ائتمیش گولومسه‌مه‌نی دوداغینین اوستوندن هئچ هاراسا اوچوردا بیلمه‌دی. او خاطیره بئله‌یدی:
گون‌لرین بیر گونو میر خلیل آناسینی گوتوروب تورلا کربلا- نجف زیارتینه آپاریر. او گونلر میر خلیلین نئجه چالیشسا دا ایچگیسیز قالا بیلمه‌دییی گونلر ایدی. کربلایا آیاغی ده‌یر- ده‌یمز گؤزو بیر توکانین قفسه‌لرینه انایین بیر نیظاملا سیرالانمیش پار- پار پاریلدایان شوشه‌لرین ایچینده‌کی گؤز یاشی کیمی ایچگی‌لره دوشور. گئجه‌سی هوتئلده بوتون تور آدام‌لاری اؤز اوتاق‌لاریندا یئرله‌شندن سونرا، اوزون یول یورقونو اولدوقلاریندان دولایی تئز یاتیرلار. میر خلیلینسه گؤزونه یوخو گئتمیر کی گئتمیر. آناسی‌نین نفس آلیب- وئرمه‌سی‌نین آزاجیق خورولتولو سسیندن، اونون نئجه درین یوخویا گئتدیییندن آرتیق آرخایین اولان میر خلیل یاواشجا یاتاغیندان دوروب گؤن کاپشنینی الی‌نین اوستونه آتا‌راق بیر باشا بایاق گؤردویو توکانا گئدیر. سینیق- سالخاق عربجه‌سی‌یله آرتیق کی بیر شوشه ایچگی آلا بیلیر. شوشه‌نی گؤن کاپشنی‌نین سول قولتوغو آلتیندا بیر تهر یئرلشدیریب توکاندان چیخا- چیخا “به مزه‌م نه اولسون” دئیه دوشوندویونده یولونون آغزیندا ایکی دانه ده پورتاغال آلیب هوتئله یوللانیر. آناسی، اوسته‌لیک تورون باش مسئول‌لاری دا بیردن یوخودان اویانیب اونون گؤره‌جه‌یی ایشدن دویوق دوشمه‌سین‌لر دئیین هوتئلین اوست کوریدوروندا سس‌سیزجه سوووشا بیلمک اوچون باشماق‌لارینی چیخاریب گیزلیجه بیر باشا هوتئلین دامینا گئدیر. دامین قارانلیق بیر بوجاغینا ساری گئدیب اوزون یورقونلوقدان سونرا دینجینی آلماق ایسته‌ین آدام‌لار کیمی دوداق آلتی بیر “یاللاه” دئییب، اوتورار- اوتورماز شوشه‌نین قاپاغینی آچیب بؤیرونه، سونرا دا پورتاغالین بیرینی سویوب دؤرد قاشدا اته‌یینه قویور. بیر اویان- بیر بویان باخاندان سونرا تله‌سیک شوشه‌نین اوزون بوغازیندان یاپیشیب ایلک قورتومو باشینا چکیر. مزه‌دن بیر قاش آغزینا قویاندا سا، بیردن پورتاغالین نارینج چیخدیغینی گؤرور. ائله او آن آرتیق بولانان اوره‌یی آز قالیر آغزیندان گلسین. تو دئییب توپورندن سونرا آجیغیندان آیاغا قالخیب وار گوجویله شوشه‌نی ده، مزه‌نی ده هوتئلین دامیندان یئره چیرپیر:
-ایچییی سی…یم بئله شانس!
میر خلیل آرتیق بو سؤیوشو کربلادا، یوخ، متینین بئینینده وئرن زامان متین ساتدیق کوچه‌سینه یئتیشدی. آرخادا قالان موغلار کوچه‌سیندن بیر قادینین شاققیلتی‌لی گولوش سسی گلدی. متین دؤنوب آرخاسینا باخمادی. بایاق دوداغینا قونان گولومسه‌مه بئله هاراسا اوچوب گئتمیشدی. آرخاسینا دؤنسه‌یدی ده داها او قادینی گؤرمه‌یه‌جکدی. اینسان یالقیز اولاندا آیاغی‌نین قاباغیندان باشقا یئری گؤرمور. تکباشینا گولمک ده ایچیندن گلمیر. اؤز ایچینده گؤروب دویدوق‌لاری ایچینده کسینله‌شیر، ییرتیجیلاشیر. دوشوندوک‌لری قاتیشیقسیز بیر آنلام داشیییر. سونرا بیردن پارچا‌لانیر، بؤلوم- بؤلوم بؤلونور. “نه کادین‌لار” دئیه اوخودوقدا بئله “سئودیم” سؤزو کسیلیر. مؤهره دووار، تاختا قاپی، سو جیغیری و یئرلی- یئرسیز بئیینه سوخولان باشقا گؤرونتولر گئریده قالیر. هانکیسا کوچه‌دن هانکیسا خیابانا آیاق قویونجا آسفالت گؤزده نه بویایا چالسا دا بیر تک نارینجا چالمیر. آسفالت اؤز سویوغو، اؤز سرت‌لییی، اؤز بوز بویاسی‌یلا اوزانیر گؤز اؤنونده. آنجاق گؤز اؤنونده اولان‌لار هر زامان دا پیس اولمورلار. متین کیمی یالقیز اینسان بئله اؤزونو داددان، گؤزل‌لیک‌دن، گؤزللییین چئشید گؤرونوشوندن قاچیرمیر. بلکه ائله بونا گؤره ده بیر ده باخدی گؤردو “سرینگول” دوندورما توکانی‌نین ایچینده ایتالیان دوندورماسی ژئتونو الینده‌یدی. دوندورمانی یئییب بیتیرینجه بئینینده نه ایسپورت باشماق‌دان، نه نارینجی مانتودان، نه ده مئهری خانیمی آنیمسا‌دان باشقا بیر نه‌سه‌دن ایز قالمیشدی. بونلا بئله توکاندان ائشییه چیخا- چیخا “مئهری خانیما دا بوردا بیر دوندورما آلا بیلسه‌یدیم!” دئیه دیله‌ییب یولا دوشدو. متین اوچون بو دیلک یئنی بیر دیلک دئییلدی. آنجاق او هئچ ده زامان- زامان بئله بیر دیله‌مک‌لردن اؤزونو چکیندیرمیر. ایندی آرتیق ایللر اولموش بو دیلک‌لرله یاشادیغی. مئهری خانیمی دویوب دوشونمک اوچون اونا بیر آن اؤزویله یالنیز قالماق یئتیر. متین گونباشی، گونباشی نه‌دیر، ساعاتباشی مئهری خانیمی قولای- قولای آنیب دوشونه بیلیر. مئهری خانیم هارداسا، هاچانسا متینین گؤیلونه دوشنده، ائله اوردا، ائله او آن دونیانین ان یالقیز اینسانی اولا بیلیر. آنجاق او قاتار یولداش‌لاری آراسیندا کیمسه‌یه بیلدیرمه‌سه ده اؤزونو داها چوخ یالقیز بیر اینسان گؤرور. اؤزو ده بیلمیر قاتار قفه‌سینده اونا نه اولور؟ اؤزو ده بیلمیر آغری‌سی نه، آجی‌سی نه‌دیر؟ اؤزوندن نه ایسته‌دیگی، نه ایسته‌مدییینی بئله بیلمیر. کیمی زامان‌لار اؤزونو چوخ کؤندمسیز بیری‌سی دویور. و ایندیسه…
ایندیسه بودور، بورادا، بو ماسانین اوستونده بیر ییغین دیبینه کیمی بوشالمیش چای ایستیکانی گؤزلرینه سوخولونجا بیر دؤنه‌لیک آیاغا قالخیب اوجا سسله “یئتر آرتیق یورولدوم” دئییب قاتاردان چیخماق کئچیر ایچیندن. بو آندا کوبود بیر سس ائشیکدن اؤزونو قفه‌یه آتیر:
-جبی، منه بی چای وئر!… بیت‌لی سییارانی دا قویدوق تورپاغا.
قفه‌نین یاریدان چوخو دؤنور سسه. کامیونچولارین بیری‌دیر؛ حوزو موروت. حوزو موروتین سسینه قفه‌دن سس وئرن اولمور. قفه‌نین تن اورتاسیندا بیر ماسا تاپیب، دئیینه- دئیینه باشینا کئچیر:
-دده وای، دئییسن بوردا آدامین جانی داش- چینقیلدی. بالا هئچ اولماسا بی الله رحمت ائله‌سین دئیین آخی!
یئنه ده کیمسه دینمه‌ییب، هره اؤز ایشی‌یله مشغول اولور. یاریم دقیقه چکمه‌میش شممدین فیلی آللاهیارین آتینی آلیر. شممد گوله- گوله چئوره‌سینه باخیب، آتی ماسانین اوستونه دیغیرلادا‌راق یاواشجا‌دان:
-الله رحمت ائله‌سین، دئییر.
یاخینداکی چئوره‌ده‌کی‌لر گولوشور. آللاهیارین دا سربازی شممدین فیلینی اؤلدورور:
-الله بونا دا رحمت ائله‌سین!
ایندی قفه شاهمات اویونونون شیدیرقی‌سیندا سس- کویله دولوب. یئددی- سککیز نفر شممدله آللاهیارین باش‌لاری اوستونده دایانیب، باشلاییرلار اویونو آنالیز ائتمه‌یه. شممد قاققیلتی‌یلا گوله‌رک ایکی ایری اللری‌نین آیاسی‌یلا شاهماتین صحیفه‌سینی جماعته گؤرسه‌دیر:
-من اؤلوم پوزیشینا باخین ائئئئ!
یاشار الینده بیر نایلون آلچا گیریر قفه‌یه:
-جبی، گلنده دوز دا گتیر، گه آلچا یئ!
نایلونو متیندن ایکی ماسا او یانلیق قویوب گولومسه‌مه‌یله:
-گلین اوشاق‌لار، داراشین، سیزه گتیرمیشم. جبی- یه ده ساخلایین هااا!
سونرا گلیب الینی متینه اوزالدا‌راق:
-سلام قارداش، دئییب یانیندا اوتورور.
-سلام یاشار، نئجه‌سن؟
-آلچا گتیریم؟
-یوخ، اوتور.
حوزو موروتین سسی قفه‌نی آلیر باشینا:
-بالام، موسلمان دییلسیز؟ بیر صلوات دئیین آخی! بیت‌لی سییارانین حققینده صلوات!
بیر- ایکی سئیرک صلوات سسی گلیر قاتارین اوج- بوجاغیندان. یاشار الینی آغزینین قاباغینا توتوب یاواشجا‌دان گولور:
-متین، بیت‌لی سییارا کیم؟
متین گولومسه‌یه‌رک باشینی بیر یانا آپاریب قایتاریر کی، بیلمیرم، یانی.
حوزو موروت بیر ده دیله گلیر:
-بالام، بیز اونو تورپاغا تاپشیردیق کی دالی‌یجا صلوات گؤنده‌رک آخی!
کیمسه دینمه‌ییر. یاشار چایینی ایستی- ایستی آیاق اوسته ایچیب اوزونو متینه توتور:
-متین، چاییمی حسابلارسان. گئدیرم ننه‌می مشهده یولا سالام. اون بیردن او یانا تکم، گؤزلورم.
-یاخشی، ائله‌یه بیلسم گله‌رم.
متین اؤزو بیلمه‌دن بیر توو حوزو موروتین نئجه گؤزلری قاینایا- قاینایا تئلویزیونا باخماسی و نلبکیده هؤرتولتویله چای ایچمه‌سینه باخیر. سونرا باشینی آشاغی سالیب قیافه‌سینده آز گؤرونن قاش- قاباقلا سیقارئتینی پوکلاییر. حوزو موروت یئنه ده کوبود سسیله اوزاقدان متینی خیطاب ائدیر:
-بالا، بو قدر درس اوخویوبسوز کی دای اؤلویه ده صلوات چؤؤورمییه‌سوز؟
متین حوزو موروتین اوزونه گولومسونور، آنجاق هئچ بیر سؤز دئمیر. حوزو موروت دوروب چای پولونو حئسابلاماغا دخیل باشینا، سونرا دا آجیق‌لی- آجیق‌لی قفه‌دن دئیینه- دئیینه چیخیر:
-من ایکی ساعات قبریستاندا یئلین آغزیندا دایانیب تورپاغا تاپشیرمیشام. بولار دا بیر صلواتا آغرینیرلار. دانیشدیراندا دا دئییرلر، دوختورام، موهندیسم!
متین دوداق‌لاریندا توستویه بورونموش بیر گولومسه‌مه‌یله حوزو موروتی گؤزوندن ایتیرینجه‌یه دک اونون آرخاسینجا باخیر. سونرا سیقارئتی‌نین باشینی کول قابیندا ازیب، کول قابینی بارماغییلا ماسانینی اوستونده فیریلدادا‌راق، سانکی درین- درین نه‌سه‌لریسه دوشونور. بیر دؤنه پاسدار نصروللا عسگرلی خیابانیندا متینین قاباغینی کسیب هیرسلی- هیرسلی دئمیشدی:
-آغا متین، دئمه ها نصروللا ائششکدی. داییم اؤلنده گؤز قویدوم هامی مچیده گلدی سننن سورا. اینشاللاه گون اولار سنی تورپاغا باسدیراریق، اوندا من ده دئیرم کی عسگرلیده هئچ کس مچیدیوه گلمز.
متین پاسدار نصروللایا دا گولومسه‌ییب دئمیشدی کی:
-چوخ ساغ اول آغا نصروللا! بیز اؤلندن سونرا سن بیزیم مچیده گلسن ده، گلمه‌سن ده ایختیار صاحبیسن.
اوندان سونرا خیابان بویو اؤلمک و تورپاغا باسدیریلماقلا دوشونه- دوشونه گئدیب ائوه یئتیشدیکده آینا قاباغیندا بیردن اؤزونو پاسدار نصروللانین قارشی‌سیندا دورموش گؤرموشدو. آینا دا گولومسه‌میشدی، و بو سؤزلری اؤز- اؤزونه دئمیشدی:
-من تورپاقدا باسدیریلماق ایسته‌میرم. مازوخیست دئییلم کی! سیز ده منله سادیستجه داورانمایین! منی یاندیرین لطفاً! منی اینانج‌لارینیزلا قبیرده ده قیدیقلاییب گولدورمه‌یین! نئیلیرم کی من اؤلندن سونرا سیزلر نه ایش گؤره‌جکسینیز. تکی منی تورپاغا باسدیرمایین! ایسته‌میرم تانیمادیغیم، سئومه‌دیییم کیمسه‌لرین یانیندا باسدیریلیم. یاندیرین منی، کولومو سووورون دنیزه گئتسین! الله رحمت ائله‌سین ده دئمه‌یین! باشقا بیر ایشه یارایان دعا‌لارینیز وارسا، او دعانی قیلین منه! اوردا دا بورداکی کیمی یالقیزلیغین یوکونو داشییاجاغامسا، داها منیم نه‌ییمه گرک؟ اؤلومدن سونرا نه اولور کی؟ سوخولجان‌لار گلیب گئدیر. قونور گؤزونه، بورنونا، اوره‌یی‌نین باشینا. قونور سی…ینین باشینا، سونرا دا گؤ…ونه گیریب- چیخیر. داها نه؟ هر کس اؤلوم یولونو گئده‌جک دااا بو دونیادا. آجیما‌سیز بیر دوه‌دیر اؤلوم. دوه ده دئییل، جنواردیر. جنوار دا دئییل هئچ. بونلار اؤز- اؤزلویونده چوخ گؤزل بیر حیوان‌دیرلار. اؤلوم آنجاق بامباشقا بیر ییرتیجی‌دیر. اییرنج‌دیر. بیز آخماغیق کی بوتون حیات گون‌لریمیزی هئچه- پوچا هدر ائدیریک. حیات نئجه اولور اولسون، بیردن بیره اؤلوم گلیب اونو اوغورلاییر بیزدن. بیز هامیمیز اؤله‌جه‌ییک. تانری بونا هئچ بیر یاردیم ائتمه‌یه‌جک. سیز نئجه؟ یاردیم ائده بیلرسینیزمی؟ یاخشی، منیم اؤلومومده منه یاردیم ائده بیلمه‌یه‌جکسینیزسه، اوندا قویون هئچ اولماسا حیاتیمدا اؤز ایسته‌دیییم کیمی یاشاییم! اونسوز دا بو یالقیزلیقلا، من حیاتدان بئله نه‌سه اوممورام!…
