اوغلانجیغاز پیچاغین تبیه‌سینی اوزون بیر قامیشین بوداغینا دایاییب، ساپیندانسا باسدی. پیچاغین تییه‌سی قامیشین جانینا ایشله‌یرکن، هاردانسا تییه‌نین اوزه‌رینه دوشن ایشیق، اوغلانجیغازین گؤزلرینی قاماشدیردی.
گؤی گورلادی، گؤلمه‌جه‌ده اوزن سو قوشلاری اورکک اوچوب، قامیشلیغا سیغیندیلار. شیدیرغی بیر یاغش بوتون قامیشلیغی بورویوب، گؤلمه‌جه‌نین سویونو دئشیک – دئشیک ائدیب، چوپورلاتدی. قالین دومان یاغیشا قاریشارکن، گئتدیکجه هاوانی قارالدیردی.
اوغلانجیغاز دوغرادیغی خیردا قامیشلاردان بیرینی گؤتوروب، ساغ گؤزونه دایایاراق، اونون داییره‌وی دئشیییندن، گؤلمه‌جه‌نین اوتاییندا قامیشلیغا باخدی.
قامیشین داییره‌وی دومانلی دئشییینده تورپاق رنگلی اوچ جیپ ماشینی اونون گؤزونه ساتاشدی. اوزون – قارا یاغمورلوق گئیمیش بیر نئچه نفر او “جیپ” ماشینلاریندان یئره ائندیلر، آنجاق دومانلی یاغیشین آلتیندا یاغمورلوقلاری‌نین بورکونو باشلارینا چکمیش قارا گئییملی‌لرین اوزو آیدین سئیچیلمیردی.
اوغلانجیغازین اوره‌یی دؤیونمه‌یه باشلادی. قامیشی گؤزوندن چکیب، قورخا – قورخا بیر پارچا بولوت یونگوللویونده ایره لی یئریییب، حئیرتلی باخیشلارینی قامیشلارین آراسیندان گؤلمه‌جه‌نین اوتایینا زیلله‌دی.
اوزلری شیدیرغی یاغیشدان زولاغلانمیش قارا گئییملی‌لر، جبپ ماشینلاریندان، گؤزلری آق پارچایلا باعلانمیش سکگیز نفری یئره ائندیریب، دلیجه‌سینه یاغان شیدیرغی یاغیشین آلتیندا چوخ تله‌سیک و سرعتله اونلارین هامیسینی بیر سیرادا بیر- بیری‌نین یانینا دوزدولر. سیراداکی‌لاردا بیرینجی نفرین ساغ قولونون آق ساریغیندان سوزن قان، اونون ساریمتیل- یوموشاق بیغلاریندان آخان یاغیشین دامجیلاریلا بیرلیکده یئره دامیردی.
یاغمورلوقلاری‌نین اوزون اته‌یی ایاقلارینا دولاشماغینا باخمایاراق، او قارا گئییملی‌لر چوخ تله‌سیک و سرعتله گل- گئتده‌ایدیلر. یاغیشدان ایسلانمیش اوغلانجیغاز اؤز یئرینده قوروموش کیمی، ترپنمه دن اووجونداکی قامیشلاری سیخا- سیخا، مات مات گؤلمه‌جه‌نین اوتایینا باخیردی. یاغیشین زولال ساچاغلاری دومان پارچالاری نین جانینا هوپوردو.
قارا گئییملی‌لر توفنگ‌لرینی یاغمورلوقلاری‌نین آلتیندان چیخاریب، ساغ دیزلری اوسته یئره چؤکدولر. یئر ایسلانمیش‌ایدی. گؤلمه‌جه دولوب – داشماقدایدی. قارا گئییملی‌لرین بیری قولتوق جئبیندن بیر پارچا کاغاذ چیخاریب، دیلی دوتار- دوتماز تئز- تئز اوخوسادا، آنجاق اوغلانجیغاز اونون نه اوخودوغوندان هئچ نه آنلامادی. او قارا گئییملی، ایسلانیب الینه سوواشمیش کاغاذ پارچاسینی چوخ چتینلیک له تیکه- تیکه قوپاریب، یئره چیرپدی. همن کاغاذین بیر تیکه‌سی اونون قارا گئییمی‌نین اته‌یینه یاپیشیب، قالدی. دهشتلی بیر گورولتو، یاغیشین بیللور ساچاقلارینی تیترتدی. قامیشلیغا سیغینان سو قوشلاری چؤر- چؤپ‌لرین آراسینا سوخولوب، گیزلندیلر. قولو ساریقلی سیرادان چیخیب، دویونلو یوموروقلارینی گؤیه قالدیردی. آچیلمیش گولله‌لرین گوجوندن سیراداکی‌لارین اوچونجو و دؤردونجوسو، بیر نئچه قاریش بویدا گؤیه قالخیب، دوشدولر. اونلار سیراداکی‌لارین ان آریغی و ائله‌جه‌ده یئنی‌یئتمه‌لری ایدلر.
اوزواقدا نسه پارتلادی. یاغیش داها آرتیق شیدیرغیلاشدی. پارتلاییشین سسیندن قورخموش بیر سو قوشو، اوغلانجیغازین آیاغی‌نین دیبیندنسه کئچیب، باشینی قامیشلیغین اته‌یینده‌کی چؤر- چؤپ توپاسی‌نین آراسینا سوخسادا، آنجاق اونون قویروغو و ساریمتیل پرده‌لی آیاقلاری، چؤر- چؤپ توپاسیندان ائشیکده قالدی. قوشون آیاقلاری‌نین ساریمتیل پرده‌سی‌نین تیتره‌ییشی اوغلانجیغازی داها آرتیق دهشتلندیردی. گولله‌لرین یایلیم سسیندن سونرا، اطرافی سوکوت بورودو. قورخودان باشینی گیزلتمیش سو قوشو، دارتینیب چؤر- چؤپ توپاسی‌نین آراسیندان ائشیگه چیخدی. معین فاصله‌لرله تک- تک آچیلان گولله‌لرین سسیندن یئرینده قورویوب قالمیش قوشون خیردا باشی، هر بیر گولله‌نین آچیلیشی‌لا تیتره‌ییردی. او اؤزونو گؤلمه‌جه‌یه ووروب، سودا باتدی.
یاغیش آچدی… دومان چکیلدی. حئیرتدن کیریمیش اوغلانجیغاز اؤزونه گلدی. اسیم- اسیم اسیردی. اونون اوره‌یی ایستی بیر گونش هوه‌سی‌ایله آلیشدی. قونشولاری “خالوسیاوخش” هله‌ده گلیب، چاتمامیشدی. او آرخالیغی‌نین اته‌یی‌له اوزونو سیلرکن، خالونون سسی اوزاقلاردان ائشیدیلدی:
– آهوی… هوی… هوی!
– آهوی… هوی… هوی- دئیه، احوالی پوزولموش اوغلانجیغاز تیترک بیر سسله خالونون سسینه سس وئردی.
بیر آز سونرا خالو قاچا- قاچا قامیشلیقدان چیخیب، تؤوشه‌یه- تؤوشه‌یه اوغلانجیغازلا اوز به اوز گلدی:
– نه پیس گوندور. هاوانین بئله اولاجاغینی بیلسئیدیک گلمزدیک- دئیه، خالو ایسلانمیش شلمه‌سینی باشیندان آچیب، سیخدی.
اوغلانجیغاز بیر داها حئیرتلی و آغیر باخیشلارینی قامیشلیغدا بارماغی‌لا گؤستردییی یئره دیکیب، دئدی:
– بیردن گلدیلر. شیدیرغی یاغیشلا، اوردا…
– جومجولوق سو اولموشوق. قامیش توپلاماقدان اول، اود یاندیرمالی‌ییق- دئیه، خالو شلمه سینی چیینینه آتیب، لوت آیاقلاری سودان دولموش رئزین باشماقلاری‌نین ایچینده لاققیلدایاراق، اودون گتیرمک اوچون قامیشلیغا دوغرو گئتدی.
تونقالین آلووو جانا سینار ایستی‌سینی اطرافا یاییردی. اونلارین پالتارلاری یاواش- یاواش بوغلانیردی. خالو پیچاغی‌نین ایتی اولوب اولماماسینی یوخلاسین دئیه، اونون تییه‌سینی دیرناغینا چکدی. اوغلانجیغازین الی اسه- اسه گؤلمه‌جه‌نین او تایینی گؤستریب، قورخا- قورخا دئدی:
– اوردا… قامیشلیغین دالیندا…
– هه، اوردا نه اولوب؟
– اوردا… اووچولار یامان قیردیلار.
خالو گؤزلرینی اوغلانجیغازین گؤزلرینه زیلله‌ییب، سوروشدو:
– نییه بئز کیمی آغاریبسان قاغام؟ گل گؤستر گؤروم نه اولوب؟
اوغلانجیغازین گؤستردییی یئره چاتدیلار. آیاقلاری‌نین دیبینده قان قاریشیق یاغیش سویو اؤزونه یول آچیب، آخیردی. خالو یئره اییلیب، بیر- بیرینه قاریشمیش ایزلره باخیب، تعجب‌لندی:
– اووچولار سحرین بو واختی، بو تئزلیکده؟!
– گولله سسی گلدی… شیدیرغی یاغیش… سو قوشلاری یامانجا قورخدولار.
اونلار- دئیه، اوغلانجیغاز اسیم – اسیم اسدی.
– بئله‌کی گؤرونور جئیرانلارداندا ووروبلار.
اوغلانجیغاز تیترک بیر سسله دئدی:
– سکگیز نفر‌ایدیلر.
– کیملر؟
– مارال‌لار. بلکه یوخو گؤرموشم! ائله دانیشیردیلار کی من هئچ بیر شئی آنلایاممادیم.
خالو چؤمبه‌لیب، تئز- تئز پالچیقلاری قورتدایارکن دئدی:
– بولار کی آدام ایزی‌دیر. بورا باخ جئیرانلارین ایزی پوزولوب.
خالو اشاره بارماغی‌لا قان قاریشیق آخان یاغیش سویوندان، اؤلموش گچه بنزر آق یوموشاق بیر شئی گؤتوروب، اودغونا- اودغونا دئدی:
– باشلارینا گولله چاخیبلار، اؤزوده لاپ یاخیندان.
بیر آز فیکره دالیب، سونرا گؤزلرینی قامیشلیغا تیکدی:
– اولمایا قافیلدان توتوبلار؟!
اوغلانجیغازین سسی داها آرتیق تیتره‌دی:
– بلکه‌ده!
اونلار تونقالین ایستیسینده اوتوروب، قامیشلاری چوخ دقتله خیردا- خیردا دوغراییب، چانتالارینا ییغیردیلار. خالو قامیشلارین بیرینی تعجبله سوزه‌رک، دئدی:
– بورا باخ، قامیشلارین اوستونه قان چیله‌نیب!!
اوغلانجیغاز الینده‌کی قامیشلاری اویان بویانا چئویریب، دئدی:
– ننه‌م دئیردی قامیشلیغدا ایلدیریم چاخسا قامیشلارین اوستونه قان چیله‌نر.
– هه، دوزدور من‌ده ائشیتمیشم.
خالو توتک قاییرماق اوچون تونقالدان بیر کؤز گؤتوروب، یاواشجا پوله‌ییب، قیزارتدی. سونرا ایکی خیردا قامیشین صاف اوزونو معین فاصله‌لرله بیر سیرادا، قیزارتدیغی کؤزله داغلاییب، دلدی. دلدییی ایکی قامیشی بیر- بیری‌نین یانینا قویوب، موملانمیش ساپلا ساریییب، برکیتدی. سونرا ایکی نازیک گودک قامیشی‌دا پیچاغلا اورتادان یاریب، دوزلتدییی بؤیوک قامیشلارین ایچینه یئرلشدیریب، دئدی:
– چوخ یاخشی. ایندی گؤره‌ک نئجه توتک اولدو.
او اللرینی تونقالین ایستیسینده قیزدیریب، نملی شلمه‌سینی باشینا دولاییب، دوزلتدییی توتکی دوداقلارینا دایادی. توتک اینله‌مه‌یه باشلایاندا بیردن بیره قامیشلیق‌دا، گؤلمه‌جه‌ده و سانکی بوتون عالم درین بیر سوکوتا دالدی. توتکین سسی هر یئره یاییلیردی:
“توتکین‌له یای هر یانا:
سحر واختی نمیشلیکده
اووچولارین الی‌له بیز
گولله‌لندیک قمیشلیکده.”
خالو توتکی دوداغیندان چکیب، اوغلانجیغازدان سوروشدو:
– – ائشیتدینمی؟ اوزاق قامیشلیغلاردا کیمسه ماهنی اوخویور!
اوغلانجیغاز تعجبلی باخیشینی خالویا زیلله‌ییب، دئدی:
– سن اؤزون اوخویوردون کی خالو!
– من؟! منکی توتک چالیردیم۱
خالو توتکین اویان بویانینی دقتله یوخلاییر، یئنه‌ده دوداقلارینا دایاییب، بیر داها چالماغا باشلادی:
“توتکین‌له یای هر یانا:
سحر واختی نمیشلیکده
اووچولارین الی‌له بیز
گولله‌لندیک قمیشلیکده.”
خالو درحال توتکینی قولتوق جئبینده احتیاطلا گیزلدرک دئدی:
– هه، دوزدور. کیمسه اوزاقلاردا منیم توتکیمین سسی‌له ماهنی اوخویور. گؤر نئجه‌ده غملی، نئجه‌ده یانیغلی اوخویور!
×××××××
ائرته‌سی گون اوغلانجیغاز معلیمی‌نین یانینا گئدیب، قامیشلیغدان توپلادیغی قامیشلاری معلیمینه وئردی. معلیم اوغلانجیغازین قیزارمیش گؤزلرینی گؤرجک، اونون کیچیک و اینجه اللرینی الینه آلیب، سوروشدو:
– اللریندن لاپ اود چیخیر کی اوغلوم! نییه بوجوذ قیزدیرمالیسان، هه؟!
– دونن گئتمیشدیم قامیشلیغا قلملیک کسمه‌یه. گورشادا دوشدوم- دئیه، اوغلانجیغاز یاواشجا سیزلادی.
معلیم باشینی بولایا- بولایا سطیر باشی یازیب، اوغلانجیغازا وئریب، دئدی:
– گل بودا سنین سطیر باشین… نئچه گون ائوده قالیب خط مشقی‌ایله باشینی قات، قیزدیرمان چکیلندن سونرا…
اوغلانجیغاز بیر هفته قیزدیرمادان یاندی. حالی اؤزونه گلن کیمی، معلیمی وئردییی خط باشینی یازیب، معلیمی‌نین یانینا گئدیب، خط مشقلرینی اونا وئردی. معلیم اونون یازدیغی خطی گؤرن کیمی تعجبدن آغیزی آچیلا قالدی:
– قیامت ائله‌ییبسن کی اوغلوم! بونلاری… بو خط‌لری سنمی یازیبسان؟!
اوغلانجیغازین اوتاندیقدان لاپ قولاقلاری‌دا قیزاردی.
– بعلی آقا معلیم.
معلیم حئیرتلی باخیشینی کاغاذ واراغی‌نین اوزه‌رینده گزدیریب، اوز- گؤزونو تورشاداراق، دئدی:
– آنجاق بو… او… من وئردیییم خط باشی‌لاری دئییل. بونلاری هارادان…..؟
اوغلانجیغاز اؤزون ایتیرن کیمی اولوب، یاواشجا سیزلادی:
– اینانین آقا معلیم، اؤز الیمده دئییلدی. سانکی… قامیش قلم کاغاذ اوزه‌رینده اؤز- اؤزونه سوزوب گئدیردی.
معلیم گؤزلویونو بورنونون اوستونده ساهمانلاییب، اوغلانجیغازین یازدیغی خط مشقینی اوخوماغا باشلادی:
قورخوم یوخدور…ر
ایستر قارا گئجه‌نی… ن قاریشیق یوخوسوندا… ا
ایسترسه…ه
قیزدیرمالی… ی آنلارین ساییغلاماسیندا… ا
ایسترسه… ه
اویاغلیغیمدا… ا
ایسترسه‌ده… ه
دوشگون… ن، جانیمین آغریلاریندا گؤرونسون بو رؤیا… ا
معلیمین دومانلی گؤزلری آئله‌جه‌ده کاغاذین اوزه‌رینده‌ایدی:
زامان- زامان قانیمیزی… ی تؤکوبلر… ر
اونوتما…ا
قیرغینلاردان… ن بیزه… ه تکجه
برکتسیز… ز سوفره… ه‌میزده…ه یاوان قورو چؤره‌ک قالیب.”
معلیم بیدن اؤزوندن چیخیب، حیرصلندی:
– من سنه دئمه‌میشدیم کی قیزدیرمالی واختلاریندا خط یازما اوغلوم؟ هه؟
اوغلانجیغاز توتک کیمی حزین- حزین اینله‌دی:
– یاخشیلاشمیشدیم ٱقا معلیم، والله توخدایاندان سونرا یازدیم…
معلیم هله‌ده حیرصلی‌ایدی.
– قیزدیرما. ساییقلاما.
اوغلانجیغاز سو قوشونون، ایپه‌یی بئلی‌نین تیتره‌مه‌سینی، اونون آیاقلاری‌نین تیترک پرده‌لرینی آناراق، قورخا قورخا سیزلادی:
– آقا معلیم! آللاها آند اولسون حالیم چوخ یاخشی‌ایدی. اولا بیلسین کی حالی… حالیم… اولا بیلسین کی….
اوغلانجیغازین گوناهسیز و مهربان باخیشلاری معلیمین اوره‌یینی یوموشالتدی. معلیم یئنه‌ده باخیشینی کاغاذین اوزه‌رینده‌کی یازیلارا تیکدی. اوزاق کوچه‌لردن اونون قولاغینا توتک سسی گلدی. سانکی دونیانین بوتون قوشلاری توتکین سسینه سس وئریب، یانیغلی- یانیغلی اوخویوردولار..
“توتکین‌له یای هر یانا:
سحر واختی نمیشلیکده
اووچولارین الی‌له بیز
گولله‌لندیک قمیشلیکده.”
بو یانیغلی ماهنی معلیمی غصه‌لندیردی. او درین فیکره دالیب، مهربانجاسینا دئدی:
– مجبورام تزه‌دن سنه خط باشی وئرم. او قامیش قلمینی وئر گؤروم!
– بویورون آقا معلیم!- دئیه اوغلانجیغاز قامیش قلمی معلیمه وئردی.
معلیم خط باشی یازدیغی کاغاذی اوغلانجیغازا وئریب، مهربانجاسینا دئدی:
– توت! منیم اوچون اوخو گؤروم! اوجا سسله اوخو!
اوغلانجیغاز ایپک یوموشاقلیغدا بیر سسله معلیمین یازدیغینی اوخودو:
قورخوم یوخدور…ر
ایستر قارا گئجه‌نین قاریشیق یوخوسوندا
ایسترسه
قیزدیرمالی آنلارین ساییغلاماسیندا
ایسترسه
اویاغلیغیمدا
ایسترسه‌ده
دوشگون جانیمین آغریلاریندا گؤرونسون بو رؤیا،
من قورخمورام.
من یازدیغیمی اوخو اوغلوم، اؤز یازدیغینی یوخ!
بو ائله … بو سیزین یازدیغینیز مشق‌دیر آقا معلیم!
معلیم حیرصله کاغاذ واراغینی اوغلانجیغازین الیندن آلیب، اؤز یازدیغی خطه باخیب، قورودو. الینده تیتره‌ین قامیش قلمه باخیب، تومدو:
بو قلم! بو قان لکه‌لی قامیش قلم!
اوغلانجیغاز قیزدیرمالی گؤزلرینی اوتاغین یئرینه دؤشنمیش کیلیمده توخونان بویاسی سوزارمیش قوشون شکلینه تیکیب، دئدی:
– ننه‌م دئیردی قامیشلیغدا ایلدیریم چاخسا، شیدیرغی یاغیش یاغسا، قامیشلار……..
