طبیعت زیبای آذربایجان
مهدی پناهی
لحظات زیبای زندگی را در قلعه بابک تجربه کنید
آذربایجان به لحاظ جغرافیایی منطقه کوهستانی، با آب و هوای متنوع می‌باشد. ییلاق و قشلاقهای گوناگون، رود‌ها و جویبارها، کوه‌ها و دره‌های صعب العبور، جنگلها و چمنزار‌های طبیعی، مناطق مختلف هموار ناهموار، طبیعت زیبای آذربایجان را آرایش می‌دهند. وقتی بهار می رسد، وقتی که طبیعت شال سبز به تن می‌کند زیبایی آن دو چندان شده، فضای روحنواز آن توریستها و طبیعت‌دوستان زیادی را به خود جلب می‌کند. این زیبایی در موقع تلاقی دو فصل تابستان و بهار به اوج خود می‌رسد. خصوصا بعضی از نقاط آذربایجان در این برهه از سال آرایش وصف ناپذیری را به خود می‌گیرد که من این دفعه نه از سهند و سبلان و جنگلهای زیبای منطقه، بلکه از یک خال زیبای طبیعی که با قدرت تاریخی، با استواری مثال زدنی، با زیبایی وصف ناپذیر بر نقطه‌ای از آذربایجان لنگر انداخته است، سخن خواهم گفت. از یک قلعه‌ی زیبا، از یک قلعه‌ای که در قره‌داغ بر بلندای ۲۶۰۰ متری بر روی قله سنگ عظیم و دیدنی در ۵۰ کیلومتری شمال شرقی شهرستان اهر و در ۳ کیلومتری جنوب غربی شهر کلیبر بنا شده است. این قلعه با رودهای بزرگی چون ارس ، قره‌سو ، سلین‌چای و کلیبر و با دره‌هایی به عمق ۴۰۰ متری و ۶۰۰ متری و با جنگلهای زیبا احاطه شده است. قله‌ای‌که از ۸۱۶ تا ۸۳۷ میلادی بابک خرمدین از بالای آن علیه خلافت عباسی فرماندهی کرده است.
بنای قلعه “جمهور” و یا قلعه “بذ” ویا قلعه “بابک” شامل قلعه و قصر بر فراز قله سنگ که تنها از یک راه تنگ و دشوار می‌توان به این قلعه راه یافت استوار شده است. این معبر تنگ در ۲۰۰ متری دروازه قلعه و در مقابل آن قرار گرفته است. دو برج، یکی مخروطی شکل و دیگری مدور استوانه‌ای طرفین دروازه ورودی را تحت نظر دارند. ساختمان قلعه که در دو و سه طبقه بنا شده، پس از ورودی قرار گرفته است و پس از آن تالار اصلی است که در اطراف آن هفت اتاق که به تالار مرکزی راه دارند قرار گرفته است. در قسمت شرق تاسیسات وآب انبار ساخته شده است و سقف آب انبارها با تاق جناقی وگهواره‌ای استوار شده است و در سمت شمال غربی پلکانهای سرتاسری وجود داشته که اکنون ویران شده است. بنابرین من شما را برای دیدن این معجزه طبیعی که با دخالت دست بشر عظمت خارق‌العاده ای یافته است دعوت می‌کنم.
اگر مایلید از دیدن آن لذت ببرید از هر نقطه ایران حرکت کنید مشکلی نیست؛ به احتمال زیاد شما در کلیبر به دوستان خود ملحق خواهید شد. مسیر ماشین رو از ضلع شرقی کلیبر تقریبا از انتهای شهر شروع شده، بر گرده یالها خیز برداشته با طی مسیر تقریبا سه کیلومتری به بالای هتل بابک خواهید رسید. اگر علاقمند به پیاده روی در آغوش یک طبیعت زیبا با پستی و بلندی‌های گونان و با سختی‌های متنوع هستید، خود را به ابزار آلات پیاده روی و کوهنوردی مجهز کنید و مسیر” قلعه درسی ” را درست از نقطه انتهایی کلیبر به سمت قلعه در پیش بگیرید. مسیر صعب‌العبور ولی بسیار زیبا و قشنگ است شما در این مسیر از میان دره‌ها و جنگلها و آبهای روان و احیانا حیوانات جنگلی عبور خواهید کرد. شرشر آب، آواز پرندگان و صدای حشرات زیبا شما را در این مسیر بدرقه خواهند کرد.
هر کدام از مسیرها را انتخاب کرده باشید قبل از راه افتادن کوله پشتی و بساط بار خود را چک کنید. لباس گرم جا نمانده باشد؛ چرا که هوای آنجا متنوع و گاها مه‌آلود است که شاید شما شبهای سردی را تجربه کنید. مواد وسایل خوراکی را از کلیبر مهیا کنید تا دستتان برای تهیه تنوع غذایی باز باشد؛ هرچند در آن بالا در پشت قلعه روستاییان و کوچنده‌گان زیادی هستند و با تهیه مواد لبنی مثل کره، پنیر، خامه، ماست، شیر و یا گوشت قرمز وسفید و یا نان با آغوش باز از شما پذیرایی می‌کنند. یاد آوری می‌کنم اگر شیر خریدید حتما آن را بپزید، چون به احتمال زیاد پاستوریزه نشده است. در پیرامون چشمه‌ها و در کنار رودخانه و در راستای دره‌ها در لابه لای جنگلها سبزیجات طبیعی مختلفی وجود دارد؛ از آنها برای تزیین سفره‌هایتان استفاده کنید؛ سبزیجات منطقه طبیعی و خاص است. گیاهان دم کردنی زیادی در این منطقه وجود ؛ حتما از نعناع، پونه و آویشن دم کرده، از نوشیدن آن لذت ببرید. از کلیبر تا انتهای قلعه بابک امن امان است؛ نگران هیچ چیز نباشید. ولی به هرحال بر این قلعه زیبا غیر از بابک، افشین هم حکم رانده است مواظب خودتان باشید.
اگر در تیرماه به این قلعه آمده‌اید نگران نباشید، چپ و راست شما پر از علاقمندان قلعه بابک است. کمپ‌های گوناگون ایجاد شده، گروهها و دسته‌های گوناگون بصورت فردی و یا خانوادگی در آنجا حضور دارند. صدا‌های متنوع، آهنگهای گوناگون، آوازهای محلی با صدای پرندگان و جریان آبها، تکان برگهای درختان درهم آمیخته، نوازشگر روح آدمی است.
وقتی هوا به تاریکی می‌رود پراکندگی فردی به کپه‌های جمعی تبدیل می‌شود. درست در همان موقع شعله آتشها شروع می‌شود؛ قلقل کتریها به گوش می‌رسد و دیگها بر روی اوجاقها سوار می‌شود و بوی کباب به آرامی با صدای موسقی که از کپه‌های مختلف به گوش می‌رسد درهم می‌آمیزد. اگر دراین میان صدای حزن آنگیز ولی با نشاط” تک سازی” را شنیدید، اگر این صدا شما را متاثر کرد مطمین باشید که این چنگیز مهدی‌پور است که برای دو عاشق دلباخته ناکام یعنی برای اصلی و کرم ” یانیخ کرم” می نوازد. و اگر از یکسوی دیگر آواز حماسی گوشتان را نوازش داد حتما عاشق فرخ مهدی‌پور به همراهی “هانی منیم قوچ کوراوغلوم ” را می‌خواند، ولی اگر صدایی شنیدید ریتمیک که جمعیت انبوه را به حرکت در آورده است، او جوان دوست داشتنی، مجلس گردان حرفه‌ای سولدوزمهدی‌پور است.
به هر حال چه فرقی می‌کند بگویید، بخندید، با موسقی شاد برقصید، با آهنگهای زیبا شعر بگویید و سرود بخوانید، به خاطرات دوستان گوش جان بسپارید و با تاریخ وطن آشنا شوید، از طبیعت زیبا، از آثار تاریخی، از آب و هوای کوهستانی، از مردمان مهمان نواز منطقه استفاده کرده، لحظاتی را در دامان این طبیعت زیبا، این قلعه یادگار نسلها خوش باشید و از زندگی لذت ببرید.
امیدوارم به شما خوش بگذرد . من با شما خدا حافظی می‌کنم؛ نگران من نباشید! من در یک مقاله دیگر در نقطه‌ای از طبیعت زیبای آذربایجان به شما خواهم پیوست.
۹۲/۰۴/۰۱
