آنا محبّتی
محمد قاضی (م.سمندر)
چاراویماغین « قیرخ بولاق » کندینده بؤیوک بیر گؤل وار. هر ایل یازین اوّللرینده مینلر کؤچری اؤردک بو گؤله گلیب و پاییزین سون آیلارینا قدر بو گؤلون ماوی سولاریندا اوزوب و گزهرلر. بو اؤردکلرین آدینا « قاشقالداق » دئیهرلر. قاشقالداقلارین بدنلری قارا، آلینلاری آغ و آیاقلاری قیرمیزیدیر. دوغرودان‌دا بو اؤردکلر چوخ گؤیچک و گؤزه‌لدیر. کندین قیز – اوغلانلاری یاز و یای گونلرینده بو اؤردکلرین تاماشاسینا دوروب و اونلارین تاماشاسیندان لذّت آپارارلار. پاییز گلنده، او زامان کی چمنلرین رنگی سارالیب، گوللر سولوب و بولبوللرین خوش سسلری باغلاردان کسیلر، «قاشقالداق»لار گؤلون قیراغینا ییغیشیب و آغیر بیر فیکره گئدهرلر… کؤچ فیکرینه: نه چتین اولور آیریلیق…
قیرخ بولاق گؤلوندن آیریلماق غصّهسی قاشقالداقلارین اورهیینی سیخار، آیریلماغی اؤزلرینه بویوک غم – کدر حساب ائدر و بو غم- کدردن حزین- حزین آغلایارلار.
پاییزین سون گونلریایدی. سولار یاواش- یاواش دونوردولار. گؤیدهکی دورنالار قاتار- قاتار بغداد ائللرینه کؤچوردولر. قاشقالداقلاردا مین حسرتله اؤزلرینی کؤچ اوچون حاضیرلاییردیلار.
قاشقالداقلار سفره گئجه چیخارلار. آخشام قارانلیقلاشاندا اؤردکلرین باشچیسی گؤیه قالخیب و یولا دوشمه‌یی تکلیف ائتدی. « آرزی » آدلی بیر کؤرپه قاشقالداق اوزونو آناسینادوتوب دئدی:
– آنا یول منی یوراجاقدیرمی؟
– یوراجاقدیر بالام.- دئیه آنا جاواب وئردی.
– آنا یول بیزی آیاقدان سالاجاقدیرمی؟- دئیه آرزی یئنه ده سوروشدو.
– یول منیم گؤزه ل بالام! یول بیزی یورسادا آمما هئچ واخت آیاقدان سالابیلمز.- دئیه آنا جاواب وئردی.
اؤردکلر گؤزلرینده غم، اوزلرینده سئوینج قاناد چالیب قارانلیق گؤیلره یوکسلدیلر. دوزدور کی اونلار اؤز سئومهلی گؤللریندن آیریلیردیلار لاکن « کرکوک » شهرینده ایستی گؤللر، آل الوان گوللر و گؤی چمنلر اونلاری گؤزلهییردیلر. هله بیر آز یول گئتمیشدیلر کی، آنا اؤردک اوزونو یولداشلارینا توتوب دئدی:
منیم آرزیم هانی؟ سسی گلمیر.
بیریسی جاواب وئردی:
– بیز اونو اوچمامیشدان قاباق گؤردوک. لاکین ایندی گؤزوموزه دیمیر. آنا هامیدان سوراقلاشدی. آمما آرزی یوخ‌ایدی. کیمسه سوراغینی وئرمهدی، سانکی آرزی بیر دامجی سو اولوب یئره باتمیشدی.
آنا دئدی:
– من قاییدیرام.
دئدیلر:
– گئتمه تاپا بیلمزسن…
آنا قاییتدی، اؤردکلر اؤز یوللارینا داوام وئردیلر. آنا قاشقالداق گؤلونون یانینا گلیب سسله ندی:
– آرزی! بالام…
بیر سس گلمهدی. یورولموشدو. بیر داشین اوستونده اوتوردو. گئجه سکوتا دالمیشدی چاققاللار اولویوردولار. آنا گؤلون هر طرفینه باش چکیب بالاسینی گزدی . آمما آرزیدان بیر خبر چیخمادی. آنا سحرآچیلانا دک بالاسینی گزدی. آمما اوندان بیر نیشان تاپا بیلمهدی.
سحر آچیلاندا، آنا اوزونو داغا توتوب یئنه قیشقیردی:
– آرزیم… بالام…
– داغدان بیر سس قوپدو:
– ب…الا…ب…الا.
آنا داغا ساری اوچدو. داغدا ایسه بیر نیشان یوخ ایدی. قیشین ایلک قاری یاغماغا باشلامیشدی. گؤل سسسیزجه کؤکسونو گؤیدن دوشن قارلارین اوزونه آچیمیشدی… کیمسه گؤرونموردو. آنا یئنه ده بیر قارا داش اوستونده اوتوروب بالاسینی سسلهدی. یئنه ده داغلار اونا جاواب وئردی؛ گؤزلری یاشا دولدو اختیارسیز ایکی دامجی یاش میرواری کیمی گؤزلریندن آخدی. آنا سسسیزجه آغلاماغا باشلادی. بو زامان بیر ساری دووشان اوردان کئچیردی. اؤردهیی آغلایا- آغلایا گؤروب اونا یاخینلاشدی سالام وئریب سوروشدو:
– آنا، نییه آغلاییرسان؟
سن منیم آرزیمی گؤرمه‌دین؟- دئیه آنا سوروشدو.
– آنا ایتیرنی آختارمازلار. ایندی یولداشلارین اوزاقلاشار، سن تک قالیب هلاک اولارسان. دور گؤیه چیخ، ایندی یولداشلارینین گؤزلری یولدادیر.
– بالامی تاپماسام یولا دوشمه‌رم. من بالامی آختاریرام.
– قار چوخ یاغیب، شاختا سنی قوروداجاق، دور آیاغا یوخسا گئج اولار.
من بالاسیز نئجه گئدیم؟- دئیه آنا یئنه ده آرزینی آختارماغا باشلادی. دووشان گؤردو کی آنا گئتمیر. اوزونو آنایا ساری توتوب دئدی:
– او داغین اتهیینه بیر باخ!
آنا داغین اتهیینه ساری اوچدو. بیر تولکو یاتمیشدی. آنانی گؤرجک دیک دوروب قاچدی. آنا یاخینلاشاندا آغ- آپپاغ قارلارین اوستونده آرزینین قارا للکلری- خینالی آیاقلاری و قانلی ککیلینی گؤردو.
چاراویماق- مهمانلو ۱۳۵۹
