یئتمیشینجی ایللرده یار-یولداشلاریمدان قیریلیب، درین بیر بوشلوقدا یاشادیغیم ایللر تکجه سیغیناجاق یئریم کتاب، درگی و روزنامه اوخوماق ایدی. او زامانلار «زهره وفایی»نی تانیماسام دا، سینا مریضخاناسی‌نین اؤنونده‌کی مطبوعات پوتقاسیندان هر آی «جوالدوز» آلماغی اونوتمازدیم. ۸۰-جی ایللرین اورتالاریندا تورکجه یازماغا باشلاییب، آذربایجان ادبیاتچی‌لاریلا تانیش اولدوغومدا بیر نئچه دفعه زهره وفایی‌ایله سلاملاشماق فرصتیم اولسا دا، یاخیندان گؤروشوب، صمیمیت‌له صحبت‌لشمک امکانیم اولمامیشدی. ۱۳۹۵-جی ایل شهریور آیی‌نین سکگیزینده، سوسن نواده رضی و فولکولورچو قادین‌لارلا بیرلیکده زهره وفایی‌نین گؤروشونه گئتدییمیزده اونونلا داها آرتیق دانیشماق فرصتیم اولدو. او گون «ایچیمده‌کی قیز» و «ائویم» رمانیمی زهره خانیما تحفه آپارمیشدیم. بئش ایل سونرا مشروطه خانیم رمانیمی باشلایاندا زهره خانیمین دیرلی اثرلریندن بیرینه مراجعت ائتدیم. قاجار دؤنمینده گئییم آدلاری اوچون اونون «گئییم‌لر» کیتابی‌نین قایناغیم اولدوغونو زهره خانیما دئمک ایسته‌سم ده، تلفون نومره‌سینی تاپا بیلمه‌دیم. تانیدیغیم هر کسدن خانم وفایی‌نین تلفون نومره‌سینی سوروشدوغومدا خبریمیز یوخدی، گویا مریض‌احوالدی و کیمسه ایله گؤروشمه‌یه کؤنوللو دئییل کیمی جوابلار ائشیدیردیم.
نهایتده «فرانک»ین واسیطه‌سی ایله اونون نومره‌سینی تاپیب، زنگ آچدیغیمدا مندن سوروشدوغو هر سؤزدن اول نومره‌نی هاردان تاپدیغیمی سوروشوب، تاپشیردی تلفن نومره‌سینی کیمسه‌یه وئرمه‌ییم. سونرا دئدی: «ایچیمده‌کی قیز حیکایه‌سینده‌کی او قیزینان ائویم‌ده‌کی او زندانی قیز هله ده خاطیریمدادی.»
او گون «گئییم‌لر» کتابی ایله و «مشروطه خانیم» رمانیم حاقیندا خئیلک دانیشدیق. سونوندا گؤرشمک اوچون قرارلاشیرکن دئدی: «فقط گلن‌لرین ساییسی آز اولسون.»
اونا یالنیز بیز اوچوموز، (فرانک، نیگار و من)گله‌جه‌ییمیزی سؤیله‌دیم و نهایتده کئچن ایل آذر آیی‌نین آلتیسیندا فرانک ایله بیرلیکده سحر چاغی گؤروشونه گئتدیک. (او گون نیگار گله بیلمه‌دی.)
بو دفعه «دوشرگه» رمانیمدان بیر جیلد تحفه آپاردیم. بو گؤروشده زهره خانیم جوالدوز درگی‌سینین چاپ ائتدییی گونلردن، تبریزده قادین ناشیر اولماغین چتین‌لیک‌لریندن و محدودیت‌لردن دانیشدی. زهره خانیمدان خواهیش ائله‌دیم شفاهی تاریخیمیزی سندلشدیرمک مقصدی ایله، تانینمیش مستندساز محمد علی‌مرادی جنابلارینین یاردیمی ایله اونونلا بیر تصویری مصاحیبه آپاریم، «بئله ایشلره گؤیلوم یوخدی»، دئدی. کئچن ایل اسفند آییندا باشقا تانینمیش شخصیت‌لردن بیری اونون حاقیندا سندلی بیر فیلم ایشلمه‌یه ماراقلی اولدوغونو زهره خانیما چاتدیردیغیمدا یئنه بو ایشه گؤیول وئرمه‌دی. سوسن خانیمین ایل دؤنومو مراسیمی اوچون زنگ آچدیغیمدا دئدی: «چوخ گؤیلوم وار گلیم، اما قیزیم زایمان ائله‌ییب، گله بیلمرم.»
نوروز بایرامیندا تبریک مئساژی یوللادیم. مئساژیما صمیمی بیر جواب یوللادی. بیر مدت سونرا یئنه اؤزو زنگ آچیب، دوشرگه‌نی اوخویوب، قورتادیغینی دئدی. رمانی چوخ بینمیشدی. نه زامان برلینه گئتدییمی سوروشدو. «ایندیه کیمی آلمانا گئتمه‌میشم.»دئدییمده گوله -گوله دئدی: «گئتمه‌سن ده بیزی آپاردین اورالارا.» سونرا «مشروطه خانیم» رمانیمین هارا چاتدیغینی سوروشدو.
کئچن هفته دوستلارلا دانیشیرکن یئنه زهره خانیمدان سؤز گئتدی و گلن گونلرین بیرینده یئنه ده گؤروشونه گئتمه‌‌یه قرار وئردیک. تاسوف کی زمان مجال وئرمه‌دی.
بو گون اونون وفات خبرینی اوخویورکن سون گؤروشوموزده‌‌کی دانیشیقلار یادیما دوشدو، یئنه اوره‌ییمه نیسگیل دولدو. بو اؤلکه‌ده آذربایجان قادین یازیچیسی اولماق هر طرفدن محدودیت‌لرله احاطه اولماق آنلامینا گلیر.
دیل‌لری رسمیته تانینمایان، هر هانسی بیر دیل قورمو و ادبی تشکیلاتا صاحیب اولمایان آذربایجانلی یازیچیلار بیر-بیریندن اوزاق آدالار کیمی یالنیزلیق‌لارینا سیغینیب، حیاتی ترک ائدیرلر. ان آجیناجاقلی مسئله، ایللر بویو آدی دیل‌لرده گزمه‌ین بو یازیچی‌لارین اؤلوم‌لری ایله بیرلیکده آدلارینین گوندمه گلمه‌سی‌دیر. اؤلوم ایله دیریلمک یازیچی‌لارین دییشیلمز طالعی‌دیر.
رقیه کبیری
۱۴۰۳.۷.۱
