«عاشیق‌لار قفه‌خاناسی»ندان بیر خاطره
حمیدرضا مظفری
تبریزین اجتماعی محیطی ایله تانیش اولانلار بو شهرده قفه‌نین چوخ اولدوغونو و هر قفه‌نین ده بیر صینیفه مخصوص اولدوغونو یاخشی بیلیرلر. مثال اوچون: بنالار و معمارلار میار-میارداکی قفه‌لرین بیرینده توپلاشاردیلار؛ آسفالت‌کارلارین اؤزونه مخصوص قفه‌لری وار ایدی؛ تقاعده چیخان معلم‌لرین پاتوق یئری داش ماغازالار و فردوسی خیابانی‌نین اولینده‌کی قفهلر اولوردو؛ ائله بو سایاق، تبریز میرتچی‌لاری و دوببه‌لری‌نین ده اؤزلرینه مخصوص و جماعت آراسیندا «ائششک‌لر قفه‌سی» آدی ایله تانینان قفه‌لری واریدی. بو قفه‌یه گلن‌لر جمعیتده‌کی چاتیشمامازلیق‌لاری طنز و طعنه دیلی ایله مسخره‌یه قویار و گولردیلر.
بو قفه‌لردن باشقا تبریزده بیر نئچه «عاشیق‌لار قفه‌سی» ده واریدی کی باشقا قفهلر کیمی ایندی اونلاردان دا خبر یوخدور. بو عاشیق‌لار قفه‌لری ایچینده «گجیل» محله‌سینده‌کی قفه چوخ تانینمیش‌ایدی. بو قفه‌ده هر گئجه «عاشیق حسن اسکندری»نین برنامه‌سی اولاردی. عاشیق حسن تبریز عاشیق‌لاری آراسیندا خصوصیله‌ده طلبه‌لر طرفیندن چوخ سئویلن و اؤزونه مخصوص ساز و سؤز اوسلوبو اولان عاشیق ایدی. ۵۶نجی ایل عاشیق حسن بیر نئچه باشقا عاشیق او جمله‌دن: «عاشیق یداله» ایله بیرلیکده تبریز دانشگاهی‌نین کشاورزی دانشکده‌سینده چوخ طنطنه‌لی بیر کنسرت کئچیردی و تبریز دانشگاهی طلبه‌لری طرفیندن گئنیش صورتده قارشیلاندی.
1355نجی ایلدن عاشیق حسن‌ین کنسرت‌لری ایران دانشگاه‌لاریندا کئچیریلمگه باشلادی. اونونلا برابر «عاشیق عبدالعلی» و آذربایجانین گؤرکملی عاشیقی «عاشیق قشم» ده دانشگاه‌لاردا چیخیش ائتمگه باشلادیلار. او گونلر «صفرخان قهرمانی»نین زنداندان آزادلیغی مناسبتیله عاشیق حسن‌ین اوخودوغو ماهنی‌لار خصوصیله ده جوان‌لار و طلبه‌لر طرفیندن گئنیش صورتده قارشیلانیردی. عینی حالدا «صمد بهرنگی»نین آرازدا بوغولماسی ایله باغلی شاعر «بهمن زمانی»نین «آراز-آراز» عنوانلی شعری عاشیق‌لار طرفیندن خصوصیله ده عاشیق عبدالعی‌نین سسی و سازی ایله چوخ گؤزل آلینیردی. «آراز-آراز»ی ایلک دفعه «مراد آقایی» اوخوموشدو.
یادیمدادیر، ۵۵نجی ایلین سونو و ۵۶نجی ایلین اول‌لرینده طلبه یولداشلاریمیزلا وقت تاپدیقدا اون- اون‌بئش نفر اولوب، آخشام‌لار گجیل‌ده‌کی عاشیق‌لار قفه‌خاناسینا گئدردیک. او زمان بوگونکو کیمی اینترنت و موبایل مشغولیت‌لری یوخ ایدی. عاشیق‌لار قفه‌سی‌نده عاشیق حسن‌ین گؤزل سسینه و سازینا قولاق آسماق بیز جوان طلبه‌لرین کؤنلونو اوخشاییردی. عاشیق حسن اوخویوردو:
سسله دده‌قورقود قوپوزون چالسین!
هایاندا کوراوغلو؟ هایاندا نبی؟
هئچ اولار کی بیر ائل قوچاق‌سیز قالسین؟
بو سازلی سؤزلو آخشام‌لارین بیرینده «مراد برقی» سریالی‌نین کارگردانی «پرویز کاردان» اؤز دسته‌سیله عاشیق‌لاردان فیلم چکیب، اونو سراسری تلویزیوندان نمایشه قویماق هدفی ایله عاشیق‌لار قفه‌سینه گلدی. تصادفا او گون بیز طلبه یولداشلار دا اوردایدیق. قفه آغیزینادک مشتری‌لرله دولو ایدی. نئجه دئیرلر هئچ ایینه آتماغا دا یئر یوخ‌ایدی. یادیمدادیر قفه‌نین بیر بوجاغیندا قالین بیغلی «گوران» گؤرکملی نئچه نفر اوتورموشدو و اونلارین ایستگی ایله عاشیق حسن «شاه اسماعیل» حقینده بیر ماهنی اوخویوردو. «مراد برقی»نین فیلیم چکنی هئچ اجازه آلمادان دوربین‌ین قفه‌نین اورتاسینا گتیریب، باشلادی فیلیم چکمگه. عاشیق حسن اوخوماغی دایاندیردی. بو اثنادا «کیهان» روزنامه‌سی‌نین تبریزده کی نماینده‌سی فرصتدن استفاده ائدیب، بو دسته‌نین اورایا گلمکدن هدف‌لرینی ایضاح ائتمگه باشلادی و دئدی کی تهراندان گلن بو گروه آذری فرهنگینی تانیتدیرماق اوچون بوردادیرلار. پرویز کاردان‌ین دا همکارلاری اونون دانیشیقلارینی اؤز تبسم‌لری ایله تائید ائدیردیلر و فیلیم چکمگه حاضیرلاشیردیلار. طلبه‌لردن بیر نئچه‌سی کیهانا، مراد برقی‌یه و سراسری تلویزیونا اعتراضلارینی بیلدیرمک مقصدی ایله آیاغا قالخیب، قفه‌دن چیخدیلار. عاشیق حسن ده سازین کنارا قویوب و ایکی همکاری ایله قفه‌دن چیخدی. عاشیق حسن‌ین دالیسینجا قفه‌ده اولان بوتون مشتری‌لر قفه‌نی بوشالتدیلار. «پرویز کاردان»ین دسته‌سیندن باشقا بیر نفرده قفه‌ده قالمادی. کیهان‌ین تبریزده کی نماینده‌سی چوخ دیل آغیز ائله‌دی کی جماعت قاییتسین، آنجاق باش توتمادی. پرویز کاردان و دسته‌سی قفه‌دن چیخمایینجا هئچ کیم قفه‌یه ایاق باسمادی…
عاشیق حسن ایندی تبریزین طالقانی خیابانیندا اؤز موسیقی آموزشگاهیندا چالیشیر و عاشیق صنعتی‌نین سیرلرینی شاگیردلرینه اؤیره‌دیر و حیاتین بوتون چتینلیک‌لرینه رغمن یارادیر، یاشاییر. سون زمان‌لار عاشیق‌حسن‌ین خاطره‌لری و اثرلریندن بیر مجموعه ایشیق اوزو گؤروبدور. اونون بیزیم عاشیق صنعتیمیزین بوینوندا بؤیوک حقی واردی؛ هاردادی‌سا ساغ و سلامت اولسون.
قایناق: «ایشیق» درگیسی، نومره ۲، تیر و مرداد ۱۳۹۷ (اؤزه‌ل سایی: آذربایجان قفه‌خانالاری)
www.ishiq.ir
