اوشاقلیقدا قویلانان دومانلی گونلر
رحیم خیاوی

احمد ییرمی دوققوز یاشا دولموشدو؛ اوجا بوی، شووه‌رک، قاشلاری چاتیلمیش؛ اوزونده‌ایسه آجی بیر تبسم گؤزه چارپیردی. دورومون گرگینلیگی، معاشین چتینلیگی، گئجه گوندوز آتاسی ایله برابر ایشله‌مک، اونو سارسیتمیشدی. آتاسی،‌ دان یئری سؤکولرکن یوخودان دوروب، مئیدانا گئدیب، الینه نه گلیرسه -سوغان، یئرآلما، پامادور- آلیب، هله هاوا تام ایشیقلانمامیش ساتیش یئرینه گتیرردی. او گلینجه، احمد آرابانی سیلیب، تمیزله‌ییب، ترمینال مئیدانی‌نین گون باتان طرفینده یئرلشدیریر، آتاسینین یولونو گؤزلردی؛ نه کی آتاسی قیرخ‌ایل‌لیک آلیش- وئریشده اوستالاشمیشدی، مئیدانا اؤزو گئدردی.
کئچن ایکی ایلده، آتاسی اوره‌ک خسته‌لیگی تاپمیشدی؛ بو دا احمدین احوالاتین داهادا پوزموشدو. ائله بونا گؤره ده ایشین آغیرلیغی احمدین چیگنینه دوشموشدو. او چوخ گونلر آخشاما قده‌ر ایشلری یالقیزجاسینا قاباغا آپاراردی.
یازین سون گونلری ایدی؛ هاوالار چوخ ایستی کئچیردی، آمما آخشام باشی باهارین حزین – حزین اسن یئلی، اینسانین روحون اوخشاییردی؛ دئمک باهار، هر یئرده باهار ایدی. آنجاق طالعینین آجیلیغی، آتاسینین خسته‌لیگی ندنی‌له بوگونلر احمدین اوره‌یی داها سیخیلیردی.
– ایکی کیلو یئرآلما، بیر کیلو پامادور…!
‌احمد – هه، بلی، ایندیسه….- دئیه‌رک، سانکی آیری عالمه کؤچموشدو، موشتری‌نین سسی اونو سیلکه‌لییب اؤزونه گتیردی. یاشی اؤتموش، الی چلیک‌لی بیر کیشی اؤنونده دورموشدو. ایسته‌دیکلرین وئرنده گؤز- گؤزه ساتاشدیلار. بیر آندا احمد بو گؤزلرین اؤزونه چوخ یاخین اولماسینی دویدو.
– اؤزودور، آغای محسنی؛ منی مدرسه‌دن دیدرگین سالان موعللیم؛ ایندیکی قارا گونلریمین «اسیرلیک تانریسی»! اینانا بیلمیرم… باخ گؤر ساچلاری نئجه آغارمیش!
احمد حئیران قالمیشدی؛ بو حئیرانلیق اونو اوشاقلیقدا قویلانان دومانلی گونلره چکیب آپاردی، او آلا قارانلیق گونلره. بئینینده آچیلمایان دوگونلر جانلانماغا باشلادی، اوتوز ایله یاخین کؤلگه کیمی اونونلا دولانان دوگونلر. او دالغین باخیشلاریلا موشترینین گئدیشین ایزله‌ییردی.
***
ییرمی ایل بوندان قاباغا قاییدیر. بو گونکو کیمی یادیمدادیر، اوچونجو صینیفده‌ایدیم. اینشا درسی اولان ساعاتلار منیم زاواللی گونلریم ایدی.
آغای محسنی اوزو ائنلی، بوغلی، اورتا بوی، چوخدا عصبلی بیر موعللیم ایدی. کیلاسدا بوتونلوکله فارسی صؤحبت ائلردی. ایکی آیاقلارین جوتله‌میشدی بیر باشماغا، گرکدیر اؤیرنجیلر کیلاسدا فارسی دیلده دانیشسینلار. اؤیرنجی‌لر‌ایسه ایسته‌ییردیلر فارسی دیلده دانیشیب، یازالار، آمما هئچ بیری باجارمیردی. بو آغای محسنی‌نی داها عصبلندیریردی. بونا قارشی‌دا منیم ایچریمده بیر نوع دیرنمک، داها دوغروسو دانقازلیق حیسی باش قالدیریردی، آمما گئتدیکجه قورخولو بیر نوقطه‌یه چاتیردیم. آخی آغای محسنی دؤنه‌لرله اوشاقلاری چوخ آجیغلی و نیفرتلی بیر حالدا وورموشدو…
کیلاسا گیررکن اؤیرنجی‌لر بیرلیکده آیاغا قالخدیلار. آغای محسنی‌نین «-بنشینید!… » امری‌ایله، اونلار سس‌سیز- سمیرسیز اوتوردولار. آغای محسنی‌ کیلاسین ائنین بویون آستا -آستا آددیملایاراق، اؤیرنجیلری گؤز آلتی سوزدو؛ سونرا اوزونو اونلارا توتارکن: «-پس امروز درس انشا داریم!» سورغوسونو وئردی. اوشاقلار ایسه گؤز آلتی بیر- بیرینین اوزونه باخدیلار. قورخو هاواسی منیم جانیما جومدو؛ بلکه ده بیر حیس ایدی. آغای محسنی‌نین گؤزلرینین ایچینه باخماغا بیر ماجال تاپدیم، آمما، ساندیم اونون گؤزلرینین درینلیگینده بوغولورام. نفسیم سینه‌مده توپلانمیشدی. هر بیر زاد بئینیمده قاریشمیشدی؛ سانیردیم دومان ایچینده‌یم. منیمله یاناشی اوتوران عسگرین اوزونه باخدیم؛ رنگی تمام پوزولموشدو.
سانکی آغای محسنی‌نین قدم وورماسی باشا چاتان دئییلدی. هر آددیم گؤتوردوکده پوتین آیاق‌قابی‌سینین شیققیلتیسی قولاقلاریمدا جینگیلده‌ییردی. اوشاقلیقدا قاراباسان یوخو تک قورخولو بیر حیس اوره‌ییمی چولقلاییردی؛ صبریم توکنمیشدی. دیلیم توپوق وورارکن، تیترک بیر سس‌له عسگره: – «من گئتمه‌لی‌یم!». دئدیم؛ آمما کیمدیر اؤزون بو بحرانلی حالدان قورتارا؟
کیلاسدا سس‌سیزلیک چؤکموشدو. بیلمیرم زنگین چالینماسینا نه قدر قالیردی. آغای محسنی دفتره چاغریلدی؛ ائله گؤرونوردو ائولریندن زنگ آچیبلار. منسه کیتابلاریمی گؤتوروب، بیر گؤز قیرپیمیندا اؤزومو خییاوانین اورتاسیندا گؤردوم. گؤزلریم هئچ بیر یانی گؤرموردو؛ جانیمی تر باسمیشدی؛ ماشینلارین سیگنالی، جماعاتین گونده‌لیک ایشلرینه گل- گئدی، هامیسی گؤزومون اؤنونده یوخو کیمی نظره گلیردی؛ اطرافیما گؤز گزدیردیم؛ قورخو ایچیمده یالمالانیردی، دئمک جانیما هوپموشدو؛ هئچ اؤزومده بیلمیردیم بو قورخو نئجه دامارلاریمدا گزیر؛ اینجاریم کسیلمیشدی؛ کیلاسا قاییتماق ایسته‌ییردیم، آمما قیچلاریم قیفیللانمیشدی. دولغون بیر حالدا ائوه ساری یوللاندیم. قاپی‌دا آنامی گؤرن کیمی هؤنکورتو ایله آغلایارکن، اؤزومو اونون قوجاغینا آتدیم. قهردن هیککه‌لنمیش بوغازیمین دوگونو یاواش – یاواش آچیلیردی. آنامین ایستی قوجاغی، حدسیز محبتی منی سیلکه‌له‌دی. «آنا» قوللارینین آراسیندا توختاقلیغی دویدوم. آنام گؤز یاشلاریمی سیلرکن: «-نئچه دفه دئمیشم، گئت آتانا کؤمگ ائله، اونون الی یالین‌دی، تک‌دی» دئدی…
***
چوخ اوزاقلاردا باسدیریلمیش دومانلی گونلر، یئنی‌دن احمدین کؤنلونه دریندن چؤکموش دویغولاری قاینادیردی؛ بوقچا کیمی بوکولموش یادداشلاری، واراقلاییردی. او درین فیکره دالمیشدی. آزجا سونرا جووانا بیر قادین پریشان حالدا:
– آی احمد گل! آتام اؤلدو. آی…!
احمد باشینی قالدیران کیمی قارشیسیندا باجیسی زینبی گؤردو. زینب احمددن ایکی یاش کیچیک ایدی. آناسی زینبی دوغاندا، دونیاسین دئییشمیشدی. زینب احمد اوچون هم آنا و هم باجی اولموشدو.
– -نئجه!؟ آتام اؤلدو؟
اوره‌یی یئریندن اوزولدو… اسیرلیک تانریسی اولان آغای محسنی، آلیش- وئریش، اؤیرنجی‌لیک و … هامیسی بیر-بیرینه قاریشدی. احمدین ایچینده هر بیر زاد اوچوردو؛ سانکی ایچ دونیاسی شوملاییب قارانلیق بیر قویویا آخیردی. ایندی احمد «آتا»نین نه اولدوغونو و درین معناسینی دویوردو. خیسین- خیسین آغلاماغا باشلادی؛ ائولرینه دوغرو یوگوردو؛ قوهوم- اقربا هامیسی ییغیلمیشدی. باجیسی زینب دیرناقلاری‌لا اوزونون دریسینی دیدیردی. اونون سولغون چؤهره‌سینده جیزیق سالمیش قیرمیزی جیزگیلر گؤرونوردو…
***
عائله مسئولیتی احمدین عهده‌سینه دوشدو. گئجه- گوندوز یوخسوللوغا قارشی چالیشیردی. حیاتین آمانسیز فیرتینالاری اونو داشدان داشا چیرپیب، تحصیل آلماغی بوتونلوکله یادیندان چیخارتدی. زامان اؤتدوکده آلنینا دوشن جیزگی‌لر درینلشیردی.
***
عسگر تبریز یونیوئرسیته‌سینده، «فنی دانشکده»ده «ساختمان» ریشته‌سینده تحصیل آلماغا قبول اولموشدو، آمما ایکینجی ایلدن اونو یونیوئرسیته‌دن عسگرلیک اوچون پادگانا گؤندرمیشدیلر. بونلارا باخمایاراق اسکی دوستلاری‌لا اؤز علاقه‌سینی کسمه‌میشدی. گاهدان ترمینالین گون باتان طرفینده احمده باش ووراردی. بوگون گلنده «بالاجا قارا بالیق» حئکایه کیتابینی گتیرمیشدی. اوزون احمده دوتوب: «-بو کیتابی اوخومالیسان، گلن هفته گله‌جه‌یم، بو باره‌ده دانیشیغیمیز اولاجاق.» دئمیشدی. عسگرین بو باش چکمه‌لری ایللر بویو اونا بؤیوک دایاق اولموشدو. احمد: -«موطلق اوخویارام، آمما سؤز وئر کی گلن هفته حتمن گله‌سن. ندنسه بو گونلر اوروجلوق آیی کیمی هردن بیر گؤرسه‌نیرسن.» دئمیشدی. عسگر ایسه: -«وضعییت چوخ گرگینلشیب. دوستلارین بیر چوخلاری توتولوب، آمما بیر ایش قاباغا چیخماسا موطلق گلمه‌لییم.» سؤزلری‌له اونو جاوابلامیشدی.
عسگر اوجا بوی، ائنلی کوره‌ک، قالین بوغلی بیر گنج‌ایدی. گوزونده‌کی شوشه‌سی ایستکان تکیندن قالین بیر گؤزلوکله همیشه اوزو تبسملی گؤرونردی؛ آنجاق بیر نئچه آی اؤنجه‌دن داورانیشی چوخ دئییشمیشدی. پارلاق گؤزلرینده گیزلی بیر ایضطیراب واریدی. بیر آز اوتوراندان سونرا، کؤلگه کیمی سوزولوب گئدیردی. گئتمه‌دن اؤنجه ذه یان- یؤره‌سینی یوخلاییردی. احمدین کیچیک دونیاسیندا عسگر تک اینسانلار نه کی بیر معنوی قارداش، بلکه گؤزللیک عالمینده میثیلسیز دوست ایدی. اونلارین وارلیغی حیاتین دؤزولمز آن‌لارینی معنالاندیریردی.
احمد کیتابلاری اؤزل بیر ماراقلا اوخویوردو. اوخودوقجادا دونیایا باخیشی، حیاتا موناسیبتی دئییشیر، گونو گوندن درینلشیردی. عسگرین هر گلیشینده اونوندا اوره‌یینده نور ساچیلیردی.
***
پاییزین ایلک گونلر ایدی. یایین ایستی هاواسینین ال آیاقی چکیلمیشدی. آخشام‌باشی‌لار هاوا چوخ سویوق گئچیردی. قالین پالتار گئییلمه‌لی‌ایدی. شافاق یاواش- یاواش قارالیردی. احمد کتیلین اوستونده اوتوروب، دمیر حلبی‌ده اود قالامیشدی. گؤزلری قان قیرمزی کؤزلره تیکیلمیشدی. درین فیکره دالمیشدی. بو آندا عسگر گلدی. او چوخ دالغین نظره گلیردی. احمد دوروب یئرین عسگره وئردی. عسگر ایسه اگلشدی.
– هه، کیتابی اوخودون؟ نئجه گوردون؟
– اوخودوم، لاپ ایکی دفه اوخودوم!
– بیز اوخومالی‌ییق؛ موطلق اوخومالی‌ییق. بو گون بیزیم آخساقلیغیمیز، بئساواد اولماغیمیزداندی. «قارا بالیق» بیزیم بو گونکو دورومو تمثیل ائدیر.
عسگر ایناملی ایدی. بو گؤروش اونون سون گؤروشو‌ایدی، آمما بونا باخمایاراق اؤزون پوزموردو. ایچریسینده کی قه‌هری گیزلتمه‌گه چالیشیردی. گؤزلرینده حیرت و هیجان آیدین گؤرونوردو. احمد ده عسگرین احوالین دویموشدو. گؤزلری دولموش حالدا اوندان: -«نئجه اولوب کی، بئله پوزغون اولموسان؟» سوالاینی سورموشدو.
– من سفره گئتمه‌لی‌یم، بلکه بیر آیلیق. «امین» آدلی بیر دوستوموز گاهدان سنه باش ووراجاق. سن اوچون کیتاب دا گتیره‌جک. اونا اینانا بیلرسن. بیرده کی چوخ احتیاطلی اولمالیسان.
ایکی یولداش قول- بویون اولوب، آیریلماق ایسته‌دیلر. عسگر قاییدیشی بللی اولمایان بیر سفره یوللانیردی. احمد ایسه مغرورجاسینا یولداشینی یولا سالیردی. هر ایکیسی‌نین گؤزلرینین درینلیگینده حسرت، کدر، اوتوز ایللیک دوپ- دورو یولداشچیلیق قیمیلدانیردی.
سون سؤز احمدین دوداغیندان دوشمه‌دن عسگر یولا دوشموشدو…

• «اسیرلیگ تانریسی» سؤزونو اوستاد منظوری‌دن آلمیشام.