زوبیکین جان قورویان عسگری
شعبان جابوللو
زوبیک الینی بئلینه قویوب حَیَطده دیوارین کناری ایله او باش- بو باش آددیملاییردی. او، بو عادتی ایله یانیندا اونونلا فاصیله‌لرله قوشا آددیملایان ۵-۶ نفری یوروردو، آما اؤزو یورولماق بیلمیردی. بو عادت اونون باشیندا تورمه‌دن قالمیشدی. زوبیک همیشه الی بئلینده آددیملایاراق اؤز-اؤزونه دانیشیر و فیکیرلشیردی.
بو دفعه زوبیک دانیشمیردی. او یالنیز فیکیرلشیردی. حَیَطده‌کی‌لردن، احمد کیشی زوبیک‌له یاناشی آددیملایاراق اونونلا دانیشماق ایسته‌سه ده او، زوبیکی فیکریندن آییرا بیلمه‌دی. سونرا عادیل‌خان و ووقار لعله‌نین‌ده زوبیکی دیندیرمک جهدی فایدا وئرمه‌دی. زوبیک گئتدیکجه سورعتینی آرتیریر و دینمز-سؤیله‌مز دیوار بویو ایره‌لی-گئرییه آددیملاییردی. گونورتا واختی ایدی. زوبیک ایداره‌لر باغلانمامیش اؤزونو قازاخدان گنجه‌یه چاتدیرماق قرارینا گلدی.
او سوروجونو چاغیردی و گنجه‌یه گئده‌جگینی اونا دئدی. یول بویو اونو فیکریندن آییرماق مومکون اولمادی. ماشیندا اوتوران احمد کیشی‌نین و ایکی نفر باشقا دوستونون اونونلا کلمه کسمک اوچون بوتون جهدلری بوشا چیخدی. گنجه‌یه آز قالمیش زوبیک سوروجویه دئدی: سور ایجرا حاکیمیتینه. سوروجو، احمد کیشی و باشقا ایکی دوستو زوبیکین بو گؤستریشینین معناسینی آنلاسالار دا، بیر سؤز دئمه‌یه جورأت ائتمه‌دیلر.
زوبیک قراریندا قطعی گؤرونوردو. بونا باخمایاراق احمد کیشی مسئله‌نین جیدی اولدوغونو نظره آلاراق، دؤزمه‌دی و زوبیکه دئدی: ایندی یورغونسوز، گئدیب بیر تیکه چؤره‌ک یئیک سونرا ایجرا حاکیمیتینه گئدریک. زوبیک احمد کیشی‌یه ترس-ترس باخاراق دئدی: یوخ احمد کیشی، من ایجرا حاکیمیتینه گئتمه‌لییم. احمد کیشی دینمه‌دی. بیر آزدان احمد کیشی سوروجویه ایشاره ائتدی کی، سور کابابخانایا.
زوبیک احمد کیشی‌نین ایشاره‌سینی باشا دوشدو و دئدی: ایسته‌ییرسینیز سیز گئدین کابابخانایا، من ایجرا حاکیمیتینه ده‌ییب سونرا گله‌رم.
احمد کیشی یانینداکیلارا باخدی. سونرا دئدی: یوخ ائله بیز ده ایجرا حاکیمیتینه گلیریک، سیزی گؤزله‌یه‌ریک، ایشینیزی قورتارین بیرلیکده گئدریک. بوندان سونرا گنجه ایجرا حاکیمیتینه چاتانا قده‌ر هئچ کیم کلمه بئله کسمه‌دی. هامی فیکره دالمیشدی. هامی بیلیردی کی، زوبیک گنجه‌نین ایجرا حاکیمی حاجی واقیف‌له سؤز چوروتمه‌یه گئدیر. حاجی واقیف زوبیکین تاپشیریغین یئرینه یئتیرمه‌میشدی. تاپشیریق ایسه اوندان عیبارت ایدی کی، زوبیکین تاپشیردیغی آدام گنجه ات کومبیناتی‌نین دیرئکتورو اولمالییدی. حاجی واقیف ایسه زوبیک کیمدیر، دئیه‌رک اؤز آدامینی گنجه ات کومبیناتینا دیرئکتور قویموشدو.
حاجی واقیفین بو ایشی زوبیکی آچمامیشدی. اونا گؤره ده زوبیک بو ایشی بئله قویا بیلمزدی.
زوبیکین ماشینی گنجه ایجرا حاکیمیتی‌نین قارشیسیندا دایاندی. بونو گؤره‌ن ایجرا حاکیمیتی‌نین گؤزتچیلریندن بیری تئز یوخاری قالخدی و زوبیکین گلدیگینی حاجی واقیفه خبر وئردی.
حاجی واقیف قبولوندا اولان ایکی نفری آرخا اوتاغا کئچیرتدی. او، زوبیکی یاخشی تانیییردی. کریمینال عالمینده سؤز صاحیبی اولان بو آداملا هانسی دیلده دانیشاجاغینی دا بیلیردی. ائله بونا گؤره ده، تاپانچانی دولدوردو و حاضیر وضعیتده ستولونون سیییرتمه‌سینه قویدو.
زوبیک اؤز جان‌قورویانی عسگرله بیر باشا حاجی واقیفین کابینئتینه یورودو. زوبیک قاپینی آچیب ایچری گیردی، جان قورویان عسگر ایسه قاپی‌نین آرخاسیندا گؤزله‌دی.
زوبیک ایچری کئچنده حاجی واقیفین الی سیییرتمه‌ده‌کی تاپانچادا ایدی. زوبیک حاجی واقیفه یاخینلاشاراق: ا، من بو یولدا جان قویموشام ائ، ایندی سن منه…،دئیه‌رک الینی حاجی واقیفه طرف اوزاتدی. ائله بو زامان حاجی واقیف آیاغا قالخاراق سیییرتمه‌ده‌کی تاپانچادان آتش آچدی. گولله زوبیکین آغزیندان ده‌یدی و او آرخاسی اوسته یئره سریلدی. زوبیکین جان قورویانی گولله سسی ائشیدن کیمی ایچری گیردی. حاجی واقیف عسگره طرف آتش آچدی. گولله‌لر عسگردن یان کئچدی. جان قورویان عسگر جاواب آتشی ایله حاجی واقیفی گولله‌یه توتدو. او زوبیکین یئره سریلدیگینی گؤردوکده، اؤزونو ایتیردی و اونون آچدیغی آردیجیل آتش نتیجه‌سینده حاجی واقیف یئرینده‌جه کئچیندی.
جان قورویان عسگر آرخا اوتاغا کئچدی و ایجرا حاکیمی‌نین قبولوندا اولان ایکی نفری گؤرن کیمی اونلاری آتشه توتدو. او، اؤزونو ایتیرمیشدی. اونلاری ندن گولله‌له‌دیگینی هئچ اؤزو ده بیلمه‌دی. او، گئری دؤنوب کابینئتدن چیخماق ایسته‌ینده قولاغینا بیر سس گلدی: ساغ اول عسگر. بو زوبیکین سسی ایدی. او هله ساغ ایدی. بیردن بیر نئچه نفر ایچری گیردی. اونلاردان بیری ایجرا حاکیمی‌نین قبولونا گلمیش آداملارین بیری‌نین قارداشی ایدی. او، زوبیکین و حاجی واقیفین مئییتینی یئرده گؤروب قارداشینی آختارماغا باشلادی. او طرف-بو طرفه باخدی و قاپیسی آچیق قالمیش آرخا اوتاغا کئچدی. قارداشینی ستولدا اوتورموش وضعیتده گؤردو. الینی آتیب اونو قالدیرماق ایسته‌دی. او بوتؤو لاختا قان ایدی. لاختا قان سییریلیب یئره دوشدو. اونونلا یاناشی اوتوران ایکینجی آدام دا عئینی دورومدا ایدی. عسگر توفنگینده اولان بوتون گولله‌لر اونلارین قارنینا بوشالتمیشدی.
عسگر ایجرا حاکیمیتیندن چیخیب بیر باشا زوبیکین ماشینینا گئتدی. قاپینی آچیب همیشه‌‌کی یئرینده اوتوردو. عسگر بیر نئچه ساعات دینمز سؤیله‌مز ماشیندا اوتوردو. او یئریندن بئله ترپنمیردی. گؤزلرینی پئنجره‌دن باییرا زیلله‌ییب هئیکله دؤنموش کیمی قالمیشدی. اطرافدا اولان های-کوی و ایزدیحامین بئله فرقینده دئییلدی. هئچ کیم عسگره یاخین گئتمیر، هامی اوندان آرا ساخلاماق ایسته‌ییردی. اونون سیلاحی دا الینده ایدی. عسگر گنجه پولیسی طرفیندن حبس اولونانا قده‌ر یئریندن ترپنمه‌دی.
عسگر گنجه پولیس ایداره‌سی‌نین کامئراسیندا اوزانیب فیکره گئتمیشدی. او فیکیرلشیردی کی، منیم طالعیمه و ایشیمه باخ. آتام آنام منی ائودن عسگرلییه یولا سالدی. عسگرلیکده ایسه منی زوبیکه جان قورویان قویدولار و دئدیلر کی، کیم زوبیکی وورسا سن اونو اؤلدورمه‌لیسن. آخی بو عسگر ایشی دئییل. ایندی منیم گوناهیم ندیر. آدام اؤلدوردوم، قاتیل اولدوم. بیردن عسگرین یادینا ایستکلیسی بالاخانیم دوشدو. او، بالاخانیملا هله عسگرلییه گئتمه‌میشدن اؤنجه خلوتجه گؤروشدویو آنلاری خاطیرلادی. عسگر بالاخانیملا ایلک دفعه راسلاشدیغینی هئچ واخت اونوتموردو. حیاتی‌نین ان آغیر دوروملاریندا و غملی چاغلاریندا بو گؤروشو خاطیرلاماق اونو یونگوللشدیریر و غمدن غوصه‌دن آییریردی. بیر گون گونورتا چاغی عسگر ائولرینه گئتدیگی زامان کندین داریسقال بیر کوچه‌سینده بالاخانیملا راستلاشدی. بالاخانیم یاشماقلانمیش اوزونو دیوارا طرف چئویردی و دایاناراق عسگره یول وئردی. بالاخانیمین بو داورانیشی عسگرین کؤنلونو اووسونلادی. او، گؤزآلتی بالاخانیمی سوزدو. شوخ قامتله دایانمیش بالاخانیمین آل یاناقلاری بیر آزدا قیزارمیشدی. آغ یایلیغی‌نین آلتیندان سییریلیب چیخان قارا تئلی اوزونون بیر طرفینی توتاراق بالاخانیمین گؤزللیگینی بیر آزدا جیلالاندیرمیشدیر. آغ‌آپپاق اللری ایله اوزونون یاشماغینی توتان بالاخانیم، عسگر اورادان اوزاقلاشانا قده‌ر یئریندن بئله ترپنمه‌دی. بیر سؤزله بالاخانیم شوخ قامتی، آل یاناقلاری، آغ اللری اوزون بارماقلاری و داورانیشی ایله عسگرین قلبین اووسونلادی. او بیر مودت بو گؤردوکلری حاقدا آیدین فیکیرلشه بیلمه‌دی، لاکین آز واخت کئچندن سونرا بو صحنه‌نی دفعه‌لرله گؤتور-قوی ائتدی و بالاخانیما رغبت بسله‌دیگینی و اونونلا ائولنه‌جگینه قرار وئردی. عسگر ایلک گؤروشدن آلدیغی بو تاثراتی هئچ واخت اونودا بیلمه‌دی. بو تاثرات حیاتدا اونون تسللی‌سینه چئوریلدی و سونراکی گؤروشلرده او، بالاخانیمی یالنیز بو تاثراتین نشعه‌سیله قارشیلاییر و دیندیریردی. عسگر آیریلارکن بالاخانیما دئدیگی ظارافاتیانا لاکین جیددی سؤزلری “هاردا اولسام گله‌رم من، تکی سن گؤزله منی” سؤزونو و بالاخانیمین دا اونا قییقاجی باخیشلا گولومسه‌یه‌رک جاواب وئرمه‌سینی همیشه خاطیرلاییر و بو خاطیره‌نین نشعه‌سیله خومارلانیردی.
عسگر ائله اوتوردوغو یئرده‌جه بونلاری خاطیرلادی. لاکین بو آخیرینجی دفعه اولدو و او بیر داها بو خیاللارا دالا بیلمه‌دی و بالاخانیمی بیر داها خاطیرلایا بیلمه‌دی. ائله بیل او بوتون بونلاری بیردفعه‌لیک اونوتماق اوچون خاطیرلاییرمیش، ائله بیل کی، او بالاخانیملا عسگرلییه گئدرکن دئییل ایندیجه و بیر دفعه‌لیک ویدالاشیردی. عسگر بوندان سونرا بیر داها بالاخانیمی و اونونلا باغلی خاطیره‌لری یادینا سالا بیلمه‌دی.
او، اؤزونه گلنده کامئرادا اولدوغونو و نه‌لر باش وئردیگینی تکرار نظردن کئچیرتدی و فیکیرلشدی کی، بلکه عالی باش کوماندان، پرئزیدئنته بیر مکتوب یازیم، احوالاتی اونا آچیقلاییم.
بو زامان کوریدورداکی رادیونون سسین ائشیتدی. رادیو دئییردی: پرئزیدئنت آرتیق کله‌کی‌ده‌دیر.
او فیکیرلشدی کی، گؤره‌سن کله‌کی هانسی اؤلکه‌دیر. بو سوال اونون باشیندا ایلیشیب قالمیشدی.
اونا یئمک گتیردیلر. عسگر اونا یئمک گتیرن پولیس ایشچیسی‌ندن سوروشدو: له‌له، کله‌کی هانسی اؤلکه‌دیر. بونو ائشیدن پولیس ایشچیسینی گولمک توتدو و دئدی: کله‌کی اؤلکه دئییل ائ، کنددیر، کند. پولیس ایشچیسی عسگرین تعجوبلندیگینی گؤره‌رک، اونونلا بیر ظارافاتدا ائتدی و دئدی: پرئزیدئنت زنگ ائدیب سولئیمان دمیرله دئییب کی، وضعیت آغیردیر نه ائدیم؟
دمیرل ده دئییب کی، اؤزونو اله آل، کندینه گل. او دا دوروب گئدیب کندلرینه.
بو سؤزلری ائشیدن عسگر یئرینده‌جه قورودو قالدی. او هله اؤلکه‌ده نه باش وئردیگینین فرقینه وارمامیشدی. کامئراسینا چکیلدی. یئمگی قاباغینا قویوب فیکره گئتدی. بیردن گؤردو کی زوبیکین باشی قاپیداکی ” پنجره‌دن” ایچری گیردی. باش بؤیودو و بؤیویه‌رک اونا طرف گلدی. عسگر کامئرانین کونجونه سیخیلدی. قیشقیرماغ ایسته‌سه ده باجارمادی. عسگرین اوره‌گی دؤیونور، تئز-تئز نفس آلسا دا هاواسی چاتیشمیردی. اونا ائله گلدی کی، ایندیجه بوغولاجاق، اونو تر سوپورب باسدی. عسگرین گؤزو زوبیکین اونا یاخینلاشان باشینا زیللنمیشدی. عسگرین قولاغینا سس گلیردی. بو زوبیکین سسی ایدی و اونا دئییردی کی، “سنی بوراخدیراجام”. بونا باخمایاراق او بو سسی ائشیتمک ایسته‌میردی. عسگر طاقتدن دوشدو. او آستا-آستا،دیوارا سورتونه-سورتونه گئرییه اوتوردو، اؤزوندن آسیلی اولمایاراق گؤزلری یومولدو. داها زوبیکین اونا یاخینلاشان باشینی گؤرمه‌یه، و سسینی ائشیتمه‌یه اوندا طاقت قالمامیشدی. کونجده بوزوشوب اوتورموش عسگری یوخو آپاردی.
او یوخودا گؤردو کی، صورت گنجه پولیس رئیسی‌نین یانینا آدام گؤندریب و تاپشیریق وئریب کی، “او اوشاغی بوراخین”. پولیس کامئرانین قاپسین آچیب ایچری کئچنده گؤردو کی، عسگر یئمه‌گینی یئمه‌ییب و کونجده‌جه بوکولوب یوخویا گئدیب. پولیس اونو اویاتماق ایسته‌دی، آما عسگر کئچیردیگی آغیر اضطتیرابلاردان سونرا ائله یاتمیشدی کی، اویانماق ایسته‌میردی. آخیر کی، پولیس عسگری اویاتدی و دئدی کی، چیخ گئت سنی بوراخدیلار.
عسگر قاپیدان چیخارکن یئنه زوبکین اونا طرف گلن باشینی گؤردو. او، زوبیکین باشینی گؤرمک ایسته‌میردی ائله اونا گؤره‌ده گؤزونو یومدو. عسگرین قولاغینا سس گلدی. بو زوبیکین سسی ایدی اونا دئییردی: گئت، گئت دئییرم سنه. عسگر گئتدی، آما هارا و نئجه گئده‌جگینی بیلمیردی.
عسگر بیر مودت آزادلیقدا قالدیقدان سونرا یئنی‌دن حبس ائدیلدی. محکمه قورولدو. محکمه زالیندا حاکیم آیاغا قالخیب عسگره حؤکم اوخوماغا باشلادی. عسگر ایسه گؤزونو پئنجره‌دن باییرا زیلله‌ییب، آغاجدا تومورجوقلارین چیچکلنمه‌سینه باخیر او آچان چیچکلرین سسینی ائشیدیر، اییسینی دویوردو. حتّی بالاخانیمین محکمه زالیندا هؤنکور-هؤنکور آغلاماسی و عسگره زیللنمیش نظری و گؤزلری بئله اونو ماراقلاندیرمیردی. بالاخانیم عسگرین بو داورانیشیندان هئچ نه باشا دوشمور و یالنیز آغلاییردی. عسگر آچان چیچکلرین سسی ایله همیشه ائشیتدیگی سسلری آییرد ائتمه‌یه چالیشسا دا مومکون اولموردو. او قولاغینا گلن سسلردن جانینی قورتارماق اوچون یاتماغا یئر آختاریر. حاکیم حؤکم اوخوماغا داوام ائدیر و عسگره عؤمورلوک حبس جزاسی کسیر.
۲۰۱۳-۰۷-۱۱
