اوستاد «سؤیلر»ین شعرلرینده اینسان‌سئورلیک
رضوان حاجی قاسملو
سئوگی دونیانین ان گؤزه‌ل و درین آنلاملارینداندیر و او قده‌ر راحات کی اینسانلارین دیلینده دولاشیر، و ائله زور کی دوشونمه‌سی اوچون بیر عؤمور یئتمیر، و نه گؤزه‌ل یاشاییرلار سئوگینی دوشونن اینسانلار و سئوگینی یاشایان دوشونجه‌لر.
سئوگینی یاشایان و دوشونن اوره‌ک سانکی گؤی قورشاغی‌دیر؛ سئوگیدن باشلانیر و ائله سئوگیده ده باشا گلیر. بلکه ده ائله یئر بو اوزدن یووارلاق اولوب کی باشلانغیجی اولماسین!
اطرافیمیزا باخاندا هرنه گؤزه‌للیک وار ائله یووارلاق یارانیبلار. گوللر، چیچکلر، گونش، آی و اولدوزلاردا یووارلاقدیلار و هئچ فرقی یوخ کی بونلار بو یووارلاق دونیانین هاراسیندا اولسونلار. چیچکلر اوچون نه فرقی اونون عطیرین قوخلایان سیبریادان بیری اولسون یا آفریقادان؛ هئچ اؤنمی یوخ کی بیر دنی توپراغا تاپشیران نه دیلده دانیشیر، گونش اونون جانین قیزیشدیریب و اونو گؤیرده‌جک. سئوگی ده بئله یووارلاق‌دیر و ائله بونا خاطیر دیر کی نیشان اوزوکلری ده یووارلاق اولوبلار.
باشلانغیج دئمک سینیر دئمکدیر و سئوگی بیر یونگول قانادلی کپنک‌دیر کی هر یئره اؤزگورجه‌سینه اوچور؛ هر اوره‌یه قونماق ایمکانی وار و دونیا وطنچیلیک ائله بوردان باشلانیر. هر داغی، هر دوزو، هر دره‌نی و هر دنیزی ائله اؤز دوغما دیاری کیمین سئویر ذاتن. بو دوشونجه‌ده اولان اینسان اوچون دوغما یورد آنلامسیز اولور. بئله دوشونن شاعیرلر چالیشیرلار کی اینسانی زور دورومدان قورتاریب و قورخونج آنلاری مومکون اولدوغو قده‌ر آزالدیب و آرادان قالدیرسینلار و دوشونورلر کی اینسانی بوتون باغلیلیقلاردان قورتاریب و اونو داها دینج و صولحله دوغرو بیر یاشاییشا چاتدیرسینلار و اؤنونده ائله بیر یول آچسینلار کی گونشه دوغرو گئتسین. دونیانین هر یئرین وطن دئییب و سئونلره اینسانین اؤزل بیر یئری وار، اینسانین و اونون ساغلام اولماسی و صولحله دولو یاشامی و شاد لحظه‌لری اوچون چالیشیرلار. 
موعاصیر شاعیرلر ایچینده جناب عباس بابایی«سؤیلر»ین ده اؤزل بیر یئری وار و منجه زیروه‌ده اولانلارین دسته‌‌سینده‌دیر. اوستاد بابایی اومانیسم مکتبی و کوره‌سل‌لیک بایراغین آغیر اولسادا قالدیریب و یووارلاق دونیایا گؤز یومان آنا قده‌ر سؤزلرینده داشییب‌دیر و البته کی اؤز خصوصی یاشامیندا دا. سؤیلر یازیر:
کاش اوجالسین قامت سروین فراغت مولکونه
ساغ سلامت شنلیکی اولسون کفایتلر منه
قامتین اوجالماغی اؤزللیکله فراغت مولکونده شاعیرین آرزیسی‌دیر و ایکینجی میصراعدا یازیر: ایلک اولاراق ساغلیق خبرین و سونرا شادلیق سؤزون منه یئتیرسینلر، داها منه بسدیر و بوندان آرتیغیندا گؤزوم یوخ کی بو آنلام اینسانچیلیق یا اومانیزمده اؤزل بیر اصل‌دیر.
اوستاد «سؤیلر» دونیانی ائله سئوگی قوینوندا سئویر و سئومگی و سئوگیلی اولماغی بوتون اینسانلارا حق بیلیر و بیر عشقی نئچه اوره‌ک طرفیندن چوخ گؤزه‌ل یازیر:
هر کسه عشقین یئنی سئودا وئریب
مجنونا بیر گزمه‌لی صحرا وئریب
«سؤیلر»ه بیر سئومه‌لی دونیا وئریب
یئرده چمن، گؤیده گولور آی منه
سؤز هر کسله باشلانیر و بیر سئوگیدن سؤز آپاریر کی اینسانلارا چوخ فرقلی یاشانیر. بو سئوگی ده مجنون چؤللرده اسیر دئییل، بلکه بیر گؤزه‌ل صحرادا سئوگی اوزوندن دولانماقدادیر. مجنون سئوگیدن حظ آپارارکن چؤللری یاشاماق اوچون سئویر و هامان سئوگی «سؤیلر»ی ده بیر سئویملی دونیایا تو گتیریر؛ ائله گؤزه‌ل دونیا کی کایناتدا «سؤیلر»ین شنلیگینه قاتلاشیب و اونلا بیرلیکده شنلیک ائدیرلر.
اوستاد، ائللر آراسیندا اولان گرگین دوروملاردان و آتیشمالارینین آنلامسیز اولدوغونو گؤز اؤنونه چکیر:
ایکی بیری بیرین بوغماغا
بیرجه داراق اوستده‌دی
اومانیسم مکتبینده آغلین اؤزل یئری وار و بوردا کئچل دئییلن هامان اینسانلار اولورلار کی آغلین کیتابین کنارا بوراخیب و اوندان فایدالانماق ایسته‌‌‌‌‌‌‌میرلر و بیرده داراق کلمه‌‌سینده دایانماق ایسته‌ییرم. داراق بوردا دونیا اولور کی سئوگی ایله دوشونن اینسانا اؤنملی دئییل؛ دونیا و هرنه کی وار اولماقلاری یانلیز بونا خاطیردیر کی اینسانین الیندن توتوب و اونو داها راحات یاشاماغا کؤمک اولسونلار، ایکی اینسانی گرگین دوروما سالماسینلار.
شاعیر چالیشیر دونیایا دوشوندورسون- چالیشین هرنه‌دن فایدالانیب سلامت و شاد یاشاماغا ! البته شاعیر اؤزوده دونیا مالینا باغلی دئییلدی؛ اوستادین ساده یاشایشی بو سؤزه تائیددیر.
اؤنجه دئدیک کی دونیا وطنچیلیک باخیمیندان بوتون اینسانلار راحات یاشامالی‌دیرلار. شاعیر بوتون شهرلر ایچره صولح آرزیسیندادیر؛ بو آرزی ایله بیرلیکده شهرلرده اولان زور آنلاری قیامت کیمین توصیف ائله‌ییر.
دئمه‌م عؤمروم عجب ویراندا کئچدی
پریشان اویخو تک هزیاندا کئچدی
گؤزومده گؤرسنیب هر گون قیامت
اگر زنگاندا یا تهراندا کئچدی.
شاعیرین سینیرلاردان آجیغی گلرکن اؤزونو بیر دیله باغلی بیلمیردی؛ نئجه کی فارسجا شعر یازماغا باش اوجالیقلا اعتیراف ائله‌ییر و یازیر کی دیل‌لر بیزی پارچالاییب و آییرا بیلمز و البته ندنی اینسانی دوشونجه‌لردیر:
اگر من فارس دیلیندن فایدالاندیم
نسیمی سئیر ائده‌ن دونیانی قاندیم
حذر ایکی آغیر شمشیر سؤزومدن
گومان ائتمه دیلیمدن پارچالاندیم
اینسانچیلیق و دونیا وطنچیلیک، اَن اساس سؤزلردن بیری بو اولور کی بوتون فرقلره رغمن اینسانلارین راحاتجاسینا بیر بیرینه یاناشسینلار و دوستلوق ائتسینلر. اوستاد «سؤیلر» بو آنلامی آزادلیق قویدوغو شعرده چوخ راحات دوشونولن بیر میثاللا بئله بویورور:
خیلقتین دامنی پام پاک دولودور
جور به جور گوللریله یام یاشیل اودلاریله
یاخشی چمنلیکلریله لاله‌نین اوچ پری وار
یاز گولونون یئددی پری سوسنین یوز پری وار
سارماشیق بیرجه پری
یاسمن سالخیمینین
سایغیما گلمزدی پری
بئله گوللر بو تفاوتلریله
نه گؤزه‌ل قونشودولار
بیر بولاقدان سو ایچرکن بیر
گونشدن پای آلارکن
بیر چمنده بوی آتیرلار
یاناشیق بیر بیرینه خوش یاشاییرلار
آچیق آیدین‌دیر کی اوستاد «سؤیلر» بو شعرده پر سایارلارین دئمکله اونلارین آراسیندا اولان فرقلرین دئمک ایسته‌ییر و سونوندا بیر گؤزه‌ل سونوج وئریر کی گؤزه‌ل قونشودولار. بیر بولاغین سویون ایچرکن بیر گونشدن پای آلیب و بیر چمندن بوی آتیرلار. گونلر بو گؤزه‌للیکده قونشو اولارکن ندن اینسانلار بیر بیرینه یاناشا بیلمه‌سینلر؟! اوستاد «سؤیلر» بیر چمن یازیر و بو موطلق دئمکدیر
اومانیسم باخیمیندان دونیایا یاناشاندا دونیا عشق و سئوگی دئمکدیر. اوستاد «سؤیلر» بوتون ایجازه و ایختیارین عشقه تاپشیریر و اؤزونو اختیاریندان خبرسیز یازیر:
چوخداندی یوخدو خبریم یوخدو اختیاریمدا
عشق آتدی کمند اختیاریم دوشدو کمنده
بویورور من سئوگی ایله یاشایاندان بری هرنه کی یازیب و دئییرم عشق ایجازه‌سی ایله اولوب و منی سئوگی اؤزیله آپاریر و سون سؤز بو کی بوتون وارلیغیلان سئوگییه تاپشیران اینسان دونیاسین ده‌یشیر؛ لاکین سئوگیسی بوتون اینسان و صولح دوشونجه‌لی اولانلارین اوره‌کلرینده ابدی اولاراق یئر سالیر و ایز قویور.
بوتون دونیا و اینسانلارا ساغلیق، صولح و شنلیک آرزیلاییرام.
۲۵/۷/۹۴
یک پاسخ
حاجی قاسملو خانیم؛ سیزین بو گؤزل باخیشینیز اوچون چوخ سئویندیم. زنگان سؤیلری کیمی شاعیری الدن وئردیگینی بؤیوک بیر نیسگیل ایله یاد ائده جک. سیزدن بو مقاله اوچون درین تشکورلریمی بیلدیریرم.
ساغ قالین و اوزو گولر