– عاشیغین سؤزو قوتاراندا, یارام- یارام سؤیلر.
– آغیل یاشدا اولماز, باشدا اولار.
– ائله بیل ائششک جاماکیدان باخیر.
– اوخون آتیر, یایین گیزلهدیر.
– اوددان کول تؤرر, کولدن هئچ.
– اوزونه توز قوندورمور.
– اولادی, اولادی, سورویه قورد گتیردی.
– باخچالار باری, هئیوالار ناری, هامی دینسه, سن دینمهباری.
– باشیوی دولاندیرسان, واخت چاتیر.
– باققال داشدان کسر, ساققال ایماندان.
– باها ساتماغین معناسی, آلماماقدیر.
– بو قیرغینا خان دؤزمز, مگر گؤیدن خان یاغا.
– بو داغا یاغدی, او داغا خبر.
– بولاق گرهک یئریندن بولاق اولسون, سو تؤکمکلن, بولاق اولماز.
– بولانماسا, دورولماز.
– بوینوز گؤرسه دیر.
– بوینوم قیلدان ایشگه دیر.
– بیر الده ایکی قارپوز گؤتورمک اولماز.
– بیر حصیر, بیر ممد نصیر.
– بیر قور ایله بیر کندی اودلاماق اولار.
– بیر گون یاخشی یاشاماق, بیر ایل پیس یاشاماقدان یاخشیدیر.
– بیرین بیلیرسن, بیرین بیلمیرسن. زیرنانین گئن باشیندان پیلیرسن.
– بیلهنه بیر تیکه داغ دیر.
– پاخیل آرتماز.
– پول, پولو قازانار, ابله بئل تپر.
– پیس قونشو آدامی حاجات صاحیبی ائلر.
– تاپان- تاپان اولسا چؤلده چوبان بهی اولار.
– تازینین هیزلیگیندن, دووشان گلر تایادا بالالار.
– ترهزی گوتو یئره وورماق.
– تنبل آدام فیکیرلی اولار.
– توبا توخلوقدان اولار, اوغورلوق یوخلوقدان.
– تولا ایتدن ده مونداردیر.
– تولامبار ائششهیی, گوله بتین نوختا.
– تولکو توزاناغی سالما.
– تولکو سوواقلی باغا گیرمز.
– زپ(ضرب,گوج) بزهرکدن یاغ چیخاردار.
– عقرب کیمی چالیر.
– قاپووی برک باغلا, قونشووی اوغرو توتما.
– قاپییا آچار سالماق.
– قاریشقانین قوهومو وار.
– قارا باختکی داغا چیخدی, داغلاری دومان آلار.
– قارا سنی باسمامیش, سن قارانی باس.
– قاراچی سنه خانیم دئدی, سنین آغلیوا نهگلیب.
– قارقانین جلهسین داغیتسان آدامین گؤزون چیخار دار.
– قاری دئیینگن اولار.
– قازانجین ایکی باشی اولماز.
– قازمانی قیزیل دان باشلاسان, گوهنین دیبین گؤزلر.
– قانی قان ایله یومازلار, سوایلن یویارلار.
– قحبهنین قازاندیغی انلیک- کیرشانا گئدهر.
– قمه یاراسی توختار, دیل یاراسی توختاماز.
– قورخولو باش, سالامات اولار.
– قورد دومانلیق سئوهر.
– قورد نه بیلیر, قویون باهادیر.
– قوردالاما, پوخو چیخار.
– قوردون یوواسینا, اؤزگه بالاسی سوخما.
– قورو- قورو, قوربانون اولوم.
– قورونان گؤزه چوپ دوشر.
– قولاغی داری دوشورور.
– قوناغی ائوه قویمورلار, اوخ- یایینی گؤیه آسیر.
– قونشوما داش دهیدی, ائله بیل سامان واوالینا دهیدی.
– قونشویا اومود اولان, شامسیز قالار. اویناشا اومود اولان, ارسیز قالار.
-قویون قوزوسونون آیاغینی باسلاماز.
– قویونو قوردا تاپشیرما.
– قیرقی شیرواندان آشدی.
– قیش چیخار, اوزو قارالیق کوموره قالار.
– قیش نه قدر برک اولا, دالیسی یاز اولار.
– لالین دیلین نهنهسی بیلر.
– لولئیینه وئره- وئره چیخار آفتافا قیمتینه.
– مئشهده قورد آز ایدی, بیریده گمیله گلیر.
– ماما ایکی اولسا, اوشاق ترسه گلر.
– ماماغان آلماسی ایله, اؤزونه دوست توتور.
– منی گؤرنده اییله – اییله کئچیر.
– منیم اسگیم یانیقدی.
– موندار اسگی اود توتماز.
– میلچک موندار اولماز, آمما گؤیول بولاندیرار.
– ناخیری ایتیریب آلا دانا آختاریر.
– ناشی اووچو, سئرهلردن اون ائلر.
– نه قدر آتیلاسان, توپوغوما چیخا بیلمزسن.
– وسمهنی قاشا, سورمهنی گوزه چکرلر.
– ووردون ییخ, وئردین دویور.
– یای وار, قیش وار, چوخ ایش وار.
– یئتهنه یئتیب, یئتمهینه داش آتیر.
– یئتیم دیریلر, یامانلیق تارییا قالار.
– یئتیمی نهدؤی, نهسؤی, چورهیین الیندن آل.
– یئر برک اولاندا, اؤکوز, اؤکوزدن گؤرهر.
– یئمیش اولمایان یئرده, اییدهیه قاقا دییهرلر.
– یئیین آت اؤزونه قامچی ییدیرتمز.
– یورولدون کاروانا, آجیخدینچوبانا.
– یوگورهن آت, اوز آرپاسین آرتیرار.
– یولا نردیوان سالماق.
– یومورتاسی ترسه دوشوب.
یک پاسخ
(آللاهین آدییلا
) آیدین دیر کی زنگین فولکلوروموزدان نه قدر یازساق دا آز یازمیشیق. بو سایتدا فولکلوروموزا دا یئر آچیلماق سئویندیریجی دیر.
آنجاق من بو «آتالار سؤزو» یا «ضرب المثل لر» ده بیر آز قاریشیقلیق گؤرورم. یعنی بونلاری یازیب گؤندرن لر چوخلوق «دئییم» یا «کنایه» لری آتالار سؤزو یا ضرب المثل لرله بیر توتورلار. منجه آتالار سؤزو یا ضرب المثل لرده حتما بیر اؤیرنمه لی نوکته(اخلاقی، تربیتی، اجتماعی، معنوی، مذهبی و ساییره)گؤرسه نیر. آمما دئییم لر و کنایه لر سؤزون باشقا آنلام و باشقا معناسی و یا ایکینجی معناسینی یئتیرمک ایسته ییر. من ائله شیبانی جنابلارینین یازدیقلاریندان بیر- ایکی نمونه وئریرم:
«عاشیغین سؤزو قورتاراندا یارام- یارام سؤیلر» و یا«آغیل باشدا اولماز، یاشدا اولار» بو ایکی نمونه آتالار سؤزو یا ضرب المثل دیر.آنجاق«اوخون آتیر یایین گیزله دیر» و یا«یومورتاسی ترسه دوشوب» یا«یولا نردیوان سالماق» یا «بوینوز گؤرسه دیر» بیزه اوسته دئدیییم نوکته لردن اؤیرتمک ایسته میر. یالنیز سؤزلرین کنایی و ایکینجی و اصلی معناسینی یئتیرمک ایسته ییر. هر حالدا بونلارین آراسیندا بیر آز فرق گؤرونور. دئمه لی یم کی بونلار منیم اؤز دوشوندوکلریمدیر. بلکه ده یانیلیرام. ساغ اولون.