(۱۲۹۸– ۲۴ آبان ۱۳۹۰)
یانمازدی بو بلالی کؤنول نار حسرته
گؤرسئیدی بو اؤلکه‌نی آباد اولان گونو
عهد ائتمیشم خدا ایله بایرام توتام اؤزوم
آذر ائلیم بو اؤلکه‌ده داماد اولان گونو
(عباس بارز)
چوخ تاسفله بیر نئچه آی مدتینده آذربایجانین ملی حکومت دؤرونده فعالیت گؤسترن “شاعرلر مجلسی” عضولریندن اوچ ادبی شخصیت آرامیزدان کؤچدو. بیر نئچه آی اؤنجه خالق شاعری “بالاش آذراوغلو”نو باکی‌شهرینده ایتیردیک. قیرخ گون اول قهرمان تبریز اؤز شاعر و گؤرکملی ادبیاتچی اوغلو اوستاد “یحیی شیدا”ایله وداعلاشدی و بیر هفته اؤنجه ستارخان یوردو قاراداغ ماحالی اؤز تانینمیش شاعر بالاسی اوستاد”عباس اسلامی (بارز)ی تورپاغا تاپشیردی.
آذربایجان ادبیاتیندا اؤز حماسی روحلو غزل‌لریله و لیریک قوشمالاریلا تانینان قاراداغ شاعری اوستاد عباس بارز ۱۲۹۸نجی گونش ایلینده قاراداغ ماحالی‌نین “آی پیرزان” کندینده دونیایا گؤز آچمیش و گنج یاشلاریندان ادبیاتا خصوصیله فارس و آذربایجان دیلینده شعر یازماغا باشلامیشدیر.
بیر چوخ آذربایجان شاعرلرینین اثرلرینده اولدوغو کیمی عباس بارزینده شعرلرینده ۱۳۲۴-۲۵ ایللر آذربایجاندا باش وئرن ملی حرکاتین درین ایزی و تاثیری اولموشدور. بو ایللرده عباس بارزین اثرلری فورم اعتباریله کلاسیک شعریمیزین تاثیریندن آزاد اولماسادا، مضمون اعتباریله دولغون اجتماعی موضوعلارلا میدانا چیخیر. بارزده “شاعرلر مجلسی”نین اکثر عضولری کیمی “وطنی شعرلر” دئمگه داها مئیل گؤستریر. او یاخیندان و حضورا شاعرلر مجلیسینده آردیجیل اشتراک ائتمه‌سه‌ده، یاشادیغی قاراداغ ماحالیندان تئز- تئز دؤرو مطبوعاتا و شاعرلر مجلسینه اؤز اثرلرینی گؤندریر و اوستادلاردان گؤستریشلر آلیر.
عباس بارز گنجلیگی‌نین ایلک ایللرینی “مالاریا” اداره‌سینده ایشله‌ییر و بو چالیشماایله یاناشی کند ایشلریلریند‌ده مشغول اولور. سونرالار قیرخینجی ایللرین حال- هواسی عباس بارزی‌ده “آموزش و پرورش” اداره‌سینه چکیر و معلم‌لیک صفتی‌ایله ۳۰ ایل کند اوشاقلارینین تعلیم تربیه‌سینده چالیشیر و نهایت تقاعده چیخیر.
بو ایللر عرضینده بارزین ادبی فعالیتی بیر آندا اولسون دایانمیر و شعر اونون حیاتی‌نین آیریلماز حصه‌سینه چئوریلیر. آذربایجان دیلینده ایلک شعر کتابی «ائل داغینا سلام» شهریارین «حیدر بابا سلام» اثرینه نظیره اولاراق ۱۳۳۳نجی ایلده یازیلیر، آنجاق ۱۳ ایل سونرا ۱۳۴۶نجی ایلده ایشیق اوزو گورور. ۵۰نجی ایللرده عباس بارزین “یاسلی ساوالان”شعری دیللر ازبری اولور، بو شعرله یاناشی باشقا سعرلری کاسئت‌لر واسطه‌سیله خالق ایچینه یاییلیر و بیر چوخ شعرلری آذربایجان عاشیقلاری‌نین سازیندا نغمه‌لشیر. ۱۳۵۷نجی ایل بیر سیرا شعرلرینی احتوا ائدن “قیزیل قوش” عنوانلی کتابی ایشیق اوزو گؤرور و دیللر ازبری اولان “یاسلی ساوالان” شعری بیر سیرا دیگر شعرلریله برابر ۱۳۷۹نجی ایلده کتاب شکلینده یاییلیر.
تاسوفله اوستاد بارزین هله‌ده چاپ اولمامیش بیر چوخ اثرلری قالیر. اونلارین بیر سیراسی کتاب شکلینده حاضرلانیب، هله‌لیک هانکی بیر زاماندا ایشیق اوزو گؤره‌جگی معلوم دئییل. او جمله‌دن: “آی عاشیقلار یاسا گلین”، “چوبان قارداش”، “ساری داش”، “شئیور پوئه‌ماسی”، “بایاتی لار”، “ساری و سوسن داستانی”.
آذربایجان خالقی‌نین صداقتلی اوغلو و ائلینه، دیلینه، ادبیاتینا و ملی مدنیتینه دائما وورغونلوق گؤسترن اوستاد عباس بارز، اوزون بیر خسته‌لیکدن سونرا آبان آیی‌نین ۲۴نجی گونو دوغولوب یاشادیغی “آی‌پیرزان” کندینده حیاتا گؤز یومور.
اوستادین عزیز و اونودولماز خاطره‌سینه عشق اولسون دئیه، اونون “یاسلی ساولان شعریندن بیر حصه‌نی تقدیم ائدیریک:
یاسلی ساوالان
هر زامانکی باخیرام باشینا قار وار گؤرورم
اوغلو اؤلموش آنا تک گؤزلرین آغلار گؤرورم
هر طرفدن چکیلیب سینه‌وه داغلار گؤرورم
آی آلان اوستونو غم چیسگینی، هر یانی دومان
آی یاغان باشینا غملر اودو، یاسلی ساوالان
گؤرموشوک یازدا کؤچک لرده چیچکلر آچیلار
هر طرفدن چیمنین سینه سینه گول ساچیلار
ماهنی لار قوشماغا باشلار یئنه ده قوشماچیلار
یاز گلیب گئتدی یئنه گولمه دین اوچ آیدا بیر آن
آی یاغان باشینا غملر اودو، یاسلی ساوالان
قرنیلر کئچدی سنین گولمه‌دی بیر لحظه اوزون
قانلی یاش تؤکدو سارالمیش اوزونه یاشلی گؤزون
غصّه‌دن دؤندو قارانلیق گئجه اولدو گونوزون
نه سوران حالینی اولدو نه وئرن جیسمیوه جان
آی یاغان باشینا غملر اودو، یاسلی ساوالان
آند وئررم سنی او قانه بلنمیش داشیوا
گئجه-گوندوز او گؤزوندن تؤکولن قان یاشیوا
اوره‌گین دردینی بیلدیر او «سهند» قارداشیوا
سنی وارلیق-سنی تانری- سنی بو آه و فغان
آی یاغان باشینا غملر اودو، یاسلی ساوالان
سالارام یادیما بیر لحظه او کئچمیشلریوی
تؤکولن سنگ جفائیله او دور دیشلریوی
ایزله‌رم بیر بیر او حئیرت یارادان ایشلریوی
هامیدان من سنین احوالینا آرتیق نیگران
آی یاغان باشینا غملر اودو، یاسلی ساوالان
ساکیت اول، آغلاما قوی بیرجه چکیلسین بو دومان
گون چیخیب ظولمتی بیر یوللوقا قووسون بورادان
«نبی» گلسین، بوز آت اولسون یئنه داغلار آتیلان
«هجر»ین بلکه ییغیلسین گؤزو یولدان، آناجان
آی یاغان باشینا غملر اودو، یاسلی ساوالان
سؤندوره بیلمه‌دی گؤز یاشین اوره‌کدن اودووی
چاغیریم قوی کؤمک ائتسین سنه اؤز اؤولادیوی
افتخاریله بوگون ذیکر ائده‌رم پاک آدیوی
مرد اوغوللار بئجریب خلقه وئرن شهرت و شأن
آی یاغان باشینا غملر اودو، یاسلی ساوالان
«بابکین»گئتدیسه بوش قالمادی آمما قوجاغین
دولودور مین ائله اوغلانلاریلا هر بوجاغین
نه قد‌ر یئل اسه طوفان قوپا سؤنمز اوجاغین
ای بلالر سپری، خالقا یامان گونده آمان
آی یاغان باشینا غملر اودو، یاسلی ساوالان
چنلی بئلده «دلی‌لر» قوی یئنه قورسون بوساطی
قوچ کوراوغلو یئنه جولانه گتیرسین قیرآتی
هئچ زامان اصلین ایتیرمز او کی دوزگوندو ذاتی
آند اولا آدیوا، آی گؤزلری آغلار، یاشی قان
آی یاغان باشینا غملر اودو، یاسلی ساوالان
سن دؤیوشلرده بیر آسلان کیمی دوردون آیاغا
اوخ آتیلدیقجا بیزه سینه‌نی وئردین قاباغا
غم یئمکدن داها جانیم یئتیشبدیر دوداغا
نه یامان گونلره گؤر قالدی بو احساسلی بالان
آی یاغان باشینا غملر اودو، یاسلی ساوالان
بابالاردان بیزه قالمیش بو مثل هاممی بیلیر
سو گلن آرخا دئییبلر یئنه بیرگون سو گلر
فلکین داش اوره‌گین آه اوخو آخیردا دلر
«بارز» اوغلوندا یئتر سئودیگی یاره او زامان
آی یاغان باشینا غملر اودو، یاسلی ساوالان
3 پاسخ
من شخصا از نزدیک با این شاعر آشنا بودم .یعنی در زادگاه معروف ایشان (یخفروزان=آیپورزان) به دنیا امده و با ایشان هم محل بودم.عموی مرحوم من هم که در نوجوانی وجوانی تقریبا با اندکی اختلاف سنی کمتر با ایشان دوست بوده از چابکی وزرنگی و چالاکی و خلاقیت و خاطرات با ایشان بار ها با من صحبت داشتند.
همچنین اینجانب بدلیل رتبه اولی در مدرسه تقریبا تنها شخصی بودم که همیشه مورد تقدیر ایشان هم قرار میگرفتم.وهمچنین شخصا بار ها وبارها پای منبر ایشان نیز نشسته و گوش دادهام.ایشان همچنین از صدائی بسیار رسا وبلند و زیبا نیز برخوردار بودند که مثال زدنی بود.وبنا بر قول موثق زمانی که ایشان در روستا و بر بالای قره داش(بالای تپه ای مشرف بر کل روستا سنگ بزرگی بنام قره داش هست) اذان میگفته انددر فاصله حداقل ۶کیلومتری و در اهر و در محله قدیمی خرمنلر مردم اذان ایشان را شنیده و افطار میکرده اند.
بارها وبارها نیز کتاب ایل دایاقینا سلام را برای پدرم وعمویی مرحومم خوانده و باز خوانی نموده ام که تقریبا حفظ بودم.
واما بلی متاسفانه حرف های دوستان از لحاظ عدم تمکن مالی را به چشم دیدم ونیز مورد بی مهری قرار گرفتن جنازه ایشان را شنیدم وبسیار متاثر ومتاسف شدم.
حیف است که ما ایرانیان فقط بعد از مرگ تازه شروع به(اصطلاحا نبش قبر ) کرده و سر از موضوعات در میاوریم و این یک بیماری تاریخی برای ماهاست.
حیف و صدو حیف که ایشان را بایستی حداقل در مقبره الشعرای تبریز و اگر هم نه در مقبره الشعرای اهر و بقعه شیخ شهاب الدین اهری دفن میکردند.که نشد و ماجرای عجیب مخالفت با دفن ایشان در محل اخیر را شنیده ام.
ولی مقدمه کتاب حافظ را که بخوانید حتما با موضوع جالب خراب کردن قبر حافظ توسط آن وزیر احمق شاه آن دوره واصرار بیش از حد مبنی بر مرتد بودن حافظ و … را شنیده اید که در نهایت با تفال به خود کتاب حافظ با شعر زیر روبرو شده و دست از آن کار بر میدارند:
ای مگس عرصه سیمرغ نه جولانگه توست عرض خود میبری و زحمت ما میداری
حال بایستی کمی صبور باشیم و عاقبت کار را نظاره خواهیم کرد.
سایین رضا ملک زاده ایراندا هانکی شاعیریمیزه ارزش وئردیلر کی رحمت لی باریزه وئرسینلر بوتون شاعیرلریمیزین اگر ایکیمینجی بیر ایشلری اولماسا آجلاریندان اؤلرلر چونکو ایراندا ذاتن ادبیاتا قیمت وئرن یوخ و حتّا بیر آز اینسان شعر کیتابلارینا علاقه گؤستریر.و
نمی دانم علت چیست من شخصا دوست داشتم این شاعر باید آنطور که بود مورد لطف مسئولین قرار می گرفت دوست داشتم برای این دانشمند شعر ،بیشتر ارزش داده شود آنطور که شنیدم نامبرده درطول زنگی ازلحاظ مالی وضعیت خوبی نداشتند ونمی توانستند همه دانشها واثرهای خودش رابه قلم وکتاب بکشند و به گفته آرامگاه ایشان در زادگاهش تنهاست باید این استاد درشهر اهر درکنار حاج آقا شیخی آرام میگرفت. تا بیشتر ازاین از یاد وخاطره ها پاک نشود دوم اینکه اعتباری است برای یک شهر