آیین گشایش انجمن ادبی – فرهنگی «چاغداش» در اورمیه برگزار شد

آیین گشایش انجمن ادبی و فرهنگی چاغداش روز پنجشنبه هفدهم دی ماه در خانه جوان اورمیه با حضور دهها تن از شعرا؛ ادبا و منتقدان ادبی با نقد چند کتاب برگزار شد.
در آیین گشایش این انجمن ادبی کتاب‌های شهریارلا بیرلیکده اثر محمد رحمانی‌فر، نیسگلی ملک‌لر اثر یحیی آلیلو، سرو آغاجی اثر ارشد محمدی، سن من‌سیز یاشایا بیلمه‌یه‌جک‌سن اثر سمیه اسدی و اتوبوس ایستگاهی اثر علی صابر رضایی معرفی و مورد نقد قرار گرفت.
در ابتدای مراسم یاسین حاجی‌زاده دبیر این انجمن ضمن خوش آمدگویی به حضار درباره چاغداش گفت: “چنانچه از نام انجمن پیداست این انجمن در حوزه ادبیات معاصر آذربایجان فعالیت خواهد نمود و رابطی خواهد بود بین شهرها و نسل های آذربایجانی.”
وی در ادمه گفت: “این انجمن به دور از گرایشات سیاسی صرفاً در حوزه ادبیات فعالیت می‌نماید و امید است در شکوفایی ادبیات آذربایجان گامی هرچند کوچکی را برداریم.”
یاسین حاجی زاده جلسات نقد و بررسی در حوزه شعر و ادبیات و داستانی را از برنامه های مکرر این انجمن برشمرد.
وی در ادامه برگزاری سمینارهای تخصصی و پژوهشی محور را از اولویت های این انجمن برشمرده و از تشکیل جلسه ای تخصصی در حوزه زبان و نثر تورکی خبر داد.
ارشد محمدی نویسنده کتاب شعر “سروآغاجی” در این مراسم ضمن معرفی کتاب خود به انتقاد از فعالان فرهنگی آذربایجان پرداخت. وی ضمن اشاره به سابقه تمدنی یونان باستان گفت: “ما همیشه منتظریم دولت برای ما فرصت و امکانات فعالیت ایجاد نماید که این اشتباه است و یک ملت تمدن ساز در هر شرایطی تمدن سازی می کند و اثر مفاخر را می آفریند چنانچه یونانی ها صدها سال پیش این کار را انجام دادند. محمدی گفت: “ما باید دنبال تولید اندیشه باشیم چرا که بدون اندیشه نمی توانیم زبان خود را حفظ کنیم.”
این شاعر آذربایجانی در ادامه سخنان خود گفت: در انتشار این اثر متحمل زحمات بسیاری شدیم و چندین این کتاب به دلیل که آنکه با موضوعیت دریاچه اورمیه بود چندین بار مورد سانسور قرار گرفت.
در تایید این سخن محمدی، محمد صبحدل ناشر این اثر گفت: “این کتاب در اوج سانسور کتاب در تاریخ ایران منتشر شده است.”
در ادامه این مراسم کتاب “سن من‌سیز یاشایا بیلمه‌یه‌جک‌سن” اثر سمیه اسدی شاعر تبریزی مورد معرفی قرار گرفت.
وی در معرفی اثر خود گفت: “من کتاب خود را تقدیم به همه اوتیسمی‌ها نمودم تا بتوانم آنان را به جامعه معرفی و بگویم اوتیسم بیماری نیست بلکه یک اختلال است”
سمیه اسدی در ادامه چند قطعه از اشعار خود را قرائت نمود.
در ادامه مراسم نوبت به کتاب “شهریارلا بیرلیکده” اثر محمد رحمانی فر رسید که مورد معرفی و نقد قرار گیرد که اوج تنش‌های ادبی منتقدان ادبی بود.
اسماعیل مددی (اولکر) درباره این کتاب گفت: “این اثر با زبان بسیار شیرین توانسته به زیبایی نگاه جدیدی به شهریار بنماید که جای تشکر و قدردانی از آقای رحمانی فر را دارد.
حمید واحدی، منتقد ادبی در نقد این اثر گفت: در کتاب سعی شده است که از شهریار وجه سیاسی ارایه شود و حتی از واژه “متخصص سیاسی” استفاده شده است که درست نیست.
وی همچنین به ترجمه اشعار فارسی این شاعر آذربایجانی به ترکی اشاره نمود و گفت ترجمه‌ها ضعیف بودند.
واحدی ادامه داد: با تمامی نقصان ها، این اولین اثری است که به شهریار دید فلسفی داشته است که جای ستایش دارد.
رسول اسماعیلیان منتقد ادبی از شهر تبریز که در این مراسم شرکت نموده بود به نقد این اثر پرداخته و گفت: “شهریار در زمان تحریر حیدربابا حس وطن سیزلیک (غربت) را ندارد، اما در در دوره سرودن حیدربابا در شهر وی وطن سیزلیک به اوج خود رسیده است.
نویسنده اثر شهریارلا بیرلیکده ضمن پاسخ به انتقاد منتقدان در مورد شهریار گفت: “هرچقدر که اشعار شهریار فارسی است آنقدر هم درد آذربایجان دارد. شهریار در شعر سهندیه به هویت خود برگشته است.”
محمد صبحدل مدیر انتشارات بوتا نیز در مورد انجمن چاغداش گفت: “انجمن چاغداش، یادآور کانون نویسندگی بوتا اولین سازمان مردم‌نهاد کشوردر زمینه‌ی نویسندگی است که در دوره‌ی دبیرکلی جناب حاجیلاری رتبه نمونه کشوری را بدست آورد.”
وی در ادامه به موضوع بحران به عنوان مقوله‌ای اجتماعی پرداخت و گفت: “بحران در ادبیات بیشتر از آنکه یک مقوله‌ی عینی باشد مقوله‌ای ذهنی و روانشناسانه است. نمود این مسئله در زبان ریشه در بحران هویتی‌ای دارد که ملل خاورمیانه از یکصد سال پیش با آن مواجه بوده‌اند. غیرحرفه‌ای‌های ادبیات با دغدغه‌های غیر ادبی اصلاحاتی در زمیته‌ی زبان داشته‌اند مانند کسروی که به نگارش زبان پاک روی آورده بود در حالی که حرفه‌ای‌هایی چون نفیسی و فروغی و دهخدا عملکرد متعادل‌تری داشتند چراکه زبان امری دیالکتیکی است و نمی‌توان به اصلاح آمرانه در آن دست زد. هرگونه اخذ لغت و گرته برداری از هر زبانی باید با در نظر گرفتن ویژگیهای بومی زبان صورت پذیرد و یکپارچگی ادبیات آن را تحدید نکند. بزرگانی چون زهتابی و فرزانه و نطقی و.. کاملا به زبان مسلط بودند ولی در کار آنها لغتسازی غالبیت ندارد و حرکت آنها رو به آنارشی در زبان نیست. بلکه آنها عناصری از حرکت دیالکتیکی و نیرویهایی در جهت تکامل درونی آن بودند. .”
نویسنده رمان نیسگیلی ملک‌لر ضمن معرفی اثر خود که درد هجران یک خانواده در دو سوی ارس را به تصویر کشیده با خواندن داستانی کوتاه به بیان درد نویسندگان و عدم رغبت عمومی به کتاب در جامعه پرداخت که چرا کتاب در سبد خانوارها جایی ندارد که با استقبال بسیار گرم حضار رو به رو شد.
علی صابر رضایی نمایش نویس و نویسنده کتاب اوتوبوس ایستگاهی نیز ضمن تایید سخنان یحیی آلیلو از درد نمایشنامه نویسان و تئاتر در جامعه و بخصوص شهر اورمیه سخن گفت که هیچ جایی حتی بین ادبیات دوستان نیز ندارد و همیشه مورد بی مهری نهادها و افراد گرفته و سالن های تئاتر جمعیتی بیش از ۲۰ و ۳۰ نفر را به خود ندیده است.
وی از همه فعالان فرهنگی درخواست کرد که توجه بیشتری به تئاتر داشته باشند که در معرض نابودی است.
علی صابر رضایی وکیل دادگستری و از قضات بازنشسته است و جز معدود نمایش نویسان آذربایجانی در ایران محسوب می گردد.
در این مراسم همچنین شاعرانی همچون اسماعیل مددی، استاد شامی و … به قرائت شعر پرداخته و احسان جواندل از ادبیات معاصر آذربایجانی سخن گفت.
هنرنمایی گروه ساری تئل با حضور سهند پور ولی و بهزاد جوست از دیگر بخش های این مراسم بود که مورد استقبال گرم حاضران قرار گرفت.
لازم به ذکر است جلسات این انجمن روزهای دوشنبه و پنجشنبه هر هفته برگزار خواهد شد.
گزارش و تصاویر: آتیلا حاجی‌زاده